ئەلۋىدا ئۇيغۇر تىلىم
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا
ماسلاشمىدىڭ زامانغا ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
يېتەلمىدىم ئارمانغا ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"لۇفاڭ"دېدۇق بىنانى ،
"خابا "دېدۇق دەريانى .
"مىينۈ"دېدۇق رەنانى ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"لۇفاڭ"ئالدۇق "دەيكۈەن"گە ،
"جۇاڭشىيۇۋ"قىلدۇق "يىۋەن"گە ،
ئامال يوقمۇ دەتمەنگە ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
توڭلاتقۇنى "بىڭشىياڭ "دەپ
ياڭراتقۇنى "يىڭشىياڭ "دەپ
گۈرجەكنىمۇ "تىشىياڭ "دەپ
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"گۇڭۋۇيۈەن"دەپ مەمۇرنى ،
"چىيەنزە"دېدۇقئامبۇرنى ،
نېمە دەرمىز تەمبۈرنى ؟
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
كۆمۈرگازنى "مىيچى "دەپ ،
ئاكورىتنى "پىچى "دەپ ،
17 نى "ياۋچى "دەپ ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"ۋوشى "دېدۇق ياتاقنى ،
"شېزى "دېدۇق ئاياقنى ،
"لىيۇۋلاڭخەن "دەپساياقنى
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
كەرەپشىنى "چىڭسەي "دەپ ،
كۈدە دېمەي "جۈسەي "دەپ .
پالەكنىمۇ "بوسەي "دەپ ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"خاڭگا "ئەمەستەرخەمەك ،
"بەسەي"ئەمەسيېسىۋىلەك ،
بىر پىلەكتىن مىڭ خەمەك ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"شۇۋجى"دېدۇق يانفوننى ،
"شىياڭزاۋ"دېدۇقسوپۇننى ،
"لاۋپو"دەرمىز خوتۇننى ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
كارتا دېمەي كا دېدۇق ،
ياپما خىشنى ۋا دېدۇق ،
بىلەلمىسەك سا دېدۇق ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
ئۈستەلنىمۇ "جوزا "دەپ ،
ئورۇندۇقنى "يىزا "دەپ ،
كومپىيۇتۇر -"جىزا "دەپ ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
بۇس تارتقۇنى "چۇۋيەنجى "،
شامالچىنى "گۇپۇڭجى "،
دەرىجىمىز "فۇكىجى "،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
ئېرى ماڭدى "جىيۇۋباغا "،
خوتۇن چايغا "دىباغا"،
بالا كۆندى "ۋاڭباغا "،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
ئۇچرىشىشنى "يۆخۈي"دەپ ،
يىغىندېمەي "كەيخۈي"دەپ ،
ئېتىبارنى "يۇۋخۈي"دەپ ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"داجى"دېدۇق ئەرزاننى ،
"نۈەنپىڭ "دېدۇقچايداننى ،
"شۇجۈكۇ"دەپسانداننى ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
شاۋقۇن-سۈرەن "زايىن"دەپ ،
خەت باسقاننى "دايىن"دەپ ،
تەلەپپۇزنى "فايىن"دەپ ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"شىگۈەن"دېدۇقكۆنگەننى ،
"گۈەنجۈن"دېدۇقيەڭگەننى ،
نېمە دەيمىز مەڭگەننى ؟
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
ئىلغار بولسا "يۇۋشىيۇۋ"دەپ ،
رىمونىتنى "داشىيۇۋ"دەپ ،
75نى "چىشيۇۋ"دەپ ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
ئەينەك ئېدىش "گاڭزا "دەپ ،
يېزىلارنى "جاڭزا "دەپ ،
شۇم ئوچاقنى "لىڭزا" دەپ ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
دابازادا زاسۈي يەپ ،
كىندىجىدا جىتۈي دەپ ،
چاڭزا ئۈچەي خوتۈي يەپ ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"گازىر" بولدى شىمىشكە ،
"نەيپىڭ "بولدىئىمزىگە ،
ئويلانمايمىز نىمىشكە
ئۇيغۇرتىلىم ئەلۋىدا .
"خوگو" بولدى يەلقازان ،
"گولۇ" بولدى پارقازان ،
"دىيەنفەنگو"بوپ توكقازان ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"دىڭپاۋ"دىگەن چىراقنى ،
"تۇڭكۇ "دەيدۇ پىراقنى ،
"ياۋيۈەن "دەيمىزيىراقنى ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
ئىچكىرىدېمەي "كۇلى"دەپ ،
تۈلكە دېمەي "خۇلى "دەپ ،
ياردەمچىنى "جۇلى"دەپ ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
جەرىمانە "فاكوەن "دەپ ،
سوتخانىنى "فايۈەن "دەپ ،
كورپۇس دېمەي "دەنيۈەن "دەپ ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا
كۈتۈپخانا "تۇشۇگۈەن "،
مۇلازىملار "فۇۋۇيۈەن "،
"ساۋمىي "بولدىبۆلجۈرگەن ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"پىڭزا"بولدى بوتۇلكا ،
"شىجۇاڭ"كاستىيۇم-بۇرۇلكا ،
"گۇڭگاۋ" بولدىلوزۇنكا ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا.
تىككۈچىنى "سەيپۇڭ"دەپ ،
"خۇڭمىيەنكاۋرۇ لەڭپۇڭ دەپ،
سۇئۈزۈشنى "يۇۋيۇڭ"دەپ ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
مامۇق چاپان "يۈرۈڭفۇ "،
راﻫەتئىشتان"شىيۇۋشىيەنكۇ"،
ئىچ ئىشتاننى دەپ "شەنكۇ" ،
ئۇيغۇرتىلىم ئەلۋىدا .
ئىچ كىيىمنى "نىييى"دەپ ،
ئۇيقۇكىيمى-"شۈييى"دەپ ،
ئىچىملىكنى "شۆبىي"دەپ ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
توك پۇلىنى "دىيەنفىي"دەپ ،
قەرزتېلىفون "چىيەنفىي"دەپ ،
خوشە دېمەي "گەنبىي"دەپ ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"مابۇ"دېدۇقجامبىنى ،
"دەيزى "دېدۇق خالتىنى ،
"كاۋباۋزى "دەڭسامسىنى ؟
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"تىڭجى"بولدى توختىغان ،
"داباۋ"بولدى ئەپماڭغان ،
"لىيۇۋجى"بولدى قەپقالغان ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"گۇڭگاۋ"دېدۇقئېلاننى ،
"خۇڭزاۋ"دەيدۇ چىلاننى ،
نېمە دەيمىز يىلاننى !
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
لېنتىچىنى "دەيچى "دەپ ،
ۋېلسىپىتنى "سەيچى "دەپ ،
دەرستاشلاش"كۇڭكى "دەپ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"توشەي "بولدى ساپماكەش ،
"لۇزا "بولدى پىلتە مەش ،
بۇ مودىدىن كۆڭۈل غەش ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"جىياڭتەي"دېدۇقمۇنبەرنى ،
شىياڭشۈي"دېدۇق ئەنبەرنى ،
"كاشى "دەيلى قەشقەرنى ؟
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"ساڭنا "دېدۇق مۇنچىنى ،
"مىيەنجاڭ" دېدۇق ئۇنچىنى ،
"شىياۋخۇا "دەيمىزغۇنچىنى ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
يېيىشىمىز "خەنباۋباۋ "،
ئۇچىمىزدا "مىڭتىجىياۋ "،
چولپىنىمىز "ر. باچىياۋ "،
ئۇيغۇرتىلىم ئەلۋىدا .
توخۇ قورداق- داپەنجى ،
خۈيمىيەن ،بەنمىيەن ،لازىجى ،
دىڭدىڭسومىيەن جوۋماجى ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
سۇ مانتىنى "جۇۋاۋا" ،
كاۋا دېمەي" خۇلۇگۇا" ،
يەر يۇيغۇچنى دەپ "توۋبا" ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
بەرەنجىنى ياڭيۇ دەپ ،
تېتىتقۇسۇ -جىياڭيۇ دەپ ،
تورداش دېمەي ۋاڭيۇۋ دەپ ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
قىزىل كالا -"خۇڭنىيۇۋ"دەپ ،
دوسىتنىاپتۇق "پىڭيۇۋ"دەپ ،
قوقاپ كەتسەكئەييۇ ! دەپ ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"لاجى"دېدۇق ئەخلەتنى ،
"ۋاڭجەن "دېدۇق توربەتنى
"يۇۋجىيەن"دېدۇقئېل-خەتنى ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"داچىياۋ"دېدۇقكۆۋرۈكنى ،
"جۇزى "دېدۇق تۈۋرۈكنى ،
"شىتى "دەيمىز ئۆلۈكنى ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"فاپىياۋ"دېدۇق تالوننى ،
"ۋەيدەي "دېدۇقبالوننى ،
نېمە دەيمىز قالۇننى ؟
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"داشۆ"بولدىئۇنىۋىرېستېت ،
"زۇڭتۇڭ"بولدىپىرىزدىنىت ،
"داشۆسىڭدۇر "سىتۇدىنىت ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
باتارىيە"دىيەنچى"دەپ ،
بۇغدا كۆلنى -تىيەنچى دەپ ،
مۆﻫلەت ئاشسا "يەنچى "دەپ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"گۇاڭچاڭ"دېدۇقمەيداننى ،
"چىيەنباۋ"دېدۇقپۇلداننى ،
"شۆۋىي"دېدۇقئۇنۋاننى ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
تېلۋزۇرنى"دىيەنشى "دەپ ،
قۇرۇق يۇيسا "گەنشى "دەپ ،
ئويۇن دىمەي "يۇۋشى "دەپ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
تېزگىنەكنى "ياۋكۇڭ "دەپ ،
سىيىت نوچى گاڭگۇڭ دەپ ،
يېتىپ تەپسە "داۋگۇڭ "دەپ ،
ئۇيغۇر تىلىمئەلۋىدا .
ئال تۆك دەيلى" شازىنى "،
ئىشكاپ دەيلى "جازىنى "،
پايپاق دەيلى "ۋازىنى "،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
ئۈزچات دەيلى "كەيگۈن"نى ،
سامساقدەيلى "داسۈەن"نى ،
ئىنىستۇتدەپ "شۆيۈەن"نى ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
"دۇبو"دېدۇققىمانى ،
ئۇنتۇپ قالدۇق "مىما"نى ،
ئىزلەپ ئۇيغۇر سىمانى !!!
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
مودا بولدى شالغۇت تىل ،
ئويلانمىدى ئۇيغۇر دىل ،
خاراپ بولدى ئانا تىل ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
شالغۇتلاشتى تىلىمىز ،
قاينىمايدۇ دىلىمىز ،
"ۋىيزۇ "بولسۇننامىمىز ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
ئاناتىلنى قوغدايلى ،
ئەنئەنىنىقوغدايلى ،
شالغۇت تىلنى تۈزەيلى ،
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
ئەلدە ئىدى ئەر غېمى ،
ئەلگە كۆيگەن ئەر قېنى ؟
ئەل دەپ ئاققان تەر قېنى؟
ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا .
كۆپ تىل بىلىش شەرەپ ئىش ،
تىلدىن كېلەر يۈكسىلىش ،
ئانا تىلسىز يېزىم ،قىش !!!!
ئۇيغۇر تىلىم يىغلىما !
دەرەخ بولماس يىلتىزسىز ،
مىللەت بولماس ئۆز تىلسىز ،
ئۆلەي، قالسام سېنىڭسىز !
ئۇيغۇر تىلىم يىغلىما !