يوللانغان ۋاقتى : 2008-05-18 13:22:15    كۆرۈلۈش سانى : 45  

ئويمانلىقنىڭ تۆت ئەتراپى ئېگىز، ئوتتۇرىسى پەس بولۇپ، پۈتكۈل يەر شەكلى خۇددى بىر چوڭ تاۋاققا ئوخشايدۇ. ئويمانلىقنىڭ تۆت ئەتراپى ئادەتتە ئېگىزلىك ۋە تاغلىق بىلەن ئورىلىپ تۇرىدۇ، ئوتتۇرىسى تۈزلەڭلىك ياكى ئېدىرلىقلاردىن ئىبارەت. ئويمانلىق ئاساسەن ئىككى تۈرگە بۆلۈنىدۇ، بىر خىلى، يەر پوستى تۈزۈلمە ھەرىكىتىدە شەكىللەنگەن ئويمانلىق بولۇپ، تۈزۈلمە ئويمانلىق دەپ ئاتىلىدۇ، مەسىلەن، ئېلىمىزنىڭ شىنجاڭدىكى تۇرپان ئويمانلىقى، چاڭجياڭ - خەنجياڭ تۈزلەڭلىك ئويمانلىقى قاتارلىقلار. يەنە بىر خىلى، مۇزلۇق، ئېقىن سۇ، شامال ۋە كارستلىق يىمىرىلىشتىن شەكىللەنگەن ئويمانلىق بولۇپ، يالانما ئويمانلىق دەپ ئاتىلىدۇ، مەسىلەن، ئېلىمىزنىڭ يۈننەن ئۆلكىسىدىكى شىشۇاڭبەنناغا جايلاشقان جىڭخۇڭ ئويمانلىقى ئاساسەن لەنساڭجياڭ دەرياسى ۋە ئۇنىڭ تارماق ئېقىملىرىنىڭ ئېروزىيىلەپ كېڭەيتىشىدىن شەكىللەنگەن. ئويمانلىق كۆلىمىنىڭ چوڭ - كىچىكلىكى ئوخشاش بولمايدۇ، جۇڭگودىكى سىچۇەن، تارىم، جۇڭغار ۋە سايدام ئويمانلىقى قاتارلىق ئويمانلىقلارنىڭ كۆلىمى100 مىڭ كۋادرات كىلومېتىردىن ئاشىدۇ. كىچىك ئويمانلىقلارنىڭ دائىرىسى نەچچە كىلومېتىر بولۇپ، گۇيجۇدا «بازى» دەپ ئاتىلىدۇ. بەزى ئويمانلىقلارنىڭ تەبىئىي شارائىتى ئەۋزەل بولۇپ، بايلىقلىرى مول بولغاچقا، كىشىلەر ئۇلارنى «گۆھەر ماكان» دەپ ئاتىشىدۇ. ئېلىمىزدىكى سىچۇەن ئويمانلىقىنىڭ «جەننەتتەك يەر» دېگەن نامى بار، سايدام ئويمانلىقىدا تاشتۇز ناھايىتى كۆپ چىقىدۇ، «سايدام» دېگەن سۆز زاڭزۇ تىلىدا تۇزلۇق دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ، شىنجاڭنىڭ تۇرپان ئويمانلىقىدىن ئۈزۈم كۆپ چىقىدۇ.