روبائىيات__[ئابدۇشۈكۈرمۇھەممەتئىمىن] [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

291
ۋاپاسىز ئالەمگە ۋاپادىن جاي سال،
ياخشىلىق ئادەت قىل،ئەل تاپسۇن ۋىسال،
ئۇنتۇلۇر ھايات ھەم ئامەت ھەم راھەت،
ياخشىلىق يوقالماس زەر قوياش مىسال.

292
يول يۈرمەي جاھاندا نە بولسۇن سەيىل،
ئەرك بولماي ئىنساندا نە قىلسۇن مەيىل،
ئەقىل ھەم ئەركىنلىك گۈزەللىك بىر گۈل،
ئۇ پەقەت تۇرمۇشتىن ئېچىلغىنىن بىل.

293
بەش كۈنلۈك ئۆمۈر دەپ ئۈمىد ئۈزمىگىل،
ۋە يەنە ئۆلمەسلىك پىلان تۈزمىگىل،
ھاياتنى قەدىرلە،زىننەتلە، رەتلە،
دەريادىن گۆھەر سۈز، لۆجە سۈزمىگىل.

294
مەنسەپ بىر ساندۇقتۇر، جاۋاھىر ئادەم،
جاۋاھىر تولمىغان ساندۇقتا نە تەم،
ساندۇقتا جاۋاھىر گەر بوسا پەۋەس،
بۇ مەنسەپ ئەھلىدە بىلىم، ئىززەت جەم.

295
شادلىقمۇ پايانسىز ئەمەس، قايغۇ ھەم،
پايانسىز ھەر ھېسقا چىدالماس ئادەم،
يۇلتۇزلۇق كائىنات گويا تىنماس چەرخ،
شادلىقۇ-قايغۇيۇ بىرى-بىرىگە يەم.

296
سۇ سۇنى قوغلىشار، تاش تاش بىلەن جەم،
بىلىقمۇ ئۆز نەسلى، تۈرىگە ھەمدەم،
تامچە سۇ پار بولۇر، يالغۇز گۈل خازان،
ئورمانمۇ جەملىكتىن ئۆسىدۇ مەھكەم.

297
تامسىز ئۆي جاھاندۇر، جانسىز تەن ئالەم،
جاھاننىڭ سەمىرىلىك ئەينىكى ئادەم،
ئادەمدە ئالەمنىڭ سىرلىرى ئايان،
ئادەمنىڭ زېھنىدىن ئالەم تاپمىش پەم.

298
ئۇسسىسا خالايىق كەۋسەر بول سېئىرىم،
توڭغاندا يېپىنچى سەۋسەر بو ل شېئىرىم،
مەن كەبى بىر خاكتىن پۈتۈلسەڭمۇ سەن،
تۇپراقتىن تېپىلغان گۆھەر بول شېئىرىم.

299
ياخشىلىق مۇشەققەت، يامانلىق ئاسان،
يامانغا ياخشىلىق قىلۇر چىن ئىنسان،
ياخشىلىق تارىخقا بېزەك، ئەلگە كۆرك،
ياماننىڭ رايىنى كۆتۈرمەس جاھان.

300
ھېيلىگەر قەلبىدە بىر زەھەر قازان،
زېھنىدە ھەسەتتىن قۇترىغان قاۋان،
ئۆزگىگە كولىغان ئورىغا ئۆزىن-
ياتقۇزار ئىزگۈدىن يۈكسەلگەن جاھان.

301
سۆز بىلەن دىلىمنى ئوۋلا ئى جانان،
سۆزۈڭدىن ئۆزگە يوق جېنىمغا دەرمان،
ساداقەت بىر ئوچاق، سۆيگۈ ئوت شۇندا،
شېرىن، ساپ سۆزۈڭنىڭ ھەر جۈملىسى قان.

302
بىر دانا مۈشكۈلدە بولدى پاسىبان،
بىر دانا غۇربەتتە ئۆتتى مېھرىبان،
ھېكمەت ھەم گۈزەللىك ئەھدىلەشكەندە،
چارىسىز داجىدى كاج كەلگەن جاھان.

303
خۇش كۆرگەن چۈشىدىن زوقلىنار ئىنسان،
مەيلى ئۇ گادايۇ يا بولسۇن سۇلتان.
گۈزەللىك بىر غايە، زوقى خۇش ھاۋا،
ۋە ھەتتا شېرىندۇر گۈزەل ھەر ئارمان.

304
ئادەم دەپ ئاتىلار بىباھا ئىنسان،
بۇ نامغا تەڭ ئەمەس تىك يۈرگەن ھەرجان،
ئىنسانلىق خىسلىتى، غۇرۇرى شۇكى:
ئالمىدەك كۆڭۈلگە گەر پاتسا جاھان!؟

305
ئىنسان بىر ئەينەكتۇر كۆرۈنگەن جاھان،
تەپەككۇر خەزنىدە ھەر تىلسىم ئايان.
بىر چېچەك بەرگىدىن دانا زېھنىگە-
يەتكۈنچە تەبىئەت كەزدى كۆپ جاھان.

306
ئەقىلنىڭ ھەسرەتلىك تۈرى پۇشايمان،
ئۇنىڭدا كېچىككەن ئەقىل نامايان،
كاجلىق ھەم ئىپتىخار باشقا-باشقا ئىش،
جەھلىدىن زوقلانغان ئەڭ جاھىل نادان.

307
مۇھەببەت پاك كەلدى ئەۋلاتتىن بۇيان،
چېچەكلەر شاد كۈلدى، ياساندى جاھان،
پاك سۆيگۈ، پاك يۈرەك پەخرى ئىنساننىڭ،
ئۇنىڭسىز نە شەرەپ بولساڭمۇ سۇلتان؟

308
بىر ئىنسان، بىر مەھبۇب-باغرىڭدا جانان،
زېھنىڭدە چەرخ ئۇرۇپ كەڭ جاھان ئايان،
دانىشىم، بۇ ھايات بىر شاھمات گويا،
ئۆزگىچە قىممەتتە ھەر ئۇرۇق-ھەر سان.

309
بىر ئۈلۈش ئۆزۈڭنىڭ تىنىغىن تىنغىن،
ئون ئۈلۈش ئۆزگىنىڭ غېمىنى قىلغىن،
ھالاۋەت گەر سالسا كۆزۈڭگە پەردە،
ئەڭ ئۆتكۈر تىغ بىلەن پەردىنى تىلغىن.

310
ۋاخ پەقەت بۈگۈندۇر، قۇربىتىڭ بۈگۈن،
بەئەينى بىر مۇردا ئۆتمۈش-تۈنۈگۈن،
ۋاقىتنىڭ ئۈستىدىن قىلما كېبىرلىك،
قالۇرمۇ تىنىقىڭ كىم بىلۇر ئۆگۈن؟!
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   muhammadbarhan تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-6-3 13:52  

ئۆلگە:

بىر ئۈلۈش ئۆزۈڭنىڭ تىنىغىن تىنغىن،
ئون ئۈلۈش ئۆزگىنىڭ غېمىنى قىلغىن،
ھالاۋەت گەر سالسا كۆزۈڭگە پەردە،
ئەڭ ئۆتكۈر تىغ بىلەن پەردىنى تىلغىن.

مەندىكىسى بىلەن ئوخشىمايدىكەن . مەن ئىلگىرى كۇچۇرگەن ئىدىم. باشتىكى ئىككى دەپتەر يۇتۇپ كەتتى. 225-روبائىياتتىن باشلاپ باركەن. ئەگەر تاپالىسام ...

دېگىنىڭىز توغرا ئىسمائىل قۇتلۇق ئەپەندى. مەن ‹روبائيات›نىڭ 2- قىسمىدىن باشلاپ تورغا يوللىۋاتىمەن. 1- قىسمى مەندە يوق، ئەمما ئۇنىڭمۇ ئامالىنى قىلىپ قويدۇم، كىتاپخانىدىكەر ماڭا 1- قىسىم ‹روبائىيات›نى مەزكۇر تورغا يوللىۋالغىچە ئارىيەت بېرىپ تۇرىدىغان بولدى...

ئۇستاز مۇھەممەد  قادىر بارخان ئەپەندىنىڭ مېھنەتسىز قىلىۋاتقان  ئەمگىكى  تور ئەھلى ئۈچۈن  پايدىلىنىش قىممىتى زور بولغان كاتتا ئىش،  بۇ كىتابنى تېپىش ھەقىقەتەن مۈشكۈل بولۇۋاتقان شارائىتتا مۇنبەر گە يوللىغىنىڭىز نۇرغۇلىغان تەشنا دىللارغا سۇ بەرگەندەكلا ئۇلۇغ ئىش بولغۇسى.
رەھمەت سىزگە، ئۆمرىڭىز ئۇزۇن، تېنىڭىز سالامەت، ئىزدىنىشلىرىڭىز بەرىكەتلىك بولسۇن!

311
گۆھەر يوق-خارلىقتا ئۆزىن تۇتقانچە،
كۆپ جەڭگاھ مەغلۇپتىن يەڭگەن-ئۇتقانچە،
زەپەردە مەغرۇرلۇق شارابىن ئىچمە،
قونالغۇ ئۆمرۈڭدە قونار قۇت قانچە؟

312
ئۆزگىلەر كۆركىگە زەڭ سالغىن، ئۆگەن،
ئۆزگە بوپ كېتەرگە گەر-سالساڭ يۈگەن،
ئۆزگىدىن ئۆگەنمەك ئۆز كۆركىڭ ئۈچۈن،
كۆرك ئېرۇر كۆرك ئۈچۈن كۆركىن ئۆگەنگىن.

313
ئۆزەڭنى ئالدىما كېبىر تەختىدە،
بىر مۇتلەق ھۆججەت يوق ئۆمۈر ئەھدىدە،
بوسۇغاڭ زەردىن يا كېسەكتىن بولسۇن،
ھەركىمنىڭ راھىتى سۆيگەن بەختىدە.

314
گۈزەللىك مەۋج ئۇرار ھەر بىر چېچەكتە،
ئەڭ شېرىن خۇش پۇراق تۈنكى پۈرەكتە،
مۇھەببەت بولسىمۇ بارچە يۈرەكتە،
ئادەملىك جەۋھىرى ئىجاد-ئىدراكتا.

315
بۇلۇتنىڭ كۆز يېشى چىمەنگە كۈلكە،
گۈل كۈلكى بولبۇلغا ئىلھامدىن ئۆلگە،
كۈندەشلىك تەبىئەت بىر تىلسىم گويا،
ئاسانلىق يوشۇرغان ھەتتا مۈشكۈلگە.

316
ئۆمۈر بىر دەرەختۇر، يىتىشتۈر مېۋە،
ئەجىر قىل، <ئاغزىمغا ئۈجمە چۈش> دېمە،
ئۆزگىنىڭ بېغىدا يايرىغان چېغىڭ،
كۆرەلمەي ھەسەتتىن چىللىما دېۋە.

317
كۆپ دىيار ئايلاندىم-ئىلىمنى، ياتنى،
تاپمىدىم ئەل-يۇرتتەك قۇدرەت قاناتنى،
ئەل ئالتۇن بۆشۈكۈم،ئەل گۆھەر تەختىم،
قۇت ھەتتا ۋەتەندە چەكسەم پەريادنى.

318
قىرىق يىل ئاز بىلدىم ۋەتەن قەدرىنى،
سۇ دېدىم سۇ شەكلى ئاققان ئەتىرنى،
ئۆزگە ئەل ئەينەككەن ئۆزنى كۆرمەككە،
بال بىلدىم ئەلدىكى ھەر بىر قەترىنى.

319
ماختانماق ناداننىڭ شۆھرىتى پەخرى،
بىر خۇنۇك خىسلەتتىن ياڭرىغان نەھرى،
ماختانغان پىكىردە نە قىلسۇن زېھىن،
ھەتتاكى سۆزىدە قىلچە يوق بەھرى.

320
يار بىلەن يېرىمدىن تەكرە تۇتساق بەس!
چىڭگىزدەك ئالەمنى قۇچماق ئەرزىمەس،
كۆڭۈلنىڭ لەززىتى مەئىشەت ئەمەس،
ئەرك، سۆيگۈ گەر يېرىم بولسا-باسار نەس.

321
بەزىلەر چۈشەرمىش تەخت، ئايۋان-ساراي،
بەزىلەر چۈشەرمىش پەرداز، گۈل چىراي،
بەزىلەر چۈشەرمىش بولسا داڭدار باي،
ئانا يەر چۈشەرمىش <ۋاي قانداق قىلاي؟!>

322
روبائىي-يايلاقتا چاپچىغان قۇلان،
ئىزىدىن ئۈنگىنى خۇش پۇراق رەيھان،
روبائىي-ئالمىدەك دىلدىكى جاھان،
تۆتلا قۇر، نىمىتى ئەلۋەك داستىخان.

323
يۇلتۇزلار ئاسماندا سانسى چاقنار تاش-
تۈنلەردە زوقلانساڭ چۆپكە قويۇپ باش،
كىم بىلەر سەلتەنەت قوياش ئوچكەندە،
يۇلتۇزدىن بەرق ئۇرۇپ زور قوياش.

324
مۇھەببەت ئىز قويماس كەش كېيىپ كېلەر،
سېھىرلىك قارماقتەك كۆڭلىنى ئىلەر،
ئۇ شۇنداق ئوغرىكى، ئوغرىلانغۇچى-
تەڭرىدىن ئوغرىغا شاپائەت تىلەر.

325
بەزىلەر يوقسىز دەپ ئەسكە سالار پات،
ۋە سورار قولۇڭدا بار قايسى بىسات؟
ئاشىقمەن، مەشۇقۇم تېخى ماڭا يات،
بۇ غەمدىن قۇتقۇزار بىر كۈن پەرىزات.

326
تور باسقان كاللىلار، ئۆمۈچۈك پىكىر،
لەبزىنىڭ دىتىدا قاي زامانقى سىر،
يۇلتۇزلار قەسرىگە چىقمايمۇ شائىر-
قىلالار يۇلتۇزلار ۋەزنىچە زىكىر.

327
تۇرمۇشقا تۈزىلەر دەرسلىك ھەر زامان،
دەرسلىكنىڭ ئۆزىمۇ ئۆزگىرەر ھامان،
تۇرمۇش ئۇ ئۆركەشلىك دېڭىز بىپايان،
بىر بۆكنىڭ تېگىگە سىغمايدۇ جاھان.

328
بەزىلەر ئۆزگىدىن ئەيىپلا ئىزدەر،
ئۆزىنىڭ قىلمىشىن پەردازلاپ بېزەر،
ئۆزىنى ئالداپ ئۇ خاتا يول كېزەر،
ئويغۇنۇپ ئەل بىركۈن ئۇنىڭدىن بېزەر.

329
ئويلىغان ئەقىللىق غەمسىز يۈرگەندىن،
يىغلىغان بىر كۈنى ئۇتار كۈلگەندىن،
ئادەملەر ئۆلسىمۇ ئۆلمەيدۇ تارىخ،
ئۇ قورقماس ئۆلگەن يا ھۆكۈم سۈرگەندىن.

330
بەزىدە <ھەقىقەت> سانالمىش يالغان،
بۇ ئەرەم بېغىدا ئىبلىستىن قالغان،
شۇ يالغان تۈپەيلى زىمىن كۆكسىنى
قاسراقتەك قاپلىغان جەڭلەردە قالقان.

ئۆلەگە:

ئويلىغان ئەقىللىق غەمسىز يۈرگەندىن،
يىغلىغان بىر كۈنى ئۇتار كۈلگەندىن،
ئادەملەر ئۆلسىمۇ ئۆلمەيدۇ تارىخ،
ئۇ قورقماس ئۆلگەن يا ھۆكۈم سۈرگەندىن.

ئالىمنىڭ  مەزكۇر كىتاپى  مەشھۇر  شئېىرىي ئەسەر سۈپىتىدە كەلگۈسىگە يېتىپ بارغۇسى.

    ئەسەردىكى مەندارلىق  كېيىن ناۋايى ئەسەرلىردەك تەتقىق قىلىنغۇسى.

331
دەرۋىشنىڭ چاپىنى مىڭ يېرى ئۇلاق،
قولىدا تۇتقىنى ھەتتا يام تاۋاق.
تارىخنى كەلگۈسى يازار دېمەككى،
يېزىلغان تارىخقا چۈشەر كۆپ ياماق.

332
ساقال ھەم رۇخسارنى بوياش ئۆز ئىشىڭ،
تەلپەك كەي، يالاڭ يۈر ئوخشاش بىر بېشىڭ،
تىلىڭنى بويىما ھەررەڭدە سۆزلەپ،
ئۇنىڭدىن خورلىنىپ قاقشايدۇ تېشىڭ.

333
ھەر كۈنى چىللايدۇ خوراز: تاڭ ئاتتى،
كالىندار بېتىگە بىر رەقەم قاتتى!
كۈن بويى، يىل بويى بىرخىللا ئۆتكەن،
نادانلار قەۋمىدىن بۇ بېشىم قاتتى.

334
بىلمىسەڭ جەڭنامە، قىسسىدىن ئۆزگە،
غەيۋەتجى خوتۇندەك كىرىشسەڭ سۆزگە،
غادىيىپ ئىلمىساڭ ئالەمنى كۆزگە،
ھوقۇشنىڭ سايىسى چۈشمەسمۇ يۈزگە.

335
ماشىنا، جاھازلار قۇدرەت بەخش ئېتەر،
كۆمۈلگەن بايلىقلار سەرپ ئەتسەڭ يېتەر،
پايانسىز تارىختا ھەر دەۋران ئەگەر-
يېڭىچە تەپەككۇر قىلمىساڭ خەتەر.

336
يوق چاغدا زاغرىغا شۇنچە زار ئىدۇق،
بار چاغدا ئېرىقتا زەر ئاقار، دېدۇق،
ئەۋلاتقا ئىلىم-پەن بېغىن راسلىماي،
ياقۇتتىن گۆر ياساپ قۇت تاپارمىدۇق.

337
بۇ رەيھان پۇرىقى، رەيھان بەرگى ھەم،
يىلتىزى تېنىدە، شۇ خۇش پۇراق جەم،
ھەيرانمەن، ئەقىللىق ئىنسان ئىچىدە،
رەيھاندەك خىسلىتى بىر خىللىرى كەم.

338
ئەقىل بىر قوياشتەك بالقىسا ئەگەر،
ئىنسانلىق ئەقىلدىن بولسا مۇنەۋۋەر،
باش ئۆزى تاج ئىدى، بولاتتى كۈلكە،
شۇ تاجنىڭ ئۈستىگە يەنە تاقماق زەر؟!

339
سۆھبەتمۇ خوپ شىپا گەر ئۈلپەت بولسا،
سۆزلەردە مەرىپەت، مۇھەببەت بولسا،
ئۈلپەتسىز كىشى ئۇ شىپاسىز بىمار،
بىلەر ئۇ ھېكمەتنى سالامەت بولسا.

340
روھىيەت ئاجايىپ مۆجىز جاھاندا،
روھىيەت روھ ئىزدەپ يۈرەر ئارماندا،
روھىيەت ھادىستىن قىلساڭ تەسەۋۋۇر،
بىلگەيسەن بىر تىلسىم ياتار ئىنساندا.

ئەلگە:
ئەقىل بىر قوياشتەك بالقىسا ئەگەر،
ئىنسانلىق ئەقىلدىن بولسا مۇنەۋۋەر،
باش ئۆزى تاج ئىدى، بولاتتى كۈلكە،
شۇ تاجنىڭ ئۈستىگە يەنە تاقماق زەر؟!

ھازىردىن باشلاپ رۇبائىي ئىسمى ئاتالسىلا نەسىھەت-ساۋاقتىن دەرس بېرىدىغان تۆتلىكلەر كۆز ئالدىمغا كەلمەيدىغان بولدى.بارخان ئەپەندىنىڭ ئەجرىگە تەشەككۈر.

341
ھېچ ئىشنى ياقتۇرماس ئىنتىزار قىلىپ،
كىشىكى ئۆزىنى بىر خوراز بىلىپ،
ئاقىلنى تەن ئالار مۇقەررەر ئالەم،
نادانلار يۈرسىمۇ شۇنچە باز قىلىپ.

342
كۈلكىلىك ئىشلارنى كۆپ بايقار كىشى،
ئالەمدىن خەۋەردار بولسا گەر بېشى،
ئاقىلمۇ بەزىدە قاقاھلاپ كۈلەر،
ۋە بەزى ئېچىنىپ تۆكەر كۆز يېشى.

343
گۈزەللىك پەقەتلا ھۆسنىدە دېمە،
سارغايسا گۈل ھۆسنۈڭ ئارتۇق غەم يېمە،
گۈزەللىك كۆپ ھوجرا-سارايدەك نېمە،
گۈزەللىك تاجى ئۇ ئىجاتكار مېڭە.

344
مىڭ يىللاپ جەڭ قىلدۇق رەقىپ- يار بولۇپ،
زەپەرنىڭ كەينىدىن نانغا زار بولۇپ،
مىڭ يىلنى ئۆتكۈزۈپ باقساق ئالەمگە،
قاپتۇ بۇ روھىيەت بىر بىمار بولۇپ.

345
مەسخىرە قىلماققا ھوقۇقلۇق ئىنسان،
ئىللەتنى ئىپتىخار دەپ بىلسە نادان،
ھېكمەتلەر كۆپ چىقتى ھەر خىل كېسەلگە،
چىقسىدى بۇ رەڭلىك ئىللەتكە لوقمان.

346
كۆزۈڭنى ئاچمىساڭ جاھان كۆرۈنمەس،
بىلمەسسەن يول يۈرمەي قەيەر ئېگىز-پەس،
كۆپ كۆرگەن كۆپ بىلەر،كۆپ بىلگەن كۆكلەر،
سوقۇنغان بىخۇدنى قوغلاپ يۈرەر نەس.

347
زەررىدىن تاغ بولۇر، قەترىدىن دەريا،
دەقىقە ۋاقىتتىن ئەسىرلەر بىنا،
دانا بوپ تۇغۇلماس ھەتتا ئەۋلىيا،
باھارنى بېزىگەن سانسىز گۈل-گىيا.

348
ئۆتكەن ئۇ تارىختىن كۆپ ماختانما، بەس!
گەر ھەيكەل قاتۇرساڭ ئۇ تۇرغان ئەلەس،
زىمىنغا غەرق بولغان ناھەق ئىشلارنى،
ئاقلىماق ئىنسانغا بەسى مۈشكۈل، تەس.

349
ھەر ۋەجنى ئۆز ئەھلى ئىزلەپ يۈرگۈدەك،
مۇنەججىم كۈزەتكەي ئاسماننى دېمەك،
ھېكىملەر بىلدىكى، ئىنسان ۋەزنىدىن،
ئالەمنىڭ سىرلىرىن چۈشەنمەك كېرەك.

350
نەزمىنى ئۆگەتكەن ماڭا بىر ھەۋەس،
روبائىي بولسىنۇ ۋەيا مۇخەممەس،
ئەقىل ۋە ئىنسانلىق كۈيلەنمىسە گەر،
يىرتىڭ بۇ نەزمەمنى بىلىپ ئەرزىمەس.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   muhammadbarhan تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-6-4 23:57  

ئۆلگە:
مىڭ يىللاپ جەڭ قىلدۇق رەقىپ- يار بولۇپ،
زەپەرنىڭ كەينىدىن نانغا زار بولۇپ،
مىڭ يىلنى ئۆتكۈزۈپ باقساق ئالەمگە،
قاپتۇ بۇ روھىيەت بىر بىمار بولۇپ.