7-يىللىقلار ئۈچۈن تىل-ئەدەبىيات 2 - مەۋسۇملۇق ئىمتىھان سۇئالى(جاۋا.....

TURAN01

                    7-يىللىقلار ئۈچۈن تىل-ئەدەبىيات 2 - مەۋسۇملۇق  ئىمتىھان سۇئالى
3 }: {1 F8 w9 q+ |
1.        تاللاش سوئالى. پەقەت بىرىلا تاللىنىدۇ. تاللىغان جاۋابنىڭ ھەرپ بەلگىسىنى ماس كاتەكچىگە تولدۇرۇڭ. (20 نومۇر)
（1）. كوماراجىۋا ھەققىدە ئېيتىلغانلاردىن توغرىسى:           (    )
A. كوماراجىۋا ئۆز خەلقى، ئۆزىنىڭ رەسەتخانىلىرىنى دەپ ئۆز ھاياتىنى تەقدىم قىلغان.
B. كوماراجىۋا بۈيۈك بۇددا ئالىمى بولۇپ، ئۆز مەنپەئىتى ئۈچۈن، يۇرتىدىن ئايرىلغان.
! i' u, `7 U& ^8 J4 J6 zC. كوماراجىۋا زورلۇق بىلەن لياڭجۇغا ئېلىپ كېتىلگەندىن كېيىن ئاخىرىغىچە ئۇلارغا قارشى تۇرۇپ، ئىلىم بىلەن شۇغۇللىنىشتىن ۋاز كەچكەن.
D. كوماراجىۋا بۇددا ئالىمى بولۇپلا قالماستىن، بەلكى ئەينى دەۋىردىكى كۆزگە كۆرۈنگەن مەشھۇر تەرجىمان.
（2）. مەمتىلى ئەپەندىنىڭ قەلەم ئىسمى:                (     )
A. ئەپەندى        B. ئۆتكۈر       C. ئىزچى        D. تەۋپىق
(3)مەشھۇر شەخسلەر ھەققىدە ئېيتىلغانلاردىن توغرىسى:
1 n( P% t. ^% q2 V! j! `/ yA. ‹‹كۇماراجىۋا›› دېگەن بۇ ئىسىم ھىندىستانلىق ئانا جىۋا بىلەن كۈسەنلىك دادا كۇماراتاننىڭ نامىدىن ئېلىنغان.
' _: v) ]/ A4 ?/ @) mB. مۇھەممەد تاراغاي ئۇلۇغبەگ (1394- 1449) ئوتتۇرا ئاسىيادىكى كەنجى ئويغىنىش دەۋرىدە ئۆتكەن مەشھۇر ئاسترونوم.
% b8 g. `( V4 D, h+ d2 c5 j/ AC. مەمتىلى ئەپەندىنىڭ قەلەم ئىسمى ‹‹ئىزچى›› بولۇپ، بۇ سۆزنىڭ مەنىسى، توغرا يول، توغرا يولغا باشلىغۇچى دېگەنلىك بولىدۇ.
D. 1934- يىلى سەيپىدىن ئەزىزى ئاتۇشتا تارىختا مىسلى كۆرۈلمىگەن بىر مائارىپچىلىق ھەرىكىتىنى باشلىغان
(4)تۆۋەندىكىلەر ئىچىدە خاتا بولغان قاراش:
0 y1 M, Q! P6 _- z0 ]A. شىنجاڭنى قوش لوككىلىق ياۋا تۆگىلەرنىڭ قەدىمكى ماكانى ۋە ئەڭ دەسلەپ ئۆيگە ئۆگىتىلگەن جاي دېيىشكە بولىدۇ.
* `4 t$ w+ @& _4 C% L, ?) U: zB. قوش لوككىلىق ياۋا تۆگە ئېلىمىزدە 1- دەرىجىلىك قوغدىلىدىغان ھايۋانلار قاتارىغا كىرگۈزۈلگەن ئەتىۋارلىق ھايۋان.
- h/ ]: X% y9 z5 @& @C. تۆگىلەرنىڭ ھەرقاندىقىنى ئادەتتىكىچە ئۇسۇللار بىلەن ئائىلىلەردە باقسا، تېزلا سەمرىپ ماسلىشىپ كېتەلەيدۇ.
D. ئادەتتە ياۋا ھىنگانلار بىر قېتىمدا بىرنىلا تۇغىدۇ. بوتىلاقلار بىر يىلدىن كېيىن ئانىسىدىن ئايرىلىپ ھايات كەچۈرىۋېرىدۇ. تۆت- بەش ياشلىق بولغاندا ۋايىگە يېتىدۇ.
（5）« پۈتۈن مەيدان قاينام - تاشقىنلىققا تولدى. نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ كۆزلىرى ھاياجان يېشى بىلەن نەملەندى. گۈلدىراس ئالقىشلار ئۇزاققىچە توختىمىدى. فوتۇ ئاپاراتلىرى تىنىمسىز چاراسلاپ، تېلېكامېرالار توختىماي ھەركەت قىلىپ، بۇ سەلتەنەتلىك تارىخىي پەيتنى خاتىرىلىدى» دېگەن بۇ پارچىدىكى تەسۋىر : (   )
) k4 N$ j9 ~6 h5 |# L. I! |A. ھەرىكەت تەسۋىرى؛                   B. موھىت تەسۋىرى؛
' c" g0 B  B" \* YC. تىل تەسۋىرى. D                  . قىياپەت تەسۋرى
+ a1 p' `& p5 Q, T" Z& _) w
7 p3 Q; w0 B- R（6）ئەدەبىي ئەسەرلەردىكى دېئالوگلاردىن كېيىن جاۋابسىز قالدۇرۇلغان ئورۇنلارغا (   ) قويۇلىدۇ.
6 J$ X% y4 o/ V) dA. كۆپ چېكىت قويۇلىدۇ؛                 B. سوئال بەلگىسى قويۇلىدۇ؛
C.ئۈندەش بەلگىسى قويۇلىدۇ.             D. چېكىت قويۇلىدۇ.
$ m7 h0 l6 A; _/ Q5 o1 c（7）‹‹مۇسا دوغا سەن بولساڭ،
/ {! x  w! z! W% oجەگرەن يىگىت مەنىكەن.
# v1 b4 ~" Q. R3 A, H! Z+ l/ o9 \; tئات تەپكەنگە ھار ئەمەس،
ئېشەك تەپكەن ھار ئىكەن.
' d. H, Y" E- b' d5 q2 `بۇ ئادەمخور زاماندا،
) _7 N( i* d9 V* [7 e# z& b" [مەندەك يېتىم خار ئىكەن.›› دېگەن پارچىنىڭ تەھلىلى ھەققىدە ئېيتىلغانلاردىن خاتاسى:
A. پارچىدا ئادەتتىكى سۆزلۈككە تەۋە سۆزدىن ئىككىسى بار.
$ T2 G: u  h, y/ b. W  Y  r( ]B. بۇ ئالتە مىسرالىق لوپنۇر قوشىقىدۇر.
C. ئۈچىنچى، تۆتىنچى مىسرادا باشقىلارنىڭ بوزەك قىلىشىغا ئۇچراشنىڭ ئازابلىق ئىش ئىكەنلىكى ئىپادىلەنگەن.
' w( u+ }2 c4 F, J7 ]$ OD. پارچىدا، كونا جەمئىيەتتە باتۇر يىگىتلەرنىڭ ھەممىسى يېتىم بولۇپ قالغانلىقى ئىپادىلەنگەن.
9 K- d% T7 P  E$ W) [（8）تۆۋەندىكىلەردىن ئاستى سىزىلغان سۆز ئەسلىي مەنىدە قوللىنىلغان جۈملە: (   )
" k+ `7 f( S# D9 N( E3 z.A ئۇ مەسىلىنى يېشىشنىڭ يوللىرى ئۈستىدە ئىزدەنمەكتە.
.Bئۇ ئانىسىنىڭ قۇچىقىغا ئۆزىنى تاشلاپ يىغلىۋەتتى.
5 C3 @1 M% X5 {' P.C ئۇ مەرىپەت بېغىنىڭ چولپانلىرىدىن بولۇشنى ئويلايتتى .
.D بىز بىلىم بۇلىقىدىن قېنىپ-قېنىپ سۇ ئىچمەكتىمىز.
（9）ئۇلۇغبەگ ۋە ‹‹ئۇلۇغبەگ››ناملىق تېكىست ھەققىدە ئېيتىلغان جاۋابلاردىن توغرىسى: (       )
A. ئۇلۇغبەگ _ تولۇق ئىسمى مۇھەممەد تاراغاي ئۇلۇغبەگ. ئەزەربەيجانلىق ئاسترونۇم، تېكىستتە ئىلىم ئەھلىلىرىنى قوغداش يولىدىكى باتۇرانە ھەرىكىتى تەسۋىرلەنگەن.
B. 1394-يىلدىن 1449-يىلىغىچە ئۆزبېكىستاندا ياشىغان شاھ، تېكىستتە ماددىي ۋە مەنىۋىي بايلىقلارنى قوغداشنىڭ مۇھىملىقى ئۇلۇغبەگنىڭ سۆزى ئارقىلىق خۇلاسىلانغان.
C. تېكىستتە ئۇلۇغبەگنىڭ بىر ئۆمۈر دىننىي زاتلار ۋە دىننىي تەلىماتلارغا قارىشى كەسكىن كۈرەش قىلغان بولسىمۇ، ئاخىرىدا ئۇلار تەرىپىدىن يېڭىلىپ، ئوغلى تەرىپىدىن ئۆلتۈرۈلگەنلىكى يېزىلغان.
D . ئوتتۇرا ئاسىيا كەنجى ئويغىنىش دەۋرىدىكى شاھ.تېكىستتە ئۇلۇغبەگنىڭ ئىلىمنى، ئىلىم يۇرتلىرىنى قوغداش يولىدىكى ھەرىكىتى، دىننىي خۇراپات كۈچلىرى بىلەن بولغان كەسكىن كۈرىشى يېزىلغان.
（10）‹‹نەسرىدىن ئەپەندى لەتىپىلىرى››نىڭ ئەڭ ئاساسلىق ئالاھىدىلىكى: (     )
. Z0 Q/ `) Y# n/ F4 m, dA. قىسقىلىقى                             B. مەزمۇنىنىڭ چوڭقۇرلۇقى
C.  قىزىقارلىقلىقى                         D. كۆپ خىللىقى
# m' o1 j& H* e' E; V2.بوش ئورۇننى تولدۇرۇڭ.  (10نومۇر)
(1) ‹كەلىلە ۋە دېمىنە››ناملىق بۇ ئەسەر مىلادىيە(      )- ئەسىردە رەسمى كىتاپ بولۇپ شەكىللەنگەن.ئۇ مەزگىللەردە (              )دەپ ئاتىلىدىغان مەسەل-چۆچەكلەر توپلىمى ئىدى.
(2).‹‹بىلىكى چوڭ بىرنى يېڭەر، بىلى چوڭ مىڭنى يېڭەر›› دېگەن ماقالدە ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەردىن (        ) قوللىنلغان.
; X) G# f: |' a( f  _  K(3). بۈركۈت (          ) ئائىلىسىگە تەۋە يىرىتقۇچ قۇش. ئۇ تارىختىن بۇيان (                           ) سىمۋول بولۇپ كەلمەكتە.
(4)ئىسلام دىنى سىڭىپ كىرىشتىن ئىلگىرىكى 1000 يىللار داۋامىدا ئانا يۇرتىمىز شىنجاڭ بۇددا مەدەنىيىتىنىڭ (      ) ئانا ماكانى سۈپىتىدە بۇددىزىمنى شەرققە تارقىتىشنىڭ مۇھىم ئۆتكىلى بولغان.
4 K. a9 s2 Z- P, O6 }(5) يۈسۈپ خاس ھاجىپ (   )- يىلى تۇغۇلۇپ (    )- يىلى ۋاپات بولغان قاراخانىيلار سۇلالىسى دەۋرىدە ئۆتكەن مەشھۇر (       )، (       )
3. .قىسقىچە جاۋاب بېرىش سوئالى
(1) ‹بۇلاق›› دېگەن سۆزنى ئەسلىي مەنىدە قوللىنىپ بىر جۈملە، كۆچمە مەنىدە قوللىنىپ يەنە بىر جۈملە تۈزۈڭ: (4 نومۇر)
! R4 F& Y, e+ l  d8 Y  fئەسلىي مەنىدە:
& ~; i( ]( Z( x& c/ P
كۆچمە مەنىدە:
/ m# n  ^. I. B" k5 I2 A
(2) ‹‹ئوت›› دېگەن ئاھاڭداش سۆزنى ئىككى خىل مەنىدە قوللىنىپ ئىككى جۈملە تۈزۈڭ. (4 نومۇر)
1 l$ g# g8 r; S, H# I% uئوت:
* v" A. O/ t' s$ g  O) cئوت:
(3)تۆۋەندە بېرىلگەن سۆزلەرنى ئاساسىي سۆزلۈك ۋە ئادەتتىكى سۆزلۈككە ئايرىڭ. (5 نومۇر)
+ Y+ j" J( @7 d  M0 w/ Nئىسكىنە،تەڭرى، بەگ،گۇمپا，ئۆلۈم
ئادەتتىكى سۆزلۈككە تەۋە سۆزلەر:       
. a  C5 r' i( T( I, sئاساسىي سۆزلۈككە تەۋە سۆزلەر:
(4)تۆۋەندىكى ماقال-تەمسىلنى تولۇقلاڭ. (4نومۇر)
1) تۆگىدەك بويۇڭ بولغىچە، (                      ).
. F$ l6 R5 k+ _9 K" {% Z2 )  (                  )  ،ھورۇن كاڭدا.       
0 u7 g- a; P7 ]' _" S(5)‹‹بىز ھەققانىي ئىش باشلىدۇق، قارشىلىقلاردىن قورقمايمىز، ئۆلسەكمۇ ئارقىغا يانمايمىز. مەن كۆپ ئەللەرنى ئايلىنىپ، مىللەت ئۈچۈن دەپ ئوقۇپ قايتىپ كەلدىم.››
! S. w+ n: ]! c' {0 E* N( r! r1) بۇ يەردىكى ‹‹ھەققانىي ئىش››نى باشلىغان كىشى كىم؟ (2 نومۇر)
+ B# s0 f1 x- S6 q2 L! W
2) سۆزلىگۈچى ‹‹ھەققانىي ئىش›› دېگەندە قايسى ئىشنى كۆزدە تۇتقان؟ (2 نومۇر)

& Y8 D/ N  V- X# k! s9 w3)ئەجدادلىرىمىزنىڭ ھاياتىدا مىڭئۆيلەر قانداق روللارنى ئوينىغان؟ (4 نومۇر)
* e9 _9 D* {; [
6 Y4 Y* ^- S5 p' E' e+ t+ t (6)‹‹سەن ۋەتەن، مىللەت دېسەڭ، تارىختا نامىڭ قالغۇسى،
1 `; |' y+ e7 ^# ?# {4 x       بول جەسۇر، ئالىي نىشان، كۆلچەك- بۇلاققا قانمىغىل››
1)بۇ كىمنىڭ،قايسى ئەسىرىدىن ئېلىنغان؟ئەسەرنىڭ زانىرى نىمە؟(3نۇمۇر)
/ x  u1 B- z6 D3 G2) ئاستى سىزىلغان سۆز شېئىردا قانداق مەنىنى ئىپادىلىگەن؟ (1نۇمۇر)
3 y' H  X4 `2 J2 y
8 q( A" g' X8 F3) بۇ كۇپىلىتتىن شائىرنىڭ قانداق ئىدىيىسىنى ھېس قىلدىڭىز؟ (2 نومۇر)
- G  i8 x" y8 K1 U4.مۇھاكىمە قىلىش سوئالى
1)‹‹بولۇۋەرسە ئىتقا كۆر، باش ئارسلان،
2 M! t% [4 R+ X' U       بولۇر ھەممە ئىتلار ئارسلانسىمان.›› دېگەن بېيتتا تۇرمۇشتكى قانداق ئىشلار ئېچىپ بېرىلگەن؟ (3 نومۇر)
; f/ f  W- r$ S/ ^

2)كارىزنى نېمە ئۈچۈن مەشھۇر سۇ ئىنشائات قۇرۇلىشى دەيمىز؟ (3 نومۇر)


3)ھەرقانداق ئادەمنىڭ ئارتۇقچىلىقىمۇ، يېتەرسىز تەرىپىمۇ بولىدۇ، ئۇنداقتا بۇلارغا باھا بېرىشتە كىشىلەرنىڭ قايسى تەرىپىگە قاراش كېرەك، نېمە ئۈچۈن؟ (3 نومۇر)


: A/ t, `" f! d% T0 G5.يېزىقچىلىق مەشىقى  (30 نومۇر)
8 S4 i& T6 ^$ `. M1)مەكتىپىڭلاردا ئۆتكۈزىلىدىغان نورۇز پائالىيىتىگە مەلۇم بىر ئادەمنى تەكلىپ قىلىپ بىرتەكلىپنامە  يېزىڭ. (10نۇمۇر)

+ V/ v9 ?+ I; W- Z
; r" y% W$ z) [5 n" n! c

! `5 x- f2 U1 \$ u5 S# H# T
2 （‹‹ھەرقانداق ئادەم خاتالىق ئۆتكۈزىدۇ، ئەمما ئەقلى بار ئادەم ئوخشاش خاتالىقنى قايتا تەكرارلىمايدۇ›› سىزمۇ بەلكىم خاتالىق ئۆتكۈزۈپ قاتتىق ساۋاققا ئىگە بولغان ياكى ئۇنى تۈزىتىپ ياخشى ئۈنۈمگە ئېرىشكەن بولۇشىڭىز مۇمكىن. ئۇنداقتا، ‹‹مېنىڭ خاتالىقىم›› دېگەن تېمىدا بىر پارچە بايان ماقالىسى يېزىپ بېرىڭ.
تەلەپ: 1) ژانىر ئالاھىدىلىكى ياخشى گەۋدىلەنسۇن. 2) بايان، تەسۋىرلەردىن مۇۋاپىق پايدىلىنىڭ. 3) ئىملا توغرا، خەت چىرايلىق، پاكىز بولسۇن. 4) ھەجىمى بىر بەتتىم كەم بولمىسۇن. (20 نومۇر)
; q) ]! i3 @- t8 E
- M4 i& v  V; P" L) U! D, b4 |' g
                 7-يىللىقلار ئۈچۈن تىل-ئەدەبىيات 2 - مەۋسۇملۇق  ئىمتىھان سۇئالى جاۋابى
9 Z9 E& `1 J# e$ c% E. C) h4 c
6 l6 i  \, Z3 z8 X2 n8 i! b$ N
, L' O$ ~! S+ o6 E. q5 e$ Z* R1.تاللاش سوئالى.(1) D (2) D (3) B(4) C(5) A(6) A(7)D(8)B(9)B(10)C
2.بوش ئورۇننى تولدۇرۇڭ.
! Y' m$ p5 c8 s3 `' L$ [(2)بەشنامە2.سېلىشتۇرۇش3.(قارچىغا)(ھوقۇق، سەلتەنەت)4.( 2)5.(1019)(1085)(مۇتەپەككۇر)(دۆلەت ئەربابى) -4（1）
# g. a! f/ \; F5 ~3.قىسقىچە جاۋاب بېرىش سوئالى
/ ~( F% E) E, g- \(1)ئىجادىي جاۋاپ بەرسە بولىدۇ.
( `! e! _* K' ~(2) ئىجادىي جاۋاپ بەرسە بولىدۇ.
( V% _  K1 e' A/ u% I; i2 Q(3) ئادەتتىكى سۆزلۈككە تەۋە سۆزلەر: ئىسكىنە، بەگ،گۇمپا
- S* q, E, Q) i! s        ئاساسىي سۆزلۈك تەۋە سۆزلەر: تەڭرى،ئۆلۈم
6 n# r( h- H! S8 H" i9 e/ W6 w(4)تۆۋەندىكى ماقال-تەمسىلنى تولۇقلاڭ
: g. {% E0 c4 o% q, G1 a2 f1)تۈگمىدەك ئەقلىڭ بولسۇن2)باتۇر جەڭدە
0 k" J- T7 J2 d7 r1 u& D7 i! X(5).1)مەمتىلى ئەپەندى2)يېڭى مائارىپچىلىق ھەركىتىنى كۆرسىتىدۇ3) ئىجادىي جاۋاپ بەرسە بولىدۇ
$ s! G6 z; b4 ]8 N(6)1)ئابدۇخالىق ئۇيغۇرنىڭ،ئايرىلمىغىل،غەزەل شەكلىدە يېزىلغان شېئىر
% z7 r. s2 v1 G* N/ w) U2)ئىلىم –مەرىپەتكە.3) ئىجادىي جاۋاپ بەرسە بولىدۇ
! A* q+ l2 V$ m) i( A, J4.مۇھاكىمە قىلىش سوئالى
1) ئىجادىي جاۋاپ بەرسە بولىدۇ2) ئىجادىي جاۋاپ بەرسە بولىدۇ3) ئىجادىي جاۋاپ بەرسە بولىدۇ
( [! K' D* N3 Z: m4 m4 X9 k
2 E) {' R) k, H: _0 h/ ^

7 E. x& M- a; l% K  \4 Z1 ~

胡杨

مەن چۇشۇرۋالىدىم. رەخمەت سىزگە .

ADiL

جاۋابمۇ تەييار ئىكەنغۇ،  ياخشى سۇئال بولۇپتۇ.