زەپەنىڭ شىپالىق خۇسۇسىيەتلىرى

Saffron (Also known as Karkom, and Sahafarn) was first used as a spice in Asia Minor close to 4000 years ago. It was used by ancient cultures as a spice and dye from the Sumerians to the Egyptians and the Romans. Saffron is even mentioned in classical writings including the bible!
ﺯﻩﭘﻪ 4000 ﻳﯩﻞ ﺋﺎﯞﯞﺍﻝ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎﻟﯩﻖ ﺑﯩﺮ ﻛﯩﺸﻰ ﺗﻪﺭﭘﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﻳﻘﺎﻟﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻼﭖ ﻗﻪﺩﯨﻤﻜﻰ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺗﻠﯩﻚ ﻗﻪﯞﻡ ﺩﻩﭖ ﻗﺎﺭﺍﻟﻐﺎﻥ ﻣﯩﺴﯩﺮ، ﺭﯗﻣﻼﺭﻏﺎ ﻛﻪﯓ ﺗﺎﺭﻗﺎﻟﻐﺎﻥ. ﺯﻩﭘﻪ ﻛﯩﻼﺳﺴﯩﻚ ﻗﻮﻝ ﻳﺎﺯﻣﯩﻼﺭﺩﺍ ﮬﻪﺗﺘﺎ ﺋﯩﻨﺠﯩﻠﺪﯨﻤﯘ ﺋﺎﻻﮬﯩﺪﻩ ﺗﯩﻠﻐﺎ ﺋﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ.

ﺯﻩﭘﻪﻧﯩﯔ ﺷﻪﺭﯨﻖ ﺋﻪﻟﻠﯩﺮﻯ ﺗﯩﺒﺎﺑﯩﺘﻰ ﺑﻮﻟﯘﭘﻤﯘ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﯩﺒﺎﺑﯩﺘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﻮﺭﻧﻰ ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ ﻳﯘﻗﯘﺭﻯ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﺧﯩﻠﻰ ﺑﯘﺭﯗﻧﻘﻰ ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﯨﻦ ﺑﺎﺷﻼﭘﻼ ﺋﻪﺗﯩﯟﺍﺭﻟﯩﻖ ﺩﻭﺭﺍ ﺳﯜﭘﯩﺘﯩﺪﻩ ﺋﯩﺸﻠﯩﺘﯩﻠﯩﺸﺘﯩﻦ ﺳﯩﺮﺕ ﺋﻪﺯﯨﺰ ﻣﯩﮭﻤﺎﻧﻼﺭﻏﯩﻼ ﺩﻩﻣﻠﯩﻨﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﻗﯩﻤﻤﻪﺗﻠﯩﻚ، ﺋﯩﺴﯩﻞ ﭼﺎﻱ ﺳﯜﭘﯩﺘﯩﺪﻩ ﺋﯩﻘﺘﯩﺴﺎﺩﯨﻲ ﺋﻪﮬﯟﺍﻟﻰ ﻳﺎﺧﺸﻰ ، ﻳﯘﻗﯘﺭﻯ ﻗﺎﺗﻼﻣﻐﺎ ﺗﻪﯞﻩ ﺋﺎﺋﯩﻠﻠﻪﺭﺩﯨﻦ ﺋﻮﺭﯗﻥ ﺋﺎﻟﻐﺎﻥ.
ﺗﯚﯞﻩﻧﺪﻩ ﺯﻩﭘﻪ ﮔﯘﻟﯩﻨﻰ ﻛﯚﺭﯛﭖ ﺋﯚﺗﯩﻠﻰ!



Saffron is one of the most expensive spices in the world. Saffron comes from a part of the crocus sativus pistil. More than 150 000 flowers are needed to make a single kilogram of saffron.
ﻳﯘﻗﯘﺭﺩﯨﻜﻰ ﺑﺎﻳﺎﻧﻐﺎ ﻗﺎﺭﯨﻐﺎﻧﺪﺍ ﺯﻩﭘﻪ ﺗﻮﻟﯩﻤﯘ ﻗﯩﻤﻤﻪﺗﻠﯩﻚ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺑﯩﺮ ﺗﯜﺭ ﺑﻮﻟﯘﭖ 150 ﻣﯩﯔ ﺗﺎﻝ ﮔﯜﻟﯩﺪﯨﻦ ﺋﺎﺭﺍﻥ ﺑﯩﺮ ﻛﯩﻠﻮﮔﯩﺮﺍﻡ ﺯﻩﭘﻪ ﻳﯩﻐﯩﯟﺍﻟﻐﯩﻠﻰ ﺑﻮﻟﯩﺪﯨﻜﻪﻥ.
ﻣﻪﻟﯘﻡ ﺑﯩﺮ ﺗﻮﺭ ﺑﻪﺗﺘﻪ ﺯﻩﭘﻪﻧﯩﯔ ﻳﺎﺧﺸﯩﺴﻰ ﺋﯩﺴﭙﺎﻧﯩﻴﻪﺩﯨﻦ ﭼﯩﻘﯩﺪﯗ. ﭘﺎﯞﺭﯗﭘﺎﻧﯩﯔ ﺑﻪﺯﻯ ﺭﺍﻳﯘﻧﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ، ﺋﯩﺮﺍﻥ، ﮬﯩﻨﺪﯨﺴﺘﺎﻥ، ﺟﻪﻧﯘﻧﯩﻲ ﺋﺎﻣﺮﯨﻜﺎ، ﺋﺎﻣﺮﯨﻜﺎ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺩﯙﻟﻪﺗﻠﻪﺭﺩﯨﻨﻤﯘ ﭼﯩﻘﯩﺪﯗ ﺩﻩﭘﺘﯘ.The best
saffron comes from Spain, but it is also available from other parts of
Europe, Iran, India, South American and the U.S.

( ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﯧﯟﯨﭙﻠﯩﺮﻯ ﺋﯩﺴﭙﺎﻧﻨﯩﯖﻜﯩﺪﯨﻦ ﺋﯩﺮﺍﻧﻨﯩﯔ ﺯﻩﭘﻪﺳﯩﻨﻰ ﭼﻮﯓ ﺑﯩﻠﯩﺪﯗ، ﺷﻪﺧﺴﻪﻥ ﻣﻪﻧﻤﯘ ﺷﯘﻧﺪﺍﻕ ﻗﺎﺭﺍﻳﻤﻪﻥ)
ﺗﻪﺑﺌﯩﺘﻰ : ﻗﯘﺭﯗﻕ ﺋﯩﺴﺴﯩﻖ
ﺷﯩﭙﺎﻟﯩﻖ ﺭﻭﻟﻰ: ﻛﯚﯕﯜﻟﮕﻪ ﺧﻮﺷﻠﯘﻕ ﻳﻪﺗﻜﯜﺯﯛﺵ، ﮬﯧﺲ-ﺗﯘﻳﻐﯘﻧﻰ ﻛﯜﭼﻪﻳﺘﯩﺶ، ﻣﺎﺩﺩﯨﻼﺭﻧﻰ ﺗﻪﯕﺸﻪﺵ، ﭘﯩﺸﯘﺭﯗﺵ ﯞﻩ ﺗﺎﺭﻗﯩﺘﯩﺶ، ﺑﻪﻟﻐﻪﻡ ﻣﻪﻧﺒﻪﻟﯩﻚ ﻗﻮﻳﯘﻕ ﺋﯘﻓﯘﻧﻪﺗﻨﻰ ﻳﻮﻗﯩﺘﯩﺶ، ﺧﯩﻠﯩﺘﻼﺭﻧﻰ ﺑﯘﺯﯗﻟﯘﺷﺘﯩﻦ ﺳﺎﻗﻼﺵ، ﺋﺎﺭﺗﯘﻕ ﮬﯚﻟﻠﯜﻛﻨﻰ ﻗﯘﺭﯗﺗﯘﺵ، ﺗﯘﺗﯘﺵ ﻗﺎﺑﯩﻠﯩﻴﯩﺘﯩﻨﻰ ﺋﺎﺷﯘﺭﯗﺵ، ﺑﺎﮬﻨﻰ ﻛﯜﭼﻠﻪﻧﺪﯛﺭﯛﺵ، ﺭﻭﮬﯩﻲ ﮬﺎﻳﯟﺍﻧﯩﻴﻨﻰ ﻗﯘﯞﯞﻩﺗﻠﻪﺵ، ﺟﯩﮕﻪﺭ ﯞﻩ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺋﯩﭽﻜﻰ ﺋﻪﺯﺍﻻﺭﻧﻰ ﻗﯘﯞﯞﻩﺗﻠﻪﺵ. ﻧﻪﭘﻪﺳﻠﯩﻨﯩﺸﻨﻰ ﻳﺎﺧﺸﯩﻼﺵ، ﺧﯘﺷﺎﻟﻠﯩﻖ ﭘﻪﻳﺪﺍ ﻗﯩﻠﯩﺶ، ﺑﯚﺭﻩﻙ ﯞﻩ ﺩﻭﯞﺳﺎﻗﻨﻰ ﺗﺎﺯﯨﻼﺵ، ﻣﯘﺭﻩﻛﻜﻪﭖ ﺩﻭﺭﯨﻼﺭ ﻗﯘﯞﯞﯨﺘﯩﻨﻰ ﻳﯜﺭﻩﻙ ﯞﻩ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺋﻪﺯﺍﻻﺭﻏﺎ ﻳﻪﺗﻜﯜﺯﯛﺵ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺧﯘﺳﯘﺳﯩﻴﻪﺗﻠﻪﺭﮔﻪ ﺋﯩﮕﻪ.
ﺋﯩﺸﻠﯩﺘﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﻛﯧﺴﻪﻟﻠﯩﻜﻠﻪﺭ ﻳﯜﺭﻩﻙ-ﻣﯧﯖﻪ ﻛﯧﺴﻪﻟﻠﯩﻜﻠﯩﺮﻯ ، ﻛﯚﺭﯛﺵ ﻗﯘﯞﯞﯨﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺟﯩﺰﻟﯩﻘﻰ، ﺟﯩﮕﻪﺭ ، ﺗﺎﻝ، ﻣﯧﯖﻪ ﺗﻮﺳﯘﻟﯘﺵ ، ﻗﺎﺗﺘﯩﻖ ﺑﺎﺵ ﺋﺎﻏﺮﯨﻘﻰ، ﺋﯘﻳﻘﯘﺳﯩﺰﻟﯩﻖ، ﮬﻪﻳﺰ ﻛﻪﻟﻤﻪﺳﻠﯩﻚ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻘﻼﺭﺩﺍ ﺋﯩﺸﻠﯩﺘﯩﻠﯩﺪﯗ. ﺋﯘﻧﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺋﻪﺭﻟﯩﻜﻨﻰ ﻗﯘﯞﯞﻩﺗﻠﻪﺵ، ﺋﺎﻳﺎﻟﻼﺭﺩﺍ ﺑﺎﻟﻴﺎﺗﻘﯘﻧﻰ ﻗﯘﯞﯞﻩﺗﻠﻪﺵ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟﻩﺗﻠﯩﻚ ﺩﻭﺭﺍ -ﺩﻩﺭﻣﻪﻛﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺩﻩﻣﻠﻪﭖ ﭼﺎﻱ ﺋﻮﺭﻧﯩﺪﺍ ﺋﯩﺴﺘﯩﻤﺎﻝ ﻗﯩﻠﯩﻨﯩﺪﯗ، ﻳﺎﻛﻰ ﺷﯘﻧﯩﯖﻐﺎ ﺋﺎﺋﯩﺖ ﻣﻪﺧﺴﯘﺱ ﺩﻭﺭﯨﻼﺭﻏﺎ ﺋﯩﺸﻠﯩﺘﯩﻠﯩﺪﯗ.
لۇبۇبى كەبىر، داۋائىل مىشكى، جاۋارىش زەرئۇنىي، مەجۈنى ئىمساك، بەرشىشا كەبىر، ئەبرىشىم شەربىتى، مۇپەررىھى ياقۇت، مۇپەررىھى قەلىپ، مەجۈنى ئاياللار گۆھىرى، مەجۈنى سەقەنقۇر، مەجۈنى سۆئىلەپ ، جاۋارىش ئەمبەر، خېمىرى مەرۋايىت دېگەندەك نۇرغۇن دورىلار زەپەسىز ئۆز مەقسىتىگە يېتەلمەيدۇ.
ﭼﯩﻘﯩﺶ ﺋﻮﺭﻧﻰ: ﺋﯩﺮﺍﻥ، ﮬﯩﻨﺪﯨﺴﺘﺎﻥ، ﺋﯩﺘﺎﻟﯩﻴﻪ، ﻣﯩﺴﯩﺮ، ﻓﯩﺮﺍﻧﺴﯩﻴﻪ، ﺑﻪﺯﻯ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎ ﺟﯘﻣﮭﯘﺭﯨﻴﻪﺗﻠﯩﺮﻯ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﻪﻟﻠﻪﺭﺩﯨﻦ ﭼﯩﻘﯩﺪﯗ.
ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﭼﻪ ﺯﻩﭘﻪ ﭼﺎﻱ ﺩﻩﻣﻠﻪﺵ ﺋﯘﺳﯘﻟﻰ:
ﻣﯘﯞﺍﭘﯩﻖ ﻣﯩﻘﺪﺍﺭﺩﺍ (ﺋﯩﮭﺘﯩﻴﺎﺟﻐﺎ ﻗﺎﺭﺍﭖ) ﺯﻩﭘﻪ، ﻻﭼﯩﻨﺪﺍﻧﻪ، ﺳﯩﺮﯨﻖ ﻧﺎﯞﺍﺕ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻘﻼﺭﻧﻰ ﭼﻪﻳﻨﻪﻛﻜﻪ ﺳﯩﻠﯩﭗ ﺋﯜﺳﺘﯩﺪﯨﻦ ﻗﺎﻳﻨﺎﻕ ﺳﯘ ﻗﯘﻳﯘﭖ، ﺋﻮﭼﺎﻗﻘﺎ ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﺋﺎﺯ ﻗﻮﻳﯘﭖ ﺩﻩﻣﻠﻪﭖ ﺋﯩﺴﺘﯩﻤﺎﻝ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ.
ﺑﯘ ﭼﺎﻱ ﻳﯜﺭﻩﻙ-ﻧﯧﺮﯞﯨﻐﺎ ﺧﻮﺷﻠﯘﻕ ﻳﻪﺗﻜﯜﺯﯛﭖ ﻛﻪﻳﭙﯩﻴﺎﺗﻨﻰ ﻛﯚﺗﯜﺭﯨﺪﯗ. ﮬﺎﺭﺩﯗﻗﻨﻰ ﺋﺎﻟﯩﺪﯗ. ﺑﯘﻧﯩﯔ ﺑﯘ ﺟﻪﮬﻪﺗﺘﯩﻜﻰ ﺗﻪﺳﯩﺮﻯ ﻗﻪﮬﯟﻩﺩﯨﻦ ﻧﻪﭼﭽﻪ ﮬﻪﺳﺴﻪ ﺋﺎﺭﺗﯘﻕ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﺑﯘ ﭼﺎﻱ ﺋﺎﺩﻩﺗﺘﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﺑﯘﺭﺍﺩﻩﺭﻟﻪﺭ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﺷﯩﺪﺍ ( ﻛﯚﭘﻨﭽﻪ ﮬﺎﺭﺍﻕ ﺋﯩﭽﻤﻪﻳﺪﯨﻐﺎﻧﻼﺭ ﺳﻮﺭﯗﻧﻠﯩﺮﯨﺪﺍ )، ﺋﺎﺋﯩﻠﻠﻪﺭﺩﻩ ﺋﻪﺯﯨﺰ ﻣﯩﮭﻤﺎﻧﻼﺭ ﺋﯜﭼﯜﻥ، ﻳﯧﯖﻰ ﺗﻮﻱ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﻗﯩﺰ-ﻳﯩﮕﯩﺘﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﻛﻪﻳﭙﯩﻴﺎﺗﯩﻨﻰ ﺗﻪﯕﺸﻪﺵ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺩﻩﻣﻠﯩﻨﯩﺪﯗ.

ﻣﯧﻨﯩﯔ ﺯﻩﭘﻪ ﭼﺎﻱ ﺩﻩﻣﻠﻪﺵ ﺋﯘﺳﯘﻟﯘﻡ ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ ﺋﯚﺯﮔﯩﭽﻪ: ﺯﻩﭘﻪ 4 ﻗﺎﻧﺎﺕ، ئىپار تېرقتەك، ﻻﭼﯩﻨﺪﺍﻧﻪ 5 ﺗﺎﻝ، ﻗﻪﻟﻪﻣﭙﯘﺭ 3 ﺗﺎﻝ، ﻗﯩﺰﯨﻞ ﮔﯘﻝ ﺑﻪﺭﮔﻰ 2 ﺗﺎﻝ ، ﻧﺎﯞﺍﺕ ﻣﯘﯞﺍﭘﯩﻖ ﻣﯩﻘﺪﺍﺭﺩﺍ.
ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺘﯩﻢ ﺑﯩﺮ ﺧﻪﻧﺰﯗ ﻳﻮﻟﺪﺍﺷﻘﺎ ﺑﯩﺮ ﭼﻪﻳﻨﻪﻙ ﺩﻩﻣﻠﻪﭖ 900 ﻳﯘﺋﻪﻧﻠﯩﻚ، ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺘﯩﻢ 2 ﻓﯩﺮﺍﻧﺴﻮﺳﻘﺎ ﺑﯩﺮ ﭼﻪﻳﻨﻪﻙ ﺩﻩﻣﻠﻪﭖ 650 ﻳﯘﺋﻪﻧﻠﯩﻚ ﺳﻮﺩﺍ ﻗﯩﻠﺪﯗﻕ. ﭘﯘﺭﺍﻕ، ﺗﻪﻡ، ﺭﻩﯓ ﺑﻪﻙ ﺋﯩﺴﯩﻞ ﭼﯩﻘﯩﺪﯗ. ﺭﯦﺘﺴﯩﭙﯩﻤﻨﻰ ﺩﯦﯟﯨﺘﯩﭗ ﻗﺎﻟﺪﯨﻢ . ﺑﻮﭘﺘﯘ. ﺑﺎﺷﻘﯩﻼﺭﻣﯘ ﺳﯩﻨﺎﭖ ﺑﯩﻘﯩﯖﻼﺭ!

مۇھەممەد تۇرسۇن (بىرزات)