7-يىللق ئەدەبىيات1-ماۋسۇملۇق ئىمتاھان سۇئالى

01tulpar

2012-  2011 ئوقۇش يىلى 1-ماۋسۇملۇق ئىمتاھان سۇئالى

7-يىللق ئەدەبىيات
/ t' o, i' y0 P9 c5 }) K+ R: Mئىسىم ئاتىسى:                    7-يىللىق(  )-سىنىپ،يوقلىما نۇمۇرى(    )

1.سوئال:توغرا جاۋابنى تاللاڭ.
" g; G0 [7 @; q& G2 v6 t; B" R1) ‹‹ تاغلار ›› ناملىق ئەسەردىكى تاغلار تەسۋىرى :                       (      )
  T( {9 ^% ?( j9 |3 PA  .يازغۇچىنىڭ تەسەۋۋۇرى ئارقىلىق ئىپادىلەنگەن      B  .تاغلارنىڭ ئەينى كۆرۈنىشىنى ئاساس قىلىش ئارقىلىق ئىپادىلەنگەن       C   . فانتانزىيىلىك چۆچەكلەر ئارقىلىق ئىپادىلەنگەن.
7 E" i- O+ z# r- I2 H1 n4 n2) ‹‹ ئەينەك›› ناملىق شېئىېدا شائىر ئۆز ھىسسىياتىنى (     ) شەكلىدە ئىپادىلىگەن
: b' `7 G/ Q$ V: X7 G) e& IA .مۇبالىغە قىلىش       B  .سېلىشتۇرش        C .خىتاب قىلىش    D  .تەنقىد قىلىش
3) ‹‹ ئارغۇ ›› دېگەن سۆزنىڭ مەنىسى :                        (       )
- w2 l/ h6 z4 R$ s- _$ F/ yA .ئالىدىغان نەرسە                         B  .ئىككى بۇلاقنىڭ ئارىسى   
   C .ئىككى تاغنىڭ ئارىلىقى               C .ئارىلىقتىكى بۇلاق
4) ‹‹ نورماندى ناملىق پاراخوتنىڭ خەتەرگە يولۇقىشى ›› ناملىق ھېكايىنىڭ ئاپتۇرى ۋە ئۇنىڭ دۆلەت تەۋەلىكى :                                                      (     )
A.ئانگىلىيىلىك،جاۋلىفۇڭ                    B .گېرمانىيىلىك،جون كېتىس
   C  .فىرانسىيىلىك،ھيوگوD                  .ئامېرىكىلىق،رىگان
D5) ‹‹كاپىتان خارۋىر ... تىك تۇرغىنىچە پاراخوت بىلەن بىللە دېڭىزغا غەرق بولدى››بۇ كاپىتان خارۋىرنىڭ :                                                            (      )
5 N, V6 |6 r4 `1 Z8 F6 dA.ئۆلۈم ئالدىدا قەھرىمانلىق ھوقۇقىنى ئىشلەتكەنلىقىنى كۆرسىتىدۇ.
B . ئۆلۈم ئالدىدا ئىنسانلارغا خاس بولغان ئامالسىزلىقىنى كۆرسىتىدۇ
" x# X9 T5 e6 a/ t' r6 s. {C .پاراخوت ۋە دېڭىزدىن ئايرىلىشقا كۆزى قىيمىغانلىقىنى كۆرسىتىدۇ.
D . ئۆزىنى قەھرىمان كۆرسىتىپ تارىختا نام قىلدۇرۇش ئىستىكىنى كۆرسىتىدۇ.
6) ‹.يازلىق لاگىردا›› ناملىق تېكىستتە شەھەر بالىلىرى بىلەن يېزا بالىلىرىنىڭ بىر-بىرىگە بولغان باھاسى يېزىلغان.ئاپتۇر ئەسەردىكى يۇېۇتماقچى بولغان مەخسەتلىرىدىن قارىغاندا بۇ خىل باھا (   )
9 p3 o% \& @; X* p$ v! H" mA .ئادىل      B . بىر تەرەپلىمە        C.ئەمەلىيەتكە ئۇيغۇن      D . پۈتۈنلەي خاتا
* g* X" s! Q# I* d7) ‹‹ يارقىن ›› دېگەن سۆزنىڭ مەنىسى :                                (      )
- N- P( ^1 q8 u, qA .يورۇق،چاقناپ تۇرغان      B .گۈزەل       C.خۇنۇك،تۇتۇق     D   .ھەشەمەتلىك
$ X: r) P# p/ b* ]6 U  u8) ‹‹ شۇڭا بىز رادىينىڭ پاتېنت ھوقۇقىنى تەلەپ قىلماي خېلى جىق بايلىقىمىزدىن ۋاز كەچتۇق›› دېگەن جۈملىدىكى ‹‹ پاتېنت ھوقۇقى :                                (     )
* N5 g6 A- M( qA .ھۆكۈمەتتىن ئىش ھەققىنى ئېلىش ھوقۇقىنى كۆرسىتىدۇ  
' U# W: E3 T/ H0 U! Z0 ~ B  .مەخسۇس پايدا ئېلىش ھوقۇقىنى كۆرسىتىدۇ
C .ئۆزىنىڭ ئەمگەك مىۋىسىنى قوغداش ھوقۇقىنى كۆرسىتىدۇ.
- i1 o$ }1 g1 DD . باشقىلارنىڭ پايدا مەنپەتىنى قوغداش ھوقۇقىنى كۆرسىتىدۇ.
9) ‹‹ نىيەت ›› دېگەن سۆزنىڭ مەنىداش سۆزى :                            (    )
. C( j: X' f7 u( h9 v* f9 { A .غەرەز             B .يامان            C . قۇۋ                    D. ئامال
10) ئادەتتە مەشرەپنىڭ ئىنتىزام باشقۇرغۇچىسى:  (     ) دەپ ئاتىلىدۇ.
A .پاششاپ        B .يىگىت بېشى         C  . قازى بەگ           D   . ساقچى
11) ‹‹ ئوتتۇز ئوغۇل مەشرىپى ›› دە كالا ياكى قوي دېگىنى (     )
+ h- w: Z- h: g* D$ k# C8 v& q9 z A .تۇخۇمنى كۆرسىتىدۇ                     B  . ئالمىنى كۆرسىتىدۇ  
    C . نەشپۈتنىى كۆرسىتىدۇ               . .Dتاۋۇزنى كۆرسىتىدۇ
6 d( Z6 Y$ j1 f4 i: f1 _12) ‹‹ بۈگۈن نورۇز شىپاسى جانغا دەرماندۇر›› دېگەن مىسرادىكى ‹‹ شىپاسى ›› دېگەن سۆزنىڭ ئورنىغا قويۇشقا بولىدىغان سۆز (      )
  A. داۋاسى          B  . ھاۋاسى            C . ۋاپاسى           D    . ساداسى
5 q/ E9 _( n" O$ f# @5 o: l13) ‹‹ ئوقۇغۇچى ›› دېگەن سۆز (      ) تاۋۇشىدىن تۈزۈلگەن
A .تۆت         B بەش             C. ئالتا             D   . يەتتە
14) كۈن بىلەن تۈن تەڭلەشكەندە ئۆتكۈزىلىدىغان بايرام(      )
A .قارلىق ئويۇنى                   B . كۆك مايسا مەشرىپىي   
  C. قىيىن مەشرىپى                D  . نورۇز بايرىمى
15) ‹‹ مۇدەررىس ›› دېگەن سۆزنىڭ مەنىسى (    )
' K( C1 Y) ]/ U2 E" H; u+ O  A. ئانا            B  .دادا             C. ئاكا                D . ئۇستاز
9 W) f+ k6 ]! Z0 ~9 n0 ]5 q16) ‹‹كارىز ›› (     )
A  .ئەرەپچە ئاتالغۇ                       B . پارىسچە ئاتالغۇ      
   C  . ئۇيغۇرچە ئاتالغۇ                   D  . تۈركچە ئاتالغۇ
17) تۇرپان كارىزلىرى دېگەن ئەسەر (     )
A .بايان ماقالىسى                  B  . چۈشەندۈرۈش ماقالىسى   
& ^0 T. ~5 n$ p" s/ E  C . مۇھاكىمە ماقالىسى              D  . نەسىر
18) ئاندېرسىن (       )
A .ئىتالىيىلىك بالىلار يازغۇچىسى           B   . روسىيىلىق بالىلار يازغۇچىسى
3 f0 l4 z& q9 s7 ~5 l/ s  WC .فىرانسىيىلىك بالىلار يازغۇچىسى           D . دانىيىلىق بالىلار يازغۇچىسى
# Z4 W+ Z, V) L: h19) ئۇيغۇرلار ئىچىدىكى ماھىر خەتتات (     )
A . ئارسلان                      B   . نىياز كېرىم شەرقى   
  C  . ئابدۇرېھىم ئۆتكۈر            D . تەلئەت قادىر
! b8 m  |5 ^' l20) ‹‹ ئۇر توقماق ،› دېگەن ئەسەردە بوۋايغا ئەنگۈشتەر بەرگۈچى ھايۋان (     )
: a" u4 u! a9 O, h% Q& @. qA . بۈركۈت           B . بۇلبۇل            C. ئېشەك             D  . قاغا
/ C8 t9 e  L+ {" J.2.سوئال: بوش ئورۇننىڭ تولدۇرۇڭ.
0 S% S) J4 u- I/ M6 O) H0 P' p0 m- R1) ئەدەبىي ئەسەرلەرنى ئوقۇش ۋە ھەر خىل  مەدەنىيەت              جۇغلاش ،(           ) جۇغلاش،(           ) جۇغلاش،(              ) جۇغلاش جەريانىدۇر.
; z# g5 f: P1 n. N& j3) ‹‹ ئەينەك ›› ناملىق بۇ شېئىردا (     ) شەخس تىلىدا يېزىلغان.
4) ھيوگو (                 ) –يىللىرى ياشىغان (             ) لىك يازغۇچى.
$ a1 Y/ ?/ S: C8 s5) ‹‹ ئەينەك ›› دېگەن شېئىرنىڭ ئاپتۇرى (                )بولۇپ،(         )-يىلى تارباغاتاينىڭ دۆربىلجىن ناھىيىسىدە تۇغۇلغان،(         ) يىلى ئالەمدىن ئۆتكەن.
7) ‹‹ نورماندى ناملىق پاراخفوتنىڭ خەتەرگە يولۇقىشى ›› دېگەن تېكىستتە تىلغا  ئېلىنغان ئىككى پاراخوت (                  ) ناملىق پاراخپت ۋە (         )  ناملىق پاراخوت.
8) مارى كيۇرى پولشالىق بولۇپ،(        )-يىلى تۇغۇلۇپ،(      )  يىى ۋاپات بولغان.(         ) ۋە (        ) پىنىدە ئىككى قېتىم بوبىل مۇكاپاتىغا ئېرىشكەن.
% x) c  `! S& B. h5 O$ B11) ئەجداتلىرىمىز قارنى (‹‹                 ››)،(‹‹                           ››)،
(‹‹                                                   ››) دەپ ھېسابلىغان.
8 N* K$ {" k* S9 ~' H' _+ E$ \' t12) ‹‹ نورۇز بايرىمى›› ھەر يىلى (     ) – ئاينىڭ (    ) – كۈنى يەنى كۈن بىلەن تۈن تەڭلەشكەن (        ) نىڭ بىرىنچى كۈنى ئۆتكۈزۈلىدۇ.
13) نورۇز ئەسلىدە (              ) ئاتالغۇ بولۇپ،(          ) ۋە (         ) دېگەن ئىكىكى سۆزدىن تۈزۈلگەن،(                 ) دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ.
15) قارلىق ئويۇنى (                              ) دا ئوينىلىدۇ.
1 s1 o4 a+ b# {17) ‹‹ ئوتتۇز ئوغۇل مەشرىپى›› باشقا يەرلىك مەشرەپلەرگە ئوخشاش (                    )،(     )،(              ) ۋە (                      ) دىن ئىبارەت تۆت باشقۇچقا بۆلىنىدۇ.
1 ^8 b, X# z+ \3-سوئال: قىسقا جاۋاپ بېرىڭ.
: R3 T$ Q, O4 q# a4 _2 Q1) ‹‹ باھا›› ناملىق لىرىك نەسىردە باھارنىڭ يىتىپ كەلگەنلىكىنى قايسى شەيئىلەردىن بىلگىلى بولىدۇ؟


  S, U. o9 I, w) b
! M" x" }+ \3 [$ w+ G, [# c2) نورۇز ھەققىدە نېمىلەرنى بىلىسىز؟

* }1 J0 B+ H- d# i+ o% a  f
6 b0 N0 f( W4 A( F& \. U$ d
6 h- |7 i/ W8 F6 u- Y. K3) فانتانزىيىلىك (خىيالى ) چۆچەك دېگەن نېمە ؟
. Z6 m& T9 T5 Q1 Z- O! d# V6 `) p
) w/ h0 C5 c) P/ n/ \" p  o# c

4) ‹‹ يازلىق لاگىردا›  ناملىق ئەسەردىكى يازلىق لاگىر پائالىيىتى نېمە مەخسەتتە ئېلىپ بېرىلغان؟
- T/ u' a6 |/ D. t: U% |! C0 s& ~4 u
, [+ h! _( N% p! e/ m' K

5 T: J' J# B- w5 E* F7 z- q# q' z" J5) ئادەتتە تۇماندىن شۇملۇق پۇراپ تۇرمايدۇ،لېكىن ‹‹ نورماندى  ناملىق پاراخوتنىڭ خەتەرگە يولۇقۇشى ›› دېگەن ئەسەردە شۇنداق تەسۋىر ئۇچرايدۇ،ئاپتۇر نېمە ئۈچۈن شۇنداق تەسۋىرلىگەن؟


/ N4 [' |( h6 F' R
6) چوڭ شەھەرلەردىكى بالىلار ھەقىقەتەنمۇ ‹‹ ئانا تەبىئەتنىڭ مۆجىزىسىنى ئۆزىنىڭ شەخسى كەچۈرمىشلىرى بىلەن ئەمەس،بەلكى كىتابلاردىن كۆرىدىغان بولدى،چوڭ شەھەرلەرگە قامىلىپ قالغان بالىلارنىڭ قاندق نەرسىلەردىن مەھرۇم ئىكەنلىكىنى ئېيتىپ بېرىڭ.
( V7 Q) N8 X; Q/ p3 A

6 G3 N! q) R6 n+ Y

+ k: a( a% R: s1 H7) سىز ‹‹ ئەينەك ›› ناملىق شېئىرنى ئوقۇغاندىن كىييىن تۇرمۇشتا ياسالمىلىق قىلىپ ياشاشنىڭ مۇمكىن ئەمەسلىكىنى ھىس قىلدىڭىزمۇ؟بەزىلەر ئۆزىنىڭ ئەيىۋىنى كۆرسىتىپ بەرگەن كىشىلەردىن رەنجىيدۇ،ھەتتا ئۆزىنى ئۇنىڭغا  ئۆچ قىلىۋالىدۇ،ئۇنداقتا سىز بۇنداق ئىشقا يولۇقسىڭىز قانداق قىلىسىز؟
/ \  |! |6 R0 N$ ^. n/ N: o4- سوئال: ئۇنۋىرسال مەشىق .
$ ^3 L2 Z/ p: z1) گۈل ئەمەسكەن ياشلىقىم تۇرسا يەنە ئاچىلغىلى،
ياكى كۈزدە تۇرنىدەك كەتسە،باھاردا يانغىلى
# w4 t& y% R% m& T# ] تەلەپ:
4 C, y0 E- m! u* S7 L4 Q(1)        ئاستى سىزىلغان سۆزدە تاۋۇشلارنىڭ قايسى خىل ھادىسىسى كۆرۈلگەن؟

: `5 o. n4 O1 e" e2 E( i& I, l. W1 w
(2) بۇ ئىككى مىسرا شېئىردا قايسى خىل ئىستىلىستىكىلىق ۋاستە قوللىنىلغان؟
: y+ _+ l1 h+ t2 X  _! h
" j7 z6 M6 J0 y3 i& P& C3 q
& D3 y" [7 x8 Y7 U0 s (3) يۇقۇرقى مىسرادا قانداق مەنا ئىپادىلەنگەن؟

- \, @, l+ }. @; w* p* [  _, H% s
2) تۆۋەندىكىلەرنى ئوقۇپ سوئاللرغا جاۋاپ بېرىڭ.
مەغلۇپ بولۇش ھەققىدە
% w7 ]  R4 u% ^0 s# ~+ f1 s+ y  كىشىلەرمۇنداق كۆزقاراشنى ئوتتۇرغا قويغان،ئادەم ئوڭۇشسىزلىققا ئۇچراپ مەغلۇپ بولغاندا قاتتىق ئۈمۈتسىزلىنىپ رىياللىققا يۈزلىنىشكە پېتىنالماي يىقىلغان جايىدىن قوپۇپ ئالغا ئىلگىرلەشكە جۈرئەت قىلالمىسا بۇ ئۈزۈل-كېسىل مەغلۇبىيەت ھېسابلىنىدۇ.
: N3 P; J/ `( v  T) o, X2 x" L* Q  مەغلۇپ بولۇپ قەيەردە يىقىلسا شۇ يەردە ئورنىدىن دەس تۇرۇپ ئۈستى بېشىنىنى قېقىشتۇرۇپ ئۆزىنى رۇسلاپ ھەرقانچە قىيىنچىلىق بولغان تەقدىردىمۇ ياشاش مۇدداسى ئۈچۈن يەنە ئالغا ئىلگىرلەشنى ئويلىسا ئۇ ۋاقىتلىق مەغلۇبىيەت ھېسابلىنىدۇ.
; `' k4 C8 j) o% e+ f, m  مەغلۇپ بولۇپ ماڭغۇدەك مادارى قالمىسىمۇ لېكىن كۆڭلىدە يىمىرىلمەس روھى كۈچ ۋە ئىشەنچ تۇرغۇزۇپ ئۆز ئۆزىدىن ھالقىش ، ئالغا ئىلگىرلەشتىكى جاسارەت ۋە ئىتىقادنى ساقلاش – غالىپلارنىڭ مەغلۇبىيىتى ھېسابلىنىدۇ.
  مەغلۇپ بولسىمى دەرھال ئورنىدىن دەس تۇرۇپ مەغلۇپ بولۇش سەۋەبىنى تەھلىل قىلىش ،مەغلۇپ بولغان تەقدىردىمۇ روھى جەھەتيىن تۈگىشىپ كەتمەي داۋاملىق كۈچ توپلاپ تىرىشىپ ئالغا ئىلگىرلەش- ئەمەلىيەتتە مەغلۇپ بولماسلىق ، يەنى مەڭگۈ غالىپلىقتۇر.
% r5 X& y8 w, D! s) D: w0 R- T  مەغلۇپ بولۇش قورقۇنچلۇق ئەمەس،ھەقىقى قورقۇنچلۇقى مەغلۇپ بولغۇچىنىڭ قايسى خىلدىكى مەغلۇپ بولۇشىنى تاللىۋېلىشىدىن ئىبارەتت.
تەلەپ:
1 u& ^& l) P! m) ?) L  V1 L4 B1)        پارچىدا مەغلۇپ بولۇشنىڭ قانچە خىل ئىپادىسى كۆرسىتىلگەن؟ ؟


, b' k0 g* Q* t2)        بىر قېتىملىق ئىمتىھاندا سەمىرەنىڭ نەتىجىسى سىنىپ بويىچە ئەڭ تۆۋەن بولۇپ قالغان ،لېكىن سەمىرە كىيىنكى قېتىملىق ئىمتىھاندا چوقۇم ئالدىنقى ئون نەپەر ئوقۇغۇچىنىڭ ئىچىگە كىرىمەن دەپ نىيەت قىلغان . يۇقۇرقى پارچىدىكى مەزمۇنغا قارىغاندا بۇ خىل مەغلۇبىيەت قايسى خىل مەغلۇبىيەتكە كىرىدددددۇ؟


3 E0 t( E# X0 Z) O: M
5-سوئال: مۇھاكىمە قىلىڭ.
تۆۋەندىكى پارچىنى ئوقۇپ سوئاللارغا جاۋاپ بېرىڭ.
9 I6 @' B, B% `- e( Q  ئۈچ كۈنلۈك پائالىيەت ئاخىرلاشتى ،شەھەرلىك ،سەھرالىق بالىلار بىر بىرىگە بولغان قاراشلىرىنى كۈندىلىك خاتىرىسىگە يازدى،سەھرالىق بالىلار شەھەرلىك بالىلارنى :‹‹ ئەقىللىق،تەشەببۇسكار،چىقىشقاق،ئىنكاستېز،شەخسىيەتچى،ئەدەپسىز،ئىسراپخور،ياسانچۇق،
باشقىلارنى ئارىغا ئېلىشنى خالىمايدىغانلار ›› دەپ تەرىپلىدى،
/ C% l: ^( d& a3 L) M( A" X7 C9 Y  شەھەرلىك بالىلار سەھرالىق بالىلارنى :‹‹ ئاددىي ساددا ،جاپاغا چىداملىق،باشقىلارغا قىزغىن،بىر نەرسىنى ئۆگىنىشكە ئەسرايىدىل ، نامرات،كەم سۆز،جۈرئەتسىز،ئىنكاسى ئاستا، مەينەت ›› دەپ تەرىپلىدى،
تەلەپ: (1) شەھەرلىك بالىلارنىڭ ئارتۇقچىلىقنىنى ۋە ئاجىزلىقىنى چۈشۈندۈرۈڭ،مىسال ئارقىلىق ئىزاھلاڭ.
ئارتۇقچىلىق –
) K2 M5 l. u& ?  @. R; jكەمچىللىكى –
(2)        يېزىلىق بالىلارنىڭ خاراكتىرىدىن نېمىنى ھىس قىلدىڭىز؟ ‹‹ نامرات،كەم سۆز ،جۈرئەتسىز ،ياۋاش،ئىنكاسى ئاستا،مەينەت ›› دېگەنلەرنى سەھرالىق بالىلارنىڭ ئاجىزلىقى دېگەن قاراشقا قوشۇلامسىز؟ نېمە ئۈچۈن؟


% |& |( ]* v+ a& c
6)تۆۋەندىكى سۆزلەرنى جانلىق تىلدىكى تەلەپپۇزى بۇيىچە يېزىڭ
ئىملاسى               تەلەپپۇزى
قىلماقچى                    
& l! ]# D7 y: ~& U  oئالماسلىق         
ۋىجدانىڭىز      
* i5 P* O- x1 [بارمايمەن        
3 B  s! _9 v! j# |5 ?) H$ [, q# `دارۋازلىق         
ئارغامچا         
5 t% G2 c6 u& |)تۆۋەندىكى سۆزلەرگە‹‹-ئى،سى-›› قۇشۇمچىللىردىن ماس كېلىدىغانلىرىنى قۇشۇپ يېزىڭ
كالا+(     )                                   ئانا+ (      ) ـــ                  
; F7 M: [7 n3 V) n" `# u2 w  كىتاپ+(    )ــ                              ئائىلە+ (       ) ـ   
+ T( e! D% p( x# A3 K4 ~  P' Fئۆمۈر+( ) ـــ                                 يۇرت+(         ) ـــ                 
6 S0 f$ ]* G4 M8 eزېھىن + (  ) ـ                               خەت + (       )ـ¬¬
6-سوئال: يېزىقچىلىق سوئالى.
4 b; T6 p! {3 |2 [/ xمەكتەپ پالىيەت زالىدا مەشرەپ ئۆتكۈزمەكچى،شۇ مۇناسىۋەت بىلەن مەكتەپتىكى بارلىق ئوقۇتقۇچى ئوقۇغۇچىلارغا بىر پارچە ئۇختۇرۇش يېزىڭ
1 Y  X4 g" J9 B* A" g% z- [$ M& ~

$ e) I7 j- F1 O1 c. t5 a
" i5 H& c: d* G$ W
5 g- L0 J1 Z+ P+ S
/ |8 j% u* l0 Q8 c5 j7 o

3 d# M8 m8 b: w8 r/ s0 W0 F) s
6 n) T; C; M4 W0 B2 o: l4 k1 ^
7 D$ L( S8 T& v, e% `4 _" F


2 d& y( A$ l  h- }- X3 o+ _! v  P
" n7 K: d8 h3 x- ^ئېكىلوگيەلىك تەڭپۇڭلىقنى ساقلاپ مۇھىتنى قۇغداش تۇغرىسىدا بىر پارچە ئەسەر يېزىڭ                  
' V/ W+ O2 l3 h" e( x8 ~


2 N) p! c" ?7 s- ~; r7 w' v$ R* u