بالامنى ئوينىتىپ بالىلىقىمنى ئەسلەپ قالدىم(1) [ئەدەبىي يازمىلىرىم]

تېرىكچىلىك، تۇرمۇش ھەلەكچىلىكى ھەممىنى ئالدىراش قىلىۋەتكەن مۇشۇ كۈنلەردە مەنمۇ شۇ ئالدىراش كىشىلەر توپى ئىچىدىن ئۆزۈمنى تارتىپ بولالمىدىم. ئوغۇللىرىمنى ئوينىتىشقا، بلوگىمغا چۈشۈۋاتقان تورداشلار سۇئاللىرىغا جاۋاب تەييارلاشقا، شەھەر ئاتلاپ سەيلى-ساياھەت قىلىپ كىلىپ چارچىغان نېرۋىلىرىمنى ئارام ئالدۇرۇشقا يېتەرلىك ۋاقىت چىقارماي تۇرۇپلا ياز ئاخىرلىشاي دەپ قاپتۇ. بۇلارنىڭ ھەممىسى مەن ياخشى كۆرىدىغان، ھوزۇرلىدىغان ئىشلاردىن تۇرۇپ ئۇلارغا ۋاقىت چىقىرالمايۋاتقىنىمغا ئىچىم پۇشىدۇ. ئەدناسى، بىزنىڭ ئۆي تۈمەن دەرياسىنىڭ يۇقۇرى ئېقىنى بويىدا-ھاۋاسى شۇنچە ساپ، ياپيېشىل ، چىمەنزار بىر ماكان. دەريا بويى ئەتراپىدىكى سۆگەتلەر، شال مايسىلىرى يىنىك تەۋرىنىپ تۇرغان ئېتىزلار كۆڭۈللەرنى خۇش ئىتىپ شەھەرنىڭ شاۋقۇن سۈرەنلىرىدىن چارچىغان نېرىپلارغا ئارام بەخىش ئېتىپ تۇرسىمۇ ياز كىرگەندىن بىرى دەريا بويىغا ئاران 2-3 مەرتە ئۆتۈپ بېقىپتىمەن. ھەر ئىككىلى قېتىمدا چوڭ ئوغلۇمنى ئوينىتىپ كىلىش باھانىسى بىلەن ئۆزۈمنى زورلاپ ئىلىپ باردىم. كىچىك بالا دېگەننى ئوينىتىپ تۇرغۇلۇق ئىكەن. كىچىك-كىچىك ئېقىنلارغا تايتاڭلاپ كىرىپ پۇتلىرىنى ئۇرۇپ چاچرىغان سۇ تامچىلىرىغا كۆزلىرىنى مىتىلدىتىپ قويۇپ ھاياجاندىن چۇقۇراپ كېتىشلىرى، دەريادىكى ھەيۋەت سۇنى كۆرۈپ ھاياجىنىنى سىغدۇرالماي ئىچىگە تارتىپ كېتىشلىرى، چۈچۈك تىللىرى بىلەن << دادداا، شۇ، شۇ >> دەپ گۇڭراپ كېتىشلىرى، يەردىن پالاقشىپ ئېغىر قاناتلىرىنى تەستە كۆتۈرۈپ ئۇچۇشقا كۆتۈرۈلگەن قۇشلارنى كۆرۈپ قوللىرىنى بۇلاڭشىتىپ سەكرەپ كېتىشلىرى ئادەمنىڭ ھاردۇقىنى ئالىدىكەن. << بالام، شۇ ئەمەس، سۇ دېگىن ، سۇ ، سۇ >> دېسەم. ش، بىلەن س ئوتتۇرسىدا تاتلىققىنا بىر تاۋۇش پەيدا قىلىپ مېنى كۈلدۈرۋەتتى.  بۇلاق كۆزلىرىدىن بۇلدۇقلاپ ئاۋاز چىقىرىپ ئەتراپقا تارۋاتقان يىنىڭ سۇ دولقۇنى، شۇ دولقۇنلار ئىچىدە ئۈزۈپ يۈرگەن بىلىجانلار ئۇنىڭغا ئىنتايىن يېڭىلىق تۇيۇلۇپ بالىلىق تۇيغۇسىدا ئۆزگىچە تەسىرلەرنى پەيدا قىلىۋەتتى. بۇ يەرنىڭ مەنزىرسى خىلى بولۇپ قويىدۇ. كىچىكىمدىن تاڭ ئاتسىلا ئىشىك ئالدىغا ياكى ئۆگىزىگە چىقسام كۆرىدىغىنىم  تۈمەن دەريا بويىدىكى كەڭرى كەتكەن شال ئېتىزلىرى؛ سەل نېرىسىدا يار ئۈستىدىكى تېرەكلىك بىر مەھەللە(سۇلۇق)؛ مەھەللىنىڭ نېرىسىدا تا ئاتۇشقىچە سوزۇلغان ئېگىز تاغ؛ تاغ ئۈستىدە كۆپكۈك ئاسمان؛ بۇ مەنزىرىلەر ھاۋا ئوچۇق كۈنلىرى بىر قارىغان ئادەمگە بەئەينى سۈزۈكلۈك دەرىجىسى ئىنتايىن يۇقۇرى زەنجىرسىمان تۇتۇشۇپ كەتكەن ئېسىل بەھەيۋەت بىر سۈرەت ئىدى. كىچىكىمدىن شۇ خىل موھىتتا ئويناپ چوڭ بولغاچقىمىكىن بۇغداي ئورۇپ ، خامان تەپكىچە ، دەريا بويلىرىدا قوي باققۇچە، بالىلار بىلەن توپىغا مىلىنىپ يۈكۈنۈپ ئولتۇرۇپ قۇرۇق شاخلارنى كۆيدۈرۈپ كۆكباش پۇشۇرۇپ ھوزۇرلىنىپ يېگۈچە ، سۇغا چۈمۈلۈپ لاي-پاتقاقلارغا مىلىنىپ ئاپتاپقا قاقلىنىپ ياتقۇچە ئاجايىپ بىر شائىرانە ھېسياتلاردا بولۇپمۇ قالاتتىم. ئانچە-مۇنچە بىلىق تۇتۇپ قالساققۇ خوش بولۇپ گۈلقەقەلىرىمىز ئىچىلىپ كېتەتتى. ئىچ-قارنىنى تازىلاپ يىكەن قومۇشنىڭ تومراق نەيچىسىنى بىلىققا سانجىپ ئوتقا قاقلاپ پۇشۇرۇپ يەيتتۇق. ئۇ ۋاقىتلاردا بىلىقلار نىمانچە مىزىلىك تۇيۇلاتتىكىن؟ ھازىر بىلىق يېسەم ئۇ ۋاقىتتىكى مىزىلىك تەمنى پەقەتلا تېتىيالمىدىم. ئاجايىپ بىر ئويۇنلىرىمىز بولىدىغان -قوي باققىچە كەپسىزرەك، باشقا يۇۋاش قويلارنى ئەگەشتۈرۈپ خەقنىڭ زىرائەتلىرىگە باشلاپ ئەكىتىدىغان ئايرىم قويلارنى تۇتۇپ يانچە ياتقۇزاتتۇق، ئاندىن ئۈستى تەرەپتىكى كۆزىگە تۈكۈرۈپ بىردەم ئۇۋلاپ شەپكىمىزنى كەيدۈرۈپ قوياتتۇق. شۇنىڭ بىلەن بۇ كەپسىز قوي شۇ تەرىقىدە 5-10 مىنۇت ئەتراپىدا جىممىدە ياتاتتى. كۈلۈشۈپ باشقا ئويۇنلىرىمىزنى ئوينىشاتتۇق. ھىرىپ كەتكەندە بولسا چىملىقلارغا ئۆزىمىزنى تاشلاپ كۆك ئاسمانغا قارىشىپ يېتىپ ئالەم ھەققىدە قىزىقارلىق، ئاجايىپ پاراڭلارنى قىلىشاتتۇق. ئاسمان يەتتە قەۋەت ئىكەن، بىز 4-قەۋىتىدە ئىكەنمىز، نېمىشقا دېسەڭلار- بىز دۇنيانىڭ ئوتتۇرسىدا بولغاچقا تاسمىنى بىلىمىزگە باغلايدىكەنمىز. ئاسماننىڭ 1-قەۋىتىدىكىلەر تاسمىنى ئوشۇقىغا ، 2-قەۋىتىدىكىلەر تېزىغا، 3-قەۋىتىدىكىلەر يوتىسىغا باغلايمىش. بىزنىڭ ئۈستىمىزدىكى 5-قەۋەت ئاسماندىكىلەر مەيدىسىگە، 6-قەۋەتتىكىلەر گېلىغا، 7-قەۋەتتىكىلەر پىشانىسىگە تاقايمىش. يەنە ئاجايىپ-ئاجايىپ تەسەۋۋۇرلار بىلەن بالىلىقىمىز شۇنچە خۇشال ئۆتەتتى. ئەينى شۇ ۋاقىتلاردا سەھرا بالىلىرىدىكى بەزى بىر قىلىقسىزلىقلارنى ھېسابقا ئالمىغاندا ھەممە نەرسىنى پاكىز ، سۈزۈك دەپ تەسەۋۋۇر قىلاتتىم. بالىلىرىمنىمۇ شۇ ساپ تۇيغۇ، گۈزەل تەسەۋۋۇرلار بىلەن ئەنە شۇ سەھرادا ئۆسۈپ يېتىلسە بولاتتى دەپ ئارزۇ قىلىپ تۇرۇپ شەھەرگە كىرىپ ماكان تۇتماقچى بولۇپ قالدىم. شەھەردىكى چەكسىز ئىمكانىيەتلەرنى، ئالدىراش ھاياتنى دەپ سەھرانى تەرك ئەتمەكچى بولىۋاتىمەن. ئەمەلىيەتتە سەھرادىن شەھەرگە كۆچۈشۈم مەن ئۈچۈن پەقەت كەچتە ئارام ئالىدىغان ماكانىمنى يۆتكىگەندەكلا بىر ئىش بولۇپ قالغان بولغاچقا كۆچۈش دەيدىغان بىر ئۇقۇم مەۋجۇت ئەمەس ئىدى. پەقەت بالىلىرىمنى مېنىڭ شۇ سەھرا بالىلىرىلا ھېس قىلىپ يېتەلەيدىغان گۈزەل بالىلىق كەچمىشلىرىم بىلەن شۇ ساپ، ئىسىل تۇيغۇلارغا، گۈزەل تەسەۋۋۇرلارغا چۈمدۈرەلمەي قىلىشىمدىن پەيدا بولغان ئەنسىراشلا بار ئىدى.

دۇكانغا خىرىدار كىردى، خاتىرە ئۈزۈلدى.