مەڭگۈلۈك ئەسلىمە

تۇرغۇن666

مەڭگۈلۈك ئەسلىمە

☆ مەزمۇنى:
بۇ بۇ بىر ئەسلىمە خاراكتېرلىك بايانى ئەسەر بولۇپ، ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ شىخوغا كېلىپ «مەن» ئوقۇۋاتقان مەكتەپتىكى ئوقۇغۇچىلارنى يوقلىغانلىقى، پىداگوكلارغا خاس ئۇسلۇبتا بالىلار بىلەن سۆھبەتلىشىپ، ئاددىي سۆزلەر بىلەن ئۇلارنىڭ بىلىم ئېلىش ئىستىكىنى قوزغاپ، غايىسىنى، ئىرادىسىنى كۈچەيتىپ، ئۇلارنى چوڭقۇر ھاياجانغا سالغانلىقىدەك تەسىرلىك ۋەقە «مەن»نىڭ تىلى ئارقىلىق بايان قىلىنغان.
☆ ئەخلاق تەربىيە نىشانى:
ئەخمەتجان ئەپەندىگە بولغان ھۆرمەت ھېسسىياتىنى كۈچەيتىش ھەم ئۇنىڭدىن ئىلھام ئېلىپ، ئۆگىنىش ئىرادىسىنى كۈچەيتىش.   
        ۋاقتى: ئىككى سائەت
بىرىنچى سائىتى
مۇھىم نۇقتا: تېكىستنى ئورتاق ئەدەبىي تىلدا توغرا، راۋان، ھېسسىياتلىق ئوقۇش ۋە چۈشىنىش.
قىيىن نۇقتا: سۆز مەنىلىرىنى چۈشىنىپ، توغرا قوللىنىش.

ئۆگىنىش نىشانى        ئۆگىنىش ئۇسۇلى
1. تېكىستنى ئورتاق ئەدەبىي تىلدا توغرا، راۋان، ھېسسىياتلىق ئوقۇشنى ئۆگىنىۋېلىش.
2. بىر تەرەپتىن تېكىستنى ئوقۇپ، يەنە بىر تەرەپتىن ئۇنىڭ مەزمۇنىنى چۈشىنەلەيدىغان بولۇش.        
1. پىششىق ئوقۇش.
2. چۈشىنىش.
3. سۆزلەرنى چۈشىنىش ئاساسىدا تېكىستنى چۈشىنىش.

نىشاننى ئەمەلىيلەشتۈرۈش جەريانى
ئوقۇتقۇچىنىڭ پائالىيىتى        ئوقۇغۇچىنىڭ پائالىيىتى
1. يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش:
ساۋاقداشلار، سىلەر «ئەخمەتجان قاسىمى» دېگەن ئىسىمنى ئاڭلاپ باققانمۇ؟ بۇ توغرىلىق نېمىلەرنى بىلىسىلەر؟
مەنمۇ سىلەرگە بىر ھېكايە سۆزلەپ بېرەي، ئاڭلاشنى خالامسىلەر؟
2. تېكىستنى ئوقۇپ چۈشىنىش:
① تېكىستنى ئالدىن ئوقۇپ كەلگەن ئوقۇغۇچىلارنى ئۈلگە قىلىپ ئوقۇتۇش؛
② ئۆز ئالدىغا ئىختىيارىي ئوقۇپ، ۋەقەلىك بىلەن تونۇشۇپ چىقىش؛
③ كىچىك گۇرۇپپىلاردا ھەمكارلىشىپ ئوقۇپ، ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ بالىلارغا كۆيۈنىدىغان، بالىلارنى سۆيىدىغان ئېسىل پەزىلىتىنى دەسلەپكى قەدەمدە ھېس قىلىشقا يېتەكلەش؛
④ پارتىداشلار ئارا مۇزاكىرىلىشىپ ئوقۇپ، ئۆزى ئەڭ ياقتۇرغان ئابزاس ۋە مۇھىم جۈملىلەرنى تېپىپ چىقىشقا تەشكىللەش، يېڭى سۆزلەرنى ئىگىلىتىش؛
⑤ ئۆزىگە ئەڭ تەسىر قىلغان مەزمۇنلار ئۈستىدە گۇرۇپپا ئىچىدە پىكىر ئالماشتۇرۇشقا يېتەكلەش.        

يېڭى سۆزلەرنىڭ ئاستىغا سىزىش ۋە تېپىپ چىقىش.
① مەمنۇن بولۇش ـــ رازى بولۇش
② تەبەسسۇم ـــ كۈلۈمسىرەش.
③ ئېنژىنېر ـــ لايىھىلىگۈچى.
④ ئۈچ ۋىلايەت ـــ ئىلى، تارباغاتاي، ئالتاي.
كىچىك گۇرۇپپىدا پىكىر ئالماشتۇرۇش.
تالىشىپ جاۋاب بېرىش.
رەسىمنى چاپلاش.
ئىش- ئىزلىرىنى ئاڭلاش.
ئەستە ساقلاش.
كۆپچىلىك ئاڭلاپ باھالاش.
ئەستايىدىل ئوقۇش.
ئاڭلاپ تەسەۋۋۇر قىلىش ۋە ئويلىغانلىرىنى سۆزلەش.
تاپشۇرۇق:
1. ئۆزىگە ئەڭ تەسىر قىلغان جۈملىلەرنى كۆچۈرۈپ يېزىش.
2. ئەخمەتجان قاسىمى ھەققىدە ماتېرىيال توپلاپ كېلىش.
[دوسكا لايىھىسى]
مەڭگۈلۈك ئەسلىمە
              
                               ↓
1947- يىلى ئۆكتەبىر
«مەن» ئەخمەتجان ئەپەندىنى
تاھازىرغىچە ئەسلەيدۇ.
         ↓
بولسا ئۇنىڭدا چوڭقۇر تەسىر قالدۇردى.

[دەرسكە دائىر مەشىقلەر]
☆ ئاستى سىزىلغان سۆزلەرنىڭ ئورنىغا يەنە قانداق سۆزلەرنى قويۇشقا بولىدۇ؟
1) ئەخمەتجان ئەپەندى خۇش تەبەسسۇم بىلەن قارىدى.
2) ئۇنىڭ ئىلھامبەخش سۆزلىرى قەلبىمىزگە ئورناپ قالدى.
3) ئۇ بىزگە مەمنۇنلۇق بىلەن قارىدى.

ئىككىنچى سائىتى
مۇھىم نۇقتا: تېكىست مەزمۇنىنى چۈشىنىش، يېزىلىش ئۇسۇلىنى ئىگىلەش.
قىيىن نۇقتا: بىرەر ئىشنى ئەسلەپ يېزىشنى ئۆگىنىش.

ئۆگىنىش نىشانى        ئۆگىنىش ئۇسۇلى
1. تېكىستنى ھېسسىياتلىق ئوقۇپ، ئىدىيىۋى ھېسسىياتىنى چۈشىنىش.
2. ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ ئېسىل روھىنى چوڭقۇر چۈشىنىۋېلىش.
3. تېكىستنىڭ يېزىلىش ئۇسۇلىنى ئىگىلەپ، بىرەر ئىشنى ئەسلەپ يېزىشقا ئۇرۇنۇپ بېقىش.        
1. ئوقۇش.
2. سۆزلەش.
3. چۈشىنىش.

نىشاننى ئەمەلىيلەشتۈرۈش جەريانى
ئوقۇتقۇچىنىڭ پائالىيىتى        ئوقۇغۇچىنىڭ پائالىيىتى
1. ساۋاقداشلار ئەخمەتجان قاسىمى ھەققىدە قانداق ماتېرىيال توپلاپ كەلدىڭلار؟
2. تېكىستنى ھېسسىياتلىق ئوقۇتۇش.
3. سوئاللار ئاساسىدا تېكىستنىڭ مەزمۇنىنى ئىگىلەش:
① ئەخمەتجان ئەپەندى «ئىككى كەررە ئۈچ» بىلەن «ئۈچ كەررە ئىككى»نىڭ ئوخشاشلىقىنى قانداق قىلىپ ئوڭايلا چۈشەندۈرۈپ قويدى؟
② بالىلارنىڭ ئورنىدا سىلەر بولغان بولساڭلار ئەخمەتجان ئەپەندىنىڭ «بۇنىڭ ئۈچۈن نېمە قىلىشىمىز كېرەك؟» دېگەن سوئالىغا قانداق جاۋاب بېرەتتىڭلار؟
③ بالىلار ئەخمەتجان ئەپەندىنىڭ سۆزىنى ئاڭلاپ نېمە ئۈچۈن بىر ھازاغىچە ئۆزىنى باسالماي قالىدۇ، شۇ چاغدا بالىلار نېمىلەرنى ئويلىغاندۇ؟
④ «مەن»نىڭ ئەخمەتجان ئەپەندى بىلەن كۆرۈشكەنلىكىنى «مەڭگۈلۈك ئەسلىمە» دېيىشىدىكى سەۋەب نېمە؟
4. ساۋاقداشلار «مەن» ئۆزىنىڭ بالىلىق چاغلىرىدىكى ئۆزىدە چوڭقۇر تەسىر قالدۇرغان بىر ئىشنى ناھايىتى تەسىرلىك يېزىپ چىقىپتۇ. ئائىلىدە، مەكتەپتە ياكى مەھەللىدە سىزدىمۇ مۇشۇنداق تەسىر قالدۇرغان، ھازىرغىچە ئېسىڭىزدىن چىقمايدىغان ئىشلار بولغانمۇ؟ كىم سۆزلەپ بېرەلەيدۇ؟        
كۆپچىلىك بىلەن ئورتاقلىشىش.

ئىدىيىۋى ھېسسىياتنى چۈشىنىش.





ئىختىيارىي جاۋاب بېرىش.
پارتىداشلار ئارا مۇزاكىرە ئېلىپ بېرىپ، جاۋاب بېرىش.
كىچىك گۇرۇپپىلاردا مۇزاكىرە ئېلىپ بېرىش.
ھېس قىلغىنىنى ئوتتۇرىغا قويۇش.
ئۆز قاراشلىرىنى ئوتتۇرىغا قويۇش.







ئۆزى ئەستە ساقلىغان تەسىرلىك ئىشلىرىنى سۆزلەش.
تاپشۇرۇق:
تەسىرلىك ئىشلىرىدىن بىرەرنى ئەسلەپ بىر پارچە يېزىش.

[دوسكا لايىھىسى]

مەڭگۈلۈك ئەسلىمە
                                          ↓
1947- يىلى ئۆكتەبىر
«مەن» 2- سىنىپتا ئوقۇيتتى.
ئەخمەتجان قاسىمى بىلەن
سۆزلەشتى.
               ↓
ئۇنىڭ سۆزلىرىدىن ھاياجانلاندى.
ھۆرمەت ھېسسىياتى قوزغالدى.

دەرستىن كېيىنكى قايتا ئويلىنىش:

مەن، بۇ سائەتلىك دەرستە ئەخمەتجان ئەپەندىنىڭ بالىلارنى سۆيۈش، بالىلارنىڭ تەقدىرىگە كۆڭۈل بۆلۈش روھى، بالىلاردىن سوئال سوراش، ئۇلارنىڭ قەلبىنى ھاياجانغا سېلىش جەھەتتىكى ماھىرلىقىنى ئوقۇغۇچىلارغا ھېس قىلدۇرۇش ۋە ئۇنىڭدىن ئۆگىنىش ئىرادىسىنى تۇرغۇزۇش ئۈچۈن، ئۆزىنى چۈشىنىش ئاساسىدا سۆزلەشكە يېتەكلىدىم. ئۇلارنى ئۆز تەسىراتىنى ئەركىن ئىپادىلەشكە رىغبەتلەندۈردۈم.
ئاخىرىدا تېكىسنتىڭ يېزىلىش ئالاھىدىلىكىگە ئاساسەن، ئوقۇغۇچىلارنى «مەن»گە ئوخشاش ئۆزىدە چوڭقۇر تەسىر قالدۇرغان بىرەر ئىشنى سۆزلەپ بېقىشقا تەشكىللەش ئارقىلىق، بىرەر پارچىنى ئەسلەپ يېزىشى ئۈچۈن ئاساس سالدىم. ئەسلىدە ئوقۇغۇچىلارنىڭ كەلگۈسى ھەققىدىكى ئارزۇلىرىنى سۆزلىتىپ باققان بولسام، ئۈمىدۋارلىقنى تېخىمۇ ئاشۇرالىغان بولاتتىم.
[دەرسكە دائىر مەشىقلەر]
سۆزلەرنى چۈشنىۋالدىم:
ئۈچ ۋىلايەت ئىنقىلابى ـــ
تەبەسسۇم ــــ
ئىلھامبەخىش ــــ
مەمنۇن ــــ
ئىنژىنېر ــــ
ئەزىمەت ــــ
ئەخمەتجان قاسىمى ھەققىدە بىلىدىغانلىرىمنى سۆزلەپ باقاي.
كەلگۈسۈم ھەققىدىكى ئارزۇيۇمنى سۆزلەپ بېرەي.

زەپەر

بۇ رادەر بەك ياخشى تىمىلارنى يوللاۋاتىسىز بولسا بۇندىن كىيىن تىما يوللىغاندا چۇقۇم يوللاشتىن ئىلگىرى ياسولاپ بىر ھۆججەت قىسقۇچقا ئېلىپ يوللاپ قۇيشىڭىزنى ئۈمۈد قىلىمەن