بۇرۇن بىر تاغدا ناھايىتى ياۋۇز بىر يولۋاس ئۆتكەن ئىكەن. ھەرقانداق كىشى ئۇ تاغىنىڭ قېشىغىمۇ بارالمايدىكەن، تاغىنىڭ پەس تەرپىدە ياشايدىغان كىشلەر تاغ تەرەپلەرگە چىقالمىغاندىكىن ئۇلارنىڭ تىرىكىچىلكى بارغانسىرى تەسلىشىپتۇ. بىر كۈنى ھەممەيلەن بىر نىيەتكە كىلىپ يولۋاسىنى تۇتماقىچى بوپتۇۋۋە يولغان ھەم مۇستەھكەن بىر قەپەز ياساپتۇ . ئۇلار ئاخىرى يولۋاسىنى قولغا چۈشۈرۈپتۇ . كىشلەر ئەمدى قورقىماي سىرتىقا چىقىدىغان بوپتۇ . بىر كۈنى ياۋۇز بۆرە سولاغلىق قەپەزدىن قانداق قېچىشنى بىلەلمەي، قەپەزىنى ئىتىتىرىپ بېقىپتۇ . خېلى كۈچەپ بېقىپتۇ قەپەز ناھايىتى مۇستەھكەم بولغاچىقا يەنىلا ئۈنۈمى بولماپتۇ . يولۋاس تىرىكىكىنىدىن ئۆلەي دىگەندە بىر ئادەم ئالدىدىن ئۆتۈپ كىتىپ بارغىننى كۆرۈپ، ئۇ ئادەمىگە مىنى قۇيۇپ بەرگەن بولساڭ دەپ يالۋېرشىقا باشلاپتۇ. ئۇ ئادەم سەن مىنى نىمە كۆرۈپ قالدىڭ سىنى ئاشۇنداق تەسلىكىتە تۇتقان تۇرساق سىنى قۇيۇپ بەرسەم ئالدى بىلەن مىنى ئاندىن باشىقا قېرنداشلىرىمىنى يەۋەتسەڭ، ئۇلارنىڭ ئالدىدا مەن گۇناھكار بۇلۇپ قالمامدىمەن دەپتۇ . يولۋاس ئۇنداق قىلىمايمەن، سەن مىنى قۇيۋەتسەڭلا مەن سىنىڭ بىر ئۆمۈر چاكرىڭ بولاي ، مەن بۇ يەردە ئىچىم پۇشۇپ ئۆلەي دەپ قالدىم ، دەپتۇ يولۋاس . ئۇ ئادەم يەنىلا سىنڭ ماڭا خىزمەت قىلىشىڭ لازىم ئەمەس ئەيىنى ۋاقىتتا سەن بىزگە ئارامچىلىق بەرگەن بولساڭ بىزمۇ سىنى تۇتماس ئىدۇق دەپتۇ ، ئادەم . يولۋس يىغىلاپ قىلىغانلىرىمىغا پۇشايمان قىلىدىم مىنى قۇيۇپ بەرسەڭ دەپ يەنىمۇ يىغىلىغىلى تۇرۇپتۇ . ئۇنىڭ يىغلىشىغا چىداپ تۇرالمىغان ئاق كۆڭۈل ئادەم بوپتىلا دەپ قەپەزنىڭ ئىشكىنى ئېچىشىغا نىقابىنى يىرىتىپ تاشلىغان يولۋاس ئۇنڭىغا ئېتىلىپتۇ . ئۇ ئادەم توختاپ تۇر سىنىڭ قىلىغىنىڭ توغرىما بىز ئۈچ ئادەمىنى تېپىپ سىنىڭ قىلىغىنىڭىنىڭ توغرا خاتالىقىنى شۇلار بىر نىمە دەپ باقسۇن دەپتۇ دەپتۇ ، ئادەم . يولۋاس نىمىشقا ئادەم باھالايدىكەن سەن تاقىقا قاراپ ئالدىڭىغا مېڭىۋەر ئالدىڭىغا ئۇچۇرىغان ئۈچ نەرسىگە بۇ ئىشلارنى دىىگىن ئۇلار باھا بىرىپ باقىسۇن دەپتۇ ، يولۋاس . ئادەم ئۇنڭىغا مەيلى ئەمسە دەپ يولۋاس بىلەن ئىككىسى ئالدىغا قاراپ مېڭىۋىرپىتۇ بىر يەرگە كەلسە بىر ئەنجۈر دەرىخى ئۇچىراپتۇ . ئۇ ئادەم بېشىدىن ئۆتكەن ئىشلارنىڭ ھەممىسىنى دەپ بىرىپتۇ . ئەنجۈر دەرىخى مەنىمۇ ئۆتكەن كەچكەنلەر مىنىڭ مىۋەمىنى يەيدۇ يەنە سايدايدۇ كۈز كەلگەندە مىنىڭ شاخلىرمىنى ئوشتۇپ ئەكىتىدۇ. بىز ئىككىمىز ئوخشاشكەنمىز . دەپتۇ . ئۇ ئادەم ئۈمۈدسىزلىنىپ يەنە مېڭىپتۇ .خېلى ماڭىغاندىن كىيىن بىر قۇدۇقىنىڭ يېنىدا سۇ تارتىۋاتقان كالىغا ئۈچىراپتۇ. ئۇ ئادەم كالىغا دەرد ئەھۋالىنى سۆزىلەپ بىرپىتۇ كالا مەن ياش ۋاقىتىمىدا سۈتلىك ئىدىم ، ئۇ چاغدا قورسىقىمغا تويغىدەك بىر نەرسە بىرەتتى ھال ئەھۋالىمىمۇ ياخشى ئىدى . ھازىر قېرىغاندا ئۇلار قورسىقىمىغا بىر نەرسە بىرىش ئۇياقىتا تۇرسۇن كۈن بۇيى مۇشۇ قۇدۇق بۇيدا سۇ تارتىمەن سىز مەن بىلەن ئوخشاش ئىكەنسىز ، دەپتۇ . قورقىقان پىتى كەيىنىگە يانىغان بىچچارە ئادەم ئەمدى ئۆلدىغان بولدۇم دەپ مېڭىۋاتسا بىر بۆرە ئالدىغا ئۈچىراپتۇ . ئۇ ئادەم ئۇنڭىغا بىر دەپ باقاي ئەڭ ئاخىرىقى ئۈمۈدىم مۇشۇ بۆرىدىلا قالدى. دەپ ئۇنىڭىغا تەپسلى چۈشەندۈرۈپتۇ. بۆرە چۈشەنمىدىم دىگىنىچە بۇ بىز قەپەزنىڭ تۈۋىگە بىرىپ پاراڭلىشايلى دەپتىكەن ئۇلار قەپەزنىڭ قېشىغا كەلگەندە ھېلىقى ئادەم يەنە چۈشەندۈرۈشىكە باشىلاپتۇ . بۆرە چۈشەنمىدىم سىز قەپەزىنىڭ ئىچىدە دەپتۇ ئادەمىگە بۇنى ئاڭلىغان يولۋاسىنىڭ ئاچىچىقى 40گەز ئۆرلەپتۇ،- ، دە مەن قەپەزنىڭ ئىچىدە بىلىدىڭىمۇ دۆت دەپتۇ يولۋاس - بىلىدىم ئەپەندىم . ئۇ ئادەم قەپەزنىڭ ئىشكىنى ماڭا ئېچىپ بەردە ، - بىلىدىڭىمۇ كالۋا . - بىلىدىم ئەپەندىم سىز قەيەردە ئىدىڭىز ماڭا كۆرسىتىپ قويغان بولسىڭىز دەپتۇ بۆرە يولۋاس قەپەزىگە كىرىپ مەن مانا بۇ يەردە دەپتىكەن قەپەزنىڭ ئىشكىنى چاقىقانلىق بىلەن قۇلۇپلىۋاپتۇ بۆرە ھەمىدە مۇنداق دەپتۇ ئەپەندىم مەن ھەممنى چۈشەندىم ، سىزمۇ قىلىساڭ ئاڭا قانچە ياخشىلىق سىنى سېتىپ يەيدۇ ناشتىلىق دىگەندەك ئىش قىلىماسلىقىڭىز كىرەك ئىدى دەپ كىتىپ قاپتۇ بۆرە . يولۋاس بىر ئۆمۈر بۇ قلىغانلىرى ئۈچۈن قاتتىق پۇشايماندا ئۈلۈپ قاپتۇ . بۇ مەزمۇن ئىز تورىدىن كۆچۈرۈلگەن
مەنبە ؛ تارىم ژۇرنلىرى
ئىز تورى بەك ياخشى
