تارىمى تور خاتىرىسى

تۈركچە سۆزلۈكلەر - [تۈركچە ئۆگىنەيلى ]

 

تۈركچە سۆزلۈكلەر

 

1.  Merhaba     ياخشىمۇسىز

2. Günaydın    خەيىرلىك ئەتىگەن

3. Tünaydın    چۈشتىن كىيىنلىكىڭىز خەيرىلىك بولسۇن

4. İyi akşamlar   خەيىرلىك  كەچ 

5. İyi akşamlar   خەيىرلىك كەچ (ئۇخلاشتىن ئىلگىرىكى ۋاقىت)

6. Öğrenciyim  ئوقۇغۇچى

7.Öğretmenim  ئوقۇتقۇچى

8. Üzgünüm  كەچۈرۈڭ

9. adam   ئەر كىشى

10.  kadın   ئايال

11. kız  قىز

12. oğlan   ئوغۇل

13. saç  چاچ

14. sakal  ساقال

15. bıyık  بۇرۇت

16.gömlek  كۆڭلەك

17. palto   پەلتو

18. çorap  پايپاق

19. ayakkabı  ئاياق

20. pantolon  ئىشتان

21. sandalye  ئورۇندۇق

22. masa  ئۈستەل

23. yatak  كارۋات

24. kutu  يىشىك

25.kanepe  سافا

26. kitap  كىتاب

27. lamba  لامپا

28. para پۇل

29. kahve  قەھۋە

30. yiyecek  يىمەكلىك

31. şoför  شوپۇر

32 . otobüs  ئاپتوبۇس

33. tamirci تېخنىك ئىشچى

34. hemşire  سېستىرا

35. postacı  پوچتالىيون

36. sekreter  كاتىپ

37.aşçı  ئاشپەز

38. yönetici  لىدىر

39. cüzdan  پورتمال

40. ağaç  دەرەخ

41. çiçek گۈل

42.köpek  ئىت

43. havlu  لۆڭگە

44.pasta  تورت

45. mum  شام

46.Altın ئالتۇن

47. çanta  سومكا

48.kapı  ئىشىك

49.

پېئىل - [تۈركچە ئۆگىنەيلى ]

 

Candan Erçetin---------bu sabah

 

    

پېئىل 

 

1.

پېئىل بولسا ھەركەت ياكى جەريان ،ھالەتنى بىلدۈرىدىغان سۆز تۈركۈمى .

 

تۈرك تىلدا پېئىلنىڭ گىرامماتىكىلىق دائىرىسى ،  شەكىل ، ۋاقىت ھالىتى Gergin، كىشلىك  ، سان ، سۆزنىڭ ھالىتى  Ses ،  سۆز يىلتىزى Vücut  .

 

شەكىل ،ۋاقىت ھالىتى ، كىشلىك  ۋە سان  بولسا پېئىلنىڭ سۆز قۇرۇلمىسىنىڭ ئۆزگىرىش تۈرىگە تەۋە .

سۆزنىڭ ھالىتى ، سۆز يىلتىزى دائىرىسى پېئىلنىڭ سۆز ياسىغۇچى تۈرىگە تەۋە .

 

تۈرك تىلدا پېئىلنىڭ تۆۋەندىكىدەك بىر قانچە خىل شەكىلى بار .

1. بايان شەكىلى

2. بۇيرۇق شەكىلى

3. ئارزۇ -ئىستەك شەكىلى

4. زۆرۈر شەكىلى

5. شەرت شەكىلى

بۇلاردىن سىرت يەنە بىر قىسىم ئالاھىدە ئۆتكۈنچى شەكىللىرى بار .

سۈپەتداش ،  رەۋىشداش ، ھەركەتنام .

 

تۈرك تىلدا پېئىل زامانلىرىنىڭ مەخسۇس ئىپادىلىنىشى بار، ئۇلار سۆز بىلەن كىشلىك ھەم ساننىڭ ئىپادىلىنىشىدە كۆرىلىدۇ . بۇ قىسىم ئىپادىلىنىش رەت تەرتىپى بولسا بايان شەكىلدە مەۋجۇت ، بايان شەكىلدە شەكىلنىڭ ئىپادىسى يوق ، ئەمما  ۋاقىتنىڭ ھالىتى بار.

 

كىشلىككە ئاساسەن ئۆزگىرىدىغان پېئىل شەكىلى پېئىلنىڭ كىشلىك شەكىلىدۇر . (بايان ، بۇيرۇق ، ئارزۇ ، زۆرۈر ، شەرت) ھەرقايسى شەكىللەرنىڭ ھەممىسى كىشلىك شەكىلگە تەۋە .

كىشلىككە ئاساسەن ئۆزگەرمەيدىغان پېئىلنىڭ شەكىلى كىشلىكسىز شەكىلدۇر.

كىشلىكسىز شەكىلگە ھەركەتنام ، رەۋىشداش ، سۈپەتداش كىرىدۇ .

 

تۈرك تىلدا ھەربىر پېئىلنىڭ تۆت خىل شەكىلى بار . ئىنكار شەكىلى ، مۇئەييەن شەكىلى ، مۇمكىن شەكىلى ، مۇمكىن ئەمەس شەكىلى .