-
2009-05-21
ئۇيغۇرلار ۋە ئۇيغۇرلارنىڭ تۇرمۇش مەدەنىيىتى توغرىسىدا...نىڭ داۋامى.. - [ئابدىشۈكۈر مۇھەممەت ئىمىن ئەسە]
ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﺪﺍ ﺟﻪﯕﮕﯩﯟﺍﺭ ﺋﺎﻳﺎﻟﻼﺭ، ﻫﺎﻛﯩﻤﯩﻴﻪﺗﻜﻪ ﻗﺎﺗﻨﺎﺷﻘﺎﻥ ﺗﯜﺭﻛﻪﻥ ﺧﺎﺗﯜﻧﺪﻩﻙ ﺋﺎﻳﺎﻟﻼﺭ، ﺷﺎﺋﯩﺮﻩ ﯞﻩ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﭽﯩﻼﺭ ﺧﯧﻠﻰ ﻛﯚﭖ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ. ﺗﯘﻏﯘﺕ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟﯨﺘﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﺎﻧﺎ-ﺑﺎﻟﯩﻼﺭ ﻣﻪﺑﯘﺩﯨﺴﻰ ﺋﻮﻣﺎﻱ ﺋﺎﻧﯩﻐﺎ (ﺋﯩﺴﻼﻣﯩﻴﻪﺗﺘﯩﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺑﯜﯞﻯ ﭘﺎﺗﯩﻤﯩﮕﻪ) ﺳﯧﻐﯩﻨﯩﺶ، ﺑﺎﻟﯩﻨﯩﯔ ﻗﯩﺮﯨﻖ ﺳﯜﻳﻰ، ﺋﺎﺕ ﻗﯘﻳﯘﺵ ﻣ... -
ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯜﺭ ﻣﯘﻫﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ
ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﺎﭘﺘﻮﻧﻮﻡ ﺭﺍﻳﻮﻧﯩﻤﯩﺰﺩﺍ ﺗﻮﭘﻠﯩﺸﯩﭗ ﻳﺎﺷﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﻏﻮﻟﻠﯘﻕ، ﻳﻪﺭﻟﯩﻚ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﯞﻩ ﺋﺎﭘﺘﻮﻧﻮﻣﯩﻴﻪ ﻫﻮﻗﯘﻗﻰ ﻳﯜﺭﮔﯜﺯﮔﯜﭼﻰ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ. ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﻫﺎﻟﻪﺗﺘﻪ، ﺟﯘﯕﮕﻮﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﻗﺎﺗﺎﺭ ﭼﻮﯓ ﺷﻪﻫﻪﺭﻟﯩﺮﯨﺪﻩ ﺧﯩﺰﻣﻪﺕ ﯞﻩ ﺗﯩﺠﺎﺭﻩﺕ ﻗﯩﻠﯩﺪ... -
2009-05-21
ئاﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭ ﻣﯘﻫﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻨﻨﯩﯔ "ئۇﻳﻐﯘﺭ ﺭﻭﻫﯩﻴﯩﺘﻰ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺗﻰ"نىڭ داۋامى.... - [ئابدىشۈكۈر مۇھەممەت ئىمىن ئەسە]
ﻫﻪﺳﻪﺗﺨﻮﺭﻟﯘﻗﻨﯩﯔ ﻗﺎﺗﺘﯩﻖﺯﻩﺭﺑﯩﺴﯩﮕﻪ ئۇﭼﯩﺮﯨﻐﺎﻧﻼﺭﻏﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﻩ ﺷﯘﻧﻰ ﺋﯧﻴﺘﯩﺶ ﻛﯧﺮﻩﻛﻜﻰ ، ﺑﯘ ئۇﻻﺭ ﯴﭼﯜﻥ ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ ﻗﻪﻳﺴﻪﺭﺧﺎﺭﺍﻛﺘﯩﺮ ﻳﯩﺘﯩﺸﺘﯜﺭﯨﺪﯨﻐﺎﻥ ﺷﯩﯟﯨﺮﻏان ﺳﯩﻨﯩﻘﻰ ! ﻫﯩﺮﺍﻛﻠﯩﺖ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﺋﯧﻴﺘﯩﺪﯗ :« ﺳﺎﯕﺎ ﺷﯘﻧﯩﯔ ﯴﭼﯜﻥﺭﻩﺷﯩﻚ ﻗﯩﻠﯩﺸﯩﺪﯗﻛﻰ ، ﺳﯧﻨﯩﯔ ﺯﻭﻗﻼﻧﻐﯘﭼﯩﻠﯩﺮﯨﯔ ﻫﻪﻗﯩﻘﻪﺗﻪﻥ ﺗﻮﻟﯩﻤﯘ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ... -
2009-05-21
ئاﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯘﺭﻣﯘﻫﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻨﻨﯩﯔ "ئۇﻳﻐﯘﺭ ﺭﻭﻫﯩﻴﯩﺘﻰ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺗﻰ" - [ئابدىشۈكۈر مۇھەممەت ئىمىن ئەسە]
ﺋﯧﺰﯨﺰ ئاﺗﺎﯞﯗﻟﻼ ﺳﺎﺭﺗﯧﻜﯩﻦ
ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻨﯩﯩﯔ ﻫﺎﻳﺎﺗﯩﻨﻰﻳﯩﺮﮔﯩﻨﯩﺸﻠﯩﻚ ﻫﺎﻟﻪﺗﻜﻪ ﭼﯘﺷﯘﺭﯗﭖ ﻗﻮﻳﯘﺷﻨﯩﯔ ﻳﻮﻟﻰ ﺗﻮﻻ، ئەﻣﻤﺎ ئۇﻧﯩﯔ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ئەﯓ ئەﺷﻪﺩﺩﯨﻴﺴﻰ -ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻨﻰﭘﻪﻗﻪﺕ ﯲﺯﯨﻨﯩﻼ ئوﻳﻼﺵ، ﯲﺯ ﺷﻪﺧﺴﯩﻴﯩﺘﯩﮕﻪ ﭼﻮﻗﯘﻧﯘﺵ، ﯲﺯﯨﺪﻩ ﻣﻪنىۋىيەتنىڭ ﻫﻪﺭ ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﺩﻭﻟﻘﯘﻧﯩﻨﻰﺑﻪﺭﭘﺎ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﯞﻩ ﯲﺯﻧﯩﯔ ﺳﯩ... -
1984 - يىلى APT ئىمتىھانىغا قاتنىشىپ، بىر قېتىمدىلا ئۆلچەمگە يەتتىم. شۇنى چۈشەندىمكى، ئادەمنىڭ ۋۇجۇدىدىكى يوشۇرۇن كۈچ چەكسىز بولىدىكەن، يوشۇرۇن كۈچنى قانچىكى قازسىڭىز، ئۇ شۇنچە ئۇلغىيىپ تۇرۇدىكەن. بەزى ئادەملەر مۇۋەپپىقىيەت قازىنىدىكەن، غەلىبە قىلىدىكە... -
2009-05-21
ئويلىنىش ئىچىدە ئىلگىرىلەش - [ئابدىشۈكۈر مۇھەممەت ئىمىن ئەسە]
(بۇ ئەدەبىي ئاخبارات مۇڭغۇل ئاپتۇر مىڭ جىبىي ۋە لولۇلۇلار تەرىپىدىن يېزىلغان بولۇپ، 1988- يىلى "تارىم" ژورنىلىنىڭ 10- سانىدا ئالان قىلىنغان. شۇ چاغدا ئوقۇرمەنلەر ئارىسىدا ناھايىتى كۈچلۈك تەسەر قوزغىغانىدى.)
( "ئۇيغۇرلاردا ئىسلام م... -
2009-05-12
ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯜﻛﯜﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﯩﻠﻤﯩﻲ ﻗﯩﻤﻤﯩﺘﻰ ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪﺍ - [ئابدىشۈكۈر مۇھەممەت ئىمىن ئەسە]
ﻳﺎﺯﻏﯘﭼﯩﺴﻰ : ﺋﺎﺯﺍﺕ ﺭﻩﮬﻤﯩﺘﯘﻟﻼ ﺳﯘﻟﺘﺎﻥ
( ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ﭘﯧﺪﺍﮔﻮﮔﯩﻜﺎ ئۇﻧﯩﯟﯦﺮﺳﯩﺘﯧﺘﯩﻨﯩﯔ ﻣﯘﺩﯨﺮﻯ ، ﭘﺮﻭﻓﯧﺴﺴﻮﺭ ، ﺩﻭﻛﺘﻮﺭ ﻳﯧﺘﻪﻛﭽﯩﺴﻰ )
ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ئۇﻧﯩﯟﯦﺮﺳﯩﺘﯧﺘﯩﻨﯩﯔ ﭘﺮﻭﻓﯧﺴﺴﻮﺭﻯ ، ﺯﺍﻣﺎﻧﯩﻤﯩﺰﻧﯩﯔ ﺗﻮﻧﯘﻏﺎﻥ ئاﻟﯩﻤﻰ ئاﺑﺪﯗﺷﯜﻛﯜﺭ ﻣﯘﻫﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﯞﺍﭘﺎﺕ ﺑﻮﻟﻐﯩﻠﻰ 10 ﻳﯩﻞ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻗﺎﻟﺪﻯ . ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ ئۇﻧﯩﯟﯦﺮﺳﯩﺘﯧﺘﻰ 2003 - ﻳﯩﻠﻰ 12 - ئاﻳﻨﯩﯔ 23 - ﻛﯜﻧﻰ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ئەﻫﻤﯩﻴﻪﺗﻠﯩﻚ ﺑﯩﺮ ﭘﺎئاﻟﯩﻴﻪﺕ ﯲﺗﻜﯜﺯﯛﭖ ، ﺑﯘ ﻣﯚﻫﺘﻪﺭﻩﻡ ئۇﺳﺘﺎﺯﻧﯩﯔ ﺋﯩﻠﻤﯩﻲ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﻣﻪﺧﺴﯘﺱ ﻣﯘﻫﺎﻛﯩﻤﻪ ﻗﯩﻠﺪﻯ . ئاﭘﺘﻮﻧﻮﻡ ﺭﺍﻳﻮﻧﯩﻤﯩﺰﺩﯨﻜﻰ ئەﯓ ﭼﻮﯓ ﻣﻪﺭﯨﭙﻪﺕ ئوﭼﯩﻘﻰ ، ﺋﯩﻠﯩﻢ - ﺋﯧﺮﭘﺎﻥ ﺑﺎﻏﭽﯩﺴﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺷﯩﻨﺠﺎﯓ
-
(1)
ﮔﯜﻝ ﺋﯧﭽﯩﻠﻤﺎﺱ ﮔﯜﻟﮕﻪ ﮔﯜﻝ ﺩﻩﯞﺭﺍﻥ ﺑﺎھﺎﺭﯨﯔ ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﺎ ،
ﺳﺎﻳﺮﯨﻤﺎ ﺑﯘﻟﺒﯘﻝ ﻛﻪﺑﻰ ﮔﯜﻝ ﺋﯩﺨﺘﯩﻴﺎﺭﯨﯔ ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﺎ .
ﺯﯨﻨﻨﻪﺕ ﻫﻪﻡ ﺗﯩﻠﻪﺵ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯚھﺮﻩﺕ ﺳﺎﯕﺎ ﺑﻮﻟﻤﺎﺱ ﺭﻩﭘﯩﻖ ،
ﻗﺎﻳﻐﯘ ﻳﺎ ﺷﺎﺩﻟﯩﻘﻘﺎ ﺗﯘﺗﻘﺎﻥ ﭘﻪﺧﺮﯗ، ئاﺭﯨﯔ ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﺎ .
-
2009-04-09
سەۋدالىق تەئەججۈپنامىسى - [ئابدىشۈكۈر مۇھەممەت ئىمىن ئەسە]
پروفېسسورئابدۇشكۈرمۇھەممەتئىمىن
ئابدۇشكۈرمۇھەممەتئىمىنئايالىرەنامەخسۇتبىلەنبىرگە
ئابدۇشۈكۈر مۇھەممەتئىمىن ( 1933~1995 )
« غەربىي يۇرت تاشكېمىر سەنئىتى » ،« قەدىمكى مەركىزى ئاسىيا » قاتارلىق ئىلمىي ئەسەرلەرنىڭ مۇئەللىپى ئالىم ئابدۇشۈكۈر مۇھەممەتئىمىن ئاتۇشنىڭ مەشھەد يېزىسىدا تۇغۇلغان . ئۇ ئۆز ئۆمرىدە ناھايىتى كۆپ ئەسەرلەرنى يازغان بولۇپ ، ھېلىھەم ئېلىن قىلىشنى كۈتۈپ تۇرغان ئەسەرلىرى ئاز ئەمەس . ئابدۇشۈكۈر مۇھەممەتئىمىن خەلقئاراغا تونۇشلۇق ئالىم بولۇپ ، بىلىمخۇمار ئەۋلادلىرى قەلبىدە مەڭگۈ يادلىنىدۇ .شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ پروفېسسورى ئابدۇشكۈر مۇھەممەتئىمىن شۇ مەكتەپنىڭ بىئو - خىمىيە فاكۇلتېتى بىلەن غەربىي شىمال ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ پەلسەپە ئاسپىرانتلىق سىنىپىنى تاماملىغان. «ئۇيغۇر كلاسسىك مۇزىكىسى ‹ئون ئىككى مۇقام›ھەققىدە»، «شىنجاڭنىڭ تاڭ دەۋرىدىكى ناخشا-ئۇسسۇل سەنئىتى»، «فارابى ۋە ئۇنىڭ پەلسەپە سىستېمىسى»، «ئۇيغۇر پەلسەپە تارىخىغا دائىر مەسىلىلەر»، «ئومۇمىي ئېستېتىكا»، «ئۇيغۇر پەلسەپە تارىخىدىن ئومۇمىي بايان»، «‹قۇتادغۇبىلىك›خەزىنىسى»، «ئۇيغۇر مۇقام خەزىنىسى»، «غەربىي دىيار تاشكېمىر سەنئىتى»، «قارلىق تاغ شەجەرىسى»، «چوغلۇق»، «رۇبائىيات 1»، «رۇبائىيات 2»، «قاتلاملىق ئېستېتىكا» ۋە ئۇشبۇ «ئائىلە» قاتارلىق مۇستەقىل يېزىلغان ئەسەرلەر بىلەن «جۇڭگو ئاز سانلىق مىللەتلەر پەلسەپە تارىخى» (خەنزۇچە)، «ئۇيغۇر ئەدەبىيات تارىخى»، «شىنجاڭدىكى مىللەتلەرنىڭ پەلسەپىۋى ئىدىيە تارىخىدىن ئوچېركلار» قاتارلىق بىرلىكتە ئىشلەنگەن ئەسەرلەرگە ئاپتورلۇق قىلغان، 300 دىن ئارتۇق ئىلمىي ماقالە ئېلان قىلغان.
سەۋدالىق تەئەججۈپنامىسى
ئاپتورى : ئابدۇشۈكۈر مۇھەممەتئىمىن
شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى 2000-يىل 7-ئاي 1- نەشرىئاپتوردىن
ئەسسالام كىتابخان !
بۇ ، تارىخنىڭ سەۋدالىق يىللىرى يېزىلغان تەئەججۈپنامە . بۇنداق يىللارنى ئاپەت دەپ ئاتىساڭ ئاپەتلىرى تولىمۇ پاجىئەلىك . بۇنداق يىللارنى ئامەتلىك دەپ ئاتىساڭ ئۇنىڭ ئىنسانىيەتنىڭ تەجرىبىلىرىنى توپلاپ ، زۇلمەتنى يېڭىپ ئالغا ئىلگىرلىشىگە قوشقان تۆھپىسى ھېكمەتكە باي قىممەتلىك ئامەت ئىكەنلىكىنى ئىنكار قىلغىلى بولمايدۇ . بۇ ، ھەقىقەتەن سەۋدالىق يىللىرى ئىدى . سەۋدالىقنىڭ پاجىئەسى ئىچىدە ، سەرسانلىق ئىچىدە كۈتۈلمىگەندە كونا يوشۇرۇن خەزىنىگە ئېرىشىپ قېلىش مۇمكىنچىلىكى نۇرغۇن خەلق چۆچەكلىرىدە ئىسپاتلانغانغۇ ؟
مەن دانىشمەنلەردىن سەبىي بالىلارغىچە ئۈركۈگەن ، تېڭىرقىغان ۋە ئەندىشە ۋەھىمىسى ئىچىدە سەۋدالىق روھىيىتىگە ئەسىر بولغان يىللاردا ئۆزۈمنى سەۋدالىقتىن خالىي قىلالمىدىم . بۇ خىل سەۋدالىق ئۇزاق قەرەللىك ئۇيقۇ شارابىدەك مېنىمۇ ئۇزاق يىللارغىچە مەستلىك ئۇيقۇسىغا غەرق قىلغانىدى . قاباھەتلەرنى ھېس قىلىپ ھېكمەتلەرنى چۈشىدىم . بىراق ، چۈشىگەنلىرىم سەگەكلىك تەپەككۇرىدىن كۆرە تولاراق سەۋدالىق شىۋىرلاشلىرىغا ئوخشاپ كەتتى . مەن ھۆرمەتلىك كىتابخاندىن مېنى كەچۈرۈشىنى ۋە ساقىينىڭ ئىچۈرگەن شارابىغا تاقابىل تۇرالماسلىقىمنى چوڭقۇر ھېسداشلىق ئىچىدە نەزەرگە ئېلىشىنى ئۈمىد قىلىمەن .
<< سەۋدالىق تەئەججۈپنامىسى >> تۈن مونولوگلىرى سۈپىتىدە سەۋدالىق يىللىرىدىكى سەۋدالىق خاتىرىسى بولۇپ مەيدانغا كەلگەن .
<< سەۋدالىق تەئەججۈپنامىسى >> كاككۇكنامىدىن باشلىنىپ ، مارجاننامە ، سۇمۇرغنامە ، جاھاننەما ئارقىلىق داۋاملىشىپ ، نىجاتنامىدە ئاخىرلىشىدۇ . مەن بۇ بەش نامىنى نەشر قىلىش ئويىدا يازمىغانىدىم ، كىشىلەرگە كۆرستىشكىمۇ ئەندىشە قىلاتتىم . يەنە نېمىشقىدۇر ئەينى يىللارنىڭ تەپەككۇر ھودۇقۇشلىرىنى جامائەتچىلىككە تاپشۇرغۇم كەلدى . بۇنىڭدىن مەقسىتىم ، زامانداشلىرىمنىڭ ھېسداشلىقىغا ئېرىشىش ۋە گۆدەك پەرزەنتلەرگە ھەقىقىي يورۇقلۇق ، گۈزەللىك ۋە ياخشىلىقنىڭ قەدىر - قىممىتىنى ھېس قىلدۇرۇشتىن ئىبارەت .
