مەن يازغان خاتىرىلەر....مۇنىرە ئالىم [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

28- يانۋار

تاڭ سەھەرنىڭ ئاجىز شاماللىرىغا ئۆزلىرىنىڭ ھاياجانلىق قەلبىنى يېزىپ بىردىن ئىككىدىن مېھمانلارنى  ئۇزۇتۇش ئۈچۈن ئوڭ پۇتىنى ئىشكتىن ئېلىپ چىققان گۈلباھار ھەدەم مېنىمۇ ئىزگۈ تىلەكلىرى بىلەن ئۇزۇتۇپ چىقتى. گەرچە ئۇنىڭ مۇشۇنداق كۈنلىرىدە يېنىدا بولالىغىنىمدىن خوشال بولغان بولساممۇ، ئۇنىڭ كىتابى چىقىش جەريانىدىكى جاپالىق دەملەردە ئۇنىڭ يېنىدا بولالمىغانلىقىمدىن شۇنداق ۋايىم يىدىم. قارا شەھەرنىڭ ئاپتاپلىرىغا ئۆزەمنىڭ گۈزەل بولغان ئەتەمدىكى خوشاللىقلىرىمنى يېزىپ قايتتىم. ئادەم  مۇشۇنداق بىر دىدارلىشىشتا نېمىنىڭ قىممەتلىك، نېمىنىڭ ئەزىز، نېمىنىڭ ھۆرمەتلىك ئىكەنلىكىنى بىلەلەيدىغانلىقىنى يەنە بىر قېتىم ھىس قىلدىم.
2012-يىل 30- يانۋار خاتىرىلەندى.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مۇنىرە ئالىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-25 15:35  

مۇھەببەتتىن نىسىۋە ئىزدەش ------ساجىدە سۇلايمان

«ساجىدە سۇلايماننىڭ <ئانامنىڭ خاتىرىسى>، <يۈرىكىم سىزگە ئامانەت قالدى> دېگەن ئەسەرلىرىنى توردىن ئاڭلاپ بەك ھاياجانلاندىم. نېمىدىگەن يېقىملىق ئەسەر ۋە يېقىملىق ئاۋاز ئۇ. <ساجىدە سۇلايمان> دېگەن سۆزنى ھەربىر تور بەتلەردىكى ئاۋازلىق ئەسەرلەردە ئاڭلىساممۇ ماڭا تولىمۇ تونۇشتەك، سىرداشتەك تۇلىدۇ» دېدى ئەمدىلا مەكتەپ پۈتتۈرگەن سىڭلىم ئوتلۇق كۆزلىرىنى يىراق يىراقلارغا تىكىپ تۇرۇپ. كۈلدۈم. ساجىدە ھەدەم ئۈچۈن كۈلدۈم. سىڭلىم «مۇھەببەتتە مېنىڭمۇ ھەققىم بار» دېگەن سۆزنى ئاڭلىسىڭىز تېخىمۇ كۆزلىرىڭىز نۇرلىنىپ كېتەرمۇ؟! دەپ ئىچىمگە ئاستا شۇڭغۇدۇم.
بۇندىن ئىككى ئاي ئىلگىرى «گۈلباھار ئەزىز»نىڭ كىتابى چىققانلىق ئەنجۈمەگە تەكلىپ قىلىنغاندىمۇ مەن خوش بولغان ئەتراپىمدىكى مېنى ئىززەتلىگەن ئادەملەرگە جاۋاب بولغۇدەك ئىشلارنى قىلىپ بېرەلمىسەممۇ، يۈرىكىمدىن چىقىرىپ ئۇلارنىڭ خوشاللىقلىرىغا تەڭ ئورتاقلىشىشنى كۈتكەن ئىدىم. باھاردىكى ئىللىق كۈنلەرنىڭ جېھىرىدىكى خوشاللىقتىن ھاياجانلىنىپ ئۆتۈۋاتقان مۇشۇنداق بىر كۈنلەردە ساجىدە ھەدەمنىڭ «كىتاب چىقىش مۇناسىۋىتى بىلەن ئۆتكۈزۈلگەن ئەنجۈمە»گە تەكلىپ قېلىنغىنىمدىن تېخىمۇ ھاياجانلاندىم. دەسلەپ كىتاب چىققاننى ئاڭلىغاندىكى ھاياجانلىرىم قېتىلىپ مېنى ئاشۇ كۈننى يەنە بىر قېتىم كۈتتۈردى.  بۇ پائالىيەتنى ئابدۇكېرىم ئاكامنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشى  بۇ قېتىمقى پائالىيەت ۋە ئالدى ئارقىدىكى ئىشلار ھەققىدە كىچىك تىللىرىم بىلەن سۆزلەشكە پۇرسەت بەردى. شۇڭا مەن ئۆزەمنىڭ ئاددىي  تىلىكى ئارقىلىق ئۇنتۇلغۇسىز بولغان  ئاشۇ كۈننى خاتىرىلەپ كەڭ تورداشلار بىلەن ھاياجانلىق مىنۇتلارغا شىرىك بولۇشىنى ئىزدەپ قالدىم.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مۇنىرە ئالىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-25 15:36  

8- مارت

سائەت سەككىز ئەتراپىدا ساجىدە ھەدەمنىڭ ئاياللار بايرىمىنى تەبرىكلەپ تېلفون قىلدىم. ساجىدە ھەدەم «ماھىنۇر قاسىمنىڭ 80 يىللىقى»غا ماڭغانلىقىنى ئېيتتى. قىسقىلا پاراڭلىشىپ تېلفوننى قويدۇم. ئۇنىڭ بىلەن كۆرەشمىگىلى ناھايىتى ئۇزۇن ھەتتا ئاۋازىنى ئاڭلىمىغىلىمۇ ئۇزۇن بولغاندەك تۇيۇلۇپ كەتتى. شۇنداق ئادەم دېگەن بىر شەھەردە ياشاۋاتىمەن دەپ ئۆزىنى ئالدىغان مەزگىللىرىدە ۋاقىتنىڭ قىسلىقى سەۋەبىدىن ئەڭ ياخشى كۆرىدىغان، ھۆرمەت قىلىدىغان سۆيۈملۈك كىشىلىرىنى ئىزدەپ بولالمايدىكەن. خىيالىمنىڭ ئاخىرى تۈگىمەي تۇرۇپ يەنە تېلفونىم سايرىدى. ساجىدە ھەدەم ئىدى. «ئۇكام، مېنىڭ سىزگە قىسقىلا بىر ئېغىز سۆزۈم بار» دېدى ئۇ ئالدىراپ. ئۇنىڭ تولىمۇ ھاياجانلانغىنى ئاۋازىنىڭ تىترىشىدىن چىقىپ تۇراتتى. مەنمۇ تەڭلا ئۇنىڭدەكلا ھاياجانلاندىم. يۈرىكىم ئىتتىك – ئىتتىك سوقۇپ ئۈلگۈردى. «كىتابىم، مۇھەببەتتە مېنىڭمۇ ھەققىم بار چىقىپتۇ!» دېدى ئۇ. مەن پەقەت شۇ ۋاقىتتا بىرخىل تەلپۈنۈشۈمگە ئېرىشكەندەك يېنىككىنە تىندىم. « سىز، <ھەدە كىتابىڭىز چىقسا، مەن بىرىنچى بولۇپ ئاڭلايچۇ؟!> دېگەن ئىدىڭىز. شۇڭا مەن ئابدۇكېرىمدىن كېيىن سىزگە تېلفون قىلدىم» دېدى. مەن ھاياجانلاندىم. مەڭزىمدىن ئىككى تامچە ياش سىرغىپ چۈشتى.  قىسقىغىنا مۇبارەكلاپلا تېلفوننى قويدۇم. مۇشۇنداق بىر پەيىتلەردە ئۇنىڭدىن ئارتۇق بىر ئېغىز سۆزمۇ تىلىمغا كەلمەيتتى.
كۈتۈش تولىمۇ تەس. ئەمما كۈتكەن نەرسىگە ئېرىشكىنىدە ئادەم كۈتۈشنىڭ تاقەتلىرىنى ئۇنتۇپ كېتىدىكەن مۇشۇ مىنۇتتا مەن پەقەت تەبرىكلىيەلىدىم. ھاياجانلىنىۋاتىمەن. ئەتتىگەندىن بېرى تېلفونىمنىڭ قىسقا ئۇچۇر سىگنالى توختىماي سايرىدى. مەنمۇ تېلفون خاتىرەمدىكى 300 نەپەر ئادەمنىڭ 150كىگە ئۇچۇر يوللىۋەتتىم. ئۇلاردىن ئۇچۇر قايىتقاندىمۇ شۇنداق خوشال بولغان ئىدىم، مانا ھازىرمۇ مەن ساجىدە ھەدەمنىڭ بىر تېلفون قىلىشى  بىلەن ھاياجانلىرىم قانات قاقماقتا ئىدى.
«بىر كىتاب نەشرىياتقا تاپشۇرۇلدى» دېگەن سۆزدىن كېيىن ئاڭلىغۇچىلار  ئاپتۇرغا ئوخشاش كۈتىدىكەن. ئاشۇ كىتابنىڭ تىزراق ئوقۇرمەنلەر بىلەن يۈز كۆرۈشىشىنى يۇشۇرۇنچە تىلەپ كېتىدىكەنمىز. ئاشۇ كۈننىڭ قايسى كۈن ئىكەنلىكىنى پەرەز قىلىپ بۇ كۈنلەرنىڭ بىركەتسىزلىكىگە تاقىتىمىزنى يۈكلەيدىكەنمىز. ئاخىرى بىر يىل، ئىككى يىل، كۆزلەرنى يۇمۇپ ئاچقىچىلىق ۋاقىتلارنىڭ تالاي كۈتۈشلەر ئىچىدە ئۆتكەنلىكىنى بىلمەي ئۆتكۈزۈپ ئاخىرى كۈتكەنلەرنى ساناپ قالىدىكەنمىز. شۇنداق ۋاقىت ھەممىنى يېڭىدىكەن. مانا «كىتاب چىقتى» دېگەن سۆزدىن يۈرىكىمىز يېرىلىپ كەتمەيدىكەن. ئەمما يۈرىكىمىز بىر پىيالە خوشاللىق سۈيى ئىشكەندەك خوشال بولىدىكەن. تەسكىن تاپىدىكەنمىز. ھاياجانلىنىدىكەنمىز. كىتاب ھەققىدىكى سوئاللار ئاشۇ كۈنى «كىتاب چىقتى» دېگەن سۆز بىلەن «چىقتىما» دېگەن سۆزلەر بېسىقىلىپ كېتىدىكەن. «كىتاب چىقتى» دېگەن سۆزنىڭ ئارقىسىدىكى كۈنلەر تولىمۇ رايىش بولۇپ ئاپتورنىمۇ، ئوقۇرمەننىمۇ ھاياجانلاندۇرۇپ يەنە بىرخىل كۈتۈش ئىچىدە كىتابنىڭ ھەربىر ۋاراقلىرىغا سىڭگەن تۇيغۇلاردا ئۇچرىشىپ باقىدىكەنمىز. ئاپتورغا يەنە نۇرغۇن ئۈمىدلەرنى يۈكلەيدىكەنمىز. شۇنداق بۇندىن ئىككى يىل بۇرۇن «مۇھەببەتتە مېنىڭمۇ ھەققىم بار» ناملىق رومانىنىڭ نەشىرگە بېرىلگەنلىكىنى ئاڭلىغان ھەمدە تاقەتسىز كۈتۈشكەن دوستلار، توققانلار پەقەت بىرخىل مىھنەتسىز كۈتۈشنىڭ كۆكلىگەنلىكىنى كۆرۈپ خوش بولىدىكەنمىز. كۈلىدىكەنمىز. ئۇنىڭ يىغىسى، خوشاللىقى ئۈچۈن چاۋاك چالىدىغان بىر كۈننىڭ بولۇشىنى تىلەيدىكەنمىز. مانا ساجىدە ھەدەمنىڭ مەڭزىدىكى قىزىللىقىغا تولغان خىجالىتىدە «بۇ مېنىڭ تۇنجى رومانىم. مەن بۇنداق ئالقىىشلار ئىچىدە نېمە قىلىشنى بىلمىدىم، مەندىمۇ ئېىسل يازىدىغان، توم توم ئەسەرلىرى بىلەن بىر ئۆمۈر يۈرىكىمىزگە ئىز سالغان ئەدىبلەر بار. ئۇلار ئالدىدا مېنىڭ ھىچ گەپ ئەمەس...»  دەۋاتاتتى.
ساجىدە ھەدەم ئاشۇ كۈندىكى خوشاللىقلىرى ھەققىدە توختۇلۇپ «نەشىرياتنىڭ تېلفونىنى قويۇپ ئابدۇكېرىمگە تېلفون قىلدىم، جىددىيلىشىۋاتىمەن. مەن روماننى يېزىپ نەشىرياتقا تاپشۇرغاندىمۇ بۇنچىلىك جىددىيلەشمىگەن. شۇنداق <چىقتى> دېگەن سۆزدىن جىددىيلىشىشىمنىڭ ئەمدى باشلانغانلىقىنى ھىس قىلىۋاتىمەن. تالاي قېتىملىق كۈتۈشلىرىم ئىچىدىكى ھاياجانلىرىمدا بۈگۈنكىدەك بىر كۈنۈمنىڭ بولىدىغانلىقىنى بىلەتتىم. ئەمما بۇنچىلىك جىددىيلىشىپ كېتىدىغانلىقىمنى ئۇخماپتىمەنكەن. ئابدۇكېرىم مېنىڭ تېلفونىمنى قويۇپ نەشىرىياتقا تېلفون قىلىپ بۈگۈنكىدەك ئاياللار بايرىمىدا بۇ خوشاللىقنىڭ ماڭا  يەتكۈزۈلگەنلىكىدىن خوش بولغانلىقىنى، كىتاب نەدە بولسا ئۆزى ئېلىپ كېلىپ ماڭا سۇنسا بۇ بايرامدا ئۆزىنىڭمۇ، ئائىلىدىكى بارلىق قېرىنداشلارنىڭمۇ خوش بولىدىغانلىقى ھەققىدە ئېيتىپتۇ. نەشىرياتتىكىلەر بۇ ئاياللار بايرىمى بولغاچ دەم ئېلىشتا ئىكەنتۇق. شۇنداق بولۇشىغا قارىماي مېنى يېقىندىن قوللىغان بۇ كىتابنىڭ مەسئۇل مۇھەرىرلىكىنى ئىشلەپ قولدىن چىقارغان ئېزىز ئادەم تەشكىللەپ يىراقتىكى ئىسكىلاتتىن ئابدۇكېرىمغا بىر كىتابنى ئەكەلدۈرۈپ بېرىپتۇ. مەن يىغىلىشتىن چۈشۈپ ئۇدۇل نەشىرياتقا باردىم. نەشىرياتنىڭ ئالدىدا تۇرغان ئابدۇكېرىمنىڭ قولىدىكى كىتابنى ئېلىپ ھاياجاللاندىم. قارىسام ئابدۇكېرىمنىڭ جېھرىدىمۇ شۇنداق بىر خوشاللىق ئىپادىلىنىپ تۇراتتى. ئۇنىڭ خوشاللىقىنى خوشاللىق دەپ ياشاۋاتقىلى ئۇزۇن بولغان بۈگۈنكى كۈندە مەن ئۇنىڭ ھاياجانلىرىنىڭ مېنىڭدىنمۇ كۆپ ئىكەنلىكى ھىس قىلدىم. ھەمدە ئۇنىڭدىن ۋە ئائىلەمدىكى ئىككى بالامدىن مىننەتتار بولدۇم »
ئابدۇكېرىم ئاكامنىڭ شۇنداق بىر كۈندە ساجىدە ھەدەمنى خوش قىلىش شەرىپىگە نائىل بولغانلىقىدىن مەن بۇ گەپنى ئاڭلاپ خوش بولدۇم. ئابدۇكېرىم ئاكامغا تېخىمۇ چوڭقۇر ھۆرمىتىم قوزغالدى.
ئابدۇكېرىم ئاكام ۋە ساجىدە ھەدەمنىڭ قانداق ئاتا – ئانا ئىكەنلىكى ئىككى ئوغلىنىڭ جېھرىدىن كۆرگىلى بولاتتى. بالىلار خەنزۇچە ئوقۇغىنىغا قارىماي يۇمرۇستىك تۇيغۇغا باي ئىدى، ھەربىر سۆزلىرىدە  دىيانەتلىكىكى، ئەخلاقلىقىقى چىقىپ تۇراتتى.  تېخى كىچىك ئوغلى  ئۆزىنىڭ تۇغۇلغان كۈنىدە ئاپىسى شىئىر يازسا ئۆزى شىئىرغا جاۋاب يېزىپ ھەممىمىزنىڭ ھۆرمىتىگە سازاۋەر بولغان ئىدى. بىر ئاتا – ئانا بولغۇچىنىڭ بالىلاردىن كۈتىدىغان ئارزۇلىرى ئۇلارنىڭ ئەخلاقلىق، دىيانەتلىك، ساپ  دىل بولۇشىنى،  ھەمدە كۈتۈش بىلەن بىرگە ئۇلارنى كۈتكىنىدەك تەربىيىلەشمۇ بەك مۇھىم. شۇنداق ساجىدە ھەدەم ئېيتقىنىدەك ئۇنىڭ ئىككى ئوغلى ئۆزى كۈتكىنىدەك چىقتى. ھەمدە ئۆز ئۇتۇقلىرى ئارقىلىق ساجىدە ھەدەم ئانىسىغا، ئائىلىسىگە رەھمەت ئېيتقانداق ئۇلارمۇ بىر كۈنى ئاتا – ئانىسىغا رەھمەت ئېيتىدىغانلىقىنى  بىلدۈردى.
بۇ كىتاب چىققاندىن بېرى ئابدۇكېرىم ئاكا، ساجىدە ھەدەم بىلەن بىرگە قەلەم تۇتقاندەك ئاشۇ پىرسوناژلىرى بىلەن مۇڭدىشىۋاتقاندەك، تېخىمۇ قوللاش ئالدىدا تۇرغان ساجىدە ھەدەمنى رىغبەتلەندۈرمەكتە. ئابدۇكېرىم ئاكىنىڭ ساجىدە ھەدەمنى بۇنداق رىغبەتلەندۈرۈشى بىزنىڭ يەنە بىر قېتىم ئۇنىڭغا بولغان قايىللىقىمىزنى ئاشۇردى، ھەمدە ساجىدە ھەدەمنىڭ قەلىمىنىڭ يۈگرىك ئاتتەك چاپچىيدىغالىقىغا ئىشەندۈردى.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مۇنىرە ئالىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-25 15:38  

25- مارت


ھەربىر ئىنساننىڭ پەقەت ئىچىدىن چىقىرىپ خوشال بولىدىغان، ئۇنتۇلمايدىغان بىر كۈنى بولىدۇ. مەلۇم بىر ئادەمنىڭ بىر پارچە ئەسىرى  مەتبۇئاتلاردا ئېلان قىلىنىپ كىتابخان بىلەن يۈز كۆرۈشكەندە ھاياجانلىنىدۇ. خوش بولىدۇ. ئۇنىڭ قەلەم ھەققى كەلگەندىمۇ،ا ئۇ پۇل بىر كوي بولسىمۇ خەجلىگۈسى كەلمەيدۇ. شۇڭا ئوخشاش ھەممە نەرسىدىكى بىرىنچى قېتىملىق خوشاللىق ھىچ نەرسىگە ئوخشىمايدىغان خوشاللىق. بەلكىم بۇ خوشاللىق بۇ ھاياجانلىنىشنى ئادەم ئۆمرۈدە بىر قېتىم ئۆتكۈزەلىشى ۋەياكى ئۆتكۈزەلمەي ئۇ دۇنياغا يۈدۈپ كېتىشى مۇمكىن. مانا ساجىدە ھەدەم بۇ خوشاللىقىدىن كۈلەلىدى. يىغلىيالىدى. گەرچە ئۇزۇن كۈتۈش ئارقىلىق روياپقا چىققان ئەسەر بولسىمۇ، ئەمما ئۇ كۈتتى. كۈتكىنى مىۋە بەرگىنىدە ئۇ بۈگۈنكىدەك بىر كۈننى تاللاپ تەبرىكلىنىۋاتقىنىدىن خوشال بولدى.
ئەنجۈمە بولۇشتىن ئاۋال ساجىدە ھەدەم «مەن ھۆرمەت قىلىدىغان ئادەملەر كېلىدۇ، شۇڭا ئۇ كۈننى كىتابىم چىقىشتىنمۇ بەكرەك كۈتىۋاتىمەن» دېگەن ئىدى. شۇنداق، مەنمۇ ساجىدە ھەدەمگە ئوخشاش بۇ كۈننى كۈتتۈم. بىرەر قېتىم كوچىلاردا ئۇچراپ قالسا ھۆرمەت بىلەن قارايدىغان ئەدىبلەرنىمۇ بۇ سورۇنغا ئىشتىراك قىلىدىغانلىقى مېنى تېخىمۇ ھاياجانلاندۇراتتى.
بۈگۈن ئۈرۈمچى ئاسمىنىنى باھارنىڭ ئىللىقلىقى بىلەن كۆپكۈك ئىدى. يېڭىلا چىققان بىدە كۆكلىرىنىڭ رەڭگىدە باھار يالىد قىلىپ كۈلەتتى. مانا قاينام رىستۇرانىغا كىرىپ مېنىڭ تېخىمۇ ھۆرمىتىمنى قوزغىغان ئابدۇكېرىم ئاكام بىلەن ئۇچراشتۇق. ئۇنى تەبرىكلىدىم. ئىشىك يېنىدا تۇرغان كىتابلارغا قاراپ- قاراپ كەتتىم. ئابدۇكېرىم ئاكا كىتابنى ئېلىپ يەنە بىر بىزگە سۇندى. كىتابنى ساجىدە ھەدەمنىڭ قولىدىن ئېلىپ بىر قېتىم سىيلاشقا مۇيەسسەر بولغان بولساممۇ، ئابدۇكېرىم ئاكامنىڭ قولىدىن ئېلىپ يەنە بىر  قېتىم ئىچىمدە «مۇھەببەتتە مېنىڭمۇ ھەققىم بار» دەپ تىنىپ قويدۇم. ئاڭلىشىمچە ئابدۇكېرىم ئاكا 100 دىن ئارتۇق كىتابنى نەشىرياتتىن ئۆز ئىقتىسادىغا سېتىۋىلىپ بۈگۈنكى مۇشۇ ئەنجۈمەگە قاتناشقان بارلىق دوستلارغا سوۋغا قىلماقچى ئىكەن. گەرچە كىتابنى ساجىدە ھەدەم يازغان بولسىمۇ، ئابدۇكېرىم ئاكىنىڭ بۇنداق ئۇرۇنلاشتۇرۇشىغا يەنە بىر قېتىم ئابدۇكېرىم ئاكىغا قايىل بولدۇم. يەنە ساجىدە ھەدەم ھەربىر كىتابقا ئۆز ئىمزاسىنى يېزىپ، قويغانلىقىنى ئاڭلاپ تېخىمۇ ھاياجانلاندىم.
دەقىقىلەر بىردىن بىرى سۈرۈلمەكتە، مانا ساجىدە ھەدەمگە ھەمنەپەس بولۇشنى خوشاللىق دەپ بىلگەن دوستلىرى، ھەمدە قەلەملىرىدىن گۈزەل كەشمىشلەرنى تىزىۋاتقان ئەدىبلەر بىردىن – ئىككىدىن كېلىپ ساجىدە ھەدەمنى تەبرىكلەشمەكتە.
قەلەملەردىن ئۇتلۇق ھاياجانلىرى پۇراپ تۇرغان يازمىلىرى ئارقىلىق ياشلارنىڭ قولىدىن چۈشۈرمەي ئوقۇۋاتقان كىتابلىرى بىلەن ئۆز خاسلىقىنى ياراتقان. ۋاقىتنىڭ ئالتۇندىنمۇ قىممەتلىك مىنۇتلىرىدا تىنماي قەلەم تەۋرىتىۋاتقان  جالالدىن بەھرامكام.بىر ئۆمۈر ئىزدىنىش ئىچىدە ياشاۋاتقان ئابدۇۋەلى ئاكا، بىر قىسىم ماقالىلىرى ۋە شىئىرى بىلەن كەڭ كىتابخانىنىڭ ۋە ئوقۇغۇچىلارنىڭ قەلبىگە ئۆچمەس ئابىدىسىنى تىكلىگەن ئابدۇقادىر جالالدىن، ھەرقاندان ئەسەرنىڭ ياخشى تەرىپى ۋە ئەكىس تەسىرىنى كەڭ كىتابخانلار بىلەن ۋاقتىدا ئۇچراشتۇرۇپ تۇرىدىغان ئوبزورچىلىقتا ھەممە ئېتىراپ قىلىۋاتقان يالقۇن روزى، تەتقىقاتچى ئىسلامجان شېرىپ بەشكېرەمى... قاتارلىق نۇرغۇن بىز ئىسمىنى ئاڭلاپ ۋە بىرەر قېتىم يۈز كۆرۈشۈپ باقمىغان ئادەملەرنى كۆرۈپ ھاياجالىنىۋاتىمەن. مەن ئارلىشىۋاتقان كۆپ ساندىكى دوستلىرىم «مېنىڭ ئوقۇتقۇچۇم پالانى، پوكۈنچى بىزگە دەرس بەرگەن» دەپ زوقلىنىپ سۆزلەپ كېتىدۇ. مېنىڭ ئەزەلدىن بۇنداق ئەدىبلەرنىڭ، دوكتورلارنىڭ ۋەياكى مەن ياخشى كۆرگەن، ئارزۇلىغان ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىلىرىدىن دەرس ئاڭلاپ باقمىغان. شۇڭا مەن ئۇلارنىڭ بىرەر ئېغىز سۆزىنىمۇ شۇنداق قېتىرقىنىپ ئاڭلاشقا، ئېسىمدە چىڭڭىدە تۇتۇشقا، ھەمدە ئاشۇنداق مىنۇتلار كەلسە دېگەن ئارزۇلاردا دائىما قانات قاقىمەن. ھاياجانلىنىمەن.
يەنى ئانىلىق مەۋقەسىدە تۇرۇپ  شىنجاڭدا ياشاۋاتقان بارلىق قىزلارغا ئايال بولۇشنىڭ چىن مەنىسىنى بىلدۈرگەن، ھەممە ئىپتىخارلىنىپ تىلغا ئالىدىغان 83- يىللىرى تۇنجى رومانى بىلەن كەڭ كىتابخانلارغا تۇنۇلغان  ئۆزىنىڭ ھاياتىدا ئۆچمەس ئىزلارنى سالغان ھۆرمەتكە سازاۋەر ئايشەم ئەخمەت،  يېقىندىلا «سېرىق ئەتتىرگۈل» ناملىق شىئىرلار توپلىمىنى روياپقا چىقارغان رەشىدە ھەدىمىز بىزگە قاراپ كۈلمەكتە. سېرىق ئەتتىرگۈل ھەربىر قەلىبلەرگە يۇپۇرلىماقتا. تەبرىكلىمەكتە. بىر جۈپلەرنىڭ خوشاللىقلىرى ئىچىدە خوشال بولۇپ تەڭلا ھاياجانلانماقتا.  بىر قىسىم ھېكايىلىرى بىلەن  ئوت يۈرەكلەرنى قىزىقتۇرغان، چىڭخۇا ئۇنۋېرسىتىدىكى ئۇيغۇر بالىلاردىن باشلانغان ماقالىلىرى بىلەن كۆزگە كۆرۈنگەن  گۈلباھار ناسىر، تارىم ژورنىلىدا ئۈنتىنسىز خىزمەتتە بولۇپ  كېلىۋاتقان  سارەم ئىبراھىم ، بىر قىسىم ئەسەرلىرىمىزنى خەنزۇچىغا تەرجىمە قىلىپ بىزنىڭ بۈگۈنكى ئەدەبىياتىمىزغا ھەسسە قوشقان ھەمدە ئۆز مېھنىتى ئارقىلىق ئۆزىگە جاۋاب ئىزدەۋاتقان ئارزىگۈل تۇراپ، ئۆزىنىڭ تاجىك بولۇشىغا قارىماي بىزگە مەنىۋى ئوزۇق بېرىپ بىزنىڭ تىلىمىزدا توختىماي ئىزدىنىپ گۈزەل مىسرالارنى تىزىۋاتقان ئامىنە ئابدۇۋايىت، يېڭىلا چىققان نەسىرى بىلەن كىتابخاننىڭ ئېتىراپ قىلىشىغا ئېرىشكەن  گۈلباھار ئەزىز، ئۆز ھېكايىلىرى ۋە شىئىرىلىرى بىلەن تور دۇنياسىدىن مەتبۇئاتقىچە ئالقىشلىنىۋاتقان سائادەت ساتتار.  ئىجتىمائىي پەنلەر ئاكادىمىيىسىكى گۈلشەن خانىم.يازغۇچىلار جەمئىيىتىدىكى پەرىدە مالىك.  يېقىندىن بېرى ئايال ئاپتورلار قوشىنىدا ئايال ھەمىشىلىرى ئۈچۈن قولىغا قەلەم ئېلىپ ئىزدىنىۋاتقان مەلىكە مۇھەممەت. ئۆز شىئىرىلىرى بىلەن ئاسماندا چاقماقتەك چىقىلىپ ئۆتۈپ كەتكەن ئايبۈۋى نەزەر. ئۆز شىئىرى بىلەن غىرىبلىقنى ئىپادىلەپ كەلگۈسىدە يېڭىچە مەنلەرنى ئىزدەۋاتقان مېھرىبان نىياز چوغلۇق...   ھەمدە مەن ھۆرمەت قىلىدىغان بىر كۈنلەر كەلسە ھەمداستىرخان بولۇپ پىكىرىنى ئاڭلىساق دېگەن تۇيغۇدا بولىدىغان كۆپ ساندىكى كىشىلەر بىلەن ساجىدە ھەدەمنىڭ مۇشۇنداق بىر قۇتلۇق كۈنىدە سالام قىلىشالىغىنىمدىن تولىمۇ خوشال بولماقتىمەن.
«چاۋاك ئىككى قولدىن چىقىدۇ» دەيتتى ئانام. شۇنداق بۇ يەردە ئولتۇرغان بارلىق ھەممە ئابدۇكېرىم ئاكامغا چوڭقۇر ھۆرمەت بىلدۈرمەكتە. ھەرخىل گۈللەرنىڭ گۈپۈلدەپ تۇرىشى بىلەن باھارنىڭ  ئىللىق تەبەسسۇمىدا «مەن رومان يېزىپ ئائىلەمنى، ئولتۇرغانلارنى خوش قىلىممۇ؟» دەپ ئۆزىگە سوئال قويغان ساجىدە ھەدەم ھەربىر تامچە يېشى ۋە ھەربىر ئېغىز سۆزى ئارقىلىق مىننەردارلىقىنى بىلدۈرمەكتە. شۇنداق ئانىسىنىڭ كۆزلىرىگە قارىشى بىلەن مىننتەرلىق، ئىپتىخارلىق ياشلىرىغا چىلانغان كۆزلىرىنى ئانىسىنىڭ كۆزلىرىگە تىكىپ ساجىدە ھەدەم ئۆكسۈپ يىغلىماقتا. بۇرۇن ساجىدە ھەدەم ئانىسى توغرۇق ماڭا «مەن بىرەر نەرسە يېزىپ قالسام، ئانامغا ئوقۇپ بېرىمەن. ئۇ جىمجىت تىڭشايدۇ. ياخشى بولمىغان ۋە ياخشى بولغان تەرەپلەرنى ماڭا دەپ بېرىدۇ. مەن ئانامنى مېنىڭ يېزىقچىلىقتىكى ئۇستازىم  دەيمەن، مەن ئانامنىڭ دۇئاسى بىلەن ساق سالامەت ياشاۋاتىمەن، ئانامنىڭ ئىلھامى بىلەن بۈگۈنۈمدە قانداق ياشاشنى ئۆگىنىۋاتىمەن شۇڭا ئانامغا جاۋاب قايتۇرسام بولاتتى» دېگەن ئىدى. ئانىمۇ ئۇزۇن كۈتتى. قىزىنىڭ ھامىنى بىر كۈنى ئاسماندىكى ئانىغا كۆرۈنگەن ئەڭ سۈزۈك يۇلتۇزدەك چاقنىشىنى كۈتتى.«بىر  ئايال ئانا بولغاندا، بىر ئانىنىڭ قەدىرىنى بىلىدۇ» دەيدىكەن. ئەسلى بىر ئانىنىڭ قەدىرىنى قىلىش ئۈچۈن ئۇنىڭغا جاۋاب بولغۇدەك نەتىجىلىرى بىلەن جاۋاب قايتۇرۇشتىن ئارتۇق بىر خوشاللىق بولمىسا كېرەك.  مانا ئۇ بۇ رومانى ئارقىلىق ئانىسىغا جاۋاب قايتۇردى. ئانىسىنىڭ كۈتكىنىدەك بۈگۈنكى بىر كۈندە ئۇنى باغرىغا باستى. ئانا پەخىرلىنىپ قىزىنىڭ بېشىغا چىمەن توپپا كەيدۈردى. ئانا، قىزىنىڭ كىتابى چىققانلىقى ئۈچۈنلا ئەمەس، قىزىنىڭ باشقىلار ئالقىشلىغۇدەك ئەسەر يازالىغانلىقى ئۈچۈن پەخىرلىنىدۇ. مېنىڭمۇ بەك ئۇلۇغۋار نىشانلىرىم بولمىسىمۇ ئۈزلۈكسىز تىرىشىۋاتقان مۇشۇ كۈندە ئانامنى ئەسلىدىم. ئانامنى سىغىندىم. بۇ خوشاللىقلىرىم ئىچىدە ئانامنى مەھكەم قۇچاقلىغۇم كەلدى.
  دادىچۇ؟ ئۇمۇ كۈتكەن. كۈتۈش ئىچىدە بارلىق ئۈمىدلىرىنى بالىلارغا قالدۇرۇپ كېتىپ قالدى. گەرچە ساجىدە ھەدەمنىڭ ئۇتۇقلىرىنى بۇ دۇنيادا تۇرۇپ تەڭ شىرىك بولۇپ قىزىنىڭ پىشانىسىگە سۆيەلمىگەن بولسا ئۇ دۇنيادا ئەمىن تاپتى. ساجىدە ھەدەمنىڭ كۆڭۈل سۆزلىرى روجەكلىرىدە يىغا مارىماقتا. شۇنداق ئۇ مۇشۇنداق بىر كۈندە دادىسىنى ئەسلىدى.   دادا توغرۇلۇق سۆزلەپ ئولتۇرغانلارنىڭ دىللىرىنى ئەزدى.  ئادەم مۇشۇنداق خوشال بولغانلىرىدا يېنىدىكى قەدىناس ئادەملەرنى ئەسلەپ قالىدۇ. مانا مۇشۇ چاغلاردا ساجىدە ھەدەملا ئەمەس ئەتراپتىكى بارلىق دوستلىرى ئۇنىڭ دادىسىنىمۇ تەبرىكلىمەكتە، ياتقان يېرىنىڭ جەننەتتە بولۇشىنى تىلىمەكتە. مەنمۇ دادامنى ئەسلىدىم، دادا سۆيگۈسىدە، دادا مېھرىدە تاقەتسىزلىنىپكىنە تەلپۈنگەن مەندەك بىر قەلىب دادا ھەققىدە يەنە نېمە دېيەلىسۇن، قايسى تىللىرى ئارقىلىق سۆزلىيەلىسۇن...
ساجىدە ھەدەم سەھنىنىڭ ئوتتۇرسىدا تۇرۇپ بىر كىمنى ئىزدىمەكتە. ئۇ كىم، ئۆزىنى يىگىرمە نەچچە يىلدىن بېرى ئۈزلۈكسىز قوللىغان ئابدۇكېرىم ئاكا. ئۇ مۇشۇنداق بىر خوشاللىق كۈنلەرنىڭ ئايالىغا نىسىب بولىدىغانلىقىنى پەرەز قىلغان، ھەمدە مۇشۇنداق بىر كۈندە ئايالىنىڭ قولىغا بىر دەستە گۈلنى تۇتقۇزۇپ تەبرىكلىيەلەيدىغانلىقىنى بىلگەن ئىدى. شۇنداق ئۇ گۈلنى سۇندى. ئۆزىنىڭ ئىجاتچانلىقى بىلەن تىرىشقان ئايالىنىڭ مېھرىلىك كۆزىگە مۇھەببەت  بىلەن قارىدى. مانا ساجىدە ھەدەممۇ مۇھەببەت بىلەن تىكىلمەكتە. ئۇنىڭ ئۈچۈن بارچە چاۋاك چالماقتا. ئۇنىڭ شۇنداق بىر يولدىشى بولغىنىدىن پەخىرلىنەنمەكتە. «ماڭا، سىزنىڭ بەرگەنلىرىڭىز كۆپ ئىدى. خىجىل قىلىپ، يەنە بىر دەستە گۈل ئېلىپ كەپسىز... » دېگەن سۆزنى قىلىپ تۇرۇپ ياش تۆكتى. مانا مۇشۇ دەقىقىلەردە بۇ بىر جۈپنىڭ كېيىنكى كۈنىنىڭ تېخىمۇ خوشال، مەنىلىك، سالامەت ئۆتۈشىنى ھەممە تىلىدى.ساجىدە ھەدەمنىڭ  دوستلىرى ئابدۇكېرىم ئاكامغا دوپپا كەيدۈردى.ئۇنىڭ ئارقىسىدا  شۇنداق بىر قوللىغۇچىسى بولغىنىدىن ھەممە بىردەك خوشال بولدۇق.
ساجىدە ھەدەم مۇشۇ مۇناسىۋەتتە ئۆز كىتابىنى كەڭ كىتابخان بىلەن يۈز كۆرۈشتۈرگىچە جاپا چەككەن مۇھەرىر ئېزىكامغا بىر دەستە گۈل سۇندى. ھەربىر ئادەم پەردە ئارقىسىدىكى چاپاكەش باغۋەنلەرنى قەدىرلەيدۇ. ئۇلارنىڭ مېھنەتسىز ئەجرىنى بىلىدۇ. ئۇلارغا توغرا كەلسە بىر باغچىلىك گۈللەرنى سوۋغا قىلسام دەپ ئويلايدۇ.
زەبەردەسىت ئايلار قوشىنىدا سەپ تارتىپ كېتىپ بارغان گۈلباھار ئەزىز، ئامىنە ئابدۇۋايىت، سائادەت ساتارلار دوستلۇق رىشتىسىگە چىڭڭىدە تۈگۈلگەن قەلىبلىرىنى جاراڭلىق ئاۋازلىرىدا ئوقىماقتا. ھەربىر قەلىب ئۆزلىرىگە بېرىلگەن كىتابنى ئېلىپ سىيلىماقتا.  ساجىدە ھەدەم دوستلۇقنىڭ مېھنەتسىزلىكىدە يىغلىماقتا. توغرا ئۇ بۈگۈن يىغلاش ئارقىلىق ھەممە ھەممىگە خوشال بولغان ۋاقىتلىرىنى بىلدۈرمەكتە. بۇ كۈنىنىڭ ئۇنتۇلماس بىر كۈنى ئىكەنلىكىنى ھىس قىلماقتا.
گۈزەل دەقىقىلەر ئاياغلاشماقتا، خوشال كۈلكىلەر ئەۋجىنى تېپىپ كۈلمەكتە.شۇنداق ئاخىرلاشمايدىغان ھىچقانداق ئىش يوق. ھاياجانلىق مىنۇتلار بەكمۇ تېز ئاخىرلىشىدۇ.شۇڭا بۇ ئەنجۈمەمۇ ئۆزىنىڭ ۋاقىت قەرەلىنى بېلىپ ئاخىرلاشتى. چاۋاكلار قوللاردىن چىقىپ يۈرەكلەرگە ئۇرۇلماقتا. مانا مۇشۇنداق خوشاللىق مىنۇتلاردا بىزنى تېخىمۇ خوشال قىلغان ساجىدە ھەدەمگە ھەممە رەھمەت ئېيتماقتا. ئۇنىڭغا بۇندىن كېيىن تېخىمۇ غەيرەتلىك بولۇشنى تىلىمەكتە. بۇ ھاياتىدا يەنە  گۈزەل بولغان مۇشۇنداق بىر ھاياجانلارنى ھەدىيە   قىلىشىنى، مۇھەببەتتە ئۆزىنىڭ، ئەتراپىدىكىلەرنىڭمۇ  ھەققى بارلىقىنى ئۇنتۇپ قالماسلىقنى تىلەشمەكتە.

2012- يىلى 26- مارت يېرىم كېچە تاماملاندى.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مۇنىرە ئالىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-25 15:39  

سۇزۇك  سۇدەك  تىل ئىشلىتىشڭىز گە  قايىللىقىمنى بىلدۇرمەن

يېزىڭ سىڭلىم توختىماي يېزىڭ،
يېڭى يېڭى خاتىرىلەرنى.
بەت ئۇستىدە قىلىڭ نامايەن،
ھايات كەبى سەتىرىلەرنى.

چوققۇغا سەپەر

يولدا...

توي شادلىقى ئىچىدە، يۈرۈپ كەتتىم ئۇزۇن يول. بۇ ئۇزۇن يول سوزۇلماس كورلىغا ياكى بېرىپ قاراشەھەرگە.
كېتىۋاتىمەن، مېڭىۋاتىمەن، يۈگراۋتىمەن. بىر ھەپتە بۇرۇن چۈش كۆرگەن چۈشۈمدىكى ئابتۇبۇستا كېتىۋاتىمەن.
«سىز بۇ يىل تاغلار ئاشالمايسىز، بۇ يىل باھاردا سىز باھارنىڭ ھىدلىرىنى پۇرىيالمايسىز» دېگەن ئىدى بىرسى. مەن غالىپلىق ئۈچۈن كۈرەش قىلىۋاتىمەن. بۇ قېتىمقى بۇ قىزىل تاغلاردىن ئاشقىنىمنى ئاشۇ ئادەمگە ئاڭلىتىش ئۈچۈن غىڭشىپ ناخشا ئېيتىۋاتىمەن.
كېتىۋاتىمەن، بۇ يوللاردا ئارقىدا قالدى، قىزىل تاغلار بويلىرىدا قۇملار مۇڭدىشىپ قالدى. كېتىۋاتىمەن. يوغان يوغان قارا تاشلارنىڭ ئۆڭكۈرلىرىدىكى كىچكىكىنە تۆشۈكتىن شۇڭغۇپ ئۆتۈۋاتىمەن.
بۇ مېنىڭ جەنۇب سەپىرىمنىڭ تۇنجىسىمۇ ئەمەس، نېمىشقىكى باھاردىن بېرى كۈلۈپ باقمىغاندەك قاقاقلاپ كۈلۈۋاتىمەن.
كېتىۋاتىمەن. يول ئوچۇق، كۈنلەر ئۇچۇق، باش ئۈستىمىدە قۇياش بىز بىلەن بىرگە.
داۋانچىڭنىڭ دادۇرسىنىڭ داڭقىنى ئاڭلىغان، كۆرمىگەن مەھەللىسىنى، دادۇر ئالدۇق. نان ئالدۇق. قورسىقىمىز ئۈچۈن بۇ مەھەللىنى كېزىپ چىقتۇق. يېشىل دەرەخلەرنىڭ شىلدىرلىغان ئاۋازى ئىچىدە تارىخلارنى ياد ئەتتۇق...
دادۇرنى يەپ، ناننى يەپ، سۇ ئىچىۋاتقىنىمىزدا ماشىنا توختىدى. ئالدىمىزدا قاتارلىشىپ تېزىلغان ماشىنىلارنىڭ بېشىنى كۆرمىكىمىز تەسكە چۈشتى.
مەن ئەينەكتىن شۇڭغۇۋاتىمەن. ھەممىسى بىزارلىقتا ئالدىدىكى ماشىنىلاردىن چەتكە ئۆتۈپ يول بوشىتىشنى تىلەشمەكتە.
«ئابتۇبۇس ماڭمايدۇ. يول بوزۇلدى. توقسۇن تاغلىرى تۈنۈگۈنكى يامغۇردا، ئۆرۈلدى، غولىدى، قۇملار توزىدى. ياساۋاتىدۇ، ساقلايلى. بۇ كۈنلەرمۇ ئاشۇ قۇمدەك بىر مىنۇتتا توزۇپ كېتىدۇ» دېدى بايا ئابتۇبۇسقا چىقىپلا «قاچان بارىمىز» دېگەن سوئالىمغا بىزارلىقتا «ئۆلمىسەك بۈگۈن» دېگەن جاۋابنى بەرگەن توڭ قاپاق شوپۇر. مارايمەن ماشىنىنىڭ ئەينىكىدىن، قارايمەن، قىزىل باش تاغلارغا، يول بۆلەكلىرىدىكى ماشىنىلارنىڭ ئىچىدىكى  ئادەملەرنىڭ پۇشايمانلىرىدا.
«ئەتتىگەن، يول ئوڭلاندى دېمىسە، چىقىماستىم ماشىنىغا» دەيتتى. خوشۇتلۇق بىر قىز تەرلىگىنىدىن كۈندىلىك خاتىرىسىنى يېپىپ تۇرۇپ. «ماڭمىساقمۇ ئامال يوق، ئەتە توي. توۋا، تويى بولسا يولدا قونار كىم؟!» دەيدۇ يېنىمدىكى دوستۇم پاتىمە ئۆزى ئاڭلىغۇدەكلا قىلىپ. مەن «توقسۇنغا كەلگەن، كورلىغا چۈشكەن، تورپاننى ياقىلاپ ئۆتۈپ كەتكەن. بىرەر قېتىم بۇنداق تۇسۇلۇپ يوللاردا، بۇ تاغلاردا دەت ئېيتىپ باقمىغان» دەيمەن ئىچىمدە ئاۋرال تاغلىرىدىكى قېلىن قاردا ئىككى كۈن ياتقان ھەدەمنى ئەسلەپ.
ماشىنىلار تېزىلدى توقسۇننىڭ يان باغرىدىكى يوللاردا، توقسۇننىڭ شاماللىرى ئىسىق، يۈزلىرىمىزگە ئۇرۇلۇدۇ، تاغلاردىن نېمىلەرنىدۇر چۈشۈرۈپ يەردە ئۇچۇرتۇپ يۈرۈيدۇ. پەسكە چۈشەلمەيمىز. بۇ ئاپتاپتا كۆيۈشتىن زارلىنىمىز. ئاپتاپ كۆيمەكتە، ماشىنىدىكى ئادەملەر لاۋۇلدىماقتا. سائەت 12 بولدى، بىز تۇرۋاتقىلى دەل ئىككى سائەت بولدى. يەنە تۇرۋاتىمىز، نېمىلەرنىدۇر ئۈمىد قالمىغان كۆزلىرىمىزدە ئۇيقۇ. يېنىمدىكى پاتىمە يىغلاۋاتىدۇ. بايىلا ئۇنىڭ دادىسى تېلفوندا «ئىتتىك مېڭىڭ!» دەپ بۇيرۇق قىلغان ئاۋاز ئىچىدە. مەن تىتىلداۋاتىمەن. يول ئازابىنىڭ گۆر ئازابىدەك قاراڭغۇ بولىدىغانلىقىنى كۆز ئالدىمغا كەلتۈرۈشكە تىرىشىۋاتىمەن.
ئابتۇبۇس ئىچى يىغا- زاردا، تېرىكىشتە، كۈتۈشتە، ئازابتا تولغانماقتا. يەنە ئۆتۈۋاتىدۇ سائەت ئىككى بولدى. كۈن يېرىم تېكلەشتى. باش ئۈستىمىزدە قۇياش كۈلمەكتە. بۇ تاغلار قىزىل، مېنىڭ كېيىۋالغان كېيمىم كۆك. تاغلاردىن ئوت يانار. قىزىللىقتىن مېنىڭ خوشۇتقا ماڭغان يوللىرىم توزار.
«يول ئېچىلدى» دەيدۇ شوپۇر، كۈلۈپ تېلىقىلىپ تۇرۇپ، «يول ئېچىلسا، بارىمەن،  دادا – ئانا  كەچۈرۈڭلار. بۈگۈن كەچكىچە بېرىپ سېلەردىن مەن ئەتىنى سورايمەن. بىرەر كېچە مۇڭدىشىپ بۇ تاغلارنىڭ ئەۋلادىنى سورايمەن» چۈش كۆرۈپ تۇرۇپ جۆيلىدۇ پاتىمە يىغلىماسلىقتىن ئۇيقىدا.
ھېلىقى كۈندىلىك خاتىرىنى بىزارلىقتا يېزىۋاتقان قىز كۈلمەكتە، چايقالماقتا، كۈندىلىك خاتىرىنى يېپىپ تۇرۇپ تاغلارغا قايتا سەپ سالماقتا.
مەن يوللارغا قارىدىم، يىراق يەردىكى كۆكلىك ئىچىدە مېنىڭ ئەتەم پارلىغاندەك ھاياجانلاندىم. قىزىل تاغلاردىن يانغان ئوتلاردا بارچە يوللارنىڭ ئوچۇق بولۇشىنى تىلەپ ئەتراپىمغا قارىدىم.


بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مۇنىرە ئالىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-25 16:43  

ئارغىبۇلاق...

بىر ۋاقىتلىرىمدا ئارغىبولاقتىن خوشال ئۆتكەن، مېنى كۈتكەن، كۈتمىگەن كۆزلىرىگە بۇ يەرنىڭ شاھىدلىقىدا، نۇرغۇن تىلەكلرىمنى، ئارمانلىرىمنى يېزىپ قۇيۇپ ئۆتۈپ كەتكەن ئىدىم. ئۇ ۋاقىتلارغا ئۇزۇن بولمىدى. ئەمما قىسقىمۇ ئەمەس. ئۈچ يىل. ئۈچ يىل بۇرۇن مەن تۇنجى ئارغىبولاقتىكى ھەربىر ئايلانمىدا، بىر دەھشەتلىك قۇرقۇنۇشتا، ئەتراپتىكى تاغلارغا ئۇنىڭ باتۇرلىقىنى تاشلاپ مېڭىپ ئۆتۈپ كەتكەن ئىدىم. قايتىشىمدا، ئۆزەمنىڭ باتۇر قەيسەرلىكى بىلەن ئۇنىڭ باتۇرلىقىنى قېتىپ ئۆتۈۋالغان ئىدىم. ھازىر ئارغىبولاقتىن ئۇنىڭ باتۇرلىقىنى سورىدىم. ئۆزەمدىكى قەيسەرلىكنى تالاشتىم. بىراق ئارغىبولاق، قەيسەر بولغان مېنىڭ يۈرىكىمنى قايتۇرۇپ بەردى. ئۇنىڭ باتۇرلۇقى ھەققىدە ھىچنەرسىلەرنى ماڭا ئېيتمىدى. پەقەت «سېنىڭ باتۇرلۇقىڭ، بۇ تاغلاردىن ئېشىپ كېتىشكە بەل باغلىتىدۇ» دەپ تەسەللى بەردى. مەن مېڭىۋاتىمەن. ئەسلىدىنلا يوللاردا تولا  ئايلىنىشىتىن زارىققان كۆڭلۈم ئاينىۋاتىدۇ. ئۆزەمنىڭ غەيرىتىنى غەيرەتلىك بولغان پاتىمەنىڭ مەھەللىسىنى قىياس قىلىش بىلەن ئۆتكۈزۈۋاتىمەن.
خىيالىمغا يەنە ئۈچ يىل ئىلگىرى ئارغىبولاقنى كېسىپ ئۆتكەن ئاشۇ تۇنۇش بولغان ئەسلىمە كەلدى. ئۇ چاغ مەن جۈنۇبنىڭ مېھمىنى بولۇشقا، كېيىنچە تامامەن كۆنۈپ قېلىش ئىستىكىنى ياندۇرۇش سەپىرىمنى باشلىغان ئىدىم. تۇنجى ۋە ئەڭ ئاخىرقى تىلەكلىرىم ئىچىدە ئۇنى ئەڭ باتۇر كۆرۈشكە تىرىشقان ئىدىم. ئەبسۇس، ئۈچ يىل ئەمەس ئاشۇ قايىتقان سەپىرىمدىن كېيىنكى ئۈچ ئاي ئىچىدە مەن تامامەن جەنۇبنىڭ ھەربىر قۇملىرىدا قەيسەرلىك بىلەن ئېچىلىپ تۇرغان يۇلغۇن دەرىخىدەك. توغراقتەك ئۇنى كۆرەلمەسلىكىم ئۆزەمگە نۇرغۇن پۇشايمانلارنى ھەدىيە قىلغان ئىدى.
ئابتۇبۇسنىڭ قاتتىق تۇرمۇزلىنىشى ئىچىدە خىيالدىن چىقتىم. ئالدىمىزدا ئارغىبولاقتىن چىققانلىق سادالار، تۈپتۈزلەڭلىك، ئۇ يەر بۇ يەردە بىرەر تۈپ ياۋا ئۈرۈك.« ئۈرۈك، قاراياغاچ ھەجەپمۇ چىداملىق – ھە!» دەيتتى پاتىمە. خۇددى مەن كەتكەن خىيالنى ئۇ بايقاپ قالغاندەك...


بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مۇنىرە ئالىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-25 16:44  

كۈمۈش...

«كۈمۈش»كە كەلدۇق! دېدى پاتىمە. ئەتراپتىكى تاغلاردىن تاراۋاتقان نەمخۇش ھاۋانى  قانغىچە سۈمۈرۈپ. «ئۇھ» دېدىم، چۈنكى ئەتتىگەن مەن ئابتۇبۇسقا چىقىپلا پاتىمەدىن «نەدىن ئۆتسەك سىلەرنىڭ ئۆيگە ئاز قالغان بولىمىز؟!» دەپ سورىغان ئىدىم. پاتىمە كۈلۈپ تۇرۇپ «كۈمۈشتىن، ئۇششاقتال» دەپ جاۋاب بەرگەن ئىدى. شۇڭا كۈمۈشكە كېلىپ ئەتىگەندىن بېرى ئولتۇرغان ئورنىمدىن تۇرۇپ كەتتىم. مەن ئولتۇرغاندىن ئۆرە تۇرغاننى، ماڭغاندىن يۈگرگەننى بەك ياخشى كۆرەتتىم. شۇ سەۋەبتىنمىكى ئەتتىگەندىكى تۆت سائەتلىك كۈتۈشتە. توقسۇننىڭ ئۆرۈلگەن يوللىرىنى تازلاۋاتقان ئىشچىلارنى، ھەربىر «ۋۇيىڭشىغان» ئاۋاز ئىچىدە بىر قېتىم گۈررىدە ئۆرە بولۇشقان ئابتۇبۇستىكى ئادەملەرنى ئۆرە تۇرۇپ، ئۇياق بۇياققا مېڭىپ كۆرۈپ تۇرغان ئىدىم.
ھايات بولسىلا، ئادەم كۆرمىگەن يەرلەرگە بېرىپ كۆرمىگەن كۈنلەرنى كۆرۈپ كېلىدىغان ئوخشايدۇ. مەنمۇ بۇرۇن مۇشۇنداق بىر توي ئىشى بىلەن ياققا يۇرتلارغا بېرىپ ساياھەتنىڭ ئەڭ نوچىسىنى قىلارمەن دەپ خىيالىمغىمۇ كەلتۈرمىگەن ئىدىم. تالاي رەت ئاۋرال تاغلىرىدىن  ئېشىپ، تەلكە تاغلىرىنىڭ شاماللىرىنى يۈزۈمگە سۈرۈتكەندىمۇ مۇشۇ قېتىمقىدەك ھاياجانلىنىپ باقمىغان بولغۇيدۇممۇ؟! ئۆزەمچە بەزىدە ئۆزەمدىن گۇمان قىلىپ كېتىمەن. ھەرقانداق ئادەمنىڭ ھەربىر يەرگە بېرىش ۋە ھەربىر نەرسىدىن زوق ئېلىشى ئوخشىمايدۇ. مەن بۇندىن بۇرۇنقى تۆت يىلنىڭ ئالدىدىكى سەپىرىمدە ۋەياكى ئۈچ يىلنىڭ ئالدىدىكى سەپىرىمدە يوللارنىڭ ئۇزۇنلىقىنى، بۇ تۈنلەرنىڭ قىسقىلىقىنى بىلىپ بىلمەيلا ئۆتكۈزۈۋەتكەن ئىدىم. بىراق مەن بارماقچى، كۆرمەكچى بولغان ئاشۇ بىر سىمالار مېنى بىردەممۇ جىم تۇرغۇزماي خىيال دەرياسىغا باشلايتتى.
«ئۈرۈمچىدىن بىرەر كۈن بىر يەرگە چىقساڭ، مەن قۇلۇقۇمنى كېسىپ بېرىمەن» دېگەن ئىدى دوستۇم قايسى بىر كۈنىلا. ئۇنىڭ ئاۋازىنى ئۇنىڭ ئاشۇ مەسخىرىسىنى مەن كۈمۈشتەك يالتىراپ تۇرغان ئاقۇش تاغلارغا تاشلىۋەتتىم. ئۇنىڭ ئاشۇ ئۈمىدسىز قاراشلىرىنى مەن ئۈرۈمچىنىڭ ھەربىر كوچىلىرىدا غەملىك باققان، ماڭا ئىشەنمەس ئاشۇ دوستلىرىمغا تاشلىۋەتتىم. تاشلىۋەتكەن نەرسىلىرىم نۇرغۇن، ئېلىپ قالغان نەرسىلىرىمۇ سەرخىل. شۇنداق بولغاچقا مانا مۇشۇنداق مەنىلىك ۋە مەنىسىز كۈتۈش، زارىقىش، مېڭىش ماڭا خوشاللىق ئىچىدىن خوشاللىق ئىزدىشىمگە سەۋەبچى بولۇپ قالىدۇ. ئەتتىگەنكى زېرىكىشتىن ئەسەر قالمىغان چىرايىمدا، ماڭا بۇ قېتىمقى سەپىرىمنى باشلىشىمغا سەۋەب بولغان دوستۇم پاتىمەگە مىيىقىدا كۈلۈپ قاراپ قويدۇم. ئۇ شۇنداق تاتلىق ئۇخلاۋاتاتتى. ئۇ چۈشىدە ئەتىدىكى نىكاھنى، ئەتىدىكى توي شادلىقىدىن قىزارغان يۈزلىرىنى كۆرەۋاتاتتى.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مۇنىرە ئالىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-25 16:45  

ئۇششاقتال...

پاتىمەنىڭ تېلفونى ئەنسىر جىرىڭشىدى. «ۋەي دادا،ئۇششاقتالغا كەلدۇق، ھە يېرىم سائەتتە بارىمىز». دېدى پاتىمە تېلفوننى ئىتتىك ئېلىپ ئىتىك قويۇپ. «ئاز قالدۇق». ھاياجانلانمىدىم. ئۇششاقتال دېگەن يەرگە مىننەتدارلىق يۈززىسىدىنمۇ، باياتىننىڭ ياقى خىيال كەپتىرىمنىڭ ئۇچۇرتىشى بىلەن كەتكەن خىياللىرىمدىنمۇ قارىيالمىغان تاقىر چوققىلارغا سەپ سالدىم. نېمىدىگەن يوغان تاشلار ئۇ، نېمىدىگەن قارام دەرەخلەر ئۇ. ئىككى تاش ئوتتۇرسىدا يوغان بىر تۈپ دەرەخ تۇراتتى. دەماللىققا ھىچنەرسە پەرق قىلغىلى بولمايدىغان نازۇك تۇماندا مەن ئۇ دەرەخنى بىردە قارا ياغاچ، بىردە ئۈرۈك دەپ پەرەز قىلدىم. ئۇ دەرەخلەر قانداقسىگە شۇنداق يەرلەردە بولۇپ قالىدۇ. تېخى بىرتال، ھەيرانلىق ئىچىدە قاراۋاتىمەن. ئۇ يەر بۇ يەردە ساڭگىلاپلا تۇرغان تاشلارغا، خۇددى بىر سېرىلسا چۈشكىدەك بولۇپ قالغان كىچىككىنە تاشلارغا سەپسېلىۋاتىمەن. ئۇ يەر بۇ يەردە تۇرغان «جۇسان» مىكىن پاكاراق ئۆسۈملۈككە زەن سېلىۋاتىمەن. جۇسان دېسەم كىچىك چېغىمدا دادامنىڭ بىزنىڭ كىچىك تاغ دەپ قويىدىغان تېغىمىزدىن ئېلىپ كەلگەن قاڭسىق پۇراقلىق ئۆسۈملۈك يادىمغا كېلىدۇ. ئۇنىڭدا سۈپۈرگە ياساپ ھويلىلارنى سۈپۈرۈشكە ئىشلىتەتتۇق. ئۇ چاغلاردا سۈپۈرگىنىڭ بۇغۇچى چىڭ چىگىلمىگەن بولسا، ئانام ئەسكى ياغلىقىنى ئەكىلىپ چىڭڭىدە چېگىپ قوياتتى. بىز ئۇ سۈپۈرگىنى «ئانام ياغالىقى سۈپۈرگىسى» دەپ ئاتايتۇق. ھەدەم سۈپۈرگىنى ئېلىپ كەل دەپ بويرىسا «ئانام ياغلىق سۈپۈرگىسىنىمۇ؟!» دەپ سورىساق ھەدەم تېرىكىپ كېتەتتى. «جۇسان سۈپۈرگە» دەڭلار دەپ. ھەي شۇ چاغلار ھەجەپمۇ گۈزەل ۋاقىتلار ئىكەنتۇق. ئۇ چاغدا ئانام ۋە دادام كۆرمىگەن يۇرتىمىزدىن يىراق بىر شەھەردە ئوقۇش، تۇرۇپ قېلىش، يەنە ئۇزۇن يىللىق غىرىبلىقنى يۈدۈشنى كىم ئويلىغان دەيسىز. پىشانىگە يازغان بولسا كۆرمەك كېرەك ئوخشايدۇ. مانا مەن دىققىتىمنىمۇ يىغماي، ئۆزەمنىڭ خىيالىرىمىغا يانداش قىلىپ بۇندىن بۇرۇن ئۆتكەن يوللاردا ئەسلىمىنىڭ دۆۋىسىنى چۇگۇپ بۈگۈنكىدەك بىر كۈندە ئەسلىگىنىمنى نېمە دەيمەن ئەمدى...
پاتىمەنىڭ كۆزلىرىدىكى كۈلكىدىن، ھەربىر ئەتراپقا قارىشىدىن ئۆيگە ئاز قالغانلىقىنى بىلىپ تۇرساممۇ، تۇرۇپلا ئانامنى قېرىنداشلىرىمنى مەھەللەمنى سېغىنىپ قالدىم. «ئانام مەن بارىمەن دېسەممۇ مېنىڭ يولۇمغا شۇنچە قاراپ كېتەرمۇ؟!خەپ بۇندىن كېيىن بارسام، ماڭدىم دېمەي ماڭمىسام » دەپ ۋەدە بەردىم ئۆزەمگىلا...

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مۇنىرە ئالىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-25 16:46  

چوققۇغا كىرىش

«ئاۋۇ كوچىدا توختاپ بېرىڭە؟!» دېدى پاتىمە، شوپۇرغا يالۋۇرۇش ئاھاڭىدا. بىز خېلى بولدى ئۆرە بولىۋالغىنى. مەن پاتىمەدىن ئۆرە بولغاندىن بېرى سوراۋاتىمەن«پاتىمە بۇ يەردە مەھەللە كۆرەنمەيدىغۇ؟!». «كۆرۈنىدۇ. ئوڭغا، سولغا قاراڭ» دەيتتى پاتىمە. شۇنداق قاراۋاتىمەن. كۆرۈۋاتىمەن، ياپيېشىل دەرەخلەرنىڭ شاخلىرىنىڭ يەلپۈنۈۋاتقانلىقىنى، ئۇ يەر بۇيەردە ئېتىزدا ئىشلەۋاتقان ئادەملەرنى، تېخى بىر – بىرىدىن توپا بولۇپ  ماشىنىلارنىڭ ئارقىسىدىن يۈگرەۋاتقان بالىلارنى.
شوپۇر تۇرمۇسنى تۇتتى. ماشىنىدىن چۈشتۈم، نەمخۇش ھاۋا، چىرايلىق ئاپتاپ، گۈزەل سەھرا. ماشىنىدىن نەرسىلەرنى چۈشۈرشىمىزگە ئىككى موتۇسېكلىت يېنىمىزغا كېلىپ توختىدى. ئۇلار بىلەن كۆرۈشتۇق. پاتىمە ماڭا «ئاكامنىڭ ئارقىسىغا مېنىڭ» دېدى موتۇسېكلىتنى شەرەتلەپ. ئۆمرۈمدە ئىككى كىشلىك موتۇسېكلىتقا ئولتۇرۇپ باقمىغان ئىدىم. شۇڭا قورقۇمسىراپ پاتىمەگە قارىدىم. «دوستۇم، ھىچنەرسە بولمايدۇ. قورۇقماڭ» دېدى . مەن ئۆزەمدىنمۇ ئورۇق، ئۆزەمدىنمۇ پاكار كەلگەن بۇ ئاكاشنىڭ ئارقىسىغا مېندىم. ئاكاش موتسېكىلىتنى ئوت ئالدۇردى. مۇتسېكىلىت ئاسفالېت يولدا ماڭماقتا. ئۇچماقتا. چاشلىرىمنى شامال سۆيمەكتە. ئىككى تەرەپ تېرەكلىك بۇ يولدا بىرەر ماشىنا ياكى بىرەر موتسېكىلىت ئۇچرىمايتتى. پاتىمە مىنگەن موتسېكىلىت ئۇچۇپ كەتتى. مەن كۆرەلمىدىم. مەن  ئاكاشقا ئاستا ھەيدەشنى ئېيتتىم. ئۇ ھەيدىمەكتە، موتسېكىلىت گۈكۈرمەكتە. شامال ناخشا ئېيتماقتا. «ئاۋۇ نېمە؟» . «ئۇ لازا». «ئاۋۇچۇ... ؟!».«ئۇ ئۈرۈك، تېرەك... » ئاكاش تۇنۇشتۇرماقتا. ئەتراپ ياپيېشىل، مېنىڭ كېيمىم كۆك. يېشىللىق بىلەن كۆپكۆكلۈك گىرەلىشىپ مەھەللەمنى ئەسلىمەكتىمەن. مەن دادامنىڭ ئېتىنىڭ ئارقىسىغا مېنىپ باققان، ھەدەمنىڭ ۋەلىسپىتىنىڭ ئارقىسىدا ئولتۇرۇپ باققان. موماملارنىڭ ئۆكىز ھارۋىسىغا لىققىدە سامان بېسىپ مانا مۇشۇنداق ئاسفالىت يوللاردا ئىككى تەرىپىدىكى تېرەكلەرگە دەت ئېيتىپ مېڭىپ باققان. شۇنداق مەھەللەم...
كېتىۋاتىمەن. «كەلدۇقمۇ؟!» «ياق، ئاز قالدۇق» دەيتتى ئاكاش. ئامال بار مېنى سىلكىمەسلىك ئۈچۈن يولنىڭ چېتىدىكى يەرلەر بىلەن مېڭىپ. ئاخىرى «كەلدۇق» دېدى. موتۇسېكلېتنىڭ چاقلىرى توپىغا لىققىدە توشتى. مەن چۈشەلمىدىم. موتسېكىلىت  دەرۋازىدىكى  بىر توپ ئادەملەرنىڭ ئوتتۇرىسىدىن بۆسۈپ ھويلىغا كىرىپ كەتتى.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مۇنىرە ئالىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-25 16:47  

پاتىمەنىڭ ئۆيى...

پاتىمەنىڭ ئۆيىڭ تۆت تەرىپى ئېتىز. پەقەت پاتىمەنىڭ ئۆيىلا چوققىدە قەد كۆتۈرۈپ تۇرغان بولۇپ، ئەتراپتا ھىچقانداق قورۇ جاي دېگەندەك يەرلەر يوق ئىدى. پەقەت يېراقتا، سۇز كۆرۈنۈپ تۇرغان بىر مەھەللە بار بولۇپ، ئۇ مەھەللىدە بۇرۇن پاتىمە ياشىغان ئىكەن.«بىزنىڭ 500 مو يېرىمىز بار. بىز دەسلەپ بۇ يەرلەرنى قولىمىزغا ئالغاندا، ناھايىتى ئويمان دۆڭ، چوڭقۇر، ئىكەنتۇق. سۇمۇ چىقمايتتى. ھازىر كۆرۈۋاتىسىز. تۈپتۈزلا بىر يەرنى، بۇ يەرنى 20 يىل بولدى مۇشۇنچىلىك تۈپتۈز قىلىپ ئۈلگىردۇق. بۇ يەرنى يەر قىلغۇچە مانا ماۋۇ بەللەر ئىگىلدى. ھەدىڭىزنى كۆردىڭىز ئۇ ئۈچ بالىنى بالا قىلىپ بولغىچە قۇرۇقلار چۈشۈپ كەتتى» دېدى پاتىمەنىڭ دادىسى قولىدا بېلىنى تۈزلەپ تۇرۇپ. يول يول قورۇقلارنى باسقان چىرايلارغا قارىدىم. تەكشىلىكتە تۇرغان ئېتىزلارغا قارىدىم. كۈن پاتماقتا. شەپەق ئەتىكى بىر كۈن ئۈچۈن تەييارلىق قىلغاندەك ئاينى چاقىرماقتا.كەڭ كەتكەن دالا، يېشىللىق، سالقىن ھاۋا...
سائەت يەتتىلەر بولغاندا بىز تاماققا ئولتۇردۇق. پاشىلارنىڭ گىژىلداشلىرى ئىچىدە نەچچىنى چېقىپ ئۈلگىردى. تاماقنى يەپ بولغۇچە ئاران چىداپ، ھويلىغا چىقتىم. ئۆيدىمۇ، ھويلىدىمۇ ئارامىمنى قويمىغان پاشىلارنىڭ قونۇشىنى چەنلەپ ئۆلتۈرۈپ تۇردۇق. بۇ پاشىلار شىمالنىڭ پاشىلىرىدەك جانلىق ئەمەس ئىدى. شىمالنىڭ پاشىلىرىنى ئوننى ئۇرغاندا ئاران ئۆلەتتى. بۇ پاشىلارنى مۇشۇنداقلا تۇتۇپ ئۆلتۈرگىلى بولاتتى. بىراق ئۇلار چېقىپ بولۇپ ئۆلۈشنى شەرەپ دەپ بىلگەندەك، چاقاتتى. ئۆلەتتى...
بىز ئوغۇلنى كۈتۈپ ئولتۇرماقتىمىز، ئوغۇلنى كۈتۈپ كۈلمەكتىمىز. بۇ يەردىكى ھەممىنىڭ كۆزى ئوغۇلدا. يولدىكى بايا نەچچە قېتىملىق تېلفوندىكى «كۈمۈش، ئۇششاقتال... » دېگەن يەرلەرگە كەلدۇق دېگەن ئاۋازدا. ..
كۈتۈۋاتىمىز، قانچە قېتىم ئۆيگە كىردۇق. قانچە قېتىم تېشىغا چىقتۇق. قانچە قېتىم يوللاردا يۈردۇق. ئۇلار يوق. پاتىمە كۈتۈش قىرغاقلىرىدا جىلى بولماقتا. پاتىمەنىڭ دادىسى كۈتۈش ئىچىدە يىراق يەرنىڭ يىراقلىقى ھەققىدە پاتىمەنىڭ بېشىنى سىلىماقتا. دادامنى ئەسلەپ قالدىم. مېنىڭمۇ بىر كۈنلىرىم بولغاندا، مېنىڭ ئاشۇنداق يىراق سەپەرلىرىمدە. مېھرىبان دادام بېشىمنى سىلاپ ماڭا بۇ سەپىرىمنىڭ ئاق بولۇشىنى تىلەلمەيدۇ. ئۇ پەقەت ئۇ دۇنيادا تۇرۇپ مېنىڭ پەقەت قەيسەر بولۇشۇمنىلا تىلىيەلەيدۇ. ئاشۇ كۈنلەر كەلگەندە ئانام نېمە بولۇپ كېتەر. ئۇ بۇ دۇنيادا ئۆز مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلغانلىقى ئۈچۈن كۈلەرمۇ؟! ياكى يەنە قانداقتۇر غەملەر بىلەن ئۇھسىنىپ كېتەرمۇ؟ ئاھ ئاشۇ كۈنلەر مەن يىغلىيالماسلىق دورىسىنى ئىچىپ خوشاللىق كۈلكىلىرىمنى باشلارمەنمۇ؟!

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مۇنىرە ئالىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-25 16:48  

كۈتۈلگەن مېھمانلار ...

كۈتۈش ئىچىدە ئاخىرى پاتىمەنىڭ يېگىتى كەلدى. ئۇ ئىككى ماشىنىدا كەلگەن بولۇپ بىرسىدە لىققىدە چوڭلار بىرسىدە ياش بالىلار بار ئىدى. يەنى پاتىمەنىڭ دادىسى ئۇلارنىڭ قورسىقى ئېچىپ كېلىدۇ دەپ قازانغا گۆش سالغان بولۇپ گۆش داۋاملىق قايناپ ئۇلارنى كۈتۈش جەريانىدا مەلەق مەلەق بولۇپ كەتكەن ئىدى. ئۇلار كىرىشىگىلا قوللارغا چىلاپچىلاردا سۇ قۇيۇلدى. ئاندىن لېگەن لېگەندە گۆش تارتىلدى. ئاندىن قالسا ئەتتىگەندىن كەچكىچە تۈجۈپىلەپ تۈگگەن چۆچۈرە بىر قاچىدىن ئۈسسۈلدى. مۇشۇ يېزىغا بارسا ھاۋاسىنىڭ ساپلىقىدا بىر سائەتتە بىر قورسىقى ئاچامدۇ قانداق. مېنىڭ ئۈچ سائەتنىڭ ئالدىدا ئىشچكەن تامىقىم چۈشكەن بولۇپ قورسىقىم كۆركىراپ ئارام بەرمەيۋاتاتتى. ئاخىرى مەنمۇ چاي ئىچتىم. بىر – بىرىدىن ئۆتە بۇرۇن يېقىن ئۆتكەن خوشنىلار كىرىپ «ئۈرۈمچىدىن كەپسىلەر قوندۇرايلى» دەپ ھال سوراپ چىقىپ كەتتى. ئاللىقاچان 12 لەر بولغان بولسىمۇ بۇ يېزىدا ياشاۋاتقان ئادەملەرنىڭ ئاقكۆڭۈللۈك يېغىپ تۇرغان چىرايىدىن، كۈلكىسىدىن سەمىميىلىكى چىقىپ تۇراتتى. مەن ئۇلارنى مەھەللەمدىكى ئادەملەرگە، ئۇ يەردىكى مېنى كەپتۇ دەپ ھالى قالمايدىغان خوشنىلىرىمغا ئوخشاتتىم. ئۇلار بىلەن خۇددى مۇشۇ مەھەللىدە بىرگە ياشىغاندەك. كۈلۈشتۈم، چاقچاقلاشتىم. ئۇلار قوغلىشىپ بەرگەن پاشىلارنى زارىقمايلا ئۆلتۈردۈم.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مۇنىرە ئالىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-25 16:49  

بۇ كىچىدە...

بىرەر قۇر يېتىش تەييارلىقىنى قىلىۋاتقاندا. ئوغۇللار ياتاققا كەتتى. ئەر ئايال قۇدىلار ئۆيدە قالدى. ئۇلارغا ئورۇن راسلىدۇق. ئاندىن قالسا بالدۇر يېتىشىنى باھانا قىلىپ يېتىپ قالدۇق. ئاللىقاچان سائەت بىر بولغان بولسىمۇ ئۇيقۇم قاچقان ئىدى. بىر يەردىن بىر يەرگە يۆتكەلسەم ئۇيقۇم كەلمەيدىغان ئادەم. پەقەتلا ئۇخلىيالمىدىم. پاتىمەنىڭ يېنىك پۇشۇلدىشى ئىچىدە. ئۇنىڭ ئەتىدىكى نىكاھىنىڭ ئوڭۇشلۇق. بۇندىن كېيىنكى باسقان قەدىمىنىڭ ئۇتۇقلۇق. ھەربىر كۈنلىرىنىڭ خوشال – خۇرام ئۆتۈشىنى تىلىدىم.
«يازنىڭ كېچىسىى قىسقا» دەيتتى بىرسى. بىراق بۇ كېچىنىڭ ئۇيقۇسى ئۇزۇن بولماقتا. مەن ئۇخلىيالمىدىم، دەرىزىدىن سۇز كىرگەن يۇرۇقلۇق ئۆيدىكى ھەربىر نەرسىنى ئىلغا قىلدۇراتتى. مەن ئورنىمدىن تۇرۇپ دەرىزىدىن قارىدىم. ئونبەش كۈنلۈك تۇلۇنئاي تۇلىمۇ نۇرلۇق. يۇلتۇزلار تولىمۇ جىققىدە ۋالىلدىماقتا. كۆزلىرىمدە سېغىنىش ئوتى. ئەنسىرەش داۋالغۇشى. ئاستا پىچىرلىدىم. «سىڭلىمنى ئاللاغا تاپشۇردۇم. ئۇ يالغۇز قورقۇۋاتقانمىدۇ، مەندەك ئايغا قاراپ ئۇيقۇسى كەلمەي ياتقانمىدۇ؟! ئۇ ئەزەلدىن ئۆيدە يالغۇز قېلىشقا ئۇنىمايتتى. ھەجەپمۇ –ھە! باغرى تاش بولۇپ قېلىۋاتامدىم؟! بولدىلا ئۇ كۆنسۇن. خۇددى مەن بۇ غېرىبلىققا كۆنگەندەك»...

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مۇنىرە ئالىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-25 16:50  

سۈزۈلگەن تاڭ

تاڭ سۈزۈلمەكتە. «ئەتتىگەن سائەت ئۈچتە ناماز ۋاقتى. نىكاھ ئوقۇلىدۇ» دېگەچكە نىكاھچىلارغا تاماق ئېتىلمەكتە. بايىلا ناماز بامداتنى ئوقۇپ بولۇپ پاتىمە ئۈچۈن دۇئا قىلىۋاتقان دادا. كۆزلىرىنى بىردەم بىردەم ئۇلىماقتا. ئانا ئۇ قىزىنىڭ ئۇخلىماي تاتارغان يۈزلىرىنى سىلىماقتا. مانا نىكاھچىلارمۇ كەلدى. نىكاھ ئىككى تەرەپنىڭ دەرقىمىدە ئوقۇلدى. پاتىمەنى ئالغان بۇ يىگىت توغراقتەك قىش-ياز بەرداشلىق بېرەلەيدىغان بىر ياغاچقا ئايلانماقچى. مۇشۇ يەردە ماكان تۇتۇپ، مۇشۇ يەرىدىكى دادىسىنىڭ 50مو يېرىنى قەرىز ھېسابىدا ئېلىپ كۆكلىمەكچى، خۇددى يۇلغۇندەك چېچەكلەپ رەڭدار ھاياتنىڭ گۈزەللىكىدىن ھوزۇرلانماقچى بولغاندەك. پاتىمەگە ۋەدىلەر ياققان كۆزلىرىنى تىكمەكتە.
بىز سائەت يەتتىلەردە خوشۇت ناھىيىسىگە ماڭدۇق. ئۇ يەردە بىزنى ئەتلەس، شايىلار كۈتمەكتە ئىدى. چۈنكى بۇ توي سائەت ئىككىدە چوققۇدىن ئۈرۈمچىگە كۆچۈرۈلمەكچى. بەختلىك پاتىمە، ئاسفالىت يوللاردا ۋەدىلەر قاينىمىغا ئەگىشىپ يېڭى ئەتىسىنى باشلىماقچى ئىدى. كېتىۋاتىمىز. يېرىم سائەتتىن ئارتۇق يولدىن كېيىن خوشۇت ناھىيىسى. ناھىيە شۇنداق پاكىز بولۇپ، رەت رەت بىنالار، رەت رەت كوچىلار. بىرەر تال ئەخلەت ئۇچراتماق تەس ئىدى.
«ئىھ پاتىمە ، سېنىڭ ھەربىر  قەدەملىرىڭ ئۇزۇن سەپەرلەرنى باشلىماقتا. غەيرەتلىك بول؟!» دەيتتىم ئىچىمدە ھاۋادىن قانغىچە سۈمۈرۈپ...

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   مۇنىرە ئالىم تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-25 16:51