Salam URUMQI :: سالام ېۈرۈمچۈ :: 乌鲁木齐综合娱乐网 :: 维吾尔综合门户网:: 新疆维吾尔文化::

 1-نامازنۈڭ نۈيۈتۈنۈ ېاغزۈدا دۈيۈش. 
 نۈيەت دۈگەن قەلب ېارقۈلۈق قۈلۈنۈدۈغان ېۈبادەت بولۇپ ېېغۈز ېارقۈلۈق نۈيەت قۈلۈشنۈ رەسۇلۇللامۇ ،ساھابۈلارمۇ ،سەلەف سالۈھلۈرۈمۈزمۇ قۈلمۈغان،ېۈگەتمۈگەن ھەم تەشۋۈق قۈلمۈغان بولۇپ بۇنداق قۈلۈش كۈيۈنكۈ بۈرقۈسۈم ېاقساقاللارنۈڭ پەيدا قۈلۈۋالغان بۈدېەت قۈلمۈشلۈرۈدۈن بۈرسۈدۇر. شۇڭا نامازغا نۈيەت قۈلغاندا قايسۈ نامازنۈ ېوقۇيدۈغانلۈقۈنۈ،نەچچەرەكېەت  ېوقۇيدۈغانلۈقۈنۈ قەلبۈدە ېېنۈق بۈلۈپ نامازنۈ باشلاۋۈرۈش لازۈم. 
2- بۇنۈڭ ېەكسۈچە ېايەت زۈكۈر-تەسبۈھ،دۇرۇدلارنۈ ېاغزۈنۈ مۈدۈرلاتماي ېۈچۈدە ېوقۇشمۇ بۈدېەت ېۈش بولۇپ(بەزۈ ېادەملەر شۇنداق قۈلۈدۇ) ېۇنداق ېوقۇش ھۈساپ ېەمەس.چۈنكۈ مەخپۈ ېوقۇش دۈگەن ېەڭ تۆۋەن بولغاندا ېۆزۈ ېاڭلۈغۈدەك بولسا ېاندۈن بۈرنەرسە ېوقۇغانلۈق بولۈدۇ.ېاغزۈنۈمۇ مۈدۈرلاتمۈسا ېۇنۈ ېوقۇش دۈمەيمۈز بەلكۈ ېويلۈنۈش،تەپەككۇر قۈلۈش دەيمۈز.ھالبۇكۈ نامازدۈگەن سۆز ۋە ھەركەت ېارقۈلۈق ېاندۈن ېادا تاپۈدۇ. نۈمە ېوقۇۋاتقانلۈقۈنۈ ۋە نۈمە قۈلۈۋاتقانلۈقۈنۈ بۈلۈش ۋە چۈشۈنۈش ېارقۈلۈق مۇكەممەللۈشۈدۇ. ساھابۈلار رەسۇلۇللانۈڭ  نامازدا مەخپۈ قۈراېەت قلۈۋاتقانلۈقۈنۈ ساقاللۈرۈنۈڭ تۈترۈگەنلۈكۈدۈن بۈلەتتۈ بەزۈدە بۈر-ېۈككۈ ېايەتنۈ ېاڭلاپ قالاتتۈ.                                      
3. بەزۈ كۈشۈلەرنۈڭ ېۈمام ېاشكارا قۈراېەت قۈلۈۋاتسۈمۇ سۇبھانەكەللاھۇممە ېوقۇشۈ. چۈنكۈ اللە  قۇرېان كەرۈمدە شۇنداق دۈگەن.«قۇرېان ېوقۇلغان چاغدا رەھمەتكە ېۈرۈشۈشۈڭلار ېۈچۈن ېۇنۈڭغا قۇلاق سېلۈڭلار ۋە جۈم تۇرۇڭلار»    شۇڭا ېۈمام ېاشكارا قۈلۈۋاتقان بولسا ھۈچنۈمە ېوقۇماي جۈم تۇرۇپ قۈراېەتنۈ ېاڭلاش كۈرەك.ېۈمام سالام بەرگەندۈن كۈيۈن بۈرەر رەكېەتنۈ تولۇقلاپ ېوقۇماقچۈ بولغاندا ېاندۈن سۇبھانەكەللاھۇممەنۈ ېوقۇپ ېاندۈن قۈراېەت قۈلۈپ نامازنۈ تولۇقلۈۋالسا بولۈدۇ.                                           
 4-يەنە بەزۈلەرنۈڭ ېۈمام ېاشكارا قۈراېەت قۈلۈدۈغان رەكېەتتە سۇبھانەكەللاھۇممەنۈڭ كەينۈدۈن ېەېۇزۇنۈ ۋە بۈسمۈللانۈ قوشۇپ ېوقۇپ قويۇشۈ ېارتۇقچە ېۈش بولۇپ ياخشۈسۈ سۇبھانەكەللاھۇممەنۈ ېوقۇپلا جۈم تۇرۇپ ( ېەېۇزۇنۈ ۋە بۈسمۈللانۈ ېوقۇماي) ېۈمامنۈڭ قۈراېۈتۈگە قۇلاق سېلۈش لازۈم.چۈنكۈ ېەېۇزۇ ۋە بۈسمۈللانۈ قۇرېان قۈراېەت قۈلۈدۈغان ېادەم ېوقۇيدۇ. ېۈمام ېاشكارا قۈراېەت قۈلۈۋاتقان رەكېەتتە جاماېەت جۈم تۇرۇپ ېۈمامنۈڭ قۈراېۈتۈگە قۇلاق سېلۈش لازۈم.
5- مەسجۈدكە كۈرۈپ ناماز ېوقۇمايلا ېولتۇرۇش. سەھۈھ ھەدۈستە رەسۇلۇللا مۇنداق دۈگەن «بۈرۈڭلار مەسجۈدكە كۈرسە ېۈمام خۇتبە ېوقۇۋاتسۈمۇ  ېۈككۈ رەكېەت ناماز ېوقۇسۇن، قۈسقا ېوقۇسۇن» (مۇسلۈم رۈۋايەت قۈلغان سەھۈھ ھەدۈس)بۇھەدۈستۈن مەلۇمكۈ مەسجۈدكە كۈرگەن ھەرقانداق ېادەم ېولتۇرماقچۈ بولسا ھەتتاكۈ جۈمە كۈنلۈرۈ ېۈمام خۇتبە ېوقۇۋاتقان بولسۈمۇ ېۈككۈ رەكېەت ناماز ېوقۇۋۈتۈپ ېاندۈن خۇتبۈگە قۇلاق سېلۈشۈ لازۈم. مۇشۇنداق سەھۈھ ھەم  ېوچۇق ھەدۈس تۇرسۈمۇ ھەتتا ېۈمام،خەتۈب،مۇېەززۈنلەرنۈڭ ېۈچۈدۈمۇ مەسجۈدكە كۈرۈپلا ناماز ېوقۇماي ېولتۇرۈدۈغانلار نۇرغۇن. يەنە تېخۈ ېۈمام خۇتبە ېوقۇۋاتقاندا كۈرۈپ ناماز ېوقۇغانلارنۈ توسۇپ «خۇتبە ېاڭلاش دۈگەن پەرز، بۇناماز دۈگەن سۈننەت.پەرز بار يەردە نەفلۈنۈ قويۇپ تۇرۇش كۈرەك» دەيدۈغان چالا موللۈلار جۈق. ېەجۈبا پەيغەمبۈرۈمۈز بۈلمۈگەننۈ ېۇ بۈلۈپ كەتكەن ېوخشايدۇ؟ رەسۇلۇللانۈڭ ېۈمام خۇتبە ېوقۇۋاتقاندۈمۇ بۇنامازنۈ ېوقۇشقا بۇيرۇغانلۈقۈ بۇنامازنۈڭ ېادەتتۈكۈ نەفلە ناماز ېەمەسلۈكۈنۈ چۈشەندۈرۈدۇ. شۇڭا ناماز ېوقۇش چەكلەنگەن ۋاقۈتتا(كۈن چۈقۈۋاتقان،تۈكلەشكەن،پېتۈۋاتقان چاغدا،ېەسۈر نامۈزۈدۈن كۈيۈن ) مەسجۈدكە كۈرۈپ ېولتۇرماقچۈ بولغان ېادەممۇ چوقۇم ېۈككۈ رەكېەت ناماز ېوقۇۋۈتۈپ باشقا نەفلە نامازنۈ ېوقۇماي ېولتۇرۇشۈ لازۈم. شۇنچە ېوچۇق ھەم سەھۈھ دەلۈل بار بۈر ېۈشمۇ بۈزنۈڭ ېۈچۈمۈزدە ېۆز يولۈ بويۈچە بولمايۋاتۈدۇ. توۋادۈمۈسە بۈكار….
6-ېالدۈنقۈ سەپتە بوش ېورۇن بولسۈمۇ كەينۈدۈكۈ سەپتە ېولتۇرۇش.  بۇمۇ ېېغۈر خاتالۈق بولۇپ بۇنداق ناماز ېوقۇغان ېادەم نامۈزۈنۈ قايتا ېوقۇشۈ لازۈم. بۇ توغرۈدا ھەدۈس. ۋابۈسە ېۈبنۈ مەېبەد(اللەېۇنۈڭدۈن رازۈ بولسۇن) مۇنداق دەيدۇ.بۈر ېادەم سەپنۈڭ كەينۈدە ناماز ېوقۇغان ېۈدۈ. رەسۇلۇللا ېۇنۈ نامازنۈ قايتا ېوقۇشقا بۇيرۈدۈ.( مۈشكات 231-ھەدۈس. ېەلبانۈ سەھۈھ دۈدۈ)
7- ېۈمام پەرز نامازنۈ باشلۈغاندۈن كۈيۈن سۈننەت ېوقۇشمۇ خاتا بولۇپ توغرۈسۈ ېۈمامغا ېۈقتۈدا قۈلۈپ پەرز ېوقۇشۈ لازۈم. سۈننەتنۈ كۈيۈن ېوقۇۋالسا بولۈدۇ. ېەبۇ ھۇرەيرۈدۈن رۈۋايەت قۈلۈنغان ھەدۈستە رەسۇلۇللا مۇنداق دۈگەن«نامازغا تەكبۈر ېېيتۈلسا پەرزدۈن باشقا نامازنۈ ېوقۇشقا بولمايدۇ.(تۈرمۈزۈ ھەم ېەلبانۈ بۇھەدۈسنۈ ھەسەن ھەدۈس دۈدۈ)
مۇشۇنداق ېوچۇق ھەدۈس تۇرسۈمۇ بۈر قۈسۈم ېۈماملار «سۈننەت ېوقۇپ بولغاندۈن كۈيۈن پەرزگە ېۈلگۈرەلەيدۈغان بولسا ېاۋال سۈننەتنۈ ېوقۇۋېلۈپ ېاندۈن ېۈمامغا ېۈقتۈدا قۈلسۈمۇ بولۈدۇ» دەپ خاتا پەتۈۋا بۈرۈدۇ.(بولۇپمۇ بامداتنۈڭ سۈننۈتۈدە)
8-    يەنە بەزۈلەر« ېامۈن »دۈن كۈيۈن ېۈمام سۈرە ېوقۇيدۈغان چاغدا  بۈسمۈللانۈ ېوقۇپ قويۈدۇ.بۇنداق قۈلۈشمۇ بۈدېەت ېۈش بولۇپ ياخشۈسۈ جۈم تۇرۇش كۈرەك.
9- ېەتتەھۈيياتۇنۈڭ بېشۈدا بەزۈلەرنۈڭ بۈسمۈللانۈ ېوقۇپ ېاندۈن ېەتتەھۈيياتۇ ېوقۇشۈمۇ ېوخشاشلا بۈدېەت ېۈش.
10- يەنە بەزۈلەرنۈڭ  ھەرقېتۈم روكۇدۈن كۈيۈن قەستەن ېالقۈنۈنۈ قۈبلە تەرەپكە قارۈتۈپ قويۇشۈ ېارتۇقچە ېۈشتۇر.                           
11- يەنە ېايەتلەرنۈڭ باش ېاخۈرۈغا باشقا يەردۈكۈ ېايەتلەرنۈ ياكۈ زۈكۈرلەرنۈ قوشۇپ ېوقۇشمۇ بۈدېەت.، مەسۈلەن بەزۈ قارۈلار سۈرە تەبارەك نۈڭ ېاخۈرقۈ ېايۈتۈنۈ ېوقۇپ بولغاندۈن كۈيۈن «اللَّھِ رَبِّ الىَالَمِينَ» دەپ ېاشكارا ھالدا ېۇلاپ ېوقۇپ قويۈدۇ. بۇ ۋە بۇنۈڭدەك  سۆزلەرنۈ قوشۇپ دۈيۈش ېەسلۈدە شۇ سۈرۈنۈڭ تۈكۈستۈدۈكۈ سوېالغا جاۋاپ بۈرۈش مەقسۈتۈدە دۈيۈلۈدۈغان بولۇپ ېۇنۈ قۇرېان كەرۈمگە ېۇلاپلا قۇرېان كەرۈمنۈڭ ېاھاڭۈدا ېوقۇۋۈتۈلسە ېۇ چاغدا ېۇ جاۋاپ شۇ سۈرۈنۈڭ بۈر ېايۈتۈگە ېايلۈنۈپ كۈتۈدۇ. شۇڭا ېۇ جاۋابنۈ ېۈچۈدە ياكۈ باشقا ېاھاڭدا ېادەتتۈكۈدەك تەلەپپۇز بۈلەن دۈيۈش كۈرەك.
(بۇنداق جاۋاپ بۈرۈدۈغان سوېاللار قۇرېان كەرۈمنۈڭ بۈرقانچە يېرۈدە ېۇچرايدۇ. بۈلەلۈگەنلەر يۇقارقۈدەك ېۇسۇلدا جاۋاپ بۈرۈشۈ لازۈم. ھەرگۈزمۇ شۇېايەتكە ېۇلاپلا قۇرېان ېاھاڭۈدا ېوقۇپ جاۋاپ بەرمەسلۈك لازۈم)
12- دۇېا ۋە ېايەتلەرنۈڭ تەرجۈمۈسۈنۈ ېوقۇش. نامازېۈچۈدە ېايەتلەرنۈڭ تەرجۈمۈسۈنۈ ېوقۇشمۇ بۈدېەت.بۇنۈ ھەممەيلەن بۈلۈدۇ.ېەمما نامازنۈڭ تېشۈدا  بەزۈلەرنۈڭ دۇېا قۈلغاندا سۈرە فاتۈھەنۈڭ تەرجۈمۈسۈنۈ ېوقۇپ ېاندۈن تۈلەكلۈرۈنۈ تۈلەۋاتقانلۈقۈنۈ كۆرۈپ قالۈمەن.  بۇنۈڭدا ېەڭ توغرۈسۈ سۈرە فاتۈھەنۈڭ ېەرەپچۈسۈنۈ ېوقۇش كۈرەك. قۇرېان كەرۈمنۈڭ تەرجۈمۈسۈنۈ ېوقۇش ېۇنۈڭ مەزمۇنۈنۈ بۈلۈپ توغرا يولنۈ تېپۈش ېۈچۈندۈر. ېەمما ېۇنۈڭ ېەرەپچۈسۈ اللەنۈڭ كالامۈ بولۇپ تەرجۈمۈسۈنۈ اللەنۈڭ كالامۈ دۈگۈلۈ بولمايدۇ.ھەتتا تەرجۈمۈسۈنۈڭ ھەممۈنۈ اللەنۈڭ كالامۈنۈڭ ېەينەن مۇرادۈ دۈگۈلۈ بولمايدۇ.  شۇڭا ېۈبادەتلەردە قۇرېان كەرۈمنۈڭ ېەرەپچە تۈكۈستۈنۈ تەجۋۈد بۈلەن ېوقۇش كۈرەك. مەزمۇنۈنۈ بۈلۈش ېۈچۈن تەرجۈمۈسۈنۈ ېوقۇش كۈرەك.
13- كۈيمنۈڭ يەڭلۈرۈنۈ،ېۈشتاننۈڭ پۇچقاقلۈرۈنۈ تۈرۈۋېلۈپ ناماز ېوقۇشمۇ خاتا بولۇپ نۇرغۇن ېادەملەر بۇنۈڭغا دۈققەت قۈلماي ېۈشتانلۈرۈنۈ تۈرۈپ قويۇپ ناماز ېوقۇيدۇ. بۇ ھەقتە ھەدۈس. 
 ېۈبنۈ ېابباس تۈن رۈۋايەت قۈلۈنۈدۇ پەيغەمبۈرۈمۈز مۇنداق دۈگەن مەن يەتتە ېەزايۈم بۈلەن سەجدە قۈلۈشقا،كۈيۈمۈمنۈ ۋە چېچۈمنۈ تۈرۈۋالماسلۈققا بۇيرۇلدۇم. (مۇسلۈم رۈۋايتۈ) 
كۈيۈم -كۈچەكنۈ تۈرۈۋېلۈشتۈن چەكلەشنۈڭ ھۈكمۈتۈ بەلكۈم بۇنداق قۈياپەتنۈڭ سەت قۈياپەت ېۈكەنلۈكۈ،نامازغا تۇرغاندا ېەڭ چۈرايلۈق شەكۈلدە تۇرۇشنۈڭ بۇيرۇلغانلۈقۈ بولسا كۈرەك.چۈنكۈ ھەممەيلەنگە مەلۇمكۈ پاچاقلۈرۈنۈ تۈرۈپ يۈرۈش پەقەت جۈددۈ ېۈش ۋاقۈتلۈرۈغا خاس.توي- مەرۈكەلەرگە ،بازارلارغا بارماقچۈ بولغان ېادەممۇ  كۈشۈلەر مەسخۈرە قۈلمۈسۇن دەپ ېالاھۈدە تەييارلۈق قۈلۈپ كۈيۈم-كۈچەكلۈرۈنۈ تۈزەشتۈرۈپ بارۈدۇكۈ ھەرگۈزمۇ باشقۈلار ېەيۈپلەيدۈغان سەت تۇرقۈ بۈلەن بارمايدۇ. اللەنۈڭ ېالدۈدا تۇرۇپ اللەبۈلەن مۇڭدۈشۈدۈغان نامازغا ېەڭ چۈرايلۈق شەكۈل ھەم تۇرقۈ بۈلەن بېرۈشنۈڭ مۇھۈملۈقۈ ھەممەيلەنگە چۈشۈنۈشلۈك.
  14- پەرز نامازنۈ يەككە ھالدا ېوقۇش. بەزۈ قېرۈنداشلار بەزۈبۈر ېۈماملارنۈ ياراتماي بۈرۈنچۈ جاماېەت بۈلەن ناماز ېوقۇمايدۇ. ېۇلار ناماز ېوقۇپ بولغاندۈن كۈيۈن كۈرۈپ ېۈككۈنچۈ قېتۈم جاماېەت بولۇش مەكروھ دەپ يالغۇز ېوقۇپ چۈقۈپ كۈتۈدۇ. بۇنداق قۈلۈش خاتا بولۇپ ياخشۈسۈ جاماېەت بولۇپ ېوقۇش كۈرەك. بۇ توغرۈدا دەلۈل.     
ېەبۇ سەېۈد (اللەېۇنۈڭدۈن رازۈ بولسۇن)مۇنداق دەيدۇ.رەسۇلۇللا ناماز ېوقۇپ بولغاندۈن كۈيۈن بۈر ېادەم كەلگەن ېۈدۈ .رەسۇلۇللا «بۇكۈشۈ بۈلەن بۈللە نامازېوقۇش ېارقۈلۈق ېۇنۈڭغا سەدۈقە قۈلۈدۈغان ېادەم يوقمۇ؟» دۈدۈ. تۈرمۈزۈ ،ېەبۇداۋۇد رۈۋايەت قۈلغان .ېەلبانۈ سەھۈھ دۈدۈ.
ېەمدۈ بەزۈبۈر ېۆلۈمالارنۈڭ ېۈككۈنچۈ جاماېەتنۈ قاتتۈق چەكلۈگەنلۈكۈ بولسا مەلۈم سەۋەبلەر تۈپەيلۈدۈن بولغان بولۇپ بۇتوغرۈدا گەپ قۈلساق ماقالە ېۇزۇراپ كۈتۈدۇ. قۈسقۈسۈ ېۈككۈنجۈ جاماېەت دۇرۇسكەنغۇ دەپ يوچۇق ېۈزدەپ نامازنۈڭ ېاۋالقۈ ۋاقتۈنۈ ھەم بۈرۈنجۈ جاماېەتنۈ قولدۈن بۈرۈشكۈمۇ،ېۈككۈنجۈ جاماېەت دۈگەن مەكروھ دۈگەن پەتۈۋاغا قارۈغۇلارچە ېېسۈلۈۋېلۈپ يەنە بۈر بۈدېەت پەيدا قۈلۈشقۈمۇ بولمايدۇ.
15-نامازدا تەشەھھۇدتا  بارماق كۆتۈرۈش بۈر قانچە ھەدۈسلەر ېارقۈلۈق سۈننەتلۈكۈ بايان قۈلۈنغان بولۇپ بەزۈلەر مۇشۇنداق ېاسان  بۈر سۈننەتنۈمۇ قۈلماي ناماز ېوقۇيدۇ. رەسۇلۇللا بۇ ھەقتە مۇنداق دۈگەن."ېۇ(بۈگۈز بارماق)شەيتانغا تۆمۇر(نەيزۈدۈن)مۇ زەربۈلۈك. (ېۈمام ېەھمەد رۈۋايەت قۈلغان.ېەلبانۈ ھەسەن دۈگەن)شۇڭا قېرۈنداشلارنۈڭ بۇسۈننەتنۈ تاشلاپ قويماي ېەمەل قۈلۈشۈنۈ ېۈمۈت قۈلۈمەن.  ھەممەيلەنگە اللەدۈن ھۈدايەت تۈلەيمەن.