نورۇز گۈلى پەسلى 桜の季節

«بلوگ ھەققىدە» نامىدىكى يازمىمىزدا يازغىنىمىزدەك، ساكۇرا، يەنى نورۇز گۈلى ھەر يىلى 3- ئاينىڭ ئاخىرلىرى ياپونىيىنىڭ جەنۇبىدىن شىمالىغا قاراپ ئېچىلىپ ماڭىدۇ. بۇ چاغدىكى كۈندىلىك ھاۋارايىدىن مەلۇماتتا ئۇنىڭ قايسى جايلاردا ئېچىلىشقا باشلىغانلىقى، قايسى جايلاردا ۋايىغا يەتكەنلىكى قاتارلىقلار ئېلان قىلىنىپ تۇرىدۇ.نورۇز گۈلى ئېچىلىپ بىرەر ھەپتىلەردە توزۇپ كېتىدىغان بولغاچقا، ياپونلۇقلاردا پۇرسەتنى چىڭ تۇتۇپ گۈل سەيلىسى (花見) قىلىدىغان ئادەت شەكىللەنگەن ھەم ئەۋلادتىن- ئەۋلادقا داۋاملىشىپ كەلگەن.(رەسىملەرنى چېكىپ چوڭايتىپ كۆرۈڭ)

ئۆتكەن يىلى نورۇز گۈللىرى ھۈپپىدە ئېچىلغان پەيتتە ھاۋا ئۆزگىرىپ، ئۇدا بىر نەچچە كۈن يامغۇر يېغىپ كەتكەن ئىدى.




نورۇز گۈلى قارىماققا ئۆرۈك چېچىكىگە ئوخشاپ كېتىدۇ.





بۇ يىل سوغۇق ئېقىمنىڭ تەسىرىدە نورۇز گۈلىنىڭ ئېچىلىشى ئالدىنقى يىللاردىكىگە قارىغاندا بىر ھەپتىدەك كېچىكىپ كەتكەن بولسىمۇ، لېكىن ياخشى يېرى شۇ بولدىكى، نورۇز گۈلى ئېچىلغاندىن كېيىنكى 10 كۈندەك ۋاقىت ئىچىدە ھەر كۈنى ھاۋا ئوچۇق بولۇپ تۇردى. گۈل سەيلىسى (花見) قىلىدىغانلارمۇ ئۆتكەن يىلغا قارىغاندا خېلىلا كۆپ بولدى.



مەنبە: ساكۇرا بلوگى

ياپونىيىدىكى بايراملار 日本の祝日

نۆۋەتتە ياپونىيە كالېندارىدا دۆلەتلىك بايرام كۈنىدىن 15 كۈن بار بولۇپ، 2- دۇنيا ئۇرۇشىدىن كېيىن، يەنى 1948- يىل 20- ئىيۇلدا ئېلان قىلىنىپ يولغا قويۇلغان «بايرام كۈنى قانۇنى» غا ئاساسەن بېكىتىلىپ، ھازىرغىچە بىر قانچە قېتىم ئۆزگەرتىلگەن.

1. 1- يانۋار: 元日 يېڭى يىل كۈنى. تېمىسى: «يېڭى يىلنىڭ باشلانغانلىقىنى تەبرىكلەيلى».
2. يانۋارنىڭ 2- دۈشەنبىسى: 成人の日 قۇرامىغا يەتكەنلەر كۈنى. تېمىسى: «قۇرامىغا يەتكەنلىكىنى تونۇپ يېتىپ، ئۆز كۈچىگە تايىنىپ ياشاش يولىغا ماڭغان ياشلارنى تەبرىكلەپ ئىلھاملاندۇرايلى».
بۇ كۈن توغرىلىق ئالدىنقى يازمىمىزدا تونۇشتۇرۇپ ئۆتتۇق.
3. 11- فېۋرال: 建国記念の日 دۆلەت قۇرۇلغان خاتىرە كۈن. تېمىسى: «دۆلەتنىڭ قۇرۇلغانلىقىنى خاتىرىلەپ، ۋەتەننى سويىدىغان قەلب يېتىشتۈرەيلى».
تارىخىي خاتىرىلەردىكى ئەڭ بۇرۇنقى ساماۋى شاھ جىنمۇ (神武天皇) نىڭ تەختكە ئولتۇرغان كۈنىنى مىلادىيە بويىچە ھېسابلاپ بېكىتكەن كۈن. جىنمۇ خان مىلادىدىن بۇرۇنقى 668- يىلى كيۇشيۇدىن شەرققە يۈرۈش قىلىپ 5 يىلدىن كېيىن ياماتو (大和، ھازىرقى نارا ناھىيىسى) غا بېسىپ كىرگەن، شۇنىڭدىن 3 يىل كېيىن شاھلىق تەختىگە ئولتۇرغان.
4. 21- مارت: 春分の日 ئەتىيازلىق كۈن- تۈن تەڭلىشىش كۈنى. تېمىسى: «تەبىئەتنى مەدھىيىلەپ، جانلىقلارنى قەدىرلەيلى».
5. 29- ئاپرېل: 昭和の日 شوۋانىڭ كۈنى. تېمىسى: «ھاياجانلىق كۈنلەرنى باشتىن كەچۈرۈپ، گۈللىنىشكە ئېرىشكەن شوۋا دەۋرىنى ياد ئېتىپ، دۆلەتنىڭ كەلگۈسى ئۈچۈن ئويلىنايلى».
تارىختا ئەڭ ئۇزۇن، يەنى 64 يىل تەختتە ئولتۇرغان ساماۋى شاھ شوۋانىڭ تۇغۇلغان كۈنى.2005- يىلى «يېشىللىق كۈنى» دىن ئۆزگەرتىلگەن.
6. 3- ماي: 憲法記念日 ئاساسىي قانۇن خاتىرە كۈنى. تېمىسى: «ياپونىيىنىڭ ئاساسىي قانۇنى يۈرگۈزۈلگەنلىكىنى خاتىرىلەپ، دۆلەتنىڭ روناق تېپىشىنى تىلەيلى».
ھازىرقى ئاساسىي قانۇن 1946- يىل 3- نويابىردا ئېلان قىلىنغان. كېيىنكى يىلى مۇشۇ كۈندىن باشلاپ يولغا قويۇلغان.
7. 4- ماي: みどりの日 يېشىللىق كۈنى. تېمىسى: «تەبىئەتكە يېقىن تۇرۇپ ھەم تەشەككۈر ئېيتىپ، روھىمىزنى بېيىتايلى.».
بۇ كۈن 2005- يىلدىن باشلاپ 29- ئاپرېلدىن مۇشۇ كۈنگە ئۆزگەرتىلگەن.
8. 5- ماي: こどもの日 بالىلار بايرىمى. تېمىسى: «بالىلارنىڭ ئابرۇيىغا ھۆرمەت قىلىپ، بەختىيار تۇرمۇشقا ئېرىشتۈرۈش بىلەن بىرگە، ئانىلارغا رەھمەت ئېيتايلى».
ئادەتتە ئوغۇللارنىڭ بايرىمى. قىزلارنىڭ بايرىمى بولغان 3- مارت قانۇندا بايرام قىلىپ بەلگىلەنمىگەن.
9. ئىيۇلنىڭ 3- دۈشەنبىسى: 海の日 دېڭىز كۈنى. تېمىسى: «دېڭىزنىڭ ھىممىتىگە رەھمەت ئېيتىش بىلەن بىرگە، دېڭىز- ئوكيان دۆلىتى بولغان ياپونىيىنىڭ گۈللىنىشىنى تىلەيلى».
1995- يىلى 20- ئىيۇل قىلىپ بەلگىلەنگەن. 2003- يىلدىن باشلاپ 3- دۈشەنبىگە ئۆزگەرتىلگەن. بۇ كۈندە ساماۋى شاھ مېيجى شەرقىي شىمالنى كۆزدىن كەچۈرۈپ، ئائومورى (青森) دىن كېمىگە ئولتۇرۇپ، خاكوداتى ئارقىلىق يوكوخاما (横浜) پورتىغا كەلگەن دېيىلىدۇ.
10. سېنتەبىرنىڭ 3- دۈشەنبىسى: 尊老の日 ياشانغانلارنى ھۆرمەتلەش كۈنى. تېمىسى: «كۆپ يىللىق قان- تەرى بەدىلىگە جەمئىيىتىمىزنى قۇرۇپ چىققان پېشقەدەملەرگە ھۆرمەت بىلدۈرۈپ، ئۇلارغا ئۇزۇن ئۆمۈر تىلەيلى».
1963- يىلى «ياشانغانلار كۈنى» قىلىپ بەلگىلەنگەن 15- سېنتەبىر 1966- يىلىغا كەلگەندە دۆلەتلىك دەم ئېلىش كۈنى قىلىپ بەلگىلەنگەن. 2003- يىلدىن باشلاپ 3- دۈشەنبىگە ئۆزگەرتىلگەن.
11. 23- سېنتەبىر: 秋分の日 كۈزلۈك كۈن- تۈن تەڭلىشىش كۈنى. تېمىسى: «ئەجدادلارنى مەدھىيىلەپ، ئۆلۈپ كەتكەنلەرنى ئەسلەيلى».
جىنمۇ شاھ دەۋرىدىن تارتىپ داۋاملىشىپ كەلگەن ئەرۋاھلارغا ئاتاپ نەزىر- چىراغ قىلىدىغان پائالىيەتتىن كەلگەن.
12. ئۆكتەبىرنىڭ 2- دۈشەنبىسى: 体育の日 تەنتەربىيە كۈنى. تېمىسى: «تەنتەربىيىنى دوست تۇتۇپ، ساغلام تەن ۋە روھ يېتىلدۈرەيلى».
1961- يىلىدىكى قانۇندا 2- شەنبە تەنتەربىيە كۈنى قىلىنغان. 1964- يىلى 10- ئۆكتەبىردە توكيودا ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىنىڭ باشلىنىش مۇراسىمى ئۆتكۈزۈلگەن. بۇ كۈن 1966- يىلدىن باشلاپ دۆلەتلىك دەم ئېلىش كۈنى قىلىنغان. 2000- يىلدىن باشلاپ 2- دۈشەنبىگە ئۆزگەرتىلگەن.
13. 3- نويابىر: 文化の日 مەدەنىيەت كۈنى. تېمىسى: «ئەركىنلىك ۋە تىنچلىقنى سۆيۈپ، مەدەنىيەتنى راۋاجلاندۇرايلى».
بۇ كۈن يەنە ئاساسىي قانۇن ئېلان قىلىنغان كۈن بولغاچقا، ئەركىنلىك ۋە تىنچلىقمۇ تېما قىلىنغان.
14. 23- نويابىر: 勤労感謝の日 ئەمگەكچىلەرگە رەھمەت ئېيتىش كۈنى. تېمىسى: «ئەمگەكچىلەرنى ھۆرمەتلەپ، ئىشلەپچىقىرىشنى تەبرىكلەپ، پۇقرالار ئۆز ئارا رەھمەت ئېيتىشايلى».
بۇ كۈن 1873- يىلى بايرام كۈنى قىلىپ بېكىتىلگەن.
15. 23- دېكابىر: 天皇誕生日 ساماۋى شاھنىڭ تۇغۇلغان كۈنى. تېمىسى: «ساماۋى شاھنىڭ تۇغۇلغان كۈنىنى تەبرىكلەيلى».
شوۋانىڭ 64- يىلى (1988- يىل) 7- يانۋاردا، ساماۋى شاھ شوۋا 87 ياشتا ۋاپات بولغان. شۇ چاغدا 55 ياشقا كىرگەن شاھزادە ئاكىخىتو ياپونىيىنىڭ ساماۋى شاھ جىنمۇدىن كېيىنكى 125- ساماۋى شاھى بولۇپ تەختكە ئولتۇرۇپ، يىلنامىنى خېيسېيغا ئۆزگەرتكەن. ساماۋى شاھ ئاكىخىتو 1933- يىلى مۇشۇ كۈندە دۇنياغا كەلگەن.

يۇقارقى بايرام كۈنلىرىنىڭ ھەممىسى كالېنداردا قىزىل رەڭدە ئىپادىلەنگەچكە، ياپونىيىدە تۇرۇۋاتقان ئۇيغۇرلار بۇ كۈنلەرنى «قىزىل كۈن» دەپ ئاتاپ ئادەتلەنگەن ھەم ئادەتتە بۇ كۈنلەردە شىركەت ۋە مەكتەپلەر دەم ئالىدىغان بولغاچقا، بىرەر ئولتۇرۇش ياكى چاقىرىشلارنى مۇشۇنداق كۈنلەرگە ئورۇنلاشتۇرىدىغان بولغان.

مەنبە: ئاي نۇرى رەسەتخانىسى
http://www.gekkou.or.jp

قۇرامىغا يەتكەنلەر كۈنى 成人の日

ياپونىيىدە خاتىرە كۈنلەر تولىمۇ كۆپ. كالېندارغا قارايدىغان بولساق، ھەر ئايدا بىردىن دېگۈدەك بارلىقىنى كۆرىمىز. بۈگۈن شۇ خاتىرە كۈنلەردىن بىرى 成人の日 «قۇرامىغا يەتكەنلەر كۈنى» نى تونۇشتۇرماقچىمىز.

قۇرامىغا يەتكەنلەر كۈنى- ھەر يىلى يانۋارنىڭ 2- دۈشەنبە كۈنى قىلىپ بېكىتىلگەن. بۇ كۈندە يەرلىك ئاممىۋى تەشكىلات قاتارلىق ئورۇنلارنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن شۇ يىلى 20 ياشقا كىرگەن ياكى كىرىدىغانلار ئۈچۈن 成人式 دەپ ئاتالغان تەبرىكلەش پائالىيەتلىرى ئۇيۇشتۇرۇپ بېرىلىدۇ. ئىلگىرى بۇ پائالىيەتنىڭ قاتنىشىش ئوبيېكتى ئالدىنقى يىلدىكى قۇرامىغا يەتكەنلەر كۈنىنىڭ ئەتىسىدىن باشلاپ بۇ يىلقى قۇرامىغا يەتكەنلەر كۈنىگىچە ئارىلىقتا 20 ياشقا كىرىدىغان ياشلار قىلىپ بەلگىلەنگەن. لېكىن بۇ كۈن ھەر يىلى ئۆزگىرىپ تۇرغاچقا، بەزىلەرنىڭ ئىككىلا قېتىمدا قاتنىشىش ئوبيېكتى بولۇپ قېلىشى ياكى بەزىلەرنىڭ ئىككىلا يىلدا قاتنىشىش ئوبيېكتى بولالماسلىقى دېگەندەك سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن يېقىندىن بېرى ئۆزگەرتىلىپ، ئالدىنقى يىلى 2- ئاپرېلدىن بۇ يىل 1- ئاپرېلغىچە ئارىلىقتا 20 ياشقا كىرىدىغانلار دېيىلمەكتە.

قۇرامىغا يەتكەنلەرنى تەبرىكلەپ ئىلھاملاندۇرىدىغان ئىش بۇرۇندىن بار بولسىمۇ، لېكىن بۇ خاتىرە كۈن 1946- يىلى 22- نويابىردا سايتاما ناھىيىسىدە ياشلار ئۇيۇشمىسىنىڭ تەشكىللىشىدە ئۆتكۈزۈلگەن پائالىيەتتىن باشلاپ رەسمىي شەكىللەنگەن. 1948- يىلى «دەم ئېلىش كۈنى قانۇنى» غا كىرگۈزۈلۈپ، 1949- يىلدىن باشلاپ ھەر يىلى 15- يانۋار قىلىپ بەلگىلەنگەن. 1998- يىلى بۇ قانۇنغا ئۆزگەرتىش كىرگۈزۈلگەندە، 2000- يىلدىن باشلاپ ھەر يىلى يانۋارنىڭ 2- دۈشەنبىسى قىلىپ ئۆزگەرتىلگەن.

ئادەتتە بۇ كۈندىكى خاتىرىلەش پائالىيەتلىرى شۇ كۈنى ياكى ئالدىنقى كۈندىكى يەكشەنبىدە ئۆتكۈزۈلىدۇ. قاتناشقۇچىلارنىڭ قۇرامىغا يەتكەنلىكىنى تەبرىكلەش بىلەن بىرلىكتە، ئۇلارنىڭ جەمئىيەتكە نىسبەتەن ئۆزىنىڭ تېگىشلىك مەسئۇلىيىتىنى ئۈستىگە ئېلىپ، تېخىمۇ ياخشى جەمئىيەتنى شەكىللەندۈرۈشكە تېگىشلىك ھەسسىنى قوشۇشقا چاقىرىق قىلىنىدۇ. ئادەتتە ياپونىيىدە قۇرامىغا يەتمىگەنلەرنىڭ ھاراق ئىچىشى، تاماكا چېكىشى مەنئى قىلىنغان بولۇپ، ھەتتا سايلام ھوقۇقىمۇ بولمايدۇ. شۇڭا قۇرامىغا يەتكەنلەر كۈنىنى ئۆز ھاياتىدىكى بىر بۇرۇلۇش نۇقتىسى دەپ قارايدىغانلار كۆپ.


(سۈرەت مەنبەسى: BBC تورى)

بۇ كۈندە ئادەتتە قىزلارنىڭ ھەممىسى 振袖«فۇرىسودې» دەپ ئاتالغان قىممەت باھالىق ئەنئەنىۋى كىيىملىرىنى كىيىشىپ پائالىيەتكە قاتنىشىدۇ. شۇڭا بۇ تۈردىكى كىيىم- كېچەك بىلەن تەمىنلەيدىغان شىركەت- ماگىزىنلار ۋە ھۆسن تۈزەش- چاچ ياساش ئورۇنلىرى ئالدىراش بولۇپ كېتىدۇ. يېقىندىن بېرى بۇ خاتىرە كۈندە كىيىم ئارىيەت بېرىش مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەيدىغان ئورۇنلار بارغانسېرى كۆپەيمەكتە. لېكىن بۇ كۈن ئۆتۈپ كېتىشى بىلەنلا، بۇ كىيىملەرنىڭ باھاسى چۈشۈرۈلۈپ سېتىلىدۇ. ياشانغانلارنىڭ كۆپىيىشى ۋە ياشلارنىڭ بارغانسېرى ئازىيىپ بېرىشى نەتىجىسىدە، بۇ تۈردىكى سودىنىڭ بارغانسېرى قىيىنلىشىپ بېرىشى مۆلچەرلەنمەكتە.

مەنبە: ياپونچە ۋىكىپېدىئا

نورۇز گۈلى ۋە بلوگ ھەققىدە

(سەمىمىي ئەسكەرتىش: توردىكى مەزمۇن تەكرارلىقىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن ئەسكەرتىمىزكى، مەزكۇر بلوگدىكى مەزمۇنلارنى خالىغانچە كۆچۈرمەڭ. لازىم بولسا ئۇلىنىشلا قىلىڭ. توغرا چۈشىنىشىڭىز ۋە ھەمكارلىشىشىڭىزنى ئۈمىد قىلىمىز.)

بلوگىمىز ياپونىيىگە مۇناسىۋەتلىك ھەرخىل مەزمۇنلارنى تونۇشتۇرۇش ئارقىلىق دوستلىرىمىزنىڭ ياپونىيە، ياپون خەلقى ۋە مەدەنىيىتىگە قارىتا توغرا تونۇش ھاسىل قىلىشىغا ئازدۇر- كۆپتۇر ياردەم بېرىش مەقسىتىدە قۇرۇلدى.

ساكۇرا- ياپونچە «桜» دەپ ئاتىلىدىغان ياغاچ غوللۇق ئۆسۈملۈكنى كۆرسىتىدىغان بولۇپ، ئۇيغۇر تىلىدا شۇ دەرەخنىڭ چېچىكى مەنىسىدە «نورۇز گۈلى» دەپ ئىشلىتىلىپ كەلمەكتە. ساكۇرا باھاردا ئاق رەڭلىك ياكى سۇس قىزىلدىن تارتىپ توق قىزىلغىچە رەڭدە چېچەكلەپ مېۋە بېرىدۇ. ياپونلۇقلار ئۇنىڭ مېۋىسىنىلا ئەمەس، بەلكى چېچەك ۋە يوپۇرماقلىرىنىمۇ ھەر خىل شەكلىدە ئىستېمال قىلىدۇ. ئۇنى ياپونلۇقلار باھارنىڭ سىمۋولى سۈپىتىدە بۇرۇندىن تولىمۇ ياقتۇرۇپ كەلگەن.

ساكۇرانىڭ تۈرلىرى تولىمۇ كۆپ بولۇپ، ياپونىيىدە بۇرۇندىن بار بولغان ۋە يېڭىدىن يېتىشتۈرۈلگەنلەر بولۇپ 600 خىلدىن ئاشىدۇ. گەرچە قانۇندا بەلگىلەنمىگەن بولسىمۇ، لېكىن ئۇ ياپونىيىگە نىسبەتەن دۆلەت گۈلى سۈپىتىدە تونۇلىدۇ. مېيجى (明治) دەۋرىدىن باشلاپ ئارمىيە، مەكتەپ قاتارلىقلارنىڭ فورمىلىرىدا ۋە پاگون- ئىزناكلىرىدا ئىشلىتىلىپ كەلگەن. ھازىرمۇ ساقچى ۋە قوغدىنىش ئارمىيىسىنىڭ قالقان- بەلگىلىرىدە ۋە تەڭگە پۇلدا ئىشلىتىلمەكتە.
ياپونىيىدە يەنە ھەر يىلى 3- ئاينىڭ 27- كۈنى «ساكۇرا كۈنى» قىلىپ بەلگىلەنگەن. ھەر يىلى تەخمىنەن مۇشۇ ۋاقىتلاردا ساكۇرالار ھۈپپىدە ئېچىلىپ، پۈتۈن ئەتراپ تولىمۇ گۈزەللىشىپ كېتىدۇ. بۇ چاغدا ياپونلۇقلار ساكۇرا دەرەخلىرىنىڭ ئاستىدا چېچەك پەيزىنى سۈرگەچ «گۈل سەيلىسى(花見)» قىلىپ كۆڭۈل ئاچىدۇ.
ساكۇرا دەرىخى باغچا ۋە يول بويلىرىدا مەنزىرە دەرىخى قىلىنىشتىن باشقا، كىچىك ئۆي جاھازلىرىنىڭ ماتېرىيالى قىلىپمۇ ئىشلىتىلىدۇ. چېچىكىدىن چاي ۋە ھەرخىل تاتلىق يېمەكلىكلەرنى ياساشقا بولىدۇ. دەرەخ پوستىدىن يۆتەل توختىتىش ۋە ياللۇغ قايتۇرۇش دورىلىرىمۇ ياسىلىدۇ. يەنە ساكۇرا تېما قىلىنغان نۇرغۇنلىغان ناخشا، تېلېۋىزىيە تىياتىرى ۋە كىنو قاتارلىقلارمۇ بار.

(رەسىم مەنبەسى ۋە تېخىمۇ كۆپ رەسىملەر: http://www.wikipedia.org/)

يىغىپ ئېيتقاندا، ساكۇرا، يەنى نورۇز گۈلىنىڭ ياپونلۇقلارغا بولغان تەسىرى ناھايىتىمۇ چوڭقۇر. شۇڭا ئۇنى ياپونىيىنىڭ بىر بەلگىسى دەپ قاراشقا بولىدۇ. مەزكۇر بلوگقا ئۇنىڭ نامىنى قويۇشىمىزنىڭ ۋەجىمۇ ئەنە شۇ.