بەش تال تەڭگە

udun

بەش تال تەڭگە

  موڭغۇلىيەدىكى كەڭ كەتكەن يايلاقتا ئاباگ ئىسىملىق بىر كىشى ياشايدىكەن. بىر قېتىم ئۇ تېخى ئۆسمۈر ۋاقتىدا دادىسى بىلەن يايلاقتا ئېزىقىپ قاپتۇ. ئاباگ ھەم ھېرىپ ھەم قورقۇپ، ئەڭ ئاخىرىدا ماڭالمايلا قاپتۇ. بۇ چاغدا دادىسى يانچۇقىدىن بەش تال تەڭگىنى چىقىرىپ، بىر تالنى ئوتلاققا كۆمۈپتۇ. قالغان تۆت تالنى ئاباگنىڭ قولىغا تۇتقۇزۇپ: «ھاياتلىقتا بالىلىق، ئۆسمۈرلۈك، ياشلىق، ئوتتۇرا ياشلىق ۋە قېرىلىقتىن ئىبارەت بەش تال تەڭگە بولىدۇ. سەن ئەمدىلا تېخى بىر تال تەڭگىنى ئىشلەتتىڭ، يەنى ئوتلاققا كۆمۈپ قويغان شۇ بىر تال. لېكىن بەش تالنىڭ ھەممىنى بۇ يايلاقلىققا تاشلىۋەتسەڭ بولمايدۇ، چوقۇم ئازىراقتىن ئىشلىتىشىڭ كېرەك. ھەر قېتىمدا ئوخشاش بولمىغان ھالدا ئىشلىتىشىڭ كېرەك. شۇنداق قىلغاندا ھاياتىڭ بىھۇدە ئۆتۈپ كەتمەيدۇ. بۈگۈن بىز چوقۇم بۇ يايلاقتىن چىقىپ كېتىشىمىز كېرەك، سەن كەلگۈسىدە ھەم بۇ يەردىن چىقىپ كېتىشىڭ كېرەك. دۇنيا تولىمۇ چوڭ، ئادەم ھاياتىدا چوقۇم كۆپرەك يەرلەرگە بېرىشى، كۆرىشى كېرەك. تەڭگىنى ئىشلەتمەي تۇرۇپلا تاشلىۋەتسە بولمايدۇ» دەپتۇ. دادىسىنىڭ رىغبەتلەندۈرىشى ئاستىدا، شۇ كۈنى ئاباگ يايلاقتىن چىقىپ كېتىپتۇ. چوڭ بولغاندىن كېيىن ئاباگ يۇرتىدىن ئايرىلىپ، ناھايىتى كۆزگە كۆرۈنگەن پاراخوت باشلىقى بوپتۇ.

بەگتاش

بەش تال تەڭگىنى ھاياتلىققا ئوخشىتىش جايىغا چۈشۈپتۇ.

ئارتۇچ

ئۇيغۇر ئەدەبىياتمىزنىڭ نەمۇنىسى يازغۇچى تۇردى سامساقنىڭ ؛ بەش تال ئوق ، دېگەن ھېكايىسى يادىمغا كەلدى .