بىر ئادەمنىڭ دۇنياسى ئەزىز ھېيت كۈن [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

بۆسەر : چۈشىنىش جەھەتتە پەرق -ھاڭ بار دېگىنىم ئورۇنلۇقكەن.
# d' _7 D7 D1 \5 Q9 v
6 s& l3 }7 `8 c   ئەسلى دېمەكچى بولغانلىرىمىز ئوخشاش.دېيىش ئۇسۇلىمىز ئوخشاش بولمىسا كېرەك.

ئادەملەرنىڭ  ئۆزگۈرۈشچان كېلىدىغانلىقى راست ئوىشايدۇ. بۇ <جاھىل>  قاپىيەچى، ئەنئەنىچىنىمۇ ئۆزگەرتىۋەتتۇقما ئەمدى!؟+ h0 E) L9 t4 P

$ {& M% \. {9 X* T' z  q& F1 Qئەزىز بۇرادەرنىڭ بىر ۋاقىتلاردىكى يېڭىچە ئىپادىچىلىكتىكى شېئىرلارغا قارشى ئىنكاسلىرى ھېلىھەم ئېسىمدە تۇرىدۇ.
: `- T* I. Y! y, R+ h( L بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   Erchin تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-8-10 15:36  
, m# V1 Q5 S7 ]- Z' i- v$ `* ?
0 X% _7 O# s8 }5 p6 I. b  M9 g# m

" q, o& b9 v# o& ~سۆز ئېغىزدىن چىققۇچە ئادەم باشقۇرىدۇ، ئېغىزدىن چىققاندىن كىيىن ئادەمنى باشقۇرىدۇ
5 H4 `- y1 g! r: S3 t4 ?) s+ n, s1 E& @) {$ Y' Z& Y$ k* N% S5 C4 F' U. A
-- مەمىتىمىن ھوشۇر ‹قۇم باسقان شەھەر› رومانىدىن

ئەرچىن :  چاقچاق تەرەقىسىدىكى پىكرىڭىزنى چۈشەندىم.
1 ]$ G! t/ p! l  p7 X' s" }$ i4 n& ~6 w+ m+ `# h) m/ @* L
   مەن مەيدانىمنى ئۆزگەرتىپ باقمىدىم.ۋە ئۆزگەرتمەيمەن.چۈنكى مەن ئەنئەنە تەرەپداررى- n6 d. E7 n" ?0 |; e: m2 D
ئەمەس.يېڭىچە ئىپادىلەش تەرەپدارلىرى مەيدانىغىمۇ ئۆتمەيمەن.ئىككى تەرەپنىڭ ئوخشاشلا چەكلىمىلىك تەرەپلىرى بار.مەن ئۆزۈمگە خاس يولنى ئىزدىگۈچى،خالاس .سىزنىڭ شئېىرلىرىڭىزنىمۇ كۆرۈپ تۇرىۋاتىمەن.شئېرىي ئىجادىيەتتە خاسلىق يارىتىش يولىدا كېتىۋاتقانلىقىڭىزنى سېزىۋاتىمەن.ئاللا ھەممىمىزگە ئىجادىيەتتە خاسلىق يارىتىشقا نېسىپ قىلسۇن!

ئەۋىلى ئەزەلدىن مەيدانى يوق ئادەمگە ‹ئۆزگىرىش› دىگەن سۆزنى ئىشلىتىش بىھاجەتتۇر باشلىق .
4 l8 r1 B: Y+ F. d  _  J! C% R1 A: ?& E4 ]: F
  ئابدۈشكۈر :
8 N% M6 \  }. w' i( s! F4 P پىكىر قاتناشتۇرغىنىڭىزغا رەخمەت.$ ]4 d7 @6 ^0 J" ?% G2 B! A; E/ a
چۈنكى :بۇ  ماڭا خاس تېما .تەنقىدلەمسىز.ياكى باشقىچە پىكىر قىلامسىز ئەركىنلىڭىز.سىزدىن رەنجىمەيمەن.
: Q! W$ p* F' k( h0 G: i بۆسەرگە ئەسكەرتىپ بولالمىغان ئىدىم.بۇ يەردە سىزگە ئېيتقاچ قوشۇپ دەۋىتەي.% H% H7 _* I; s6 D
ئاۋالقى «مۇنبەر »ھەققىدىكى تېما ئاساسلىقى مەن ئەمەس.مۇنبەرگە قارىتىلغان ئىدى.
" x+ j- Q& V/ X) rمېنى تەنقىدلەشنى ئەمەس «مۇنبەر»توغىرسىدا پىكىر بېرىشنى مەخسەت قىلغان ئىدى.
1 m% `. [# S# z2 ]3 Q6 Uمۇنبەر قايرىلىپ قېلىپ گەپ ماڭا بۇرۇلۇپ كەتكەن....ئۇ ئىشلارمۇ ئۆتۈپ كەتتى.
* x5 k7 _. _4 A; [+ f% y   بۇ تېمىغا كەلسەك مەن يازغان شئېىر ھەققىدە ۋە شئېىرنى يېزىشتىكى كەمچىلىكىم ھەققىدە # v3 Q) |  t- U: ^
شۇنداقلا  بەدىي ئىپادىلەش ئىقتىدارىمنىڭ يوقلۇقى ...ھەققىدە كەڭ-كۇشادە پىكىر قىلساڭلار بولىدۇ.چۈنكى بۇ تېما  ماڭىلا باغلىنىدۇ.....تەنقىد پىكىرلىرى چۈشسە ئەركىن پىكىر قىلغۇچىلارنىڭ پىكرىكەن دەپ بىلىمەن.3 K2 d  ^' o6 X0 X1 O  x4 D9 O6 D# _
   ئەمما بېرىلگەن پىكىر ئىززەت،غورۇرغا تېگىدىغان تەرەپكە بۇرۇلۇپ كەتمىسۇن.

ئوتلۇققا:
' j# v8 q3 t# l1 R6 x' m% N" p8 y: K
   پىكىر قاتناشتۇرغانلىقىڭىزغا رەخمەت.بۇ تېمىغا ئىزچىل كۆڭۈل بۆلدىڭىز.تەنقىدىي پىكىرلەر بولسا بەرسىڭىزمۇ بولىدۇ. سىزنىڭ ئىجادىيىتىڭىزنىڭ ئۇتۇقلۇق بولىشىغا تىلەكداشمەن.

! M$ L' k- y6 W% o+ ~/ w
ئەزىز ئاكا مەن ئەدەبىياتنى سۆيىمەن، ئادەملەرنى تېخمۇ بەك سۆيىمەن.  سۇخەنچىلەرنىمۇ پىتنىچىلەرنىمۇ، ئاق يەردىن گەپ تېپىپ كۆكىرىپ قوپقانلارنىمۇ ئۇيغۇرۇم دەپ سۆيۈۋېرمەن.  مەن يەنە سىزگە ئوخشاش ۋەيەنە ئابدۇشۈكۈر، بۆسەرگە ئوخشاش ئاكا يوللۇق ئادەملەرنىڭ ئىلمىي مۇنازىرلىرىگە كىرىپ كۆرۈپ بېقىشنىمۇ ياختۇرمەن.  ئامان بولۇڭ!~

«ئۇلۇغ باش پىلانلىغۇچى»،  «يوقلۇقنىڭ نىگاھى»  نى ياقتۇرۇپ ئوقۇدۇم. مۇۋەپپەقىيەتلىك چىقىپتۇ بۇرادەر. بالىلار يازغان ئىنكاسلار سىزنى زەرەتلەپتۇ!   مانا مۇشۇنداق بولغىنى ياخشى.

2 X& K+ I# P9 j8 E* R: ?  d4 U8 B* A& d0 x9 p1 J
ئەزىز ئەپەندى ، سىز تەڭرىنى بارلىق بىلەن يوقلۇقنىڭمۇ سىرتىغا قويغاندەك، ئۆزىڭىزنىمۇ ئەنئەنە بىلەن يېڭىلىقنىڭ ئۈچىنچى تەرىپىگە قويۇۋاپسىز-دە. + U6 r2 W5 T! ~$ a
بىراق، سىز كۆزدە تۇتقان ئاۋۇ «يېڭىچە ئىپادىلەش»مۇ ئەمەلىيەتتە ئەنئەنىنىڭ چىرايلىق يۈزىدۇر.  يېڭى شېئىرىيەتتە كۆزدە تۇتۇلغان يېڭىلىق بولسا ئىپادىلەش ئۇسۇلىغا ئەمەس، شېئىرىي مەنىنىڭ نېمىلىكىگە مۇناسىۋەتلىك. شۇ خىل مەنىنى ئاڭقىرىغاندىن كېيىن، ئۇنى قانداق ئىپادىلىشىڭىز  ئاندىن سىزنىڭ ئۇسلۇبىڭىزنى شەكىللەندۈرىدۇ.

گەپ بارغانسىرى ئۆزىگە -ئەدەبىياتقا  قايتىپ كېلىۋاتقىنى ياخشى بولدى.
: N: |7 l' J0 R3 T7 W& E$ u2 P
! Q: j; G1 C% T3 c: G      ئەرچىننىڭ «بالىلارنىڭ ئىنكاسلىرى زەرەتلەپتۇ » دېگەن سۆزى توغرا.ئىجادىيەتتە ئۆزى ئارا تەسىر قىلىش بولىدۇ ۋە شۇنداق بولىشى كېرەك.ئىجادىيەتتە بىر ئىزغا -قېلىپقا چۈشۈپ قېلىش تۈگەشكەنلىكنىڭ ئالامىتى.پايدىلىق پىكىرلەرنى قۇبۇل قىلىش ئەمما پىكىر قىلغۇچىلارنىڭ مەيدانىغا ئۆتۈپ كەتمەسلىك خاسلىقنى يوقاتماسلىقنىڭ تەۋرەنمەس ھۇلىدۇر.
9 u. ^5 ~! L+ S$ p% S ھەربىر ئادەم خاس يولدا ماڭسا ،قاسراقلىرىنى ئۈلۈكسىز تاشلاپ،يېڭىلىقلاردىن زەرەتلىنىپ تۇرسا ئىجادىيەتتە يېڭى تەپەككۈرگە ئۈزلۈكسىز يۈزلىنىشكە پايدىلىق.شۇڭا «زەرەتلىنىش»دېگەن ئۇقۇمنى توغرا دەپ قارايمەن.ئەرچىنگە رەخمەت.

پاسىئان:
; m' {' E+ M' D) F% m/ q- v- [4 W# |" w
    چاخچاق تەرەقىسىدە «ئۆزىڭىزنى ئۈچۈنچى تەرەپكە قويىۋاپسىز »دېگەن سۆزىڭىزدە ھۆكۈمىڭىز ئەكس ئېتىپ تۇرۇپتۇ. شئېىردا ئوتتۇرغا قويۇلغىنى تەسەۋۇر خالاس.«يوقلۇقنىڭ نىگاھى»«پايانسىز بوشلۇققا خىتاپ»«ئۇلۇغ باش پىلانلىغۇچى »قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسى تەسەۋۇر.تەسەۋۇر نوقتىسىدىن ئۇ  شئېىرلار مېنىڭچە بولىدۇ.رىياللىق ۋە ئەقىل نوقتىسىدىن بولمايدۇ ئەلۋەتتە.
$ |- a) l7 _% ~  ئاستىدىكى ئىپادىلەش .ئەنەئە ھەققىدىكى بىر ئابزاس سۆزىڭىزئۆزىڭىزنىڭ پىكىر قىلىش نوقتىسىدىن توغرا بولسىمۇ  سۆزلىرىڭىزنى ئۆزىڭىزنىڭ ئىجادىيەت ئەمىليىتىگە تەدبىقلىساق $ h7 O* |0 f2 e- w$ z
زىتلىق كېلىپ چىققىدۇ.سىز يېڭىچە ئىپادىلەشنى ئەنئەنەنىڭ چىرايلىق يۈزى،يېڭىچە شئېىريەتتە كۆزدە تۇتۇلغان يېڭىلىق بولسا شئېىرىي مەنىنىڭ نىمىلىكىگە قارىتىلغان دەپسىز.«غەزەللەر»ىڭىزدە گەۋدىلەنگىنى بولسا ئىپادىلەيدىغان مەنانىڭ يېڭى بولۇشىغا قارىغاندا غۇۋا ئىپادىلەش ھەتتا سېزىش-ھېس قىلىشقا ئىمكان قالدۇرماسلىق 40-«غەزەل»ىڭىزگىچە ئىزچىللاشقان.40-غەزىلىڭىزدىن باشلاپ سەل-پەل ئوچۇقلىشىش ۋە تىل ئادىتىمىز ئۇيغۇنلىشىش كۆرۈلۈشكە باشلايدۇ.ئەنئەنىچىمۇ  بولماسلىق،يېڭىچە ئىپادىلەش تەرەپداررىمۇ بولماسلىق،ھېچنىمىزىمدا تۇرۇش سىزنىڭ مەيدانىڭىز ئەمەسمۇ؟ سىزنىڭ مەيدانىڭىزدىمۇ چەكلىمىلىك بار.بۇ نوقتىنى سىز ئېنىق ھېس قىلالايسىز.ئەدەبىياتتىكى بۇرۇختۇملۇققا،يالىڭاچلىققا (سەنئەتسىز ئىپادىلەش) ،ئوتتۇراھال بولۇشنى يادرۇ قىلىۋېلىشقا نىسبەتەن سىزنىڭ شئېىرلىڭىز  ئۇنى سۈپۈرۈپ تاشلايدىغان بىر قارا بوران.يەنە بىر جەھەتتىن سىزنىڭ شئېىرلىرىڭىزنىڭ ئەڭ زور چەكلىمىلىكى شۇكى سىزنىڭ شئېىرلىڭىزنى ھېچ بولمىغاندا 3% ئادەم سېزىش،ھېس قىلىش ئىمكانىيىتىگە ئىگە ئەمەس.شۇ ئىمكانىيەتنى سىز تولۇق ئېتىۋەتكەن....بۇ ھەقتە سىزنىڭ «غەزەللىرىڭىز » گە ئىنكاس قالدۇرغىنىم ياخشى.0 G- l; L* N' Q. Z! ?
  قىسقىسى ئەمىليەتتە سىز ئەنئەنىنى يېڭىلاشقا ئىنتىلگۈچى.ئىنتىلگۈچى بولغاندىمۇ يېڭى تەپەككۈرنى يېڭى ئىپادىلەش ئۇسۇللىرى ئارقىلىق يورۇتۇپ،ئۆزگىچە بەدىي دۇنيانى نامايەن قىلماقچى بولغۇچى. سىز بۇ ئەمىليەتنى ئاغزىڭىزدا ھەرگىز ئېتراپ قىلمايسىز.بۇنىڭ ئۈچۈن بىر جەريان كەتسە كېرەك.

ئېزىز ھېيت كۈن :يوقلۇقنىڭ نىگاھى»«پايانسىز بوشلۇققا خىتاپ»«ئۇلۇغ باش پىلانلىغۇچى »قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسى تەسەۋۇر.تەسەۋۇر نوقتىسىدىن ئۇ  شئېىرلار مېنىڭچە بولىدۇ.رىياللىق ۋە ئەقىل نوقتىسىدىن بولمايدۇ ئەلۋەتتە.
% @1 [% T( e, z1 @, R
. r9 a( b0 R% x8 x% hپاسئان: مەلۇم مەنىدىن ئېيتقاندا، تەسەۋۋۇرنىمۇ  ئەقىل، ھېسسىيات ئامىللىرىدىن ئايرىپ قارىمايمىز. چۈنكى، تەسەۋۋۇر قىلغۇچىمۇ ئادەم. ئادەم ئۇ كونكرېت رېئاللىقنىڭ مەركىزى بولۇش سۈپىتىدە، ئۆزىنىڭ تەسەۋۋۇر، ئوي، خىياللىرى ئارقىلىق سىز كۆزدە تۇتۇۋاتقان رېئاللىقنى تولۇقلايدۇ ۋە كېڭەيتىدۇ. ئۇنىڭ ئۈستىگە، سىزنىڭ تېكىستلىرىڭىز «رېئاللىق» ۋە «ئەقىل»نى رەت قىلغۇدەك دەرىجىدە ئەمەس. تېكىتتىكى «مەن»مۇ ئوقۇرمەنلەر ئەقلىي بىلىش ئارقىلىق كىملىكىگە دېئاگىنوز قويالايدىغان ئادەتتىكى  پىرسۇناژدۇر. شۇڭا، ئۇلارنى ئەقىل ۋە رېئاللىق نۇقتىسىدىن قوبۇل قىلىشقا تامامەن بولىدۇ. بولمايدۇ دېيىشكە توغرا كەلسە، «مەن»نىڭ شېئىرىي مەنىگە بولغان تونۇشىدىكى كەملىكنى كۆرسىتىپ ئۆتۈش كېرەك. چۈنكى ئۇنىڭ تەڭرىگە، يوقلۇققا، بارلىققا بولغان تونۇشى شۈنچىلىك ئاددىي ۋە ئېنىق، كەسكىن ھەمدە مەجبۇرىيدۇر.  ھالبۇكى، بۇلار شېئىرىي كىملىك داۋاملىق رەت قىلىدىغان تاشلاندۇق نەرسىلەردۇر.
; Z, Y6 s" f* w* Y7 @2 n3 b! E, U+ J2 M8 k; x7 x( r
ئېزىز ھېيت كۈن: سىز يېڭىچە ئىپادىلەشنى ئەنئەنەنىڭ چىرايلىق يۈزى،يېڭىچە شئېىريەتتە كۆزدە تۇتۇلغان يېڭىلىق بولسا شئېىرىي مەنىنىڭ نىمىلىكىگە قارىتىلغان دەپسىز.«غەزەللەر»ىڭىزدە گەۋدىلەنگىنى بولسا ئىپادىلەيدىغان مەنانىڭ يېڭى بولۇشىغا قارىغاندا غۇۋا ئىپادىلەش ھەتتا سېزىش-ھېس قىلىشقا ئىمكان قالدۇرماسلىق 40-«غەزەل»ىڭىزگىچە ئىزچىللاشقان.40-غەزىلىڭىزدىن باشلاپ سەل-پەل ئوچۇقلىشىش ۋە تىل ئادىتىمىز ئۇيغۇنلىشىش كۆرۈلۈشكە باشلايدۇ.ئەنئەنىچىمۇ  بولماسلىق،يېڭىچە ئىپادىلەش تەرەپداررىمۇ بولماسلىق،ھېچنىمىزىمدا تۇرۇش سىزنىڭ مەيدانىڭىز ئەمەسمۇ؟ % r; ~# t: w% f" c" X6 Q

9 ^' N. R1 F3 U3 U' @5 j9 oپاسئان: سىز يەنىلا مەسىلىنىڭ پوستىغا ئېسىلىۋاتىسىز. مېنىڭچە، غەزەللىرىمدىكى مەنە غۇۋالىقىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان بىۋاسىتە ئامىل سىز ئېيتقاندەك ئىپادىلەش ئۇسۇلىدىكى يېڭىلىق بولماستىن، دەل مەنىنىڭ ئۆزىدۇر. شېئىرىي مەنىگە قانداق قارايدىغانلىقىم شېئىرىي كىملىكىمنى بەلگىلىگەن. شېئىرىي مەنىگە بولغان مەيدانىمىز بىزنىڭ يېڭى ياكى كونا ئىكەنلىكىمىزگە ھۆكۈم قىلىشتىكى بىردىنبىر شەرتتۇر. كونىلار شېئىرنى ۋاسىتە دەپ قارايدۇ. يېڭىلار ياكى مەن يېڭى دەپ قارايدىغانلار بولسا شېئىرنى مەۋجۇدىيەتنىڭ ئالاھىدە بىر خىل شەكلى دەپ قارايدۇ. مەن ئاۋال ھېچنېمىدە چىڭ تۇرغۇچى. ھېچنېمىزم بولسا ھېچنېمىدە تۇرغۇچىلاردا ساقلىنىپ تۇرىدىغان ئورتاقلىقتۇر. دېمەك، ھېچنېمىزمچىلارنىڭمۇ ئەنئەنىسى بار. ئۇلارنىڭمۇ يېڭىچە ئىپادىلەش ئۇسۇللىرى بار. ھالبۇكى، يېڭىچە ئىپادىلەش ئۇسۇللىرىنى ئۇلار مەقسەت دەپ قارىمايدۇ. شۇڭا، بۇنداق تېكىستلەر بەزىدە ئاددىي، بەزىدە مۇرەككەپ ھالەتتە تەبىئىي خاتىرىلىنىدۇ.
& D* e3 b/ f0 v) X* I1 [
1 j2 A, K7 b6 G( ^. ]; s بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   پاسئان تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-8-11 16:23  
$ @' r8 l: o& z* \& U
$ g9 ?# L& g* I# A+ B6 L

ئەزىز ئاكا، سىز ‹ئۇلۇغ باش پىلانلىغۇچى›ناملىق شېئىرىڭزدا رەببىمىزنى خېلى كەڭ دائىردە سۈپەتلەپسىز. سىزدىن سوراپ باقسام، شېئىرڭىزدىكى‹شەكىلسىز ،جىنسىز مەۋجۇت بولىدىغان بۈيۈك بىر زات› دېگەن مىسراسىڭىزدىكى ئاللاھ شەكىلگە ئىگە ئەمەسمىدۇ؟  بەزى كىتابلاردا ‹ئاللاھ ئادەمنى ئۆز سېياقىغا ئوخشىتىپ ياراتقان› دەپتۇ. ئۇنداقتا سىزنىڭ يازغىنىڭزنى ياكى ئۇ گەپنى نېمە چۈشنىمىز؟