تارىمى تور خاتىرىسى

2010-11-01

Turkey - [Travel Turkey]

版权声明：转载时请以超链接形式标明文章原始出处和作者信息及本声明
logs/81585246.html

 

turkey

 

 

تۈركىيە

 

تۈركىيە  ياۋروپا - ئاسىيا قۇرۇقلۇقنىڭ مەركىزى ، ئوتتۇرا دېڭىز بىلەن قارا دېڭىزنىڭ ئارلىقىغا جايلاشقان .

ئومۇمىي يەر كۆلىمى 783600  كىۋادىرات كىلومىتىر ، 97% زىمىنى ئاسىياغا جايلاشقان ، بۇ بكلىكى ئاناتولىيە دىيىلىدۇ ، 3% زىمىنى ياۋروپاغا جايلاشقان ، بۇ بۆلىكى تىراكايا دىيىلىدۇ . ئىران ،ئىراق ، ئەرمىنىيە ، گىرۇزىيە ، گىرىتسىيە .. قاتارلىق 12 دۆلەت بىلەن چىگىرالىنىدۇ . بوسپور بوغۇزى ۋە داردانىل بوغۇزى ئارلىقى مارمارا دېڭىزى دىيىلىدۇ ، بۇ قارا دېڭىز بىلەن  ئوتتۇرا دېڭىز ئارلىقىدىكى بىردىنبىر ئۆتۈشمە سۇ يولى .

 

ھازىر 67 مىليون تۈرك نوپۇسى بار . دۆلەت ئاھالىسنىڭ ئوتتۇرچە يېشى تەخمىنەن 27 ياش . شۇڭا تۈركىيە ياشلارنىڭ دۆلىتى .

تۈركىيەنىڭ ئىقتىسادى دۇنيا بويىنچە 17 ئورۇندا ، ئىقتىسادىي تىز تەرەققىي قىلىۋاتقان دۆلەتلەر تەرتىپىدە 4 ئورۇندا.

تۈركىيەدە 90% تۈركنىڭ ئانا تىلى تۈرك تىلى . 1932- يىللاردىن بۇرۇن تۈركلەرنىڭ ئىشلىتىۋاتقان تۈركىي سۆزلۈكلىرى 35-40%  ئەتىراپىدا بولغان ، كىيىن ئاتا تۈركنىڭ تىل -يېزىق ئىسلاھاتىدىن كىيىن ،ھازىرغىچە  بۇ نىسبەت 75-80% كە كۆتىرىلگەن . ھازىر تۈركلەرنىڭ ئىشلىتىۋاتقان تۈركىي سۆزلۈكلىرى 75-80%  ئەتىراپىدا .

 

تۈركىيەدە 1997- يىللىق قانۇندا بالىلار يېشى 14 ياشقا توشقان ۋە 8 يىللىق مائارىپ تەربىيەسى قوبۇل قىلغاندىن كىيىن ئاندىن دىنىي تەربىيە قوبۇل قىلىشقا رۇخسەت قىلىنغان . تۈركىيەدە 116 ئۇنۋېرىسىتىت بار. داڭلىقلىرىدىن ھاجى تۆپە ئۇنۋېرسىتىتى ، ئەنقەرە ئۇنۋېرسىتىتى ، ئوتتۇرا شەرق تېخنىكا ئۇنۋېرسىتىتى ، بېلكەنىت ئۇنۋېرسىتىتى ، ئىستانبۇل ئۇنۋېرسىتىتى ، بوغازئىچى ئۇنۋېرسىتىتى .

 

تۈركىيە تارىخى جوڭگودىنمۇ ئۇزاق بىر دۆلەت .  تۈركىيەدە مىلادىدىن 10000 يىللار ئىلگىركى دەۋرلەرگە مەنسۇپ بىر قىسىمم قۇرلۇشلار بار. تۈركلەر بوسلا 4000 يىللىق مەدەنىيەت تارىخىغا ئىگە مىللەت . تۈركلەر مىلادىدىن ئىلگىرىكى 1766-يىللاردىن مىلادى 990- يىللارغىچە ، ياۋروپا ،ئاسىيا ۋە ئافىرىقىنىڭ نۇرغۇن جايلىرىدا 9 ئېمپىرىيە قۇرغان . 

 مىلادى 1000 يىللارغا كەلگەندە  زور كۆپ سانلىقتىكى تۈركلەر ئىسلام دىنغا كىرگەن .

سالجۇق ئېمپىرىيەسى دەۋرىدە تۈركلەر 1071-يىللاردا ، تۈركلەر مازگىرتلارنى يېڭىپ ، ئاناتولىيەنىڭ تۈنجى مەدەنىيىتىنى بەرلىققا كەلتۈرۈشكە باشلىغان .  

تۈركلەرنىڭ ئەڭ شانلىق ، پەخىرلىك دەۋرى بولسا ئوسمان تۈرك ئېمپىرىيەسى دەۋرىدۇر.

13- ئەسىرنىڭ ئاخىرقى مەزگىلىرىدە ، ئوسمانىلار ، سالجۇقلار ئېمپىرىيىسىنىڭ غەربىي شىمالىدىكى بۇرسانىڭ ئەتىراپىدىكى بىر كىچىك بەگلىك ئىدى . 1281- يىللىرى ئوسمان بەي بۇ بەگلىككە ھۆكۈمران بولدى ۋە ئۈزلۈكسىز ئەتىراپىدىكى دۆلەتلەرنى ئۆزىگە قوشۇۋېلىپ ،بىرلىككە كەلتۈردى ، 1299- يىلى  ئېمپىرىيە بىرلىككە كەلتۈرگەن زىمىننى ئۆز نامى بىلەن ئاتىدى . ئوسمان ئېمپىرىيەسى تارىختا ئەڭ ئۇزۇن ھۆكۈمرانلىق قىلغان ئېمپىرىيەنىڭ بىرى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ .

ئوسمانىلار 1362- يىلى  بالقان دۆلىتىنى ، 1421- يىلى ھونگىرىيە ۋە ياۋروپانىڭ شەرقى جەنۇبىي قىسىم زىمىنلىرىنى بويسۇندۇرغان ، 1453- يىلى 4-ئاينىڭ 29- كۈنى شەرقى رىم ئېمپىرىيەسىنى مەغلۇپ قىلىپ ، تارىختا ئۆچمەس ئىزدىن بىرنى قالدۇرغان ۋە كونىستانتىنپۇلننىڭ نامىنى ئىستانبۇلغا ئۆزگەرتكەن ۋە  ئىستانبۇل ئوسمان ئېمپىرىيەسىنىڭ پايتەختى بولغان .

1512-1520- يىللاردا ئوسمان ئېمپىرىيەسى  خەلىپىلىك شەرىپىەە ئېرىشكەن .

 

تۈركىيە 34 مەمۇرىي  رايون ۋە  81 ئۆلكىەە ئايرىلغان . يېزا ئىگىلىك ئىشلىرى بىلەن شۇغۇلىنىدىغانلار ئومۇمىي نوپۇسنىڭ 46%، تۈركىيە دۇنيادىكى مىۋە ،ئۆسۈملۈك ،زىرائەتلەر ئەڭ مول دۆلەت بولۇپ ، دۇنيادىكى 10000 خىلدىن ئارتۇق ئۆسۈملۈك ، مىۋە ،زىرائەتلەرنىڭ 4000 خىلدىن ئارتۇقى تۈركىيەدە ، ئىستانبۇلنىڭ ئۆزىدىلا پۈتۈن ئەنگىلىيەدىكىدىن كۆپ.

 

34 مەمۇرىي رايون ۋە 81 ئۆلكىدىن :

 

EPHESUS  قەدىمىي شەھرى  ،   Asia Minor كىچىك ئاسىيا  ، ئىزمىر ئۆلكىسى ، Cappadocia كاپپادوكىيە ، شەرقىي ئانادولۇ ، Güneydogu Anadolu شەرقى جەنۇبى ئانادولۇ ، Marmara مارمارا .

 

مۇھىم شەھەرلەردىن :

ئىستانبۇل ، ئەنقەرە ، ئىزمىر ، ئادانا ،بۇرسا ،كونىيا ، ئانتالىيا ،غازىئانتەپ ، قەيسەرى، سىۋاس، تىرابزون ، ئەرزىنجان .