شۇڭلاشقا ۋىتامىن ۋە تۇللۇقلىما دورىلىرىنى ئىستىمال قىلىشتىن توختاتقاندىن كۆرە بۇلارنىڭ مۇئەييەن دەرىجىدە ياردىمى بولىدىغانلىقىنى قەدەممۇ قەدەم مۇئەيلەنشۈرۈش كىرەك. ئۇنداقتا ۋىتامىن ۋە باشقا تۇللۇقلىما دورىلارنى ئستىمال قىلغاندا نىمىلەرگە دىققەت قىلىش كىرەك؟
1. ئىستىمال مىقدارىڭىزنى بىلىشىڭىز كىرەك.
مۇرسا (Jaakko Mursuمۇنداق دەيدۇ:‹ ھەرقاندق نەرسىنىڭ، ھەتتا سۇنىڭمۇ مىقدارى چەكتىن ئىشىپ كەتسە ئادەمگە بەلگىلى زىيىنى بار. تۇللۇقلىما دورىلارنىڭ تەركىبىدە يىمەكلىكلەرنىڭ تەركىكبىدە يوق كۆپ مىقداردىكى ۋىتامىن ۋە مىنرل ماددىلار بار.شۇڭلاشقا تۇللۇقلىما دورىلارنى سېتىۋېلىشتىن بۇرۇن ئۆزىڭىز ئىھتىياجلىق بولغان ۋىتامىن ۋە مىنرال ماددىلارنىڭ ئۈنۈملۈك مىقدارىنى بىلىۋېلىشىڭىز تولىمۇ زۆرۈر.
2. ئالدى بىلەن يىمەكلىك ئارقىلىق تۇللۇقلاشنى ئاساس قىلىڭ.
تۇللۇقلىما دورىلارنى ئىستىمال قىلىشنىڭ مەلۇم سەۋەبى بولىدۇ. ئەمىلىيەتتە تەبىي يىمەكلىكلەرنىڭ تەركىبىدە يىتەرلىك مىقداردا ۋىتامىن ۋە مېنرال ماددىلار بار بولۇپ بۇ خىل يىمەكلىكلەر ۋىتامىن دورىلىرىدىن نەچچە ھەسسە ئۈنۈملۈك. سىز تۇللۇقلىما دورىلارنى سېتىش دۇكانلىرىغا بارمايمۇ خىلمۇ خىل تەبىي يىمەكلىكەرنى ئىستىمال قىلىش ئارقىلىق يىتەرلىك مىقداردىكى ئۇزۇقلۇق ماددىلارنى تۇللۇقلىيالايسىز.
3. سۈپىتىگە دىققەت قىلىڭ
بەزى سۈپىتى ناچار تۇلۇقلىما دورىلارنىڭ تەركىبىدە بەدەنگە كىرىكى بولمايدىغان، سالامەتلىككە زىيانلىق ماددىلار بار بولۇپ ئۇنىڭ ئەكىس تەسىرى پايدىلىق تەرىپىدىن كۆپ. يىمەكلىك ۋە دورا باشقۇرۇش كومىتىنىڭ تەكشۈرىشىچە بەزى ئەرزان تۇللۇقلىما دورىلارنىڭ تەركىبىدە راكنى پەيدا قىلىدىغان ماددىلار بايقالغان. شۇڭلاشقا تۇلۇقلىما دورىلارنى سېتىۋىلىشتىن سۈپەت تەكشۈرۈشتىن ئۆتكەن ئۆتمىگەنلىكىگە دىققەت قىلىش كىرەك. سېتىۋېلىشتىن بۇرۇن ConsumersLabs.com دىگەندەك تور بىكەتلىرىدىكى تەكشۈرۈشتىن ئۆتكەن دورىلارنى سېتىۋىلىش ياكى سۈپەت تەكشۈرۈش، ئىشلەپ چىقىرىش ئجازەتنامە تامغىسىغا بەكرەك دىققەت قىلىپ سېتىۋېلىش كىرەك. ئادەتتە بۇ خىل سۈپەت تەكشۈرۈش تامغىلىرى بېسىلغان ۋىتامىن ۋە تۇللۇقلىما دورىلار بىر قەدەر ساپ ۋە تەركىبىدىكى ماددىلارنىڭ پىرسەتنلىك مىقدارىمۇ ئۆلچەمگە چۈشىدۇ. بۇ خىل دورىلارنى ئىشلەپ چىقارغان زاۋۇتمۇ يىمەكلىك ۋە دورا باشقۇرۇش ئىدارىلىرىنىڭ قانۇن نىزاملىرى بويىچە دوار ئىشلەپ چىقىرىدۇ.
ئىلاۋە: ئالى مەكتەپتە ئوقۇۋاتقان ۋاقىتلىرىمدا تىنىم ناھايتى ئاجىز ئىدى. جىقراق نەرسە ئۆگۈنەي دەپ تەتىل ۋاقىتلىرىمۇ جىق ئۆيگە قايتىپ كەتمەيتىم. مەكتەپتە ياكى ئۆيدە بولاي، قوسۇقۇم بەك ئاچاتتى، ئشتىھاھىممۇ ناھايتى ياخشى ئىدى. ئەمما تاماقنى شۇنداق ياخشى يىسەممۇ قىلچە سەمەرمەيتىم(ھازىرمۇ شۇ). بۇ ھالىمدىن ئانام ناھايتى ئەنسىرەيتى، خۇددى مەن بۇنداق يۈرىۋەرسەم مىنى بوران ئۇچۇرتۇپ كىتىدىغاندەك. ساپ ساق تۇرساممۇ دوختۇرلارغا كۆرسىتىپ باقتى، ئىچىڭدە قۇرت بار ئوخشايدۇ دەپ(كىچىسى ئۇخلىغاندا چىشىم كارىسلايدىكەن، مەنغۇ ھېچنىمىنى تۇيماي ئۇخلاپ قېتىپ كىتىمەن) قۇرت چۈشىرىدىغان دورىلارنى ئېپ بېرىپتى، ئىچىم سۈرۈپ تازا ئازاپلانغان ئىدىم. كىيىن زادى ئامال بولماي، ئاخرى ئاناممۇ مىنىڭ سەمىرمەيدىغانلىقىمنى بىلىپ يەتتىمۇ مەن بىلەن بەك ئېتىشىپ كەتمىدى. شۇنداق يۈرگەن بىر چاغلاردا ئەمدى ھەدەم كۆزۈمگە كىرىۋالدى. ۋاي ئۇكام سەندە ئۇزۇقلۇق يىتىشمەيدىغان ئوخشايدۇ، ۋىتامىن تۇللۇقلىساڭ بولغۇدەك دەپ ھەر تەتىلدە مەكتەپكە مېڭىشتن بۇرۇن 21-خىل ۋىتامىدن دەمدۇ بىر خىل دارىنى ئەكىلىپ سومكامغا سېلىپ قوياتتى. ئانچە مۇنچە يەپ قوياتتىم، ئەمما ئۈزۈلدۈرمەي بىر مەزگىل يەپ باققىنىمنى بىلمەيمەن. ھازىرمۇ ئاتا ئانىلار ئوماق قوزىلىرى تاماق تاللاپ ئۇنى بۇنى يىمىسە بەكمۇ كارى يوق، چۈنكى كۆپچىلىك ئاتا ئانىلار ئەينى ۋاقىتىكى ئاشۇ ھەدمدەك تۇللۇقلىما دورىلارنى خېلى ئوبدان چۈشىنىۋالدى. بىر تۇققۇنىمىز بولىدىغان دائىم باللىرىغا تىيەنشى دەمدۇ، ئامماي دەمدۇ بىر شىركەتنىڭ ئۇزۇقلۇق ماددىلىرىنى يېگۈزدىغان. يۇقارقى ماقالىنى ئوقۇش ئارقىلىق شۇنى ھېس قىلدىمكى ئەڭ ياخشى ئۇزۇقلۇق، تۇللۇقمىلار يەنىلا يىمەكلىكتىن كىلىدىكەن. ئامال بار يىمەكلىك ئارقىلىق مىېنرال ماددىلارنى بەدەنگە قۇبۇل قىلغان ياخشى. ئەگەر ھەقىقەتەن ۋىتامنى دورىلىرى ياكى باشقا تۇللۇقلىما دورىلارغا ئېھتىياجلىق بولغاندا، دوختۇرنىڭ كۆرسەتمىسى ۋە مىقدارىغا دىققەت قىلغان ھالدا ئستىمال قىلىش ئەڭ ئاقىلانە تاللاش دەپ ئويلايمەن.
ئەسكەرتىش:
ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم بىرزات ھەكىم!
تەرجىمىنى كۈندە بىرنەچچە قۇردىن يېزىپ تۈگەتتىم، تەرجىمە قىلىش جەريانىدا ئۆزەممۇ نۇرغۇن نەرسىلەرنى ئۆگىنىۋالدىم (يۇقارقى ئىلاۋە مىنڭ ئاساسلىق تەسىراتىم، ئەمما تورغا چۇقۇم چىقىرىدىغان مەزمۇن ئەمەس).
بىر ئوقۇپ كۆرۈپ باقالا، ناۋادا ئىملا ۋە سۆز ئشىلىتىش، جۇملىنى راۋان قىلش جەھەتتە كۆرۈلگەن خاتالىقلار بولسا تۈزۈتۈپ قويۇشلىرىنى ئۈمىد قىلىمەن.
ئاللا خالىسا مەن ۋاقتىم چىقسلا يەنە ئەھمىيەتلىك نەرسىلەرنى سىلىگە يوللاپ تۇرىمەن. Yahoo Health تىكى يازمىلاردا ئېلان بەك جىق ئىكەن، تەرجىمە قىلىپ بىر يەرگە كەلگەند ‹ئىسىل ۋىتامىنلارنى ماۋۇ يەردىن تاپالايسەن› دەپ بىر نەرسىلەرنى قىستۇرۇپ قويىدىكەن. ئەمدى بۇندىن كىيىن تەبىئەتNature) )، ئىلىم-پەن(Science) دىگەندەك ژۇرناللاردىن مىدىتسىناغا ئائىت مەزمۇنلارنى ئەۋەتىپ بېرىشىم مۇمكىن.
ئاخرىدا ئىشلىرىنىڭ ئۇقلۇق بولۇشىنى ئۈمىد قىلىمەن.
ھۆرمەت بىلەن تىلمىش