مائارىپ نازارىتىگە ئوچۇق خەت

karifa

	راست ھەقىقەتەنمۇ ياخشى يېزىلىپتۇ.ئەلۋەتتە ئوقۇغۇچىلارنىڭمۇيۈكىنى يىنىكلىتىش كېرەك ئۇلارغىمۇ ئاسان ئەمەس كۈن چىقا چىقىمايلا كىچىككىنە ئوماق بالىلار مەكتەپنىڭ قوينىغا كىرىپ كەتسە قاراڭغۇ چۈشكەندە ئاران چىقىدۇ.ئۆيگە كېلىپ قۇرساقلىرىنى توقلاپلا تاپشۇرۇق ئىشلەشكە كىرىشىپ كىتىدىغان بولسا كەچكىچە ئىشلەپ بولالمىسا ئەتتىگەن تۇرۇپ ئىشلەۋاتقان ئىشلەپ بولالمىسا شۇنچە بالىنىڭ ئىچىدە تەنقىد ئاڭلاۋاتقان .بالىلارغىمۇ ئۇۋال شۇنداق ئوينىغۇسى كەلسىمۇ ئوينىيالمايۋاتقان تەنتەربىيە دەرسى ئاران ھەپتىدە بىر كىلىۋاتقان  بالىلار يا تەنتەربىيە دەرسىنىا  يا تەنەپۇسنى ياخشى كۆرىۋاتقان.ئۆزلىرىنىڭ كاللىسىنى ئىشلىتىپ بىرەر  ئىجاتكارلىق ئۈستىدە ئويلىنىشقا ئەسلا ۋاقىت يوق.

tikanlik

	قوش تىللىق ئوقوتۇش بىر بۇيرۇق ۋە بىر شۇئار بىلەنلا ئەمەلگە ئاشىدىغان ئۇنچە ئاسان ئىش ئەمەس،بەلكى ئۇزۇن بىر مەزگىل  ئوقۇتۇشقا چۇڭقۇر چۆكۈش، تەتقىق قىلىش،ئۈگىنىش،بىلىم ئاشۇرۇش، خەنزۇ تىلىغا بولغان قىزىقىش ۋە ئىزدىنىشنىڭ نەتىجىسىدىن بارلىققا كىلىدۇ. ئەسلىدە «قوش تىللىق» ئوقۇتۇشنىڭ مەقسىدى- ھاياتى كۈچى، باشقا بىر تىل ئارقىلىق دەرس مەزمۇنىنى يەتكۈزۈش. بۇ مەقسەتكە يېتىش ئۈچۈن چوقۇم ھەر قايسى تەرەپلەردىكى تەييارلىق باسقۇچلار تولۇق ئورۇندىلىپ، ئاددىيلىقتىن مۈرەككەپلىككە، تىيىزلىقتىن چۇڭقۇرلۇققا مېڭىش كىرەك ئىدى.«قوش تىل» ئوقۇتۇشتا ئوقۇتقۇچى-ئوقۇغۇچىلارنىڭ تىل قابىلىيىتى، قوش تىل ئوقۇتۇش ئاساسى،  دەرسلەرنى خەنزۇ تىلى بىلەن ئوقۇتۇش سەۋىيىسىگە، تەلىۋىگە يەتمىگەن شارائىتتا، بىر تەرەپلىمە ھالدا «قوش تىل» ياكى خەنزۇ تىلى ئوقۇتۇشى دەرسخانىنى قاتمال ھالەتكە كەلتۈرۈپ قويىدۇ. ئوقۇتقۇچى-ئوقۇغۇچىلار ئۆز-ئارا پىكىر، ھىسسىيات ئالماشتۇرالمايدۇ. بىر-بىرىگە تەسىر كۆرسىتەلمەيدۇ، ئوقۇتقۇچى ئوتتۇرىغا قويغان مەسىلىگە ئوقۇغۇچى جاۋاپ  بىرىشكە ئامالسىز قالىدۇ. نەتىجىدە پۈتۈن سىنىپ، پۈتۈن گەپ،  پۈتكۈل دەرسخانا بىر ئوقۇتقۇچىغىلا قالىدۇ. ئوقۇغۇچىنىڭ گۇمانى مەسىلىلىرى قورسىقىدا قېلىپ ئۇنى چۈشەندۈرۈشكە، چۈشىنىۋىلىشقا ھەر ئىككى تەرەپ  ئامالسىز قالىدۇ. بۇنىڭ بىلەن بىر سائەتلىك قوش تىل دەرسى ئۆلچەمسىز، تەرتىپسىز، قولاشمىغان تەلەپپۇزدىكى ئاڭلاش دەرسىگە ئايلىنىپ، ئوقۇتقۇچى ئوقۇتۇش ۋەزىپىسىنى ئورۇنداشقا ئامالسىز قالىدۇ. بۇنداق ئوقۇتۇش، ئوقۇتۇش ئۈنۈمگە ۋە ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئۆگىنىش قىزغىنلىقىغا ئېغىر تەسىر كۆرسىتىدۇ.تەپپەكۈرىنى بوغودۇ. شۇنىمۇ ئەسكەرتىش كېرەككى،قوش تىللىق  ئوقوتۇش ئۆز نۆۋىتىدە دەۋر ھالقىغان،مەدەنىيەت ھالقىغان،تىل ھالقىغان ،مائارىپ ساھەمىزدىكى يېڭى بىر شەيئى، يىڭى ئىسلاھات،شۇنداقلا يېڭى بىر سىسىتىما قۇرۇلۇشى،بۇنىڭدا ئوبىكتىپ شەرت-شارائىت،ئوقوتقۇچى-ئوقوغۇچىلارنىڭ قوش تىل سەۋىيەسى،تىل موھىتى،شۇ تىلغا بولغان قىزىقىشى،قوش تىلغا ماس دەرسلىكلەرنىڭ تۈزۈلۈپ ئىسلاھ قىلىنىشى موھىم ئوروندا تۇرىدۇ.ئۇندىن باشقا ئوقوتقۇچى-ئوقوغۇچىلارنى باھالاش ، ئوقۇتقۇچى-ئوقۇغۇچىلارنىڭ ھەر خىل تەربىيىلىنىشلەرگە قاتنىشىشى، مەكتەپ ئىچى-سىرتىدىكى تىل ئۇگنىش  موھىتى، قوش تىل ئوقۇتۇش  دەرىسلىك ماتىرياللىرى... قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسى بىر يۇرۇش ئىسلاھ قىلىش، يولغا قويۇش لايىھىسىگە مۇھتاج.قوش تىل ئوقۇتۇش قاچان باشلانغان بولمىسۇن ئۇ بەرىبىر  مائارىپ ئىسلاھاتىدىكى يېڭى شەيئى. شۇڭلاشقا بىز بۇ توغرىسىدا يەنە نەچچە يىل قوش تىل ئوقۇتۇشى بىلەن شوغۇلىنىشقا ،مۈۋەپپەقىيەتلىك تەجىربىلەرنى خۇلاسىلىشىمىزگە، يۈز بەرگەن سەۋەنلىك ۋە ئاچچىق ساۋاقلارنى يەكۈنلىشىمىزگە توغرا كىلىدۇ.

tikanlik

	قوش تىللىق ئوقوتۇش بىر بۇيرۇق ۋە بىر شۇئار بىلەنلا ئەمەلگە ئاشىدىغان ئۇنچە ئاسان ئىش ئەمەس،بەلكى ئۇزۇن بىر مەزگىل  ئوقۇتۇشقا چۇڭقۇر چۆكۈش، تەتقىق قىلىش،ئۈگىنىش،بىلىم ئاشۇرۇش، خەنزۇ تىلىغا بولغان قىزىقىش ۋە ئىزدىنىشنىڭ نەتىجىسىدىن بارلىققا كىلىدۇ. ئەسلىدە «قوش تىللىق» ئوقۇتۇشنىڭ مەقسىدى- ھاياتى كۈچى، باشقا بىر تىل ئارقىلىق دەرس مەزمۇنىنى يەتكۈزۈش. بۇ مەقسەتكە يېتىش ئۈچۈن چوقۇم ھەر قايسى تەرەپلەردىكى تەييارلىق باسقۇچلار تولۇق ئورۇندىلىپ، ئاددىيلىقتىن مۈرەككەپلىككە، تىيىزلىقتىن چۇڭقۇرلۇققا مېڭىش كىرەك ئىدى.«قوش تىل» ئوقۇتۇشتا ئوقۇتقۇچى-ئوقۇغۇچىلارنىڭ تىل قابىلىيىتى، قوش تىل ئوقۇتۇش ئاساسى،  دەرسلەرنى خەنزۇ تىلى بىلەن ئوقۇتۇش سەۋىيىسىگە، تەلىۋىگە يەتمىگەن شارائىتتا، بىر تەرەپلىمە ھالدا «قوش تىل» ياكى خەنزۇ تىلى ئوقۇتۇشى دەرسخانىنى قاتمال ھالەتكە كەلتۈرۈپ قويىدۇ. ئوقۇتقۇچى-ئوقۇغۇچىلار ئۆز-ئارا پىكىر، ھىسسىيات ئالماشتۇرالمايدۇ. بىر-بىرىگە تەسىر كۆرسىتەلمەيدۇ، ئوقۇتقۇچى ئوتتۇرىغا قويغان مەسىلىگە ئوقۇغۇچى جاۋاپ  بىرىشكە ئامالسىز قالىدۇ. نەتىجىدە پۈتۈن سىنىپ، پۈتۈن گەپ،  پۈتكۈل دەرسخانا بىر ئوقۇتقۇچىغىلا قالىدۇ. ئوقۇغۇچىنىڭ گۇمانى مەسىلىلىرى قورسىقىدا قېلىپ ئۇنى چۈشەندۈرۈشكە، چۈشىنىۋىلىشقا ھەر ئىككى تەرەپ  ئامالسىز قالىدۇ. بۇنىڭ بىلەن بىر سائەتلىك قوش تىل دەرسى ئۆلچەمسىز، تەرتىپسىز، قولاشمىغان تەلەپپۇزدىكى ئاڭلاش دەرسىگە ئايلىنىپ، ئوقۇتقۇچى ئوقۇتۇش ۋەزىپىسىنى ئورۇنداشقا ئامالسىز قالىدۇ. بۇنداق ئوقۇتۇش، ئوقۇتۇش ئۈنۈمگە ۋە ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئۆگىنىش قىزغىنلىقىغا ئېغىر تەسىر كۆرسىتىدۇ.تەپپەكۈرىنى بوغودۇ. شۇنىمۇ ئەسكەرتىش كېرەككى،قوش تىللىق  ئوقوتۇش ئۆز نۆۋىتىدە دەۋر ھالقىغان،مەدەنىيەت ھالقىغان،تىل ھالقىغان ،مائارىپ ساھەمىزدىكى يېڭى بىر شەيئى، يىڭى ئىسلاھات،شۇنداقلا يېڭى بىر سىسىتىما قۇرۇلۇشى،بۇنىڭدا ئوبىكتىپ شەرت-شارائىت،ئوقوتقۇچى-ئوقوغۇچىلارنىڭ قوش تىل سەۋىيەسى،تىل موھىتى،شۇ تىلغا بولغان قىزىقىشى،قوش تىلغا ماس دەرسلىكلەرنىڭ تۈزۈلۈپ ئىسلاھ قىلىنىشى موھىم ئوروندا تۇرىدۇ.ئۇندىن باشقا ئوقوتقۇچى-ئوقوغۇچىلارنى باھالاش ، ئوقۇتقۇچى-ئوقۇغۇچىلارنىڭ ھەر خىل تەربىيىلىنىشلەرگە قاتنىشىشى، مەكتەپ ئىچى-سىرتىدىكى تىل ئۇگنىش  موھىتى، قوش تىل ئوقۇتۇش  دەرىسلىك ماتىرياللىرى... قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسى بىر يۇرۇش ئىسلاھ قىلىش، يولغا قويۇش لايىھىسىگە مۇھتاج.قوش تىل ئوقۇتۇش قاچان باشلانغان بولمىسۇن ئۇ بەرىبىر  مائارىپ ئىسلاھاتىدىكى يېڭى شەيئى. شۇڭلاشقا بىز بۇ توغرىسىدا يەنە نەچچە يىل قوش تىل ئوقۇتۇشى بىلەن شوغۇلىنىشقا ،مۈۋەپپەقىيەتلىك تەجىربىلەرنى خۇلاسىلىشىمىزگە، يۈز بەرگەن سەۋەنلىك ۋە ئاچچىق ساۋاقلارنى يەكۈنلىشىمىزگە توغرا كىلىدۇ.

tikanlik

	تىما ئىگىسىگە رەھمەت!ئۇلۇغلار ئىچىدىكى ئەڭ ئۇلۇغلار ئەشۇ سەبىي بالىلار!بلىلارغا كۆڭۈل  بۆلگەنلىك تىخىمۇ ئۇلۇغ ئىش.

tikanlik

	ئەمەلىيەتتە« قوش تىل» ئوقۇتۇش ئىسلاھاتى ؛ باشقا مائارىپ ئىسلاھاتلىرىنىڭ ئەمەلىيلىشىشىگە ئوخشاش، ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئومۇمىيۈزلۈك تەرەققىياتىنىڭ ئېھتىياجى ۋە يەر شارىلىشىش مەزگىلىدىكى جەمئىيەتنىڭ ئىختىساسلىقلارغا بولغان كۈچلۈك  تەلىپى ئاستىدا ئەمىلىيلىشىدۇ. "قوش تىل ئوقوتوش "ھەرگىزمۇ «قوش تىل ئوقۇتۇشى ئۈچۈنلا قوش تىللىق ئوقۇتۇش» بولۇپ قالماسلىغى،ساختا قوش تىل بولماسلىغى كېرەك. قوش تىل ئوقوتوشقا بىز چوقوم ئىلمىي پوزىتسىيە تۇتۇشىمىز، شەكىلۋازلىققا قارشى تۇرۇشىمىز، ئەمەلىي ئۈنۈمگە تىخىمۇ ئەھمىيەت بىرىشىمىز  زۆرۈر ئىدى.

tikanlik

	مەملىكىتىمىز دۇنيا سودا تەشكىلاتىغا كىرگەندىن بۇيان  ھەر قايسى ساھەلەردىكى ئىشلارنىڭ تەرەققىياتى خەلقئارالىق ئىزىغا چۈشتى. سودا-مەدەنىيەت ئالماشتۇرۇش تېزلىك بىلەن كېڭەيدى. پۈتكۈل دۇنيادا ئىنگىلىز تىلى، جۇڭگۇدا خەنزۇ تىلى بىر تۇتاش قوللىنىلىۋاتىدۇ. نۆۋەتتە خەنزۇتىلى، پەن تېخنىكا ئالماشتۇرۇش تىلى بولماقتا. خىزمەت ۋە ئۆگىنىشتە خەنزۇ تىلىنى قوللىنالايدىغان بولۇش ھەر ساھە ھەر كەسىپتىكى ئىختىساسلىقلارنى تاللاشنىڭ بەلگۈسى ھەم شەرتى بولماقتا. كارخانىلار ئۈچۈن ئېلىپ ئېيىتقاندا ،كۆپ خىل تىل بىلگۈچىلەرنىڭ ئۆزى بىر كەڭرى بازار ھىسابلانماقتا. خىزمەت ئىزدىگۈچىلەر ئۈچۈن خەنزۇ تىلى ئۆتكىلى، خەنزۇ تىلىنى پىششىق بىلىشنىڭ ئۆزى تېخىمۇ كۆپ خىزمەت پۇرسىتىدىن دېرەك بەرمەكتە. شۇڭلاشقا خەنزۇ تىلىنى ئۆگىنىش- دەۋرنىڭ ئېھتىياجى، خەلقنىڭ تاللىشى بولۇپ يۇقۇرى دولقۇن كۆتۈرۈلدى. مىللى مەكتەپلەردە «قوش تىللىق» ئوقۇتۇش ئېلىپ بېرىش تېخىمۇ كۆپ ئۇچۇرغا ئېرىشىشتىن دىرەك بېرىدۇ دەپ قارىلىپ ، خەنزۇ تىلى ئوقۇتۇشى تەلىم-تەربىيە سۈپىتىنى ئۆستۈرۈشنىڭ بىردىن-بىرئۇسۇلى بولوپ قالدى. شۇ ۋەجىدىن ساپ ئۇيغۇر مۇھىتىدا  تۇغۇلۇپ،چوڭ بولۇپ، مەكتەپ يېشىغا يەتكەن-يەتمىگەن يىراق سەھرالاردىمۇ «قوش تىللق» ئوقۇتۇشى شۇئارى ئاستىدا خەنزۇ تىلى ئاساس قىلىنىپ ئوقۇتۇش ئېلىپ بېرىلماقتا.

almalik1

	مۇنداق كىتىۋەرسە ئەۋلات ئىسراپچىلىقى كېلىپ چىقىدۇ.يىزا بالىلىرى يا ئانا تىلىدا يوق،يا باشقىسقدا.

jahangir5

	بۇ چوقۇم مائارىپ ئىدارىسىنىڭ شۇجىسىنىڭ  ئورونلاشتۇرۇشى .  موشۇنداق ئاستا- ئاستا پەم بىلەن بۇ ئىشلارغىمۇ كۆنۈپ كېتىمىز. ھە راست ، بىزنىڭ مەكتەپنىڭ مۇدىرىنى يىغىن بار دەپ ئاتۇشقا چاقىرتىپتىكەندۇق،موشۇ شۇم خەۋەر توغرىسىدىكى يىغىن بولوپ قالمىغىيدى.

0903halipa

	بېز  دېھقانلارنېڭ  سېلېقې  قاچان تۇگە ھە  دۆلەت ئەمەلدېن قالدۇرغان چارۋا مۇداپېيە راسىخوتې ھازېربولسا چېرايلېق نام بېلەن پەردازلېنېپ يەنە ئوتتورغا چېقتې بۇلتۇر بېر چارۋېغا 3كوي ئېدې بۇيېل بولسا 3.5كوي بولدې بۇنېمە گەپتوبۇنې ناھېيە ۋېلايەتتېن تەسېق لېتېپ تو تېخې بۇنداق ھەقلەر

tewelgha

	ئوقۇتقۇچىلارنى داۋاملىق تەربىيەلەش خۇددى پىچاقنى دائىم بىلەپ تۇرۇش بىلەن قايدىسى ئوخشاش بىر ئىش.ئۇيغۇر ئاپتونۇم رايونلۇق مائارىپ نازارىتىمۇ ھەر 5يىلنى بىر دەۋىر قىلىپ،ئوقۇتقۇچىلارنى تەربىيەلەشنى چىڭ تۇتۇپ ئىشلىمەكتە .2009-يىلىدىن 2013-يىللىغىچە تۆتىنچى بەش يىللىق تەربىيەلەشنى ئاخىرلاشتۇرۇش كېرەك .ھەر بىر دەۋىردە ھەربىر ئوقۇتقۇچى 240سائەتلىك داۋاملىق تەربىيەلىنىش پۇرسىتىگە ئېرىشىشى كېرەك .بۇ 240سائەت تەربىيەلىنىش ئىشتىن ئايرىلىپ نۆۋەتتىكى  ئوقۇش تارىخىنى يوقۇرلىتىپ ئوقۇش ( مەسىلەن ،تولۇق كۇرس دېپلومىنى ئاسپىرانتلىق دېپلومىغا ئۆرلىتىش)،قوش تىل بويىچە تەربىيەلىنىش ،دۆلەت دەرىجىلىك ۋە ئاپتونوم رايون دەرىجىلىك تەربىيەلىنىش ۋە يەرلىل مائارىپ ئورگانلىرى ئورۇنلاشتۇرغان تەبىيەلىنىش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچگە ئالىدۇ .يوقۇردىكى تەربىيەلىنىشلەرنىڭ بەزىلىرى 240سائەتتىن ئېشىپ كېتىدۇ ،بىراق ئۇنى مۇشۇ 240سائەرلىك ۋەزىپىگە سۇندۇرۇپ ھېساپلايدۇ . ئەگەر سىز ھىچقانداق تەربىيەلەشكە قاتناشمىغان بولسىڭىز ،چوقۇم 240سائەتلىك تەربىيەلىنىشكە قاتنىشىشىڭىز كېرەك .سەۋەبى ئوقۇتقۇچىلار قانونىدا ھەربىر ئوقۇتقۇچىنىڭ قەرەللىك تەربىيەلىنىش ھوقوقى بار دەپ يېزىلغان .يەنى ئۇنى ئوقۇتقۇچىنىڭ ھوقوقى دائىرىسىگە كېرگۈزگەن .شۇڭا بۇ ھەقتە قاخشىسىڭىز ھېچكىم گېپىڭىزنى ئاڭلىمايدۇ .چۈنكى،ئۇ سىزگە بېرىلگەن ھوقۇق.بىراق ئاپتونوم رايونلۇق مائارىپ نازارىتىنىڭ بەلگىلىمىسىدە 5يىلدا 240سائەتلىك تەربىيەلىنىشكە قاتنىشىشى كېرەك دىيىلگەن ،ئۇنى 10مەۋسۈمغا چاچساق ھەربىر مەۋسۈمىغا 24سائەتتىن توغرا كېلىدۇ.يەنى ئوتتۇرا ھېساپ بىلەن بىر تەتىلدە 3كۈن تەربىيەلىنىش ھۆقوقىڭىز بار .بەزى ئورۇنلار بۇنى  بىرلا تەتىلگە يىغىپ  30كۈن تەربىيەلەپلا تۈگىتىدۇ.قالغان 9تەتىلدە دەم ئالىدۇ .بەزى ئورۇنلار بىرقانچە تەتىلگە  چېچىۋىتىدۇ .بىراق بۇ تېمىنا دىيىلگەن تەربىيەلىنىش چاقىرىغى ھەقىقەتەن چەكتىن ئېشىپ كەتكەندەك قىلىدۇ .بۇ تېمىنىڭ مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلارنىڭ ئىتىبارىغا ئېرىشىشنى ئۈمۈت قىلىمەن .