ئەردەشىر ۋە گۈلنار ھەققىدە قىسسە (‹‹شاھنامە›› توققۇزىنچى بۆلۈم) [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

جەھرەمدە مىھرەك نۇشزاد ئىسىملىك  شاھانە بىر زات ياشايتتى. ئۇ ئەردەشىرنىڭ ھەفتۋاد بىلەن بولغان جەڭدە ئوسال بولغانلىقنى ۋە ھازىر دەريا بويىدا قامالغا چۈشۈپ قالغانلىقنى ،ھازىر ئەھۋالىنىڭ تولىمۇ ناچار ئىكەنلىكىنى ئاڭلاپ  ‹‹بۇلاڭچىلىق قىلىدىغان ياخشى پەيتكەن›› دەپ ئويلاپ ھېساپسىز قوشۇن باشلاپ جەھرەمدىن بوراندەك تېزلىك بىلەن ئەردەشىرنىڭ  شاھ ئوردىسىغا باستۇرۇپ  كەلدى.ئوردىدا لەشكەرنىڭ ئازلىقىدىن پايدىلىنىپ شاھ غەزىنىسىنى خالىغانچە تالان –تاراج قىلىپ بۇلىغان بايلىقلارنى قوشۇنىدىكى چېرىكلىرىگە ئۈلەشتۈرۈپ بەردى.
بۇ ھەقىقەتەن‹‹ ئۆلگەننىڭ ئۈستىگە تەپكەن›› دېگەندەك ئىش بولغان ئېدى.بۇ مۇدھىش خەۋەر دەريا بويىدا قامالدا تۇرۇۋاتقان ئەردەشىرغا ئاڭلىنىپ ئۇنى ھاڭ-تاڭ قالدۇردى.ئۇ غەزەپ ۋە ئەلەمدىن  بوغۇلۇپ مۇنداق دېدى:

-مەن ئۆز ئۆيۈمنىڭ بىخەتەرلىكىنى قوغدىيالماي تۇرۇپ نىمە دەپ يىگىتلىك  كۈچۈمنى يات خەقلەرگە قارىتىپ يۈرگەندىمەن؟!
ئەردەشىر ھوزۇرىغا سەردارلىرىنى چاقىرىپ  ئۇلارغا مىھرەكنىڭ قىلمىشلىرىنى سۆزلەپ بەردى ۋە قانداق قىلىش توغرىسىدا مەسلىھەت سورىدى:
-مەن ئارقىمۇ -ئارقا ئۇلىشىپ كېلىۋاتقان بۇ تەتۈر قىسمەتلەردىن بەكمۇ ھەيران قېلىۋاتىمەن.مەن ھازىرغىچە ھاياتنىڭ   نۇرغۇن ئاچچىق قىسمەتلىرىنى باشتىن كەچۈرگەن بولساممۇ، لېكىن ھىچقانداق ئىش سەۋەپسىز بولمىغان ئېدى.مېنىڭ مىھرەك بىلەن ھىچقانداق ئۆچ ئادۋېتىم يوق ئېدى.مەن بۇنداق بولارىنى پەقەت خىيالىمغا كەلتۈرمەپتىمەن.ئۇ نېمە ئۈچۈن مەن مۇشۇنداق ئېغىر ئەھۋالدا قالغان  چېغىمدا  ئۆيۈمگە بېرىپ بۇلاڭ- تالاڭ قىلىدۇ؟ سىلەر ئېيتىڭلارچۇ، بۇ دۇنيا نېمە ئۈچۈن ماڭا شۇنچە تارلىق قىلىدۇ؟ ئەمدى بىز زادى قانداق قىلىشىمىز كېرەك؟

سەردارلار ئىچىدىكى تەباك ئەردەشىرگە نەسىھەت قىلىپ مۇنداق دېدى:
-ئايا شەھرىيار،ئۆزلىرىنى بېسىۋالغايلا،باشلىرىغا ئەمدى زىنھار  ئېغىر كۈنلەر چۈشمىسۇن.مىھرەك سىلىنىڭ سىرتتا تۇرغان ۋاقىتلىرىدىن پايدىلىنىپ پەيت تاللاپ يامانلىق قىپتۇ.بۇ ئىشتىن ساراسىمىگە چۈشۈشنىڭ ھاجىتى يوق.سىلى دېگەن ئۇلۇغ بىر شاھى ئەزىم، كەيلەر جەمەتىنىڭ خاندانلىقى سىلىنىڭ قوللىرىدا.سىلى ھەرگىز يالغۇز ئەمەس.بارچىمىز سىلىنىڭ غولاملىرى.بىز ھازىرچە ئۇ ئىشنى قويۇپ تۇرۇپ يېنىمىزدىكى زور دۈشمەننى يوقۇتايلى.ھەفتۋاد گۇمران بولۇپ بىز  ئوردىغا غەلىبە بىلەن قايتقاندىن كېيىن ئاندىن مېھرەكتىن ھېساپ ئالساق،بىرىنىڭ ئورنىغا ئوننى،يۈزنى تۆلىتىۋالساقمۇ تېخى كېچىكىپ قالمايمىز.شۇڭا ھازىر كۆڭۈلنى پەرىشان قىلىپ روھىمىزنى چۈشۈرگەندىن كۆرە كۆڭۈللۈك پائالىيەت  تەشكىللەپ ئۆزىمىزنى غەمدىن ئازاد قىلايلى.پەرمان ئۆزلىرىدىن،بىز سىلى نېمىگە بۇيرۇسىلا شۇنى قىلىمىز.

ئەردەشىرنىڭ ئەمرىگە بىنائەن نامدارلار قاتناشقان ئىشرەت بەزمىسى تۈزۈلدى. ئۇلارنىڭ ئالدىغا داستىخان سېلىنىپ مول نېمەتلەر تىزىلدى.سازەندىلەر قوللىرىدا تۈرلۈك سازلارنى كۆتۈرۈشۈپ سورۇنغا كېلىپ شوخ پەدىلەرگە چېلىپ مېھمانلارنىڭ روھىنى كۆتۈردى.ساقىلار قوللىرىغا ئالتۇن جاملارنى شاراپ كوزىلىرىنى ئېلىپ ئولتۇرغانلارغا بىر-بىرلەپ شاراپ تۇتۇپ كۆڭۈللەردىكى غەملەرنى كۆتۈرۈۋەتتى.قىرلاردىن قوزىلارنى ئېلىپ كېلىپ ئۆلتۈرۈپ بەررە گۆش قىلىشىپ يەپ ھوزۇرلىنىشتى.سورۇن راسا قىزىۋاتاتتى.ئەردەشىر نان ئېلىپ يېمەك بولۇپ قولىنى ئۇزاتقان ھامان تۇيۇقسىز  بىر يا ئوقى ئۇچۇپ كېلىپ قوزا گۆشىگە قادالدى.بۇ ئوق شۇ قەدەر كۈچلۈك ئېتىلغان ئېدىكى تېگىپلا گۆشكە چوڭقۇر پېتىپ كەتتى.بۇ ھال ھەممەيلەننى قاتتىق چۆچۈتتى. ھەيران بولۇشتى.ئەگەر بۇ غايىپ ئوق گۆشكە تەگمەي شاھقا تەگكەن بولسا قانداق خەتەر يۈز بېرەر بولغىيدى؟! سورۇن قايناۋاتقان قازانغا بىردىنلا سوغاق سۇ قۇيغاندەك بولۇپ جىمىپ قالدى.داستىخانلار يىغىلدى.شاراپ كوزىلىرى ۋە جاملارمۇ سورۇندىن نېرى ئېلىپ كېتىلدى.ھەممىنىڭ كۆڭلى قايتىدىن غەشلىككە تولدى. لەشكەر باشلىقى ھېلىقى ئوقنى گۆشتىن تارتىۋالدى.قارىغۇدەك بولسا بۇ ئوقتا خەت باردەك كۆرۈندى.مىرزا چاقىرتىلدى ۋە ئوقتىكى خەت كۆرسۈتۈلۈپ ئوقۇشقا بۇيرۇلدى.

ئوقتىكى خەت پەھلىۋى تىلىدا يېزىلغان بولۇپ مەزمۇنى مۇنداق ئېدى:‹‹ئەي شاھ،ساڭا ئايان بولسۇنكى،بۇ ئوق ساڭا نەسىھەتتۇر.بۇ ئوقنى ئادەم ئەمەس بەلكى قەلئەنىڭ تېمى ئاتتى.مېنىڭ ساڭا  قەست قىلىش نىيىتىم يوق.شۇڭا ئوقنى ساڭا   ئاتماي گۆشكە ئاتتىم.ئەگەر  ئەردەشىرغا قارىتىپ ئاتقان بولسام شۈبھىسىز جىسمىنى تېشىپ ئۆتكەن،ئۇ بۇ ئوق زەربىدىن تىن تارتماي ئۆلگەن بولاتتى.بۇ ئوقنى ئېتىشىمدىن مەقسەد شۇكى سىلەرگە ئۆتكۈزگەن خاتالىقلىرىڭلارنى بىلدۈرۈپ قويماقچى.سىلەرنىڭ مەغلۇبىيىتىڭلار،ئادەم تەرىپىدىن ئەمەس بەلكى قۇرۇت تەرىپىدىن بولۇۋاتىدۇ.ئەگەر سىلەر بۇ ئۇرۇشتا غەلىبە قىلىمىز دېسەڭلار چوقۇم ئامال تېپىپ تاغدىكى قەلئەگە كىرىپ كۆلدىكى سېھىرلىك قۇرۇتنى ئۆلتۈرۈۋېتىڭلار.ئۇنداق قىلمىساڭلار بىرىڭلارمۇ قېچىپ كېتەلمەي ھەممىڭلار ئۆلۈپ تۈگىشىسىلەر!››

سەردارلار بۇ مۇھىم ئۇچۇردىن ھەم ھەيران ھەم خۇشال بولۇشتى.دېمەك قاباھەت ئادالەت ئۈستىدىن غالىپ كېلەلمەپتۇ.دۇنيا يەنىلا تەڭرىنىڭ ئىلكىدە ئىكەن.شۇڭا ئۇلارھەممىسى تىز چۆكۈپ  تەڭرى ھەققىدە دۇئالار قىلىشىپ شۈكرى تەسەننالار ئېيتىشتى. نۇرغۇن قويلارنى ئۆلتۈرۈپ تەڭرىھەققىدە  قۇربانلىقلار قىلىشتى.
شاھ ئۇ قۇرۇتنى قانداق تېپىش ۋە قانداق يوقۇتۇش ھەققىدە تاڭ ئېتىپ ئاينىڭ ئورنىنى قۇياش ئالغانغا قەدەر باش قاتۇردى.ئامالىنى تاپقاندىن كېيىن قوشۇنىنى بىر يەرگە جەم قىلدى ۋە جەڭ مەيدانىدىن چېكىنىپ  پارس تەرەپكە قاراپ راۋان بولدى.دۈشمەنلەر  قايتا ھۇجۇم قىلىپ كېلىپ ئۇلارنىڭ ئارقىسىدىن قوغلاشقا باشلىدى.ئۇلار تۈرلۈك قەستلەرنى ئىشقا سېلىپ ئەردەشىرنىڭ پالۋانلىرىنى بىرمۇ-بىر يوقاتماق بولاتتى.شۇڭا ئۇلاردىن شەھرىيارغا نۇرغۇن ئېغىر زەخمەتلەر يەتتى.شۇ ئارىدا بىر سادا ئاڭلاندى:
-يۈز بېرىۋاتقان ھەممە ئىشلار بۇ قۇرۇتنىڭ بەختى! پارلاق بولسۇن دائىم ئۇنىڭ تاج- تەختى!

بۇنداق سىرلىق بالا- قازالارغا دۇچ كەلگەن ھەر بىر كىشى ئەلەم بىلەن شۇنداق خىتاب قىلماي قالمايتتى:
-ئەي شەپقەتلىك تەڭرىم،بېشىمىزغا كەلگىنى بۇ قانداق سەۋدا؟!  بۇ ئاپەتلىك قۇرۇتقا تەڭ كەلمەك شۇنچىۋالا تەسمىدۇ؟!...
ئەردەشىر ۋە ئۇنىڭ ئادەملىرى دۈشمەندىن قۇتۇلۇش ئۈچۈن تېز قاچماقتا ئېدى.دۈشمەن تېز قوغلىغانچە ئۇلارغا يولدا توسالغۇمۇ كۆپ ئۇچرىماقتا ئېدى. ھېلى ئېدىرلىققا،ھېلى يارلىققا دۇچ كېلىپ توسۇلۇپ قالاتتى.شاھنىڭ ئېتى بەك تېز چاپىدىغان بولغاچقا  قېچىپ- قېچىپ        ئاخىرى دۈشمەندىن ئۇزاقلاشتى.ھەمراھلىرىدىنمۇ ئايرىلىپ يالغۇز قالدى.شۇنداقتىمۇ  بىرەر غەيرى تاۋۇش ئاڭلىسا  ۋەھىمىگە چۈشۈپ تىترەپ كېتەتتى.شۇنىڭ بىلەن خۇددى بىرى قوغلاپ كېلىۋاتقاندەك بولۇپ يەنە ئات چاپتۇراتتى.

شاھ ئەردەشىر شۇ تەرىزدە خېلى ئۇزاق يول بېسىپ  ئاخىرى تولىمۇ كەڭ ۋە ئاۋات بىر شەھىرىستانغا كېلىپ قالدى.تەشنا بولغان ۋە قۇرسىقى ئاچقان قۇرساق غېمىدە شەھەر سىرتىدىكى بىر ئۆيگە يېقىن كەلدى.ئۇ يەردە ئىككى يىگىت بار ئېدى.ئۇلار يىراقتىن كەلگەن بۇ ناتونۇش ئاتلىقنى كۆرۈپ تەئەججۈلىنىپ سۇئاللارنى ياغدۇرۇۋەتتى:
-ئەي يولۇچى،نېمە ئادەمسىز؟
-قەيەردىن كەلدىڭىز؟ نەگە كېتىۋاتىسىز؟
-نېمە ئۈچۈن  ئۈستى بېشىڭىزنى چاڭ توزان باستى؟ نىىشقا ھالىڭىز بۇنچىۋالا خاراپ؟

شاھ ئېھتىيات يۈزىسىدىن ئۆزىنىڭ كىملىكىنى يوشۇرۇپ شۇنداق جاۋاپ بەردى:
-مەن شاھ ئەردەشىرنىڭ نەۋكەرلىرىدىن بىرى بولىمەن.بىز ھەفتۋاد بىلەن بولغان جەڭدىن يېنىپ كېلىۋېتىپ ئۆز-ئارا ئادىشىپ كەتتۇق.سىلەر شاھىمنىڭ بۇ يەردىن ئۆتكەنلىكىنى كۆردۈڭلارمۇ؟
ئۇنىڭ سۆزلىرى ۋە ھالىغا قاراپ يىگىتلەرنىڭ ھېسداشلىقى كەلدى.شۇڭا بۇ يولۇچىنى ئاتتىن يۆلەپ چۈشۈرۈشتى.ئۆيىگە باشلاپ، ئالدىغا تۈرلۈك مەزەلەرنى تىزىپ مېھمان قىلىپ كۈتۈۋالدى.ئۆزلىرىمۇ يېنىدا ئولتۇرۇپ ھۆرمەتلەر كۆرسۈتۈپ ،قىزغىنلىق بىلەن  سۆھبەتلەردە بولۇپ مېھماننىڭ كۆڭلىنى ئالدى.يىەىتلەر ئىچىدىكى سكزمەنرەك بىرى ئاغزىدىن ھىكمەت ئۈنچىلىرىنى تۆكۈپ دېدىلەركى:
-ئەي زاتى كەرەم،دۇنيادىكى ئىشلار تۇراقسىز بولىدۇ،شادلىقمۇ، قايغۇمۇ ئۇزاق داۋاملاشمايدۇ.ئۆتكەن زاماندىكى داڭلىق زالىم زەھھاكنىڭ ھالىنى ئەسكە ئالغىن.ئۇ ئەلنىڭ بېشىغا ئىنتايىن ئېغىر كۈلپەتلەرنى سالغان.خۇسۇمەتلىك مەرد ئەفراسىياپمۇ كۈچ-قۇدرىتىگە ئىشىنىپ نۇرغۇن شەھرىيارلارنى دەرتتە قويغان.ئۇلاردىن كېيىن ئىسكەندەرمۇ جاھانغا ھۆكۈمران بولدى.قايسى ئەلدە شەھرىيار بولسا شۇنى ئۆلتۈردى.ئۇلار جاھاندا مەڭگۈ قالالىدىمۇ؟ ياق،ھەممىسىلا ئۆلدى.ئۇلاردىن پەقەت يامان ناملا قالدى.ئۇنداقلارغا بىھىشتە ئورۇن يوق.ھەفتۋادمۇ سېھرىگەر قۇرۇتنىڭ كۈچىگە تايىنىپ ھازىر جاھاندا ئۆزىنى ھەممىدىن قۇدرەتلىك ساناپ تېرىسىگە سىغماي يۈرىيدۇ.بۇ جاھان ئۇنىڭدىنمۇ قالىدۇ.ئۇنىڭ زۇلمەتلىك ھۆكمىرانلىقىمۇ ئۇزاققا بارماسلىقى مۈمكىن.

يىگىتنىڭ ھىكمەتلىك سۆزلىرى شاھنى خۇشال قىلدى.دىلى باھار گۈللىرىدەك ئېچىلىپ كەتتى.ئۇ يىگىتلەردىن خاتىرجەم بولغان ئېدى.شۇڭا ئۆزىنى تونۇشتۇرۇپ مۇنداق دېدى:
-بايا سىلەردىن ئېھتىياد قىلىپ ئۆزۈمنىڭ كىملىكىنى يوشۇرغان ئېدىم. مەن ساساننىڭ ئوغلى ئەردەشىر بولىمەن.مەن  بۈگۈن قۇتلۇق نەسىھەتلەرگە ئاش ئوزۇقتىنمۇ بەكرەك مۇھتاج بولغان ئېدىم.سىلەرنىڭ سۆزلىرىڭلار دىلىمدىكى غەملەرنى قوغلاپ چىقىرىپ ئۈمىد چىرىقىمنى ياندۇردى.سىلەرنىڭ بۈگۈنكى مېھماندارچىلىقىڭلار ۋە ئىسىل  نەسىھەتلىرىڭلارنى ھەرگىزمۇ ئۇنۇتمايمەن.
شاھنىڭ سۆزلىرىنى ئاڭلاپ ئىككى يىگىت چاچراپ ئورنىدىن تۇرۇشۇپ ئەردەشىرنىڭ ئالدىغا كېلىپ تەزىم قىلىپ تونۇماي قالغان ئەدەپسىزلىكلىرى ئۈچۈن كەچۈرۈم سورىدى:
-ئەي ئۇلۇغ شەھرىيار،كۆزىمىز ئوچۇق تۇرۇپ جاناپلىرىنى تونۇماپتىمىز.ئالدىلىرىدىن توغرا ئۆتۈپ قاپتىمىز.گۇناھلىرىمىزنى ئەپۇ قىلغايلا.تەڭرى ئامەتلىرىنى ئوڭ قىلسۇن،دائىما بەختلىك بولغايلا، قارا قوللار ئىقباللىرىدىن مەڭگۈ  يىراق بولسۇن! بۈگۈنكى بۇ ئۇچرۇشۇش بىزنى ھاياجانغا سالدى.بىز‹‹ ئۆيىمىزگە خىزىر كەپتۇ›› دەپ بىلەيلى.سىلىدىن شۇنى ئۆتىنىمىزكى بىز ئىككىمىزنى يانلىرىدىكى ئاددى  نۆكەرلىككە قوبۇل قىلىۋالغايلا،بىز جېنىمىز تېنىمىزدىلا بولىدىكەن سىلى ئۈچۈن ئىشلەيمىز.سىلى ئۈچۈن خىزمەت قىلىمىز،ئەمدى سۇئاللىرىغا جاۋاپ بېرەيلى،ئەڭ دانا چارىنى ئۆزلىرى ئويلاپ تاپقايلا! ھەفتۋادنىڭ قۇرۇتىنى يوقۇتۇش جېڭى ئوڭايغا چۈشمەيدۇ.ئۇنى قاراملىققا،باتۇرلۇققا تايىنىپ ئەمەس، بەلكى پەم –پاراسەتكە،ھىيلە- مىكىرگە تايىنىپ يوقۇتۇۋەتكىلى بولىدۇ.

ئۇ قەلئەنى قۇرۇشقا بىزمۇ قاتناشقان.قەلئە تاغنىڭ ئۇچىدا.قۇرت،قوغدىغۇچى لەشكەر ۋە ھەفتۋادنىڭ غەزىنىلىرى قەلئە ئىچىدە.بۇ قەلئەنىڭ ئالدى شەھەرگە،كەينى بولسا دەرياغا قارايدۇ.ئۇنىڭ يوللىرى شۇنچىلىك خەتەرلىككى ئۇ يولدىن جەڭ ئاتلىرى ئۆتەلمەيدۇ.ئۇ قۇرۇت بىر مەخلۇق ئاتالسىمۇ لېكىن ئەھرەمەننىڭ باغرىدىن چۈشكەن بولغاچقا تەڭرىگىمۇ دۈشمەنلىك قىلالايدۇ.ئۇنى‹‹ قۇرۇت›› دېگەندىن كۆرە ‹‹قۇرۇت شەكىللىك دېۋە›› دېگەن تۈزۈك.
شاھ ئەردەشىر قۇرۇت ھەققىدىكى سېھرى سىرلارنى ئاڭلاپ يىگىتلەرنىڭ سۆزلىرىگە كۆڭۈل بۆلدى.ئۇلارغا دېدىكى:
-سىلەر ماڭا قۇرۇت ھەققىدىكى مۇھىم سىرلارنى سۆزلەپ بەردىڭلار. بۇ بىزنىڭ ئۇنى يوقۇتۇش تەدبىرى تېپىشىمىزدا مۇھىم رول ئوينايدۇ.مەن سىلەرنى خاس يېقىن كىشىلىرىم قاتارىغا قوشتۇم.ياىشى-يامان كۈنلەردە مەن سىلەرگە ئاشىنا بولىمەن.
-ئەي ئۇلۇغ شاھىم،بەندىمىز،بۇندىن كېيىىن ئۆلۈك تىرىكلىكىمىز پۈتۈنلەي  سىلىنىڭ قوللۇرىدا.ھەرقاچان يولداشلىرى بولۇپ بىجاندىل خىزمەتلىرىنى قىلىمىز.

سۆھبەتتىن كېيىن شاھ ئورنىدىن تۇرۇپ سىررتقا چىقىپ يولىنى داۋام قىلدى.يىگىتلەرمۇ ئات توقۇپ چىقىپ ئائىلىسىدىكىلەر بىلەن خەيىرلىشىپ ئۇنىڭغا ھەمراھ بولۇپ بىرگە ماڭدى.ئەردەشىر ئۇلار بىلەن بىللە شەھەرگە قايتىپ كەلدى.شاھنىڭ كەلگەنلىكىنى كۆرۈپ سىپاھ ۋە لەشكەرلىرى جەم بولدى.تەدبىرلىك سەركەردىلەرمۇ توپلاندى.ئۇلار نەچچە كۈنگىچە دەم ئالغاچ  ئۇرۇش تەييارلىقى قىلدى.ئاندىن ئالدى بىلەن  نامەرت دۈشمەن مېھرەك نوشزادنى يوقۇتۇپ قىساس ئالماق بولۇپ ئۇنىڭ شەھىرىگە قاراپ ئات سالدى.مېھرەك ئەينى چاغدا ئەردەشىرنىڭ يوقلۇقىدىن پايدىلىنىپ زوراۋانلىق قىلغان بىلەن، ئۇ لەشكەر باشلاپ قىساس ئالغىلى  كېلىۋىدى، قارشى چىقىپ جەڭ ئاچالمىدى ياكى پېشىنى قېقىپ بىر تەرەپكىمۇ  قاچالمىدى.ئەردەشىرنىڭ لەشكەر باشلاپ جەھرەمگە كېلىۋاتقانلىق خەۋىرىنى ئاڭلىغان ھامان  دەرھال يوشۇرۇنىۋالدى.ئەردەشىرنىڭ پالۋانلىرى ئۇنىڭ ئوردىسىنىمۇ راسا بۇلاپ-تالاپ ھەسسىلەپ قۇرۇقدىدى،مېھرەكنى تەرەپ- تەرەپتىن  ئىزدەپ ئاخىر يوشۇرۇنىۋالغان يېرىدىن  تېپىپ چىقتى.ئەردەشىرنىڭ قەلبى قىساس ئوتلىرىغا لىق تولغان ئېدى.شۇڭا ئۇ دۈشمىنى ئېلىپ كېلىنىشىگىلا ھىندى شەمشىرىنى سۇغۇرۇپ ئۆز قولى بىلەن بېشىنى تېنىدىن جۇدا قىلدى.كېيىن باشسىز قالغان جىسمىنىمۇ ئوتتا كۆيدۈرۈۋەتتى.ئۇنىڭ بىلەنلا بولدى قىلماي بارلىق ئەۋلادىنى تۇتقۇزۇپ كېلىپ ھەممىسىنى قىلىچتىن ئۆتكۈزدى.پەقەتلا بىر قىزى قېچىپ كېتەلىدى.ئۇنى ھەرقايسى شەھەرلەردىن ئىزدەپمۇ تاپالمىدى.

ئەردەشىر قۇرۇت بىلەن جەڭ قىلىپ ئۇنى يەڭمەكچى بولدى.ئۇنى قۇرۇت دېگەندىن كۆرە لەھەڭ دېگەن تۈزۈك ئېدى.بۇ جەڭەە ئون ئىككى مىڭ چەۋەنداز تاللاندى.ئۇلار تۇلپاردەك چاپقۇر  ئاتلارغا مىنىپ يولدا پەرۋاز قىلدى.ئالدىنقى رەت پاراكەندە بولغان قوشۇن قايتا جەم بولدى.ئۇلار ھېلىقى قۇرۇت بار  ئىگىز تاغ تەرەپكە يۈرۈش قىلماقتا ئېدى.قوشۇن ئىچىدە شەھرگىر ئىسىملىك ئەقىللىق،جەسۈر ۋە سۇباتلىق بىر ياش يىگىت بار ئېدى. شاھ ئۇنىڭغا بۇيرۇدى:
-ئەي پالۋان،سەن بۇ يەردە كېچەيۇ- كۈندۈز چىڭ تۇرغىن.مەيلى كېچە،مەيلى كۈندۈز قوشۇندىكىلەر ئۇيقۇسىز ھالەتتە قۇرۇتنى يوقۇتۇش ھەققىدە تەدبىر كۆرۈپ ھۇشيار تۇرسۇن. ئەرتەيۇ-كەچ قوشۇندىكىلەرگە پاسىبان بولغىن.لەشكەرلەر ھەرقانداق چاغدا بوش كەلمىسۇن.مەن ئەجدادىم ئىسفەندىيارنىڭ مۈشكۈلگە جاسارەتلىك بولۇش ئىستىلىنى جارى قىلدۇرۇپ   بۇ ئىشنى ھەل قىلىش ئۈچۈن ھىيلە مىكىر يولىنى تۇتۇمەن.كۈندۈزى قەلئەدىن تۈتۈن كۆرۈنسە،قارا تۈندە قۇياشتەك يالقۇن كۆرۈنۈپ تۇرسۇن.شۇنى بىلىڭلاركى، ئەمدى بۇ قۇرۇتنىڭ ئازارى پۈتتى.ئۈمىد يۇلتۇزى ئۆچتى.ئاۋات بازارى تىندى.بىز ئۇنى ئەمدى ھۆكۈم سۈرەلمەس،يامانلارنى يۆلىيەلمەس قىلىۋېتىمىز!

ئەردەشىر سۆزىنى تۈگىتىپ جەڭلەردە پىشقان،قاپلاندەك كۈچلۈك ۋە چاققان ،ھەرقاچان ھەرزامان ئۆزى بىلەن دىلداش ۋە پىكىرداش بولغان،ھەتتا شاماللارغىمۇ سىر ئاچمىغان يەتتە پالۋاننى تاللاپ ئۇلار بىلەن بىللە قۇرۇت يوقىتىش جېڭىگە ئاتلاندى.غەزىنىچىدىن ناھايىتى كۆپ گۆھەر،دىنار ۋە مال دۇنيالارنى ئالدى. تاللىغان بۇيۇملارنى تاي-تاي قىلىپ تېڭىپ مەزمۇتلاپ بىر يەرگە جەملىدى.ئۇلاردىن باشقا قۇرۇت يوقۇتۇشقا ئىشلىتىلىدىغان قەلەي ۋە قوغۇشۇنلارنىمۇ غەملىدى.يۈك ئارىسىغا يەنە بىر چوڭ چۆيۈن قازاننىمۇ قوشتى.بۇ ماتېرياللار تولۇق تەل بولغاندىلا مۈشكۈللەر ئاسان ھەل بولاتتى.نەيرەڭنى ۋايىغا يەتكۈزۈش ئۈچۈن ئېغىلدىن يەنە ئون ھاڭگىنىمۇ ئېلىۋېلىشتى.ئۇلارغا زەر ۋە كۈمۈشلەرنى يۈكلىدى.ئۆزلىرى ئىسىل يۇڭ چەكمەنلەنى كىيىپ مەيۈسلۈكنى ۋە ئېغىر غەمكىنلىكنى كەسىپ قىلىپ قەلئە تەرەپكە يۈرۈپ كەتتى.قىشلاقتىن قوشۇلغان ئىككى يىگىتمۇ ئۇلارنىڭ ئارىسىدا بار ئېدى.ئۇلار ئۆز-ئارا سىرداش ۋە مەسلىھەتداش بولۇپ سەپەرنى ئوڭۇشۇق تاماملىدى.

بۇ كارۋان قەلئەگە يەتكەندىن كېيىن قەلئەنىڭ پاسىبانلىرى كەلگىنىمىزنى بىلسۇن دەپ بىر نىدا چىقاردى.قەلئە پاسىبانلىرى تەييار بولۇپ چىقىپ ئۇلاردىن سورىدى:
-ساندۇقلار ئىچىدە قانداق نەرسىلەر بار؟
-بۇ يۈكلىرىمىزنىڭ ئارىسدا ھەر خىل ماتا،كىمخاپ لىباس،ھەرخىل گۆھەر،دىنار ، ۋە كۈمۈش- زەرلەر بار.ئۆزۈم خۇراسانلىق سودىگەرمەن.كۆپ دەرت تارتقان،راھەتتىن مەھرۇم بولغان كىشىمەن.مېنىڭ بەختىم ئۈچۈن قەلئەيىڭلاردىكى ئىلاھى قۇرۇت ساق-سالامەت بولسۇن.ئۇنىڭ ئۈچۈن قانچىلىك خىزمەت قىلساممۇ، تەختىگە قانچىلاپ  تازىم قىلساممۇ ئەرزىيدۇ.ئۇ ماڭا ھەمراھ بولسا قوشلاپ ئامەت ياغىدۇ.
پاسىبانلار قۇرۇت شەنىگە ئاتالغان بۇ مىكىرلىك سۆزلەرنى ئاڭلاپ‹‹ راست ئوخشايدۇ›› دەپ ئىشىنىپ قەلئەنىڭ پولات قوۋۇقىنى ئېچىپ بەردى.كارۋان قەلئە ئىچىگە كىرگەندىن كېيىن رەڭۋازلىق قىلىپ دۇكان ئېچىشتى.ئەردەشىر بوخچىلارنى ۋە ساندۇقلارنى ئاچتى.