ئىز تورى-爱智网

　　   فىلىپپىننىڭ سابىق پىرېزىدېنتى ئارويو 15-نويابىر پايتەخت مانىلا ئايرودۇرۇمىدا كۆچمەنلەر ئىدارىسىنىڭ ئەمەلدارى تەرىپىدىن توسۇۋېلىندى. ئەنگلىيە رادىيو شىركىتىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، ئاز كۆرۈلىدىغان سۆڭەك كېسىلىگە گىرىپتار بولغانلىقتىن، ئارويو سىنگاپورغا بېرىپ داۋالانماقچى بولغان. گەرچە، شۇ كۈنى فىلىپپىن ئالىي سوت مەھكىمىسى ئارويونىڭ دۆلەتتىن چىقىشنى چەكلەش بۇيرۇقىنى بىكار قىلغان بولسىمۇ، لېكىن ھۆكۈمەت ھۆكۈم كۈچكە ئىگە بولمىدى دەپ ئارويونىڭ دۆلەتتىن چىقىش ئىلتىماسىنى رەت قىلىپ، ئارويو دۆلەت ئىچىدە داۋالانسا تامامەن بولىدۇ دەپ قارىغان. بىراق فىرانسىيە ئاگېنتلىقى 16-نويابىر ئارويو يەنە دۆلىتىدىن چىقماقچى بولۇۋاتىدۇ دېدى. ئەنگلىيە رادىيو شىركىتى فىلىپپىن ھۆكۈمىتىنىڭ باياناتىنى نەقىل كەلتۈرۈپ مۇنداق دېدى: 15-نويابىر ئالىي سوت مەھكىمىسى ئارويونىڭ دۆلەتتىن چىقىشنى چەكلەش بۇيرۇقىنى بىكار قىلغاندىن كېيىن، بۇ يىل 64 ياشقا كىرگەن ئارويو شۇ كۈنى كەچتە قۇتقۇزۇش ماشىنىسىغا ئولتۇرۇپ، يولدىشى جوسىف مىگىل بىلەن مانىلا ئايرودۇرۇمىغا باردى، ئۇ چاقلىق ئورۇندۇقتا ئولتۇرغان، بوينىغا تىرەك ئېسىۋالغان ئىدى، خىزمەتچىلەرنىڭ ياردىمى بىلەن ئايروپىلان ساقلاش زالىغا كەلدى ھەم سىنگاپورغا بېرىپ داۋالىنىش ئۈچۈن، ئايروپىلانغا چىقىش رەسمىيىتى بېجىرمەكچى بولدى. خەۋەردە يەنە فىلىپپىن كۆچمەنلەر ئىدارىسىنىڭ باياناتى نەقىل كەلتۈرۈلۈپ مۇنداق دېيىلدى: ھۆكۈمەت ئالىي سوت مەھكىمىسىنىڭ ھۆكۈمى ئۈستىدىن نارازىلىق ئەرزى سۇنماقچى بولغانلىقتىن، ئەدلىيە مىنىستىرى دېلما ئارويونىڭ چېگرىدىن چىقىشىنى توسۇش بۇيرۇقىنى چۈشۈردى. سابىق دۆلەت رەھبىرى بولغان ئارويو يېتەرلىك ھۆرمەتكە ئېرىشىشى كېرەك ئىدى، بىراق ھۆكۈمەت يەنىلا ئارويونىڭ چېگرىدىن چىقىشىنى توسۇشنىڭ ئاقىلانە تاللاش ئىكەنلىكىگە قەتئىي ئىشەندى. ئارويونىڭ چېگرىدىن چىقىش يولىنى ئەگرى-توقاي بولدى دېيىشكە بولىدۇ. رېيتېر ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋىرىدە مۇنداق دېيىلىدۇ: ئارويو ئىلگىرى بويۇن ئومۇرتقىسى كېسىلىگە گىرىپتار بولغان. شۇڭا ئۇ فىلىپپىندا ئوپېراتسىيە قىلدۇرغان. لېكىن ئاخىرىدا ئوپېراتسىيە مەغلۇپ بولۇپ، ئاز كۆرۈلىدىغان سۆڭەك كېسىلى بولۇپ قالغان. بۇنىڭ ئۈچۈن، ئارويو ھۆكۈمەتتىن چەتئەلگە چىقىپ داۋالىنىشقا قوشۇلۇشنى ئىلتىماس قىلغان. فىلىپپىن ئالىي سوت مەھكىمىسى ئارقىدىن كېسىم چىقىرىپ، ئارويو ۋە ئۇنىڭ يولدىشىنىڭ دۆلەتتىن چىقىشىنى چەكلەش بۇيرۇقىنى بىكار قىلغان، لېكىن ئۇنىڭدىن 46 مىڭ ئامېرىكا دوللىرىلىق كېپىللىك راسخوتى تاپشۇرۇش ھەم داۋالىنىدىغان دۆلەتكە يېتىپ بارغاندىن كېيىن دەرھال شۇ جايدىكى فىلىپپىن ئەلچىخانىسىغا دوكلات قىلىشنى تەلەپ قىلغان. لېكىن فىلىپپىن ھۆكۈمىتى ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسىگە يۈز بەرمىدى، ئامېرىكا سىملىق تېلېۋىزىيە خەۋەرلىرى تورى فىلىپپىن ھۆكۈمىتىنىڭ باياناتىنى نەقىل كەلتۈرۈپ مۇنداق دېدى: ھۆكۈمەت ئالىي سوت مەھكىمىسىگە نارازىلىق ئەرزى سۇنۇشنى ئويلاشماقتا، شۇڭا ھۆكۈمەت ھازىرچە تېخى ئارويونى چېگرىدىن چىقارمايدۇ. ھۆكۈمەتنىڭ بۇ ئۇسۇلىغا قارىتا، مىگىلنىڭ ئادۋوكاتى تېپاسىئو ئىشەنچىمىز كۈچلۈك، ئارويو ئايروپىلانغا قايتىدىن چىقالايدۇ دېدى. ھۆكۈمەتنىڭ ئارويونىڭ　چېگرىدىن چىقىشىنى رەت قىلىش سەۋەبى ھەققىدە تەھلىلچىلەر ھۆكۈمەت ئارويو ئىلگىرى دۇچ كەلگەن بىر قاتار شىكايەتلەرنى ئويلىشىپ، ئۇنىڭ چەتئەلگە چىقىپ كەتسە قايتىپ كەلمەيدىغانلىقىدىن ئەنسىرىمەكتە دەپ قارىدى. ئامېرىكا «ۋول كوچىسى گېزىتى»نىڭ تەھلىلىدە مۇنداق دېيىلىدۇ: ئارويو بۇندىن بۇرۇن پىرېزىدېنتلىق مەزگىلىدە چىرىكلىك، سايلامدا ئالدامچىلىق قىلىش، كىشىلىك ھوقۇقنى دەپسەندە قىلىش قاتارلىق جىنايەتلەرنى سادىر قىلغان دەپ ئەيىبلەنگەن، ھازىرقى پىرېزىدېنت ئاكىنو ئۈچىنچى تەختكە چىققاندىن كېيىن بىر ھەقىقىي ئەھۋالنى ئېنىقلاش كومىتېتى قۇرۇپ، ئارويونىڭ پىرېزىدېنتلىق مەزگىلىدە چېتىشلىق بولغان بىر قاتار مەسىلىلەرنى تەكشۈرۈشكە مەسئۇل قىلدى. رېيتېر ئاگېنتلىقى ھۆكۈمەتنىڭ خەۋىرىنى نەقىل كەلتۈرۈپ مۇنداق دېدى: ئۇلار ھازىر ئارويونىڭ فىلىپپىن بىلەن «جىنايەتچىلەرنى ئۆتكۈزۈپ بېرىش كېلىشىمى» ئىمزالىمىغان بىر دۆلەتكە قېچىپ كېتىشىدىن ئەندىشە قىلماقتا، ئەگەر شۇنداق بولسا، ئارويونى سوتلاش قۇرۇق گەپكە ئايلىنىپ قالىدۇ.