5 -  باپ پارتىيەنىڭ ئاساسىي قاتلام تەشكىلاتلىرى

29- ماددا: كارخانا، يىزا، ئورگان، مەكتەپ، پەن تەتقىقات يۇرتى ، كوچا –مەھەلە، ئىجتىمايى تەشكىلات، خەلىق ئازاتلىق ئارمىيەسىنىڭ لىيەندۇيى ۋە باشقا ئااسسىي قاتلام ئورنىدا ئۇچتىن ئارتۇق رەسمىي پارتىيە ئەزاسى بولسىلا، پارىتيەنىڭ ئاساسىي قاتلام  تەشكىلاتى قۇرلۇشى كىرەك .

پارتىيەنىڭ ئاساسىي قاتلام  تەشكىلاتلىرى خزىمەت ئىھتىياجىغا ۋە پارتىيە ئەزالىرنىڭ سانىغا قاراپ، يۇقۇرى دەرجىلىك پارىتيە تەشكىلاتنىڭ تەستىقى بىلەن پارىيەنىڭ ئاساسىي قاتلام  كومۇتىتنى، باش ياچىكا كومۇتىتنى،ياچىكا كومۇتىتنى ئايرىم –ئايرىم  تەسسى قىلدۇ.ئاساسىي قاتلام كومۇتىتنى پارىتيە ئەزالىرى يىغىنى ياكى قۇرۇلتىيى سايلام ئارقىلىق  ھۇجتۇقا كەلتۇردۇ،باش ياچىكا كومۇتىتى ۋە ياچىكا كومۇتىتنى پارىتيە ئەزالىرى يىغىنى سايلام ئارقىىلق ھۇجۇتقا كەلتۇردۇ.ئەزا نامزاتىنى پارىيە ئەزالىرى ۋە ئامىدىن كەڭ كولەمدە پىكىر ئىلىش  ئاساسىدا ئوتتۇرغا قۇيۇشى كىرەك .

30-ماددا: پارىيەنىڭ ئاساسىي قاتلام كومۇتىتلىرنىڭ ھەر نوۋەتلىك ۋاكالەت مۇددىتى  ئۇچ يىلدىن بەش يىلگىچە  بولۇدۇ، باش ياچىكا كومۇتىتى،ياچىكا كومۇتىتنىڭ ھەر نوۋەتلىك ۋاكالەتلىك مۇددىتى  ئىككى يىل ياكى ئۇچ يىل بۇۇلدۇ.ئاساسىي قاتلام كومۇتىتلار، باش ياچىكا كومۇتىتلىرى، ياچىيكا كومۇتىتلىرنىڭ شۇجى، مۇئاۋىن شۇجىلىرى، سايلاپ چىقىلغاندىن كىيىن يۇقۇرى دەرجىلىك پارىيتە  تەشكىلاتىغا تەستىقلىتىشى كىرەك .

31- ماددا:  پارتىيەنىڭ ئاساسىي قاتلام تەشكىلاتلىرى –پارتىيەنىڭ ئاساسىي  قاتلام ئىجتىمايى تەشكىلاتلاردىكى جەڭگىۋار  قورغىنى، پارىيەنىڭ بارلىق خىزمىتى ۋە جەڭگىۋارلىقىنىڭ ئاساسى. ئۇنىڭ ئاساسى ۋەزىپىسى :

(1)پارىيەنىڭ لۇشيەن، فاڭجىن، سىياسەتلىرنى تەشۋىق قىلش ۋە ئىجرا قىلىش، پارتىيە مەركىزى كومۇتتىنىڭ،يۇقۇرى دەرجىلىك تەشكىلاتنىڭ ۋە ئوز تەشكىلاتنىڭ قارارلىرنى تەشۋىق قىلش ۋە ئىجرا قىلىش، پارىيە ئەزالىرنىڭ ئاۋانگىراتلىق ۋە نەمۇنىلىك رولنى تولۇق جارى قىلدۇرۇپ،پارىيە ئىچى ۋە سىرتىدىكى كادىرلار بىلەن ئاممىنى ئىتىپاقلاشتۇۇرپ ۋە ئۇيۇشتۇرۇپ،ئوز ئورنىغا يۇكلەنگەن ۋەزىپىلەرنى تىرشىپ ئۇرۇنداش .

(2) پارتىيە ئەزالىرنى ماركىسىزىم –لىنىىنزىم، ماۋزىدوڭ ئىددىيسى، دىڭشاۋپىڭ نەزىريىسىۋە ‹‹ئۇچكە ۋەكىللىك قىلش ››مۇھىم ئىددىيسىنى،ئىلمىي تەرەقىيات قارشىنى، پارتىيەنىڭ  لۇشىيەن، فاڭجىن، سىياسەتلىرى ۋە قارارلىرنى، پارتىيەگە دائىر ئاساسىي بىلىملەرنى،پەن – مەدىنيەت بىلىملىرنى،قانۇن ۋە كەسپىي  بىلىملەرنى، قانۇن ۋە كەسپىي بىلىملەرنى  ئەستايدىل ئۇگۇنىشكە ئۇيۇشتۇرۇش.

(3) پارتىيە ئەزالىرنى تەربىيلەش، باشقۇرۇش، نازارەت قىلىش ۋە پارىتيە ئەزالىرى  ئۇچۇن  مۇلازىمەت قىلش، پارتىيە ئەزالىرنىڭ ساپاسىنى ئۇستۇرۇش، پارتىيەۋىلىكنى كوچايتىش، پارتىيەنىڭ تەشكىلى تۇرمۇشىنى چىڭتىش، تەنقىت ۋە ئوز-ئوزىنى تەنقىتنى قانات يايدۇرۇش، پارىيە ئىنتىزامىنى قوغداش ۋە ئىجرا قىلىش،پارتىيە ئەزالىرنىڭ ئوز مەجبۇريىتىنى ھەقىقىي ئادا قىلشىغا  نازارەتچىلىك قىلش، پارىتيە ئەزالىرنىڭ ھوقۇقىنىڭ دەخلى- تەرۇزغا ئۇچۇرماسلىقىغا   كاپالەتلىك قىلش.كوچمە پارىتيە ئەزالىرنى باشقۇرۇشنى  كوچەيتىش ۋە ياخشىلاش .

(4)ئامما بىلەن زىچ مۇناسىۋەت  باغلاش، ئاممىنىڭ  پارتىيە ئەزالىرى ۋە اپرىتيەنىڭ خىزمىتى توغرىسىدىكى  تەنقىت ۋە پىكىرلىرنى دائىم ئىگەللەپ  تۇرۇش، ئاممىنىڭ ھەققانى ھوقۇق ۋە مەنپەتىنى  قوغداش، ئاممىغا قارتىلغان ئىدىيۋى- سىياسىي  خىزمەتنى ياخشى ئىشلەش.

(5) پارىتيە  ئەزالىرنىڭ ۋە ئاممىنىڭ ئاكتىپلىقى،ئىجاتكارلىقىنى تولۇق جارى قىلدۇرۇش،ئۇلارنىڭ ئارسىدىكى مۇنەۋەر ئىقتىساسلىق خادىملارنى  بايقاپ، يىتىشتۇرۇرپ ۋە كورسىتىپ،ئۇلارنىڭ  ئىسلاھات ئىچىۋىتىش ئىشلىرى ۋە سوتسىيالىستىك زامانىۋىيلاشتۇرۇش  قۇرلۇشىغا ئوزىنىڭ ئەقل  پاراسىتىنى  بىغىشلىشىغا ئىلھام  بىرىش ۋە مەدەت بىرىش  .

(6) پارتىيەگە  كىرىشنى ئىلتىماس قىلغان ئاكتىپلارنى  تەربىيلەش ۋە يىتىشتۇرۇش، پارتىيەگە  ئەزا قۇبۇل قىلش جەھەتتىكى دائىملىق خىزمەتنى ئوبدان ئىشلەش، ئىشلەپچىقىرىش، خىزمەتنىڭ بىرىنچى سىپىدىن ۋە ياشلار ئارسىدىن پارىتيگە ئەزا قوبۇل قىلشقا ئەھمىيەت بىرىش كىرەك .

(7) پارتىيەلىك كادىرلارنىڭ ۋە باشقا ھەرقانداق خادىمنىڭ دولەت قانۇنىغا ۋە مەمۇرى ئىنتىزامغا،دولەتنىڭ مالىيە ئىقتىسات نىزاملىرىغا ۋە كادىرلار تۇزۇمىگە  قاتتىق رۇئايە قىلشىغا، دولەتنىڭ كولىكتىپنىڭ ۋە ئاممىينىڭ مەنپەتىگە چاڭ سالماسلىققا  نازارەتچىلىك قىىلش.

(8) ناچار خائىشلارغا ئاڭلىق قارشى تۇرۇش،قانۇنغا خىلاپ ھەرخىل جىنايى قىلمىشلارغا قارشى قەتتى كورەش قىلش توغرىسىدا پارتىيە ئەزالىرىغا ۋە ئاممىغا تەربىيە بىرىش .

32-ماددا: پارتىەينىڭ مەھەللە، يىزا، بازارلىق ئاساسىي قاتلام كومۇتىتلىرى ۋە كەنىت مەھەللە تەشكىلاتلىرى ئوز رايۇننىڭ خىزمىتىگە رەھبەرلىك قىلدۇ، مەمۇرى تەشكىلاتلارنىڭ ئىختىسادىي تەشكىلاتلارنىڭ ۋە ئامما ئاپتۇنۇمىيە تەشكىلاتلىرنىڭئوز خىزمەت ھوقۇقىنى  تولۇق يۇرگۇزشىگە  مەدەت بىردۇ ۋە كاپالەتلىك قىلدۇ .

پارتىيەنىڭ دولەت كارخانلىرى ۋە كوللىكتىپ كارخانلىردىكى  ئاساسىي قاتلام تەشكىلاتلىرى سىياسىي يادرۇلۇق رولنى جارى قىلدۇرۇپ، خىزمەتنى كارخانىلارنىڭ ئىشلەپچىقىرىش،ئىگلىك باشقۇرشىنى دەۋىر قىىلپ قانات يايدۇردۇ.پارتىيە ۋە دولەتنىڭ فاڭجىن ،  سىياسەتلىرنىڭ  شۇ كارخانىلاردا ئىزچىللاشتۇرلۇشى، ئىجرا قىلنىشىغا كاپالەتلىك قىلدۇ ۋە نازارەتچىلىك قىلدۇ ؛  ياچىكىلار يىغىنى، مۇدىريەت،نازارەتچىلىك  ھەييىتى ۋە دىرىكتۇر (زاۋۇت باشلىقى )نىڭ ئوز خىزمەت ھۇقۇقىنى قانۇن بۇيىنچە  يۇرگۇزشىگە مەدەت بىردۇ ؛ جان –دىل بىلەن ئىشچى خىزمەتچىلەر ئاممىسىغا تايىنىپ ئىشچى –خىزمەتچىلەر قۇرۇلتىينىڭ خىزمەتنى قانات يايدۇرشىغا مەدەت بىردۇ ؛ كارخاننىڭ چوڭ –چوڭ مەسىلىلەر ئۇستىدە تەدبىر بەلگىلشىگە قاتنىشىدۇ؛ پارىتيە تەشكىلاتنىڭ ئوز قۇرلۇشىنى كۇچايتىپ ئىدىيۋى –سىياسى خىزمەتكە،مەنىۋىي نەدەنىلىك قۇرلۇشىغا ۋە ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى،كومۇنىسىتك ياشلار ئىتىپاقى قاتارلىق ئامىۋىي تەشكىلاتلارغا  رەھبەرلىك  قىلدۇ.

پارتىيەنىڭ ئومۇمىي مۇلۇكچىلىكتىن باشقا ئىختىسادىي تەشكىلاتلاردىكى ئاساسىي قاتلام تەشكىلالىرى،پارتىيەنىڭ فاڭجىن سىياسەتلىرنى ئىزچىللاشتۇردۇ، كارخانىلارنىڭ دولەتنىڭ قانۇن- نىزاملىرىغا ئەمەل قىلشىغا يىتەكچىلىك قىلدۇ  ۋە نازارەتچىلىك قىلدۇ،ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى،  كۇمۇنىستىك ياشلار ئىتىپاقى  قاتارلىق ئاممىۋىي تەشكىلالارغا  رەھبەرلىك قىلدۇ  ئىشچى خىزمەتچىلەر ئاممىسنى ئىتىپاقلاشتۇرۇپ ۋە ئۇيۇشتۇرۇپ ھەر قايسى تەرەپلەرنىڭ قانۇنىي ھوقۇق -مەنپەتىنى  قوغداپ ،كارخانىلارنىڭ ساغلام راۋاجىلنشىغا  تۇرۇتكە بۇلۇدۇ .

پارتىيەنىڭ مەمۇرى رەھبەر مەسئۇل بۇلۇش تۇزۇمى يولغا قۇيۇلغان كەسپىي ئورۇنلاردىكى ئاساسىي قاتلام تەشكىلاتلىرى سىياسىي يادرۇلۇق رولنى جارى قىلدۇردۇ.پارىتيەنىڭ پارتىكوم رەھبەرلىكىدە مەمۇرى رەھبەر مەسئۇل بولۇش تۇزۇمى يولغا قۇيۇلغان كەسپىي ئورگانلاردىكى ئاساسىي قاتلام تەشكىلاتلىرى چوڭ –چوڭ مەسىللەر ئۇسىتدە مۇھاكىمە ئىلپ باردۇ ۋە قارار  چىقردۇ  شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا مەمۇرى رەھبەرنىڭ ئوز خىزمەت ھوقۇقىنى تولۇق  يۇرگۇزشىگە كاپالەتلىك  قىلدۇ .

پارتىيەنىڭ ھەر دەرجىلىك پارتىيە ۋە دولەت ئورگانلىردىكى  ئاساسىي قاتلام تەشكىلاتلىرى مەمۇرى مەسئۇلنىڭ ۋەزىپىسىنى ئورۇندىشىغا،خىزمەتنى ياخشىلشىغا ھەمكارلىشىدۇ،مەمۇرى مەسئۇللارنى ئوز ئىچىگە ئالغان ھەر بىر پارتىيە ئەزاسى ئۇستىدىن نازارەتچىلىك قىلدۇ، ئوز ئورنىنىڭ كەسپىي خىزمىتىگە رەھبەرلىك قىلمايدۇ .

 

6- باپ :  پارتىيە كادىرلىرى

 

33- ماددا:  پارتىيە كادىرلىرى –پارتىيە ئىشلىرنىڭ تايانىچ كوچى، خەلىقنىڭ خىزمەتكارى. پارتىيە كادىرلارنى ھەم ئەخلاقلىق، ھەم قابىليەتلىك بولۇش پىرىنسىپى بۇيىنچە تاللاپ ئوستۇردۇ، ياخشىلارنىلا ئىشقا قۇيۇشتا چىڭ تۇرۇپ، ئوز يىقىنلىرنىلا ئىشقا قۇيشقا قارشى تۇردۇ، كادىرلار قۇشۇنىنىڭ ئىنقىلاۋىلىشىش، ياشلاشتۇرلۇشى، زىيالىىلشىشى ۋە ئىقتىساسلىشىشىنى تىرشىپ ئىشقا ئاشۇردۇ .

پارتىيە كادىرلارنى تەربىيلەشكە،يىتىشتۇرۇشكە،تاللاپ ئوستۇۇرشكە،ۋە سىناشقا بولۇپمۇ مۇنەۋەر ياش كادىرلارنى يىتىشتۇرۇش ۋە تاللاپ ئۇستۇرۇشكە  ئەھمىيەت بىردۇ  كادىرلار تۇزۇمى ئىسلاھاتىنى پائال ئىلگىرى سۇردۇ .

پارتىيە ئايال كادىرلارنى ۋە ئاز سانلىق مىللەت كادىرلىرنى يىتىشتۇرۇشكە ۋە تاللاپ ئوستۇرۇشكە ئەھمىيەت بىردۇ .

34- ماددا : پارتىيەنىڭ ھەر دەرجىلىك رەھبىرى كادىرلىرى پارتىيە ئەزالىرنىڭ مۇشۇنىزامنامىسىنىڭ 3- ماددسىدا بەلگىلەنگەن مەجبۇرىيەتلىرنى نەمۇنىلىك بىلەن ئادا قىلشى ھەمدە توۋەندىكىدەك ئاساسىي شەرىتلەرنى ھازىرلىشى كىرەك :

(1) ئوز بۇرچىنى ئادا قىلشتا زورۇر بولغان ماركىسىزىم ، لىنىنىزىم، ماۋزىدوڭ ئىددىيسى ۋە دىڭشاۋپىڭ نەزىريەسى سەۋيىسىگە ئىگە  بۇلۇش، ‹‹ئۇچكە ۋەكىللىك قىلش›› مۇھىم ئىددىيسىنى ئەستايدىل ئەمىليەتتىن ئوتكۇزۇش،ئىلمىي تەرەقىيات قارشىنى  باشلامچىلىق  بىلەن ئىزچىللاشتۇرش ۋە ئەمىللەشتۇۇرش،ئەمىىلي مەىسلىلەرنى ماركىسىزىملىق مەيدان، نۇقتى نەزەر، ئۇسۇل بىلەن تەھلىل قىلىش ۋە ھەل قىلشقا تىرشىش، ئۇگۇنىشكە ئەھمىيەت بىرىش،سىياسىغا ئەھمىيەت بىرش توغرا كەيپىياتقا ئەھمىيەت بىرشتە چىڭ تۇرۇش،ھەر ىىل بوران –چاپقۇننىڭ سىنىقىغا بەرداشلىق بىرىش.

(2) كومۇنىستىك ئۇلۇقۋار غايە ۋە جۇڭگۇچە سوتسىيالىستىك چىڭ ئىتىقاتقا ئىەە بولۇش،پارىتيەنىڭ ئاساسىي لۇشەنى ۋە تۇرلۇك فاڭجىن،سىياسەتلەرنى قەتتى ئىجرا قىىلش، ئىسلاھات ئىچىۋىتىشكە ئىرادە باغلاش، ئوزىنى زامانىۋىلاشتۇرۇش ئىشلىرغا بىغىشلاش، سوتسىيالىستىك قۇرلۇشتاجاپاغا چىداپ ئىگىلىك تىكلەش، توغرا نەتىجە  قارشىنى تۇرغۇزۇپ، ئەمىليەت ،خەلىق ، تارىخنىڭ سىنىقىغا بەرداشلىق بىرەلەيدىغان ئەمىىلي نەتىجە يارتىش .

(3) قەتتى ئىۇغىشماي ئىددىيدە ئازات بولۇش، ھەقىقەتنىى ئەمىليەتتىن ئىزدەش، دەۋىر بىلەن تەڭ ئىلگىرلەش، يول ئىچىپ يىڭىلىق   يارتىش، ئەستايدىل تەكشۇۇرپ تەتقىق قىلش، پارىتيەنىڭ فاڭجىن، سىياسەتلىرىنى ئوز رايۇنىنىڭ، ئوز تارمىقىنىڭ ئەمىليىتىگە  بىرلەشتۇرۇش، خىزمەتنى تازا ئۇنۇملۇك  قانات يايدۇرۇش، راسىت گەپ قىىلش، ئەمىىلي ئىش قىىلش، ھەقىقىي ئۇنۇم ھاسىل قىىلشقا تىرشىش، شەكىلۋازلىققا قارشى تۇرۇش .

(4) كوچلۇك ئىنقىلاۋىي ئىشچانلىققا ۋە سىياسىي مەسئۇليەتچانلىققا، ئەمىىلي تەجىربىگە  ئىگە بولۇش، رەھبەرلىك  خىزمىتىنىڭ ھوددىستىن چىقىدىغان تەشكىلاتچىلىق ئىقتىدارىغا، مەدىنيەت سەۋيىسىگە ۋە كەسپىي بىلىمگە ئىگە بولۇش .

(5 )خەلىق بەرگەن ھوقۇقنى توغرا ئىشلىتىش، قانۇن بويىنچە ئىش قىىلش، پاك بولۇش، خەلىق ئۇچۇن تىرشىپ ئىشلەش، ئوز ئەمىليىتىدە ئولگە كورسىتىش، جاپاغا چىداپ ئىشلەش،  ئاددىي-ساددا ياشاش، ئامما بىلەن زىچ مۇناسىۋەت باغلاش، پارىتيەنىڭ ئامىۋىي لۇشەنىدە چىڭ تۇرۇش، پارىتيە بىلەن ئاممىنىڭ تەنقىت ۋە نازارىتىنى ئاڭلىق قوبۇل قىلش، ئەخلاقىي تەربىيلىنىشنى كوچايتىش، ئوزىنى قەدىرلەش، ئوزى ئۇستىدە ئويلىنىش، ئوزىنى ئاگاھلاندۇۇرش، ئوزىنى رىغبەتلەندۇرۇش تەلىۋىنى ئىشقا ئاشۇرۇش، بىيۇرۇكىراتلىققا قارشى تۇرۇش، خىزمەت ھوقۇقىنى كەلسە –كەلمەس ئىشلىتىدىغان، ئوز كومچىگە چوغ تارتىدىغان ناتوغرا ئىستىللارنىڭ ھەر قاندىقىغا قارشى تۇرۇش. 

(6)پارىتيەنىڭ دىمۇكىراتىيە  -مەركەزلەشتۇرۇش تۇزۇمىنى قەتتى داۋاملاشتۇرۇش ۋە قوغداش، دىمۇكىراتىيە ئىستىلى ۋە ئومۇمىيەت كوز قارشىغا ئىگە بولۇش،يولداشلار بىلەن، جۇملىدىن ئوزى بىلەن بىر پەكىردە بولمىغان يولداشلار بىلەن ئىتىپاقلىشىپ،  بىللە ئىشلەشكە ماھىر بۇلۇش.

35- ماددا: پارىتيەلىك كادىرلار پارتىيەسىز كادىرلار بىلەن ھەمكارلىشىپ بىرگە ئىشلەشكە ماھىر بولۇشى، ئۇلارغا ھورمەت قىلشى، ئۇلارنىڭ ئارتۇقچىلىقىنى كەمتەرلىك بىلەن ئۇگۇنىشى لازىم .

پارتىيەنىڭ ھەردەرجىلك تەشكىلاتلىرى ھەقىقىي قابىليەتلىك ۋە بىلىملىك پارتىيەسىز كادىرلارنى بايقاشقا رەھبەرلىك خىزمىتىنى ئوتەشكە كورسۇتۇشكە ماھىر بولۇشى، ئۇلارنىڭ خىزمىتىمۇ، ھۇقۇقىمۇ بۇلۇشنى كاپالەتكە ئىگە قىلىپ،   رولنى تولۇق جۆارى قىلدۇرۇش كىرەك .

36- ماددا: پارىتيەنىڭ ھەر دەرجىلىك رەھبىرى كادىرلىردىن دىمۇكراتتىك يول بىلەن سايلانغانلارنىڭ ۋەزىپىسىمۇ، رەھبىرى ئورگانلار تەيىنلىگەنلەرنىڭ ۋەزىپىسىمۇ باقىۋەندە ئەمەس، ئۇلارنىڭ ۋەزىپىسىنى ئوزگەرتىشكە ياكى ئۇلارنى ۋەزىپىسىدىن قالدۇرۇشقا بولۇدۇ. يىشى ۋە سالامەتلىكى داۋاملىق ئىشلەشكە يار بەرمەيدىغان كادىرلار دولەتنىڭ  بەلگىلمىسى بۇيىنچە پىنسىيەگە، دەم ئىلىشقا چىقىشى لازىم .