بىر ئادەمنىڭ دۇنياسى ئەزىز ھېيت كۈن [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

پايانسىز بوشلۇققا خىتاپ
* {/ x1 b( x5 T6 c4 M& O0 d  n: oئەزىز ھېيت كۈن
) J2 F* v1 d" W; [+ Z2 u7 ?* q* M; r$ P1 m7 W3 R% Z
ئەي رەڭگى بار،ئۆزى يوق دېڭىز!& n  N$ X7 ^- m* g
كۆرۈنگەنسىرى يىراقلاپ كېتىدىغان ئاسمان!) e7 X3 H: a. u: ?& c/ J! t1 i
كۆرۈنمەس تەڭرىنىڭ چېگرىسىز مەمىلكىتى!
. D$ ]! A1 E/ yتۇغۇلمايدىغان پەرىشتىلەرنىڭ يۈتمەيدىغان ماكانى!- B8 Y" R5 G5 s6 f
يەتمىش ئىككى مىڭ دوزاقنىڭ مۆكۈنگەن جايى!* k2 `0 ?  S8 E
جەنئەتنىڭ ئالەمگىچە ئېچىلغان دەرۋازىسى!
9 t3 c; d* R) C3 o9 fپەرۋازغا يارالغان قۇش،سۈننىي قۇشلارنىڭ ۋەتىنى!
7 `( A! m7 |$ {$ ^+ P9 [7 r5 xمەۋجۇتلۇقنى چېكىدە باغاشلاشقا يارالغان كەڭ قۇچاق!* U5 s* ^$ j  W! e2 L+ d1 _  [
ئەبەدىيلىكىچە جىمجىت ئاڭلىنىدىغان مۇزىكا!
3 i0 k+ r" j3 b& _6 S2 eيېيىلىشى ئاداققىچە تۈگىمەيدىغان تەبىي رەسىم!( k% X, P# z% P0 \1 V* v
زىمىننىڭ نىگاھىدىكى مەڭگۈلۈك يۈكسەكلىك !
: g- \+ t+ K  b$ Bمەڭگۈ-مەڭگۈ يۇمۇلۇپ قالمايدىغان چەكسىز كۆز!
6 Z  L: Z; P( vتۇرماقتىمەن ئۇدۇلىڭدا يالغۇز دەرەختەك تەنھا.
4 ?) O* x4 C1 S$ i+ r& |+ ~! M: U4 t! C
ئەي پايانسىز بوشلۇق!
* L0 |  I* m: N: N# sيۇتىلىمەن يوقلۇقققا بىر كۈنى
; K- k! \8 l& I) f دېڭىزغا يىڭنە چۈشۈپ كەتكەندەك گويا.6 B8 ?' q, i. C& O' f+ h5 p
مەۋجۇتلۇقۇم داۋاملاشسىمۇ قىلنىڭ ئۆمۈرىدەك،
+ \' N; p  E! N0 H; Mسەزدىم تەڭرىنىڭ بۈيۈكلىكىنى ئەمما.2 [) u/ t6 B' q& v7 f5 }* h0 [. S

* i5 ^0 `4 B) y3 o7 ]ئەي پايانسىز بوشلۇق!, O& X* M+ M8 `, H
چەكسىز چوڭقۇر خىيال سۈرگەن يالغۇز سەن ئەمەس!$ S) X+ Z$ |& m( N, e4 ^
چەكسىز چوڭقۇر خىيال سۈرۈش تەڭرىدىن باشلانغان!6 s) S% g8 E5 w* s% p% {* ^
شۇ ئۇدۇم تەڭرىدىن ساڭا ،. E  G: I. A  O- H: z/ L* c
سەندىن بىپايان زىمىنغا،
; S" }: F1 H  q0 @زىمىندىن بىز ھۇشلۇق ئىنسانلارغا قالغان!( {; K' M% ~" r  f  O4 v

- |! h* @- k% C8 w) y0 u! d- Zئەي پايانسىز بوشلۇق!9 X$ w4 S& Z+ V. l( {6 F
سېنىڭ كەڭلىكىڭ بولسا قانچىلىك؟9 ^$ D. x- [+ h8 ~+ ^, V
يەر-زىمىننىڭ چەكسىزلىكى شۇنچىلىك!
0 X7 }' R5 e- Y+ s5 u: l5 u1 yمېنىڭ ئەسلىم شۇ پايانسىز يەر-تۇپراقتىن كەلگەن!+ ?* Y: ~) ?1 A5 i8 y4 S
تۇپراققا،تۇپراق روھىغا ئايلىنىدىغانلىقىم شەكسىز!
( P" Q1 ?7 X$ z) ]* ]8 }0 p& f* K: u; \! r* |1 E
ئەي پايانسىز بوشلۇق!) z3 P) h1 c" K- \& v
سېزىمەن تۇپراق-زىمىننىڭ سەزگۈسىدە ! p4 O5 W- b8 N% m  U! a" q
گىياھ،-ئۆسۈملۈك يىلتىزىنىڭ ھەركەتلىنىشىنى،
' O9 t( x' v& |: Jشاماللار سىلجىشى،تاشلارنىڭ نەپەسلىنىشىنى،
9 [1 P1 g; b$ j2 `, J; hتاغلارنىڭ كۆتۈرۈلۈپ يۈكسەكلىشىشىنى،
5 R1 D( e6 H3 z' ^! n$ k3 \جىلغىلار،ئويمانلارنىڭ چوڭقۇرلىشىشىنى،
7 B3 L5 ^6 ^/ s  Nتامچىلارنىڭ قوشۇلۇپ ئېقىندا ئۇلغۇيىشىنى،
+ G, O+ D9 v: U( Z3 E0 Bتىرىكلىك سۈيى-دەريالارنىڭ توختىماي ئېقىشىنى،
: J7 ]9 v0 H, |9 B+ Z$ Z( k2 rبەھەيۋەت ئۇلۇغ سەپ-لەكمىڭ ئاتلارنىڭ –
$ z; Q! m# ?- q0 i! Kتۇياقلىرىدىن ئوت چاچرىتىپ چېپىشىنى....- A! _$ K( _/ w% u
سېنىڭ ئۇدۇلىڭدا –پايانسىز زىمىن قوينىدا
% V, ?, l) `# G% f3 _مەۋجۇتلۇق ،ھاياتلىقنىڭ مەڭگۈ داۋاملىشىشىنى.% \, L' a% ~1 _
بىر قولىدا يوقلۇق- چەكسىز كائىناتنى،4 K, V4 O. Y; r$ P, \  V% F
يەنە بىر قولىدا مەۋجۇتلۇق،ھاياتلىقنى –
* V1 t, W0 {& J) x+ Pدەس كۆتۈرۈپ تۇرغان گىگانت زات-3 m+ m! M& z. }4 g' U
مەۋجۇتلۇق،-يوقلۇق تەڭرىسى –ئۇلۇغ كىشىنى!
0 f! W! I8 U8 m( ]0 F0 y3 D% L# \' O; U- E( {% B) l# `  y
ئەي پايانسىز بوشلۇق!
, [9 _& N7 b0 r" t1 eسەن-تەڭرىنىڭ ئاسمىنى.
1 G( Y" B* R5 }6 vزىمىن-تەڭرىنىڭ زىمىنى.- Z7 t8 e5 g/ S; u  {3 H2 G
مەن-تەڭرىنىڭ ئادىمى.  P6 L1 y, |- W$ J+ r3 {

3 \+ n. g2 d3 w  w3 f2 z1. ئەزىز ئەپەندى، سىزچە، مەزكۇر «ئۇلۇغ كىشى»نىڭ بىر قولىدا «يوقلۇق»، يەنە بىر قولىدا «بارلىق» (مەۋجۇتلۇق) بولسا، ئۇنداقتا بۇ كىشىنىڭ زاتى قايسىسىغا تەۋە بولىدۇ؟
/ n( L3 V7 @6 E& T' T! T$ ]0 `2. يەنە بىرى، سىز «پايانسىز بوشلۇق»نىمۇ «يوقلۇق» مەنىسىدە ئىشلىتىپسىز. بۇ تەبىئىي دۇنيادا يوقلۇق بار بولسا، ئۇ قانداق تەرەزدە بار؟ سىزچە بوشلۇق بىلەن يوقلۇقنى راستىنلا بىر دەپ قارامدۇق؟; X" [; K; b* z# U2 [% c
3. بۇ تېكىستتىكى مەن ئۆزىنى «تەڭرىنىڭ ئادىمى» دەپ جاكارلىدى. تەڭرىنىڭ ئادىمى بىلەن تەڭرىنىڭ قانداق مۇناسىۋىتى بار (ياكى يوق)؟ ئۇنىڭ  تېكىستكە خاس ئەھمىيىتى نېمە دەپ قارايسىز؟
+ b2 ]% S7 N5 e* R' ^% ?( g8 N4 k4. تېكىستتىكى مەن بوشلۇققا خىتاپ قىلىش ئارقىلىق «يوقلۇق»قا خىتاپ قىلماقچىمۇ ياكى «تەڭرى»گە خىتاپ قىلماقچىمۇ؟ ۋەياكى «بارلىق» قىمۇ؟
2 s) U$ l! Z) X1 E بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   پاسئان تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-8-9 14:40  * R9 A$ F/ G* P8 s* f% A

0 E- \4 v9 `5 x$ k* r# ~4 H' K

پاسىئانغا :' T! g8 L$ c$ w3 m

7 H: o. F( S1 u0 Z3 P, i5 E4 U. v  سىز جاۋاپ بەرگىلى بولىدىغان ھەم جاۋاپ بەرگىلى بولمايدىغان سۇئاللارنى ئوتتۇرغا قويۇپسىز.ئاۋال جاۋاپ بەرگىلى بولىدىغان قىسمى توغۇرلۇق توختىلىپ،ئاندىن جاۋاپ بەرگىلى بولمايدىغان قىسمى ھەققىدە ئەسكەرتىپ ئۆتەي.% }3 M( T6 \7 O- A& {2 ?& t

; [( _' f/ P0 ? 1-سۇئالىڭىز ئاددىي بولغان بىلەن ئەمىليەتتە ناھايىتى قىيىن سۇئال: «ئۇلۇغ كىشى»يەنى «مەۋجۇتلۇق،-يوقلۇق تەڭرىسى » نەچچە مىڭ يىللار مابەينىدە ھەرخىل تىللاردا ھەرخىل نامدا ئاتىلىپ كەلدى.تەڭرىنىڭ مەۋجۇت ئىكەنلىكىگە ئىنسانلار بۇنىڭدىن ئالتە-يەتتە مىڭ يىللار ئىلگىرلا چۈمپۈتكەن.تەڭرى-مەۋجۇتلۇق نەزىرىدە يوقلۇقتا،يوقلۇقنىڭ نەزىرىدە مەۋجۇتلۇق ئىچىدە بارلىقىنى داۋام قىلىدىغان تەڭداشسىز قۇدرەت ئىگىسى.تەڭرى ئەزەلدىن شەكىلسىز،جىنسىز دەپ قىياس قىلىنىپ كەلگەن.تەڭرى ئادەمدىن،مەۋجۇتلۇقتىىن تاشقىردىكى،يوقلۇقتىن-تاشقىردىكى-مەۋجۇتلۇقتىكى،قانۇنىيەتنىڭ تېشىدىكى قانۇنىيەتسىزلىكتىكى ھەممىنى ئىدارە قىلىپ تۇرغۇچى قۇدرەت ئىگىسى.شۇڭا تەڭرى پەقەت ئۆزىگىلا تەۋە بولغۇچى،مەۋجۇتلۇقنى يوقلۇققا تۇتاشتۇرغۇچى،يوقلۇقتا مەۋجۇتلۇقنى پەيدا قىلغۇچى بىردىن-بىر قۇدرەت ئىگىسىنىڭ نامى.
0 h! Y" l& P0 \  k1 O2:سۇئالىڭىزغا جاۋابىم: بوشلۇق-يوقلۇقنىڭ كۆرگىلى بولىدىغان لېكىن تۇتقىلى بولمايدىغان شەكىللىرىنىڭ بىرى.ئاسمان بوشلۇقى-كائىنات،مەۋجۇتلۇق ئاراللىرىنىڭ بوشلۇقىدۇر.مىليارتلىغان ئاسمان جسىملىرى شۇ بوشلۇقتا يىگانە ئارالدەك مەۋجۇت بولۇپ تۇرىدۇ.بىر سەييارە بىلەن يەنە بىر سەييارە بوشلۇق (يوقلۇق ) ئارقىلىق ئايرىلىپ تۇرىدۇ.. Q" b0 c: H) |. Z1 P3 n
يەر شارى ھاياتلىق ئاراللىرى ماكانلاشقان زىمىن بوشلۇقىدۇر.ئادەم بىلەن ھايۋان،ئادەم بىلەن ئوسۈملۈك ئوتۇرسىدا يوقلۇق -يەر بوشلۇقى (ئارىلىق) مەۋجۇت.كۆرۈنۈش لېكىن تۇتۇق بەرمەسلىك يوقلۇقنىڭ بىر خىل شەكلى،كۆرۈنمەسلىك لېكىن قىياس قىلغىلى بولۇشمۇ يوقلۇقنىڭ بىر خىل شەكلى.ئاڭلانماسلىقمۇ يوقلۇقنىڭ بىر خىل شەكلى.ئۆلۈم-يوقۇلۇشمۇ يوقلۇقنىڭ بىر خىل شەكلى.بوشلۇق -بىر مەۋجۇدىيەت بىلەن يەنە بىر مەۋجۇدىيەت ئوتتۇرسىدىكى يوقلۇق-مەۋجۇدىيەتسىزلىكتۇر.
! U/ x& X4 k; U6 d5 x- N3 G9 ^# Cئۈچۈنچى سۇئالىڭىزغا جاۋابىم:  جاۋاپ ئاددىي:ياراتقۇچى بىلەن يارالغۇچىنىڭ مۇناسىۋىتىدۇر.يوقلۇقنى ( ئالەم بوشلۇقىنى) ۋە بارلىقنى (مەۋجۇدىيەت ،ھاياتلىقنى) ياراتقان تەڭرى ئىنسانلارنىڭمۇ ياراتقۇچىسىدۇر.يوقلۇقنىڭ بارلىقنى ئۆزگەرتىشكە،بارلىقنىڭ يوقلۇقنى ئۆزگەرتىشكە قۇدرىتى يوق.بارلىق بىلەن يوقلۇقنى تەڭشەپ تۇرۇش پەقەت تەڭرىنىڭ ئىلكىدىكى ئىش.ھەممە-ھەممە تەڭرىگە مەنسۇپ بولغاندەك مەنمۇ تەڭرىنىڭ ئادىمى .5 p9 R8 Z; K( i( U. Z
تۆتىنچى سۇئالىڭىزغا جاۋابىم: بۇ بەك موھىم سۇئالكەن.ئەسلى ئاۋالقى ئۈچ سۇئالنى سورىماي 4-سۇئالنى سورىسىڭىز بوپتىكەن.چۈنكى يوقلۇقنىڭ ئەھمىيىتى،رولى،ئۇلۇغلۇقى بارلىققا -مەۋجۇدىيەتكە،ھاياتلىققا،تەڭرىگە باغلىنىش ھالتىدىلا ئايان بولىدۇ.ئۆلۈم نىمە ئۈچۈن زىل-زىلە قوزغىيالايدۇ؟ چۈنكى ئۇ يوقلۇق.ئاقار يۇلتۇزنىڭ غايىپ بولىشى نىمە ئۈچۈن ھەيرانلىق قوزغايدۇ؟ چۈنكى ئۇمۇ يوقلۇق.يوقلۇقنى ئايرىم قويغاندا ياكى يوقلۇق ئايرىم تۇرغاندا دەرۋەقە ھېچنىمە ئەمەس! لېكىن يوقلۇق يالغۇز تۇرمايدۇ.مەۋجۇتلۇقنى پەيدا قىلغۇچى ياكى مەۋجۇتلۇقنىڭ مەنزىلگاھى سۈپىتىدە مەۋجۇتلۇق بىلەن باغلىنىپ تۇرىدۇ.قىسقىسى يوقلۇق -مەۋجۇتلۇقنىڭ يەنە بىر يۈزىدۇر.يوقلۇق ئۆلۈم بولۇپ زاھىر بولغاندا ئوخشاشلا ھاياتلىق بىلەن باغلىنىدۇ.ھاياتلىققا باغلانمايدىغان ئۆلۈم يوق.$ u# h7 t! o: Y6 |
  مەن بوشلۇققا خىتاپ قىلىش ئارقىلىق يوقلۇقنىڭ مەۋجۇتلۇققا،ھاياتلىققا،ھەممە-ھەممىنى بىنا قىلغۇچى تەڭرىگە باغلىنىدىغانلىقىنى ،تەڭرىنىڭ ھەممىنى ئورۇنلاشتۇرغۇچى ئىكەنلىكىنى،مەۋجۇتلۇق قانچە مېھىرلىك بولسا،يوقلۇقنىڭمۇ شۇنچە سېھىرلىك ئىكەنلىكىنى تەسەۋۇر ئارقىلىق باغلاپ زاھىر قىلماقچى ئىدىم....
" @; C+ x0 s6 c* z2 ~7 N3 }; O, z  M; W% ?1 J3 ?7 I* f8 b4 T/ {
    ئەمدى جاۋاپ بەرگىلى بولمايدىغان قىسمىنى ئەسكەرتەي.. Y5 `( {. W7 ^3 ]
يۇقۇرقى جاۋاپقا ئالدى بىلەن ئۆزۈم قانئەتلەنمەيمەن.سىزمۇ ۋە باشقىلارمۇ رازى بولمايدۇ.چۈنكى سىز سۇئاللاردا ئوتتۇرغا قويغان يوقلۇق،مەۋجۇتلۇق،ھاياتلىق ،تەڭرى ئاتالغۇلىرى ئەلمىساقتىن بۇيان كىشىلەرنى ئويغا ئۈندەپ كېلىۋاتقان ئۇقۇملار بولۇپ ،قىسقا پىكىر بىلەن جاۋاپ بەرگىلى بولمايدۇ.موھىمى تولۇق جاۋاپ بەرگۈدەك ئۇلۇغ ئۆتكۈر تەپەككۈر مەندە يوق....بۇ ئەسكەرتىشنىڭ بىرىنچىسى.9 V, f: B" A  Q3 P
شئېىر دېگەن نىمە ؟ بىر تەسەۋۇرنىڭ ھەرىپلەرگە ئايلاندۇرۇلۇپ نامايەن بولۇشى.تەسەۋۇر يېرىم ھالىتىدا تۇرىدۇ.ئۇ پۈتۈنلىشەلمەيدۇ. چۈنكى تەسەۋۇر قىلغۇچى ئاسمان -زىمىننىڭ،تەڭرىنىڭ ئۆزى ئەمەس،شەيى،مەۋجۇتلۇق يوقلۇقنىڭ ئۆزى ئەمەس.ئۆزىنى ئۇلارنىڭ ئورنىغا قويغان تەقدىردىمۇ كىچىكىنە تەسەۋۇر چېقىنىدا چەكسىز كەڭلىك ۋە چەكسىز چوڭقۇرلۇقنى يورۇتۇپ بېرەلمەيدۇ.ئىپادە قىلالمايدۇ.پەقەت غىل-پال شولىنى يورۇتۇپ بېرەلەيدۇ.بۇ ئەسكەرتىشنىڭ ئىككىنچىسى" _3 l& s1 d! g' n# a% H# Z
. K9 R- X2 n' K4 |0 e+ z
    تەڭرى مەسىلىسىدە بىز زىيادە ئىنچىكىلەشكە ،ئىچكىرلەشكە پېتىنالمايمىز.تەپەككۈرنىڭ ماكرۇلۇق چوڭقۇرلۇقى ۋە كەڭلىكى يار بەرمەيدۇ.يوقلۇققا ئىچكىرلەپ كىرىپ بولالمايسىز.ئۇ چەكسىز مەۋھۇملۇق بولغاچقا بىزدىكى چەكلىك ئاڭ يار بەرمەيدۇ.4 ]9 f! w7 I* P" X8 o7 O. d
  مۇشۇنچىلىك ئەسكەرتەي.قالغىنىنى ئۆزىڭىز ھېس قىلىۋالسىڭىز ئەڭ ياخشى بولىدۇ.
3 v! z' Q1 X% ~' e- }

ئەزىز ئەپەندى، ئۆز مەيدانىڭىزنى ياخشى شەرھىيلەپسىز.
  l- |! N. F+ R1 i, s4 gبىرىنچى جاۋابىڭىزغا نىسبەتەن ئېيتقاندا، سىز «تەڭرى»نى «بارلىق» ۋە «يوقلۇق»تىن تاشقىرى دەپ قارايدىكەنسىز. بۇ چاغدا تەڭرى «بار»مۇ ئەمەس، «يوق»مۇ ئەمەس بولىدۇ-دە، ئۇنىڭ لوگېكىلىق ئاساسى يېمىرىلىدۇ.
9 S, L6 q1 b  }6 z# ~ئىككىنچى جاۋابىڭىزغا قارىغاندا، سىزنىڭ يوقلۇقنى چۈشىنىشىڭىزدە ئېغىر گاڭگىراش، قورقۇش مەۋجۇتكەن. چۈنكى، فىزىكا نۇقتىسىدىن ئېيتقاندا، بوشلۇق قانداقتۇر يوقلۇققا تەڭ ئەمەس، ئۇمۇ بىر خىل ئوبيېكتىپ بارلىقتۇر. يوقلۇق - ھېچبولمىغاندا بىزدىن  مېتافىزىكىلىق مەيدان تەلەپ قىلىدىغان ئىدىئال ئۇقۇمدۇر. & U1 i! f0 \. o: K
ئۈچىنچى جاۋابىڭىزغا قارىغاندا، سىز يەنە مەۋجۇدىيەت بىلەن مەۋجۇتلۇقنىڭ پەرقىنى ۋە نېمىلىكىنى تېخىمۇ چوڭقۇر ھېس قىلىشىڭىز كېرەككەن. چۈنكى، بۇ جاۋابىڭىزدا بوشلۇق، يوقلۇق، تەڭرى، مەۋجۇدىيەت، مەۋجۇتلۇق ئۇقۇملىرىدا، ئۇلار ئۆز ئىچىگە ئالغان مەنىلەرنى ئۆزئارا ئارىلاشتۇرۇپ قويۇش خاھىشى كۆرۈلۈپتۇ. سىز بۇ ھەقتە مۇھاكىمە قىلماقچى بولسىڭىز ياكى فىزىكىغا ھۆرمەت قىلىشىڭىز، ياكى مېتافىزىكىغا ھۆرمەت بىلدۈرۈشىڭىز كېرەك.  ھەرئىككىلا مەيداندا تۇرغىلى بولمايدۇ. ئەمەلىيەتتىغۇ بۇ دىن بىلەن ئىلىم-پەن ئوتتۇرىسىدىكى ئۇزاق مۇساپىلىك ئىچكىي زىددىيەتنىڭ ئىپادىسى!
* L' c8 x7 y. i8 Xئەمما، مۇنداق بىر دوستانە ئەسكەرتىشنى چوقۇم بېرىشىم زۆرۈر:  L. ?% H! r$ X4 P1 |; U& T
سىز يوقلۇق، تەڭرى، مەۋجۇدىيەت... كە نىسبەتەن، ئەقلىي ئىنكاسلىرىڭىزدىن كۆرە شېئىر دەپ قارىغان تېكىستلىرىڭزدە تېخىمۇ ئەركىنراق بولالايدىكەنسىز. بۇنداق زور تېمىلاردا خۇلاسە چىقىرىشتىن ساقلىنىپ، بارغانچە ئىچكىرىلەپ كىرىشنى تاللاش تېخىمۇ ئاقىلانىلىك بولىدۇ.
) z5 J" t( N4 F0 O" H

پاسئان ئېزىز ھېيت كۈن ئەپەندىگە ناھىيىتى سىلىق، راھەت گەپ قىپتۇ. قايسى كۈندىكى سەپرالىقىم بولغان بولسا ئېزىز ھېيت كۈن ئەپەندىنىڭ 18-قەۋەتتىكى جاۋابىدا كۆرۈلگەن، پاسئان كۆرسۈتۈپ بەرگەن پەلسەپىۋى نۇقتىلاردىكى بىسەرەمجانلىقنى زاكۇن بىلەن كۆرسۈتۈپ بېرىشكە مەجبۇر بولۇپ قېلىشىم مۈمكىن ئىدى.
& Y6 N7 {+ \/ d0 c& h* @3 Oئېزىز ھېيت كۈندەك مەزكۇر مۇنبەردىكى، مەزكۇر تۈزۈلمە ئىچىدىكى خېلى نام-ئاتىقى بار بىر ئەدىپنىڭ خۇدا ۋە مەۋجۇدىيەتكە بولغان دىنىي ۋە پەلسەپىۋى جەھەتتىكى چۈشەنچىسى مۇشۇ بولغان بولسا مەتبۇئاتلىرىمىزدىكى تەلەپنىڭ ئۇ قەدەر تۆۋەن بولىشى بىكار ئەمەسكەن.

( d* \# h% S" c& `
مەنمۇ ئىلگىرى شۇنداق سىقىلاتتىم.

پاسىئان :
* e4 w' g: Z" z; Y6 {3 y% G9 ?. F# F9 o4 a0 ~) D. j
  چۈشىنىش ئوتتۇرسىدىكى پەرق-ھاڭنىڭ بولىشى تەبىي ئىش.گىرمانىيىلىك مەۋجۇدىيەتشۇناس ئېرنىست ھېكىل 1899-يىلى يازغان «ئالەمنىڭ سىرى »ناملىق كىتاپتا سىز ئېيتقاندەك بوشلۇقنىمۇ مەۋجۇتلۇق دائىرسىگە فىزىكا نوقتىسىدىنلا ئەمەس مەۋجۇدىيەتچىلىكنىڭ كۆپ خىل نەزرى نوقتىسىدىن كىرگۈزگەن.مەن خېلى بۇرۇنلا كۆرگەن..../ @* ^5 N& d0 S* m
مەن بارا-بارا مەۋجۇتلۇق ئايرىم ،يوقلۇق ئايرىم ئۇقۇم بولسىمۇ ئايرىم داۋام قىلماستىن بەلكى بىر-بىرىگە باغلانغان ھالدا بىرلىكتە داۋام قىلىدىغانلىقىنى تونۇپ يەتتىم.شۇڭا ماتىريالىزىم نەزرىنىمۇ،ۋە يوقلۇق نەزرىنىمۇ ئىنكار قىلمايمەن...زور ئۇقۇملارنى بىر خىل نوقتىدىنلا ئەمەس كۆپ خىل نوقتىنىڭ كېسىشمە ھالىتىدە چۈشىنىش مۇۋاپىق دەپ ئويلايمەن...مېنىڭ چۈشەنچەم ئۆزۈمگە توغرا.سىزنىڭ چۈشەنچىڭىزمۇ ئۆزىڭىزگە توغرا.
6 R$ |4 j+ O8 F/ R! Jبۇ جەھەتتە تالاش-تارتىش قىلىش ئارقىلىق بىر-بىرىمىزنى قايىل قىلىپ بولالمايمىز.1 X) S8 }0 g! Y4 ?
مېنىڭ ئەقلى ئىنكاس يېزىشىم سىزنىڭ سۇئالىڭىزغا قىسمەن جاۋاپ بېرىش يۈزىسىدىن بولدى.چۈنكى سىز ۋاقتىڭىزنى چىقىرىپ ۋە زېھىن قويۇپ تېمامنى ئەستايدىل كۆرۈپ پىكىر قىلسىڭىز مەن جىم تۇرىۋالسام مۇۋاپىق بولمايتى.
8 L7 M; S3 P7 g8 r4 ]$ w* z# k$ C- M1 L6 y     شئېىردا ئەركىن پىكىر قىلىش  يۈزىسىدىن ئىچكىرلەش تەكلىپىڭىزنى ناھايىتى ئورۇنلۇق دەپ قارىدىم.چۈنكى بىز تەبىيپەنشۇناس ئەمەس.مەۋجۇدىيەت،ھاياتلىق،يوقلۇق سەۋەپلىرىنى تەتقىق قىلىش ۋەزىپىمىز يوق.شۇنداقلا بىز تىېلوگ-دىنشۇناس ئەمەس.تەڭرى تەتقىقاتچىلىقى بىلەن شۇغۇللىنىش بۇرچىمىز يوق.مەۋجۇتلۇق،ھاياتلىق،يوقلۇق،ئاسمان بوشلۇقى ۋە باشقا ھالەتلەر بىزگە تەسەۋۇر ۋە ئىلھام قوزغايدىغان مەنبە بولغاچقا بىز پەقەت شئېىرىي تەپەككۈر يۈرگۈزۈش بۇرچىمىزنى ئادا قىلالايمىز شۇنداقلا بۇ جەھەتتە بەلگىلىك ئورتاقلىقنىڭ كېسىشمە سىزىقىدا ئۇچىرشالايمىز.
0 _/ E" W, d& `# [% Z& |# A   يەنە بىر نوقتا شئېىرنى چۈشەندۈرگىلى بولمايدۇ.خۇددى مۇزىكىنى چۈشەندۈرۈپ بەرگىلى بولمىغاندەك.چۈشەندۈرگىلى بولىدىغىنى شئېىر ئەمەس شئېىر شەكلىدە ئېيتىلغان گەپتۇر.شئېىرنى پەقەت سەزگىلى -ھېس قىلغىلى بولىدۇ.شئېىردا تەسەۋۇر بىلەن تۇيغۇ يۇغۇرۇلۇپ كەتكەن بولىدۇ.تەسەۋۇر بولسا تۇيغۇ چىنلىقىغىغا ئۇيغۇن بولغان قۇراشتۇرۇلغان رىئاللىقتۇر.9 f" j, \2 t' ^
   مەن سىزنىڭ شئېىرلىرىڭىزدا ئۆزىڭىچە  بەدىي دۇنيا يارىتىشىڭىزغا تىلەكداشمەن.

. y& M) x; i: {3 S) Bسىز تەڭرىنىڭ يوقلۇق بىلەن بارلىقنى تەڭشەپ تۇرىدىغانلىقىنى قانداق بىلدىڭىز؟ ياكى بۇ خۇلاسىگە نېمىگە ئاساسەن كېلىپ قالدىڭىز؟ ئۆزىڭىزنىڭ ئۇنىڭ ئادىمى ئىكەنلىكىگە قانداق ئىسپاتىڭىز بار؟ ئاندىن بۇ بىلىشلىرىڭىزنىڭ شېئىر بىلەن بولغان ئوبيېكتىپ مۇناسىۋىتى قانچىلىك؟ بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   پاسئان تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-8-10 12:02  
9 F( n# S. h# e6 D9 R
& a' e; i% O) a2 X# z+ a

7 q6 H6 ~3 f+ }# X# k

  O: H& W% W; S5 v% Mئەزىز ئەپەندى، «ئالەمنىڭ سىرى» ناملىق كىتابنى مەنمۇ كۆرۈپ باققان. ئۇ مېنىڭچە «مەۋجۇدىيەتچىلىك» ھەققىدىكى كىتاب ئەمەس، بەلكى نەزەرىيە فىزىكىسىغا يېقىن كېلىدىغان ئاممىباب ئىلىم-پەن ئوقۇشلۇقى. ھېكىلمۇ مەۋجۇدىيەتچى ئەمەس،  ئىلمىي تەتقىقاتچى ۋە  ئالەمشۇناس. بىز نەزەردە تۇتقان «مەۋجۇدىيەت» ئۇقۇمى ھايدېگىر كۆزدە تۇتقان ئۇقۇم بىلەن بىردەكلىككە ئىگە. بۇ ئۇقۇم ھەققىدە كۆپرەك ئىزدىنىش نىيىتىڭىز بولسا ھايدېگىرنىڭ «مەۋجۇدىيەت ۋە ۋاقىت»، «مېتافىزىكىغا مۇقەددىمە»، «ئىدىيەۋىيلىشىشقا يۈزلىنىش»، «چىنلىقنىڭ ماھىيىتى»... قاتارلىق ئەسەرلىرىنى تەپسىلىي كۆرۈپ چىقىڭ.

ئۇلۇغ باش پىلانلىغۇچى * p3 m5 h5 ]5 v8 n9 b% I
+ {, P) m+ F- I5 W: i
ئەزىز ھېيت كۈن
& w7 d# w9 }# q1 s, C6 A! S
, q8 }6 n# l2 U# `2 v«كائىنات» دەپ ئاتىلىدىغان غايەت چوڭ زالدا 5 D# q% d! w8 t
قويۇلىدۇ دائىم «مەۋجۇدىيەت ۋە ھاياتلىق»ناملىق كىنو.8 h3 ]; Y6 R+ d8 B( h2 w
شۇ  كىنودا  ئاسمان-زىمىن پايانى يوق ئېكران.
& y4 b, y  n4 L( Q+ [5 a4 X0 H' Dدەرەخ،قۇش،ئادەم،ئاي،يۇلتۇزلار ....ئارتىس.
, K& G6 E) K6 j$ {0 N$ aئۇلار رولغا چىققۇچى ۋە روللارنى كۆرۈپ تۇرغۇچى.  s; }( `- p2 f* i/ W/ N1 t3 n  u
شۇ كىنو كۈندۈزىمۇ-كېچىسىمۇ قىزىيدۇ قالتىس.6 O$ a+ q( w) a7 s* e
8 [7 O9 ^* f5 W# [

3 S: l# K% g6 ]% tئەلمىساقتا قويۇلۇشقا باشلىغان شۇ كىنو،
+ q7 y# [( X2 G) \* ~ھازىرمۇ قىزىقارلىق تۈستە داۋام قىلماقتا.
1 _$ P1 A4 _) {. wپەردە كەينىدە -يوقلۇق چەكسىزلىكىدە،
+ r% k: j9 S& F% qيوقلۇق ئۇدۇلىدىكى-مەۋجۇدىيەت پايانسىزلىقىدا 9 U9 E; R+ X$ v& o$ |
شەكىلسىز ،جىنسىز مەۋجۇت بولىدىغان بۈيۈك بىر زات ،
# W& y7 v2 c1 x" D0 vشۇ مەڭگۈلۈك كىنوغا باش رىجىسورلۇق قىلماقتا.8 X0 d7 n4 n4 ~6 o8 j* v5 h3 z
بېشى ۋە ئاخىرى يوق شۇ كىنونىڭ
5 Z5 }9 `5 I6 m% g1 x  oكولمىناتىسە باسقۇچىغا يېتىپلا ! T, {5 J$ d5 B1 d7 I; c5 q. l7 A
بېشى يەنە يېڭىۋاشتىن باشلىنىدۇ.. y6 O' X; L0 U$ d
ئاخىرى تالاي-تالاي تەكرارلىنىدۇ.9 Y, k* }* [4 O
ئېكران،-سەھنە ئالماشمايدۇ., [0 y: [7 Y' A% `% d) c2 b# j2 k
پەقەت رول ئالغۇچى ئارتىسلار ئالمىشىپ يېڭىلىنىدۇ.' _+ i6 n  Q$ y: ^
كىنو ۋەقەلىكى ھاياتلىق،مەۋجۇتلۇق تاشقىرسىدىكى ) Y" X0 P2 u: M" [
قۇدرەتلىك بۈيۈك زات تەرپىدىن ئورۇنلاشتۇرۇلىدۇ.
9 d& O  m, X; K6 Q: Sشۇ ئورۇنلاشتۇرۇلۇش «تەقدىر»دەپ ئاتىلىدۇ.' G, p. R5 p6 q8 O

* U+ X2 [( s* V$ oبىز -جانلىقلار،مەۋجۇداتلار رولغا چىققۇچى.# P) c/ X; ?" L/ R" X9 N" G
يەنە شۇ كىنونى كۆرۈپ-كۆرۈپ قانمىغۇچى.1 }* |( T: B) w- {
كۆرۈنمەس بۈيۈك  زاتنىڭ ئارغامچىسىدا،+ h( |3 H1 s: R( v
تۇغۇم بىلەن ئۆلۈمنىڭ ئارلىقىدا يۈگۈرگۈچى.
% |9 j/ K  g& `8 M5 {پەقەت مەۋجۇت بولۇپ تۇرغۇچى!+ D" \+ D$ w$ U9 G5 v) w$ s0 J+ G

: M# K2 J+ Y# p8 d+ wئىگە بولالمايدۇ ھېچكىم ۋە ھېچنىمە ئۆزىگە.
" h  ]2 N' S. m+ c2 g: E6 Kئىگە بولمىغاچ ئۆلمەسلىك،-يوقالماسلىق قۇدرىتىگە.
$ ~8 o' t7 w  _1 Bھەممە-ھەممە ئۆلۈمگە-يوقلۇققا يۈزلەنگەندە
; D) D% }5 h- f' V# j& mئۆزلىرىنى بۈيۈك زاتنىڭ ياراتقىنىغا چۈمپۈتىدۇ.
' X( B" D4 B' N/ m4 W. Iمەۋجۇت بولۇش ،ياشاشنىڭ -
, A6 o/ ?# q0 x# V* K4 Tرولغا چىقىش ئىكەنلىكىنى سېزىپ،# \5 E5 d( _4 m
يېڭى ئارتىسلارغا ئورۇن بوشۇتۇپ يىتۈپ كېتىدۇ.% j* C$ }, w& o( c# }9 t. h. R
مەڭگۈ قالىدۇ بۈيۈك زات يىگانە 0 C5 y8 }6 g; I* w& }9 O0 ~
تۈگىمەس كىنو ۋەقەلىكىنى پىلانلاپ.4 L  f" @$ J8 e( |, \- K
تۈگەشكە ئاز قالغاندا مۇققەدىمىنى يېڭىلاپ.
8 x9 |( P! {$ ~0 l2 E" Mشۇ بۈيۈك زات بار دېيىلسە كۆرۈنمەيدۇ.
" ]9 I6 F( p; r$ pيوق دېيىلسە بارلىقىنى ھېس قىلدۇرىدۇ.7 Z2 }3 b) S0 c
شۇ بۈيۈك زات كىنونى باش پىلانلىغۇچى.
* b8 R8 J. J: Fبىز ھەممىمىز كىنودا رولغا چىقىشتا يېڭىلانغۇچى.

دېڭ شياۋپېڭمۇ ئۇ. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   بۆسەر تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-8-10 12:33  
! R: Z9 ~; G' S$ ^% I, F3 _, t; A3 S, I- }% ]

سىز تەڭرىنىڭ يوقلۇق بىلەن بارلىقنى تەڭشەپ تۇرىدىغانلىقىنى قانداق بىلدىڭىز؟ ياكى بۇ خۇلاسىگە نېمىگە ئاساسەن كېلىپ قالدىڭىز؟ ئۆزىڭىزنىڭ ئۇنىڭ ئادىمى ئىكەنلىكىگە قانداق ئىسپاتىڭىز بار؟ ئاندىن بۇ بىلىشلىرىڭىزنىڭ شېئىر بىلەن بولغان ئوبيېكتىپ مۇناسىۋىتى قانچىلىك؟
) ~* S6 O  R. d9 m* z بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   پاسئان تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-8-10 12:02  
5 v7 I& J  d& k8 `6 S. r( ^7 e
1 `3 h$ m( H- N( w( ]! l9 R9 {- yپاسىئان يۇقۇرقى 24-قەۋەتتىكى ئىنكاسىڭىزغا جاۋاپ بەرمەسلىك ئەڭ ياخشى جاۋاپ بولىدۇ دەپ ئويلايمەن.مېنىڭ قورقۇپتۇ دېسىڭىزمۇ ۋە ياكى جاۋاپ بەرگۈدەك ئاساسى يوقكەن دېسىڭىزمۇ مەيلى.5 }, P& U3 C6 n: I2 W1 a5 T( g
   25-قەۋەتتىكى «مەۋجۇدىيەت ۋە ۋاقىت » قاتارلىق كىتاپلارنى تەۋسىيە قىلغىنىڭىز ئورۇنلۇق.بىلىمنى موللاشتۇرۇش زۈرۈريەت.

مەنمۇ بىر دوستۇم بىلەن «مىكروفىلىم» ھەققىدە ئىزدىنىۋاتىمىز. ئۇ چاغدا بىزمۇ رېژىسور، سىنارىست بولۇپ قېلىشىمىز مۇمكىن. لېكىن بۇغۇ بەرىبىر «كائىناتنى پىلانلاش»قا ئوخشاش تەس ئىش ئەمەس.

ئۇ  -پەقەت  بىر  تەسەۋۇر. تەسەۋۇردا  قىيياسنىڭ سۈرەتلىنىشى.( ?. K; {& ]( L, `: u8 D' t$ v

3 b1 ~, p6 f! G6 D7 B# `