بىرىنچى باب باغداد . مەڭگۈلۈك ئارزۇنىڭ تۇغۇلۇشى 4 باغداد قانداق قىلىپ ئۇرۇش قاينىمىغا كىرىپ قالدى؟ بۇنىڭ سەۋەبى مۇنداق ئىدى: خەلىپە ھارۇن ئەررەشىد ھايات ۋاقتىدىلا خەلىپىلىكنىڭ زېمىنىنى ئوغۇللىرىغا بۆلۈپ بەرگەنىدى. مەئىمۇن شەرقىي ئۆلكىلەرنىڭ ۋالىيلىقىغا؛ ئەمىن سۇرىيەنىڭ ۋالىيلىقىغا؛ قاسىم بولسا مېسسوپوتامىيەنىڭ ۋالىيلىقىغا تەيىنلەنگەنىدى. بۇلارنىڭ ئىچىدە ئەمىن خەلىپىنىڭ ۋارىسى، مەئىمۇن بولسا نايىب ئىدى. ھارۇن ئەررەشىد قازا قىلىپ ئۇزاق ئۆتمەي، ئاكا – ئۇكىلار ئارىسىدا ھوقۇق …
بىرىنچى باب باغداد . مەڭگۈلۈك ئارزۇنىڭ تۇغۇلۇشى 3 ئوقۇرمەنگە مەلۇم بولغايكى، خەلىپە مەنسۇر ئالەمدىن ئۆتۈپ، ئوغلى مەھدى[1] خەلىپىلىك تەختىدە ئولتۇردى. خەلىپە مەنسۇر دەۋرىدىلا داڭقى چىقىشقا باشلىغان باغداد ئۆزىنىڭ گۈللىنىش دەۋرىنى داۋام قىلدى. ئەدەبىيات – سەنئەت، تەبىئىي پەن ۋە تېبابەت ئىشلىرى ماس قەدەمدە راۋاجلاندى، مەيلى خەلىپە مەنسۇر بولسۇن، مەيلى خەلىپە مەھدى بولسۇن مەرىپەت ئىشلىرىغا يېقىندىن كۆڭۈل بۆلدى. ئىلىم – پەننىڭ تەرەققىياتى يېڭى بىر …
بىرىنچى باب باغداد . مەڭگۈلۈك ئارزۇنىڭ تۇغۇلۇشى 2 خەلىپە مەنسۇرنىڭ يۈرىكىنى ئۆرتەۋاتقان ئوت ئۇنى زادىلا ئارام تاپقۇزمىدى. ئۇنىڭ مەسلەكدىشى يەنىلا باش ۋەزىر خالىد بەرمەكى ئىدى. پاراسەتلىك بۇ ۋەزىر خەلىپىنىڭ نېمىلەرنى ئويلاۋاتقانلىقىنى ئاسانلا تاپالايتتى. خەلىپە غۇلاملاردىن بىرىنى خالىد بەرمەكىنى چاقىرىشقا ئەۋەتىپ، ئۆزى خاس خانىسىغا كىرىپ كەتتى. خەلىپە مەنسۇر خاس خانىسىدا پۈتۈن ئىشتىياقى بىلەن كىتاب ئوقۇپ ئولتۇراتتى. خىزمەتكە ئەۋەتىلگەن غۇلام ئىجازەت سوراپ كىرىپ، باش …
بىرىنچى باب باغداد . مەڭگۈلۈك ئارزۇنىڭ تۇغۇلۇشى 1 مىلادىيە 762 – يىلى، يازنىڭ مەلۇم بىر كۈنى. چاڭ توزۇتۇپ كېلىۋاتقان بىر توپ ئاتلىقلار يېيىلىپ ئېقىۋاتقان دەجلە دەرياسىنىڭ بويىدا توختىدى. ئاتلىقلارنىڭ ئىچىدە چاققانغىنە قارا رەڭلىك ئوۋ كىيىمى كىيىۋالغان، تەلەتى ۋە تەقى – تۇرقىدىن سۈر – ھەيۋىسى، ئەقىل – پاراسىتى مانا مەن دەپ بىلىنىپ تۇرىدىغان بىرەيلەن ھەممىنىڭ ئالدىدا ئاتتىن چۈشتى. باشقىلارمۇ ئۇنىڭغا ئەگىشىپ …
ئىجارىسى يوق دۇكان ـــ ئېلېكتىرونلۇق سودا جورج گېرد[①] ھەر قېتىملىق ئىشلەپچىقىرىش ئىنقىلابىدا، مەلۇم ھالقىلىق ئىشلەپچىقىرىش ئامىلى كەڭ كۆلەمدە چۈشۈپ كېتىدىغان ئەھۋال يۈز بېرىدۇ. يېڭى ئىشلەپچىقىرىش ئىنقىلابىدا بۇ خىل ئامىلنىڭ قىممىتى يوقىلاي دەپ قالدى. سانائەت ئىنقىلابىدا ئىلگىرىكى ئۇلاغ كۈچى ۋە ئادەم كۈچ بىلەن سېلىشتۇرغاندا ماشىنا تەمىن ئەتكەن ھەرىكەتلەندۈرگۈچى كۈچنىڭ دەسمايىسى تۆۋەنلىدى، بەزىدە زاۋۇتلارنى 24 سائەت تىندۇرماي ئىشلەتسڭىز بولىدۇ، بۇنى سانائەت ئىنقىلابىدىن بۇرۇن بۇلارنى تەسەۋۋۇر …
نوبېل مۇكاپاتىدىكى قىزىقارلىق ئىشلار ئابدۇقىيۇم ئابدۇرېھىم ھازىرغا قەدەر، نوبېل مۇكاپاتى يۈز يىلدىن ئارتۇق تارىخىي مۇساپىنى بېسىپ ئۆتۈپ، زامانىمىزدىكى ئەڭ كاتتا مۇكاپات دېگەن شەرەپلىك نامغا نائىل بولۇپ، ھەر قايسى ئەل خەلقلىرىنىڭ دىققىتىگە سازاۋەر بولۇپ كەلمەكتە. بەلكىم كىشىلەر نوبېل مۇكاپاتى تارقىتىلغان يۈز يىلدىن ئارتۇق ۋاقىتتىن بۇيان يۈز بەرگەن تۆۋەندىكىدەك قىزىقارلىق ئىشلاردىن بىخەۋەر بولۇشى مۇمكىن… كۆپ ئادەم كۆپ قېتىم نوبېل مۇكاپاتىغا ئېرىشكەن ئائىلە كيۇرى …
ئوغلاق يۇلتۇز تۈركۈمى قەدىمكى ئاسترونومىيەدە كىشىلەرنىڭ تەقدىرىنى ئېكلىپتىكىدىكى 12 بۇرج بىلەن باغلايدۇ. 12 بۇرج دېگىنىمىز قۇياش بىر يىلدا بېسىپ ئۆتىدىغان ئاسمان شارى رايونى بىلەن شۇ رايونغا جايلاشقان يۇلتۇز تۈركۈملىرىنى كۆرسىتىدۇ. قەدىمكىلەر ھەربىرەيلەننىڭ ئاسماندا يۇلتۇزى بار دەيدۇ، بەلكىم بۇ مۇشۇنى كۆرسەتسە كېرەك، يەنە تېخى ئۇلار ھەربىر كىشىنىڭ ئالاھىدىلىكى ۋە كەمچىلىكىنى بۇرج بىلەن مۇناسىۋەتلىك، دەپ قارايدۇ. قەدىمكى يۇنان (ھازىرقى گىرېتسىيە)لىكلەر 12 بۇرج يۇلتۇزى …
پارىژ ئۇنىۋېرسىتېتى پارىژ ئۇنىۋېرسىتېتى خەلقئارادا شۆھرىتى بار بولغان ئۇنىۋېرسىتېتىتلارنىڭ بىرى. ئۇنىڭ دەسلەپكى ئاساسى گەۋدىسى 12 – ئەسىرنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدە قۇرۇلغان سوربوننې تىئولوگىيە ئىنىستىتوتىدۇر. 1180 – يىلى فرانسىيە پادىشاھى لۇئىⅦ بۇ مەكتەپكە رەسمىي يۇسۇندا «ئۇنىۋېرسېت» دېگەن نامنى بەرگەن. بۇ ئۇنىۋېرسىتېت ئىتالىيەنىڭ بولۇنىيە ۋە سالېرنو ئۇنىۋېرسىتېتلىرى بىلەن بىر قاتاردا ياۋروپادا ئەڭ بۇرۇن قۇرۇلغان ئۈچ ئۇنىۋېرسىتېتىتنىڭ بىرى ھېسابلىنىدۇ، شۇنداقلا «ياۋروپانىڭ ئۇنىۋېرسىتېتىتلار ئانىسى» دېگەن شەرەپكە …
