بىلىم-كۈچ بلوگى

ﺋﯚزﺋﺎرا ﭘﺎت - ﭘﺎت ﺳﯩﺮدﯨﺸﯩﺶ، ﺑﯩﺮ - ﺑﯩﺮﯨﮕﻪ داﺋﯩﻢ ﻳﺎر - ﻳﯚﻟﻪك ﺑﻮﻟﯘش، ﻗﻪرەﻟﻠﯩﻚ ﮬﺎﻟﺪا ﺋﯩﺰدﯨﺸﯩﭗ ﮬﺎل - ﻣﯘڭ ﺑﻮﻟﯘﺷﯘپ ﺗﯘرۇش - ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﭽﯩﻠﯩﻘﺘﺎ زۆرۈر ﺑﻮﻟﻐﺎن ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟەﺗﻠﻪر زەﻧﺠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﮬﺎﻟﻘﯩﺴﯩﺪۇر. ﺑﺎﺷﻘﯩﭽﻪ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺋﯧﻴﺘﻘﺎﻧﺪا، ﺋﺎﻏﯩﻨﯩﺪارﭼﯩﻠﯩﻘﻨﯩﯔ ﺋﻪﻗﻪﻟﻠﯩﻲ ﺋﯩﭙﺎدﯨﻠﯩﺮﯨﺪۇر. ﺷﯘﻧﺪاﻗلا ﺑﯘ ﺧﯩﻞ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟەت ﻣﻪﻳﻠﻰ ﺧﯩﺰﻣﻪت ﻳﺎﻛﻰ ﻛﯜﻧﺪﯨﻠﯩﻚ ﺗﯘرﻣﯘﺷﺘﺎ ﺑﻮﻟﺴﯘن، ﺑﯩﺮ ﺋﺎدەﻣﮕﻪ ﻧﯩﺴﺒﻪﺗﻪن ﺋﯧﻴﺘﻘﺎﻧﺪا، روﮬﯩﻲ ﮬﺎﻟﻪت ۋە ﻣﯩﺠﻪزﻧﻰ ﺗﻪﯕﺸﻪپ ﺗﯘرۇﺷﺘﺎ، ﻳﻮﺷﯘرۇن ﺋﻪﻗﯩﻞ ﺑﯘﻟﯩﻘﯩﻨﻰ ﺋﯧﭽﯩﺸﺘﺎ، ﻗﯩﻴﯩﻨﭽﯩﻠﯩﻘلارﻧﻰ ﻳﯧﯖﯩﺸﺘﻪ ﻛﻪم ﺑﻮﻟﺴﺎ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪﯨﻐﺎن ﭘﺴﯩﺨﯩﻚ ﻣﯘۋازﯨﻨﻪت ﺋﺎﻣﯩﻠﯩﺪۇر. ﺷﯘﻧﯩﯔ ﺋﯜﭼﯜن، ﻛﯩﺸﯩﻠﻪر ﺋﯚزﺋﺎرا دوﺳﺖ ﺑﻮﻟﯘﺷﯩﺪۇ. ﮬﻪﺗﺘﺎ ﻗﯩﻴﺎﻣﻪﺗﻠﯩﻚ ﺋﺎﻏﯩﻨﯩﻠﻪردﯨﻦ ﺑﻮﻟﯘپ ﺋﯚﺗﯜﺷﻜﻪ ۋەدﯨﻠﯩﺸﯩﺪۇ ﮬﻪم ﺷﯘﻧﺪاق ﻗﯩﻠﯩﺪۇ.ﺧﻮش، ﺋﺎﻏﯩﻨﯩﺪارﭼﯩﻠﯩﻘﻘﯘ ﺷﯘ ﺗﻪرﯨﺰدە داۋاﻣﻠﯩﺸﯩﭗ ﻛﯧﻠﯩﯟﯦﺘﯩﭙﺘﯘ. ﺋﯘﻧﺪاﻗﺘﺎ ﺋﺎﻏﯩﻨﯩﺪارﭼﯩﻠﯩﻘﻨﯩﯔ ﺋﯚﻟﭽﯩﻤﻰ ﻗﺎﻧﺪاق ﺑﻮﻟﯩﺪۇ؟ ﺑﯘ ﺳﻮﺋﺎﻟﻐﺎ ﺑﻪﻟﻜﯩﻢ ﻛﯚﭘﻠﯩﮕﻪن ﻛﯩﺸﯩﻠﻪر: «ﻛﯜﻧﺪﯨﻠﯩﻚ ﺗﯘرﻣﯘش ۋە ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺟﻪﮬﻪﺗﻠﻪردﯨﻜﻰ ﺋﯚزﺋﺎرا ﺳﻪﻣﯩﻤﯩﻲ ﺳﺎداﻗﻪت، ﺗﻪﻣﻪﺳﯩﺰ ﻳﺎردەم، ﻏﻪرەزﺳﯩﺰ ﺑﺎراۋەرﻟﯩﻚ» دﯦﮕﻪﻧﺪەك ﺟﺎۋاﺑلارﻧﻰ ﺑﯧﺮﯨﺸﻰ ﻣﯘﻣﻜﯩﻦ. ﺑﯘ ﺟﺎۋاﺑلارﻧﯩﯔ ﺗﻮﻏﺮﯨﻠﯩﻘﯩﻐﺎ ﻗﯩﻞ ﺳﯩﻐﻤﺎﻳﺪۇ، ﺋﻪﻟﯟەﺗﺘﻪ. ﻟﯧﻜﯩﻦ ﮬﺎزﯨﺮﻗﻰ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﯩﻢ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪرﻧﯩﯔ ﺋﺎﻏﯩﻨﯩﺪارﭼﯩﻠﯩﻘﻰ ۋە ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﯚﻟﭽﻪﻣﻠﯩﺮى ﻗﺎﻧﺪاق ﺑﻮﻟﯘۋاﺗﯩﺪۇ؟

ﺋﺎﻳﺎﻟﯩﻢ ﺋﯩﻜﻜﯩﻤﯩﺰ ﺑﯩﺮ ﺗﻮﻧﯘﺷﯩﻤﯩﺰﻧﯩﯔ ﺋﯚﻳﯩﮕﻪ ﻛﯧﺴﻪل ﻳﻮﻗﻠﯩﻐﯩﻠﻰ ﺑﯧﺮﯨﭗ، ﭘﺎراڭ ﺑﯩﻠﻪن ﺋﯩﻜﻜﻰ ﺳﺎﺋﻪﺗﻜﻪ ﻳﯧﻘﯩﻦ ﺋﻮﻟﺘﯘرۇپ ﻗﺎﻟﺪۇق. ﺳﯧﺮﯨﻖ ﭼﺎﭼﻠﯩﻖ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺰ ﺋﺎﻟﺪﯨﻤﯩﺰﻏﺎ ﺑﯩﺮ ﺗﻪﺧﺴﯩﺪﯨﻦ ﻟﻪﯕﻤﻪن ﻛﻪﻟﺘﯜرﯨﯟﯦﺪى، ﺋﺎﻳﺎﻟﯩﻢ «ﺋﺎﺷﻘﺎزﯨﻨﯩﻢ ﺋﺎﻏﺮﯨﭗ، ﺗﯜﻧﯜﮔﯜﻧﺪﯨﻦ ﺑﯘﻳﺎن ﮔﯧﻠﯩﻤﺪﯨﻦ ﮬﯧﭽﻨﯧﻤﻪ ﺋﯚﺗﻤﻪﻳﯟاﺗﯩﺪۇ» دەپ، ﺗﺎﻣﺎﻗﻘﺎ ﺋﯧﻐﯩﺰ ﺗﯧﮕﯩﭙﻤﯘ ﻗﻮﻳﻤﯩﺪى. ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺑﯘ ﻗﯩﻠﯩﻘﯩﺪﯨﻦ ﻗﺎﺗﺘﯩﻖ ﺧﯩﺠﯩﻞ ﺑﻮﻟﺪۇم. ﺑﯘﻧﺪاق ﻗﯩﻠﺴﺎ، ﺳﺎﮬﯩﺒﺨﺎﻧلارﻧﯩﯔ ﻛﯚﯕﻠﯩﮕﻪ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﻗﺎﻟﻤﺎﻣﺪۇ؟ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﯜﺳﺘﯩﮕﻪ، ﺋﯘ ﻳﺎﻟﻐﺎن ﺳﯚزﻟﻪۋاﺗﺎﺗﺘﻰ. ﺷﯘﯕلاﺷﻘﺎ ﻣﻪن ﺋﯘﻧﯩﯖﻐﺎ ﻳﻪر ﺋﺎﺳﺘﯩﺪﯨﻦ ﺋﺎﻟﯩﻴﯩﭗ ﻗﺎراپ ﻗﻮﻳﺪۇم. دەل ﺷﯘ ﭼﺎﻏﺪا ﻣﻪن ﻳﻪۋاﺗﻘﺎن ﻟﻪﯕﻤﻪﻧﻨﯩﯔ ﺋﺎرﯨﺴﯩﺪﯨﻦ ﺑﯩﺮ ﺗﺎل ﺳﯧﺮﯨﻖ ﭼﺎچ ﭼﯩﻘﯩﭗ ﻗﺎﻟﺪى! ﺷﯘﻧﯩﯔ ﺑﯩﻠﻪن «ﺗﯧﺨﻰ ﮬﯧﻠﯩلا ﺋﯩﻜﻜﻰ ﭼﯩﻨﻪ ﭼﯚﭼﯜرە ﺋﯩﭽﯩﯟاﭘﺘﯩﻜﻪﻧﻤﻪن» دەپ ﮔﻪپ ﻳﺎﺳﺎپ، ﺗﺎﻣﺎق ﻳﯧﻴﯩﺸﺘﯩﻦ ﻣﻪﻧﻤﯘ ﺗﻮﺧﺘﯩﯟاﻟﺪﯨﻢ. ﭼﯜﻧﻜﻰ، ﻟﻪﯕﻤﻪﻧﺪﯨﻦ ﭼﯩﻘﻘﺎن ﮬﯧﻠﯩﻘﻰ ﺳﯧﺮﯨﻖ ﭼﺎچ ﻛﯚز ﺋﺎﻟﺪﯨﻤﻐﺎ ﻛﻪﻟﺴﯩلا، ﻛﯚﯕﻠﯜم ﺋﯧﻠﯩﺸﻘﺎﻧﺪەك ﺑﻮلاﺗﺘﻰ

ۋاڭ يۈلىننىڭ ماقالىسىدىكى ﺳﯧﻠﯩﺸﺘﯘﺭﻣﺎﺗﻮﻟﯩﻤﯘ ﺋﺎﺩﺩﯨﻲ، ﺩﯦﻬﻘﺎﻧﻼﺭ ﻗﺎﻧﺪﺍﻗﻼ ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﯘﻥ ﺋﺎﺗﺎ- ﺑﻮﯞﯨﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦﻗﺎﻟﻐﺎﻥ ﻗﻪﺩﯨﻤﯩﻲ ﺋﯩﺰﻻﺭﻧﻰ ﺳﺎﻗﻼﭖ ﻗﯧﻠﯩﺶ ﯞﻩ ﺋﯘﻧﻰ ﻗﻮﻏﺪﺍﺷﻨﻰ ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﺑﺎﺵ ﺗﺎﺭﺗﯩﭗﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﯘﺭﭼﻰ، ﻣﯘﻗﻪﺩﺩﻩﺱ ﻣﻪﺳﺌﯘﻟﯩﻴﺘﻰ ﺩﻩﭖ ﺑﯩﻠﮕﻪﻥ ﻫﻪﻡ ﺑﯘﻧﺪﺍﻕ ﺋﯧﺴﯩﻞﺋﻪﻥ-ﺋﻪﻧﯩﻨﻰ ﺩﯙﻟﻪﺗﻨﯩﯖﻤﯘ ﻗﻮﻏﺪﺍﻳﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻐﺎ ﺋﯩﺸﯩﻨﯩﭗ ﻗﺎﻧﯘﻧﯩﻲ ﻳﻮﻟﻼﺭ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﺋﺎﺧﯩﺮﺋﯚﺯ ﺋﻪﺟﺪﺍﺩﻟﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺗﻪﯞﻩﺭﯛﻛﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﻗﻮﻏﺪﺍﭖ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ.
ﻫﺎﻛﯩﻤﺪﺍ ﺑﻮﻟﺴﺎ ﻣﯩﻠﻠﻰﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺕ، ﻣﯩﻠﻠﻰ ﺭﻭﻫﻘﺎ ﻧﯩﺴﺒﻪﺗﻪﻥ ﺩﯦﻬﯩﻘﺎﻧﻼﺭﭼﯩﻠﯩﻚ ﭼﻮﯕﻘﯘﺭﭼﯜﺷﻪﻧﭽﻪ ﻳﻮﻕ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﻨﻰ ﺋﺎﺯ ﺩﻩﭖ ﺩﯙﻟﻪﺗﻨﯩﯔ « ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺕ ﻳﺎﺩﯨﻜﺎﺭﻟﯩﻘﻼﺭ ﻗﺎﻧﯘﻧﯩﻲ» ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﯨﻤﯘ ﻫﯧﭽﯩﻘﺎﻧﺪﺍﻕﺳﺎﯞﺍﺩﻯ ﻳﻮﻕ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ. ﺷﯘﯕﺎ ﺋﯘ ﻗﺎﺭﺍﭖ ﺗﯘﺭﯗﭖ ﻫﻪﻝ ﻗﯩﻠﻐﯘﭺ ﺗﻪﺩﯨﺒﯩﺮﺑﻪﻟﮕﯩﻠﻪﺷﺘﻪ، ﺩﯙﻟﻪﺗﻨﯩﯔ ﻧﯘﻗﺘﯩﻠﯩﻖ ﻗﻮﻏﺪﯨﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺕ ﻳﺎﺩﯨﻜﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﻮﺭﻧﯩﻨﻰ ﯞﻩﻳﺮﺍﻥ ﻗﯩﻠﯩﺸﺘﻪﻙ ﺋﯧﻐﯩﺮ ﺳﻪﯞﻩﻧﻠﯩﻜﻜﻪ ﻳﻮﻝﻗﻮﻳﻐﺎﻥ. ﺩﯦﻤﻪﻙ، ﻫﺎﻛﯩﻢ ﻣﻪﺯﻛﯘﺭ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻨﯩﯔ ﺗﯧﻤﯩﺴﯩﺪﺍ ﺩﯨﻴﯩﻠﮕﻪﻧﺪﻩﻙ ﺩﻩﻝ « ﺩﯦﻬﻘﺎﻧﭽﯩﻠﯩﻚﺋﻪﻗﻠﻰ ﻳﻮﻕ ﻫﺎﻛﯩﻢ » ﺑﻮﻟﯘﭖ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ.

ﻣﻪﻳﻠﻰ ﺋﯩﻨﺘﯧﺮﻧﯩﺖ ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﯘﻥ ﻳﺎﻛﻰ ﺷﯩﻨﺨﯘﺍ ﻛﯩﺘﺎﭘﺨﺎﻧﯩﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﻛﯩﺘﺎﺑﻼﺭ ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﯘﻥ ﮬﻪﻣﻤﯩﺴﯩﺪﻩ ” ﺋﻪﺭﻟﯩﺮﻯ ﺯﻩﺋﯩﭙﻠﻪﺷﻜﻪﻥ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻨﯩﯔ ﺋﺎﻳﺎﻟﻠﯩﺮﻯ ﭘﺎﮬﯩﺸﻪ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ “،” ﺭﻭﮬﯩﻴﯩﺘﯩﻤﯩﺰﺩﯨﻜﻰ ﺋﺎﺟﯩﺰﻟﯩﻘﻼﺭ ” ﺩﯨﮕﻪﻧﺪﻩﻙ ﮔﻪﭘﻠﻪﺭ ﺩﻩﯞﯨﺮ ﺳﯜﺭﮔﯩﻠﻰ ﺧﯧﻠﻰ ﺋﯘﺯﯗﻥ ﺑﻮﻟﺪﻯ . ﺑﯘ ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ ﻧﯘﺭﻣﺎﻝ ﺋﻪﮬﯟﺍﻝ . ﭼﯜﻧﻜﻰ ﺋﯜﺯﯨﻨﻰ ﺋﯩﺘﺮﺍﭖ ﻗﯩﻠﯩﺶ ، ﺋﯜﺯﯨﻨﻰ ﺗﯘﻧﯘﺵ ، ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﻰ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺋﯩﺰﺩﯨﻨﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻼﺭ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺑﯩﺰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺑﯩﺮﯨﻨﭽﯩﺴﻰ ﺋﻪﻣﻪﺱ ﺷﯘﻧﺪﺍﻗﻼ ﺋﻪﯓ ﺋﺎﺧﯩﺮﻗﯩﺴﻰ ﺋﻪﻣﻪﺱ . ﻣﻪﻳﻠﻰ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﻰ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎﻟﯩﻘﻼﺭ ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﯘﻥ ، ﻗﻪﺩﯨﻤﻰ ﻣﻪﺩﻩﻧﻴﻪﺗﻜﻪ ﺋﯩﮕﻪ ﺋﺎﻓﺮﯨﻘﺎ ﯞﻩ ﺷﻪﺭﻗﻰ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎﻟﯩﻘﻼﺭ ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﯘﻥ ﺑﯘ ﮬﻪﻗﺘﻪ ﺋﯩﺰﻟﯩﻨﯩﺶ ﺗﻮﺧﺘﯩﻤﺎﻱ ﺩﺍﯞﺍﻡ ﻗﯩﻠﯩﯟﺍﺗﯩﺪﯗ .ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﻰ ﻗﯩﻠﻐﺎﻧﻼﺭ ﺋﺎﻟﻪﻡ ﺑﻮﺷﻠﯘﻗﯩﻐﺎ ﻗﺎﺭﺍﭖ ﻳﻮﻝ ﺋﺎﻟﺪﻯ ، ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﻰ ﻗﯩﻠﻤﯩﻐﺎﻧﻼﺭ ﮬﯧﻠﯩﻤﯘ ﺋﺎﺕ -ﺗﯜﮔﻪ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺳﻮﺩﺍ ﻳﯘﻟﻰ ﺋﯧﭽﯟﺍﺗﯩﺪﯗ ، ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻨﯩﯔ ﺷﯘﻧﺪﺍﻗﻼ ﻣﻪﻟﯘﻡ ﺧﯩﻞ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﯞﻩ ﺋﺎﺩﻩﻣﻠﻪﺭ ﺗﻮﭘﯩﻨﯩﯔ ﺋﯜﺯﯨﻨﻰ ﻣﯘﻛﻪﻣﻤﻪﻟﻪﺷﺘﯜﺭﯛﺵ ﯞﻩ ﺷﯘ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﺋﯩﻠﻐﺎﺭ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻠﻪﺭ ﻗﺎﺗﺎﺭﯨﻐﺎ ﻗﯘﺷﯘﻟﯘﭖ ﻣﯧﯖﯩﺶ ﺋﯩﺴﺘﯩﻜﻰ ﺑﯩﺮ ﻣﯩﻨﯘﺗﻤﯘ ﺗﻮﺧﺘﺎﭖ ﻗﺎﻟﻐﯩﻨﻰ ﻳﻮﻕ .

نۆۋەتتە ئۇيغۇرلارغا قىززىققۇچى چەتئەل ئالىملىرىنىڭ سانى بارغانسىرى كۆپىيىپلا قالماستىن ، ئۇيغۇرلارنىڭ شانلىق مەدەنىيىتى ۋە تارىخىغا قىززىققۇچىلارنىڭ ھەسسىلەپ ئارتىپ بارماقتا . ئۇيغۇر تارىخى ۋە ئۇيغۇر مەدەنىيىتىنى ئەكس ئەتتۈرىدىغان خەۋەرلەر ياۋروپا مەتبۇئاتلىرىدا قەدەمدە بىر كۆزگە چېلىقىپ تۇرماقتا .
7- ئاينىڭ 17- كۈنى ، گېرمانىيە تېلىۋىزىيە قانىلى A RTE قانىلىدا فىرانسىيە ئارخېئولوگلىرىنىڭ تەكلىماكانغا كۆمۈلگەن ئۇيغۇر مەدەنىيەت يالدامىلىرىنى قېزىش جەريانى ئەكد ئەتتۈرۈلگەن بىر سائەتلىك ھۆججەتلىك فىلىم تاماشىبىنلارنىڭ نەزىرىگە سۇنۇلدى .

 يېقىنقى يىللاردىن بۇيان پەيزىۋات ناھىيىسىدىكى مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرى ئورنى ئارقا – ئارقىدىن كاما دۆڭ ئىزى ، ئاپئاق خوجا دېھقانچىلىق مەيدانىدىكى قەدىمىي شەھەر ئىزى ، قالغۇچ مەيدانىدىكى مۇراتىم ئىزى ، ئالتۇن دۆڭ ئىزى ، لۇڭكۇ كۆۋرۈك ئىزى ، يامىچى مەھەللىسىدىكى مېتال ئېرىتىش خۇمدان ئىزى ، شېھدلىرىم مازىرى ئىزى قاتارلىق تارىخىي مەدەنىيەت يادىكارلىق ئورۇنلىرىنى بايقىدى . بۇلار شۇنى ئىسپاتلاپ بېرىدۇكى ، پەيزىۋات دېگەن بۇ يەر قەدىمكى دەۋردىن تارتىپلا پەيزى ھەم ئاۋات بولۇپ كەلگەن . بۇ يەر قەدىمكى ‹‹ يىپەك يولى ›› كېسىپ مۇھىم بىر ئۆتەڭگە ئايلانغان ۋە بۇ ئۆتەڭ قەشقەر شەھىرىگە 75 كىلومېتىر كېلىدىغان پەيزىۋات بازىرى ئەتراپىدا بولغان .

ﺩﻩﺭ ﮬﻪﻗﯩﻘﻪﺕ، ﺋﯩﻨﺴﺎﻥ ﻳﺎﺗﻼﺷﻘﺎﻥ، ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﯩﻲ ﻣﺎﮬﯩﻴﯩﺘﯩﺪﯨﻦ ﻳﯜﺯ ﺋﯚﺭﯨﮕﻪﻥ، ﺋﯘ ﺯﯗﻟﯘﻡ ﻗﯩﻠﻐﯘﭼﻰ ﯞﻩ ﺯﯗﻟﯘﻡ ﭼﻪﻛﻜﯜﭼﻰ، ﮬﺎﻛﯩﻢ ﯞﻩ ﻣﻪﮬﻜﯜﻡ، ﺋﯜﺳﺘﯜﻧﻠﯜﻙ ﻏﯘﺭﯗﺭﻯ ﯞﻩ ﺯﻩﺑﯘﻧﻠﯘﻕ ﺯﺍﻻﻟﯩﺘﻰ ﺗﯜﭘﻪﻳﻠﻰ ﺋﯚﺯ ﻣﺎﮬﯩﻴﻪﺗﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﻳﺎﺗﻼﺷﻘﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻗﺎﻟﻤﺎﻱ، ﻳﻪﻧﻪ ﻗﯘﺩﺭﻩﺕ ﯞﻩ ﺑﻪﺧﺖ، ﺑﺎﻳﻠﯩﻖ ﯞﻩ ﮬﻮﻗﯘﻕ، ﺑﯩﻠﯩﻢ ﯞﻩ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﻪﺕ ﻣﯘﻣﻜﯩﻨﻠﯩﻜﻠﯩﺮﻯ ﺗﯜﭘﻪﻳﻠﯩﻤﯘ ﺋﯚﺯ ﻣﺎﮬﯩﻴﻪﺗﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﻳﺎﺗﻼﺷﻘﺎﻥ. ﻗﺎﺭﺍ ﺋﯘﻧﯩﯖﻐﺎ، ﺋﯘ ﺋﯚﺯ- ﺋﯚﺯﯨﻨﻰ ﭼﻪﻳﻠﻪﭖ، ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﻗﯩﻤﻤﯩﺘﯩﻨﻰ ﺋﯚﺯ ﻧﻪﭘﺴﯩﻨﯩﯔ ﯞﺍﺳﺘﯩﺴﻰ، ﻳﺎﻟﻼﻧﻤﺎ، ﻣﺎﻟﯩﻴﻰ، ﻗﯘﺭﺑﺎﻥ بوﻟﻐﯘﭼﯩﺴﻰ ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﭘﯜﭼﻪﻙ ﺗﯘﺭﻣﯘﺷﻘﺎ ﻳﯜﺯﻟﻪﻧﻤﻪﻛﺘﻪ. ﺋﺎﺩﻩﻡ ﺋﺎﺗﺎ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﮬﻪﯞﯞﺍ ﺋﺎﻧﺎ ﺑﺎﻏﻰ ﺋﯧﺮﻩﻣﺪﯨﻦ ﺋﯩﺒﻠﯩﺴﻨﯩﯔ ﺩﺍﻣﯩﻐﺎ ﭼﯜﺷﯜﭖ، ﺋﯚﺯ ﻣﺎﮬﯩﻴﯩﺘﯩﺪﯨﻦ ﻳﺎﺗﻼﺷﻘﺎﻧﯩﺪﻯ. ﺳﯩﯖﯩﻠﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺗﺎﻟﯩﺸﯩﭗ ﻗﺎﺑﯩﻞ ﮬﺎﺑﯩﻠﻨﻰ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﯛﭖ ﻗﻮﻳﺪﻯ.

ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺯﯨﻴﺎﻟﯩﻴﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﻛﯜﭼﯩﻴﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥﻣﯩﻠﻠﻪﺗﭙﻪﺭﯞﻩﺭﻟﯩﻚ ﺋﯧﯖﻰ ﻳﯧﻘﯩﻨﻘﻰ 10 ﻧﻪﭼﭽﻪ ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﯨﻦ ﺑﯘﻳﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ئاپتۇنۇم رايۇنىدا يولغا قۇيۇۋاتقان، ﺑﯩﺮﻗﺎﺗﺎﺭ ﺳﯩﻴﺎﺳﻪﺗﻠﯩﺮﻯ ﺳﻪﯞﻩﺑﻠﯩﻚ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺯﯨﻴﺎﻟﯩﻴﻠﯩﺮﻯ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﺍ ﺑﯘ ﺧﯩﻞ سىياسەتكە ﻧﯩﺴﺒﻪﺗﻪﻥ ﻧﺎﺭﺍﺯﯨﻠﯩﻖ ﻛﻪﻳﭙﯩﻴﺎﺗﻰ ﻛﯚﺗﯜﺭﯛﻟﯜﭖ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﺎﻧﺎ ﺗﯩﻠﯩﻨﻰ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻣﯩﻠﻠﯩﻲﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﯩﻨﻰ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯚﺭﭖ – ﺋﺎﺩﯨﺘﻰ ﯞﻩ ﺋﯧﺘﯩﻘﺎﺩﯨﻨﻰ ﻗﻮﻏﺪﺍﺷﻨﻰﻣﻪﺭﻛﻪﺯ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻚ ﺋﯧﯖﯩﻨﯩﯔ ﻛﯜﭼﯩﻴﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻧﻠﯩﻘﻰ ﻣﻪﻟﯘﻡ ﺑﻮﻟﻤﺎﻗﺘﺎ.ﻳﯧﻘﯩﻨﻘﻰ ﯞﺍﻗﺘﯩﻼﺭﺩﯨﻦ ﺑﯘﻳﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﺯﯨﻴﺎﻟﯩﻴﻠﯩﺮﻯ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﺍ ” ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ ﻛﯩﻤﻠﯩﻜﻨﻰ ﺋﯩﺰﺩﻩﺵ ﯞﻩﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﻪﻟﻘﯩﻨﯩﯔ ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ ﻛﯩﻤﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﻗﻮﻏﺪﺍﺵ” ﻧﯘﻗﺘﯩﺴﯩﺪﺍﺗﯘﺭﯗﭖ، ﻧﯚﯞﻩﺗﺘﻪ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﻪﻟﻘﻰ ﺩﯗﭺ ﻛﯧﻠﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺕ ﯞﻩ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭗ ﺟﻪﻫﻪﺗﺘﯩﻜﻰ ﻳﻮﻗﯩﺘﯩﺸﻘﺎﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﺗﺎﻗﺎﺑﯩﻞ ﺗﯘﺭﯗﺵ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﻗﯩﻠﻐﺎﻧﺪﺍ ﺋﯚﺯ ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ ﻛﯩﻤﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺳﺎﻗﻼﭖ ﻗﺎﻻﻻﻳﺪﯗ ؟

ئۇيغۇرلارنڭ قانلىق تارىخى1918-ﻳﯩﻠﻰ 5 – ﺋﺎﻳﺪﺍ ، ﻳﯩﯖﻰ ﺗﯩﻜﻠﯩﻨﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﺳﻮﯞﯨﺖ ھﺎﻛﯩﻤﯩﻴﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﻟﻤﯘﺗﺎﻧﻰ ﺋﯩﮕﻪﻟﻠﯩﮕﻪﻥ.
ﻗﯩﺰﯨﻞ ﮔﯩﯟﺍﺭﺩﯨﻴﻪ ﻗﯩﺴﯩﻤﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﻗﺎﺯﺍﻗﯩﺴﺘﺎﻧﻨﯩﯔ ﻳﻪﺗﺘﻪ ﺳﯘ ﺭﺍﻳﯘﻧﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﻰ ﻗﺎﺭﺍ – ﻗﯘﻳﯘﻕ ﻗﯩﺮﻏﯩﻦ ﻗﯩﻠﯩﺸﺘﻪﻙ،
ﻗﺎﻧﻠﯩﻖ ﯞﻩﻗﻪ ﻳﯜﺯ ﺑﻪﺭﺩﻯ . ﻣﯩﻠﻠﻰ ﻛﻪﻣﺴﯩﺘﯩﺶ ﯞﻩ ﻣﯩﻠﻠﻰ ﺯﯨﻴﺎﻧﻜﻪﺷﻠﯩﻚ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﺳﯜﻳﻘﻪﺳﺘﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻛﻪﻟﺘﯜﺭﯛﭖ ﭼﯩﻘﯩﺮﯨﻠﻐﺎﻥ
ﺑﯘ ﻗﺎﻧﻠﯩﻖ ﭘﺎﺟﯩﺌﻪ ﺋﻪﻳﻨﻰ ﯞﺍﻗﯩﺘﺘﺎ ﻳﻪﺗﺘﻪ ﺳﯘ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﯩﻐﯩﺮ ﺑﺎﻻﻳﻰ ﺋﺎﭘﻪﺗﻜﻪ ﺩﯗﭼﺎﺭ ﻗﯩﻠﯩﭗ ،
ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﻗﻪﻟﺒﯩﺪﻩ ﺋﯘﻧﺘﯘﻟﻐﯘﺳﯩﺰ ﺟﺎﺭﺍھﻪﺕ ﻗﺎﻟﺪﯗﺭﻏﺎﻥ .
ﻳﯩﯖﻰ ﺗﯩﻜﻠﯩﻨﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﺳﯚﯞﯨﺖ ﻗﯩﺰﯨﻞ ﺋﺎﺭﻣﯩﻴﯩﺴﻰ ﻧﯩﻤﻪ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻳﻪﺗﺘﻪ ﺳﯘ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﺑﯜﻧﭽﻪ ﻗﯩﺮﻏﯩﻦ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ ؟

ﻳﺎﺷﺎش ـــ ﺟﺎﻧﻠﯩﻘﻨﯩﯔ ﺋﯚز ﻣﻪۋﺟﯘﺗﻠﯘﻗﯩﻨﻰ ﺳﺎﻗلاش ﺟﻪرﻳﺎﻧﻰ. ﻳﺎﺷﺎش ﺋﯜﭼﯜن ﺋﻪڭ ﺋﺎﻟﺪى ﺑﯩﻠﻪن ﻣﻪۋﺟﯘﺗﻠﯘﻗﻨﯩﯔ ﻛﺎﭘﺎﻟﯩﺘﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎن ﻣﺎددﯨﻲ ﺋﯧﮭﺘﯩﻴﺎج ﻛﺎﭘﺎﻟﻪﺗﻜﻪ ﺋﯩﮕﻪ ﺑﻮﻟﯘﺷﻰ ﻛﯧﺮەك. ﺑﯘ، ﮬﯧﭽﻜﯩﻢ ﺋﯩﻨﻜﺎر ﻗﯩلاﻟﻤﺎﻳﺪﯨﻐﺎن ﮬﻪﻗﯩﻘﻪت، ﺋﻪﻟﯟەﺗﺘﻪ. ﻣﺎددﯨﻲ ﺋﯧﮭﺘﯩﻴﺎﺟﯩﻨﻰ ﻗﺎﻧﺪۇرۇش ﺋﯜﭼﯜن ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﻪﺗﺘﻪ ﮬﻪرﻛﯩﻢ ﺋﯚزﯨﻨﯩﯔ ﺋﺎرزۇﺳﻰ ۋە ﻏﺎﻳﯩﺴﻰ، ﻗﺎﺑﯩﻠﯩﻴﯩﺘﻰ ۋە ﺋﯩﻘﺘﯩﺪارى ﺑﻮﻳﯩﭽﻪ ﺗﯜرﻟﯜك ﻛﻪﺳﯩﭙﻠﻪر ۋە ﮬﯜﻧﻪر ﺑﯩﻠﻪن ﺷﯘﻏﯘﻟﻠﯩﻨﯩﺪۇ. ﺋﯘلار ﻳﺎراﺗﻘﺎن ﺋﻪﻗﻠﯩﻲ ۋە ﺟﯩﺴﻤﺎﻧﯩﻲ ﺋﻪﻣﮕﻪك ﻗﯩﻤﻤﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻳﯘﻗﯩﺮى - ﺗﯚۋەﻧﻠﯩﻜﻰ، ﺗﯘرﻣﯘش ﺳﯜﭘﯩﺘﯩﻨﯩﯔ، ﺷﯘﻧﺪاﻗلا ﺗﯘرﻣﯘﺷﺘﯩﻜﻰ ﺋﯩﺴﺘﯧﻤﺎل ﺳﻪۋﯨﻴﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﻳﯘﻗﯩﺮى- ﺗﯚۋەﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺑﻪﻟﮕﯩﻠﻪﻳﺪۇ.

ﺗﯩﻨﯩﻤﺴﯩﺰ ﺋﯩﺠﺘﯩﻤﺎﺋﯩﻲ ﻏﻮﯞﻏﺎﻻﺭ ﻛﯚﭖ ﮬﺎﻟﻼﺭﺩﺍ ﺑﯩﺰﻧﯩﯔ ﺩﯨﻘﻘﯩﺘﯩﻤﯩﺰﻧﻰ ﺗﺎﺭﯨﺨﺸﯘﻧﺎﺳﻠﯩﻖ، ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﻪﺗﺸﯘﻧﺎﺳﻠﯩﻖ ﻣﻪﺳﯩﻠﯩﻠﯩﺮﯨﮕﻪ ﺳﯚﺭﻩﻳﺪﯗ، ﺑﯘ ﻣﻪﺳﯩﻠﯩﻠﻪﺭ ﭘﯘﺭﻗﯩﺮﺍﭖ ﻗﺎﻳﻨﺎﭖ ﺗﯘﺭﻏﺎﻥ ﻗﯧﻠﯩﻦ ﺋﯩﺲ - ﺗﯜﺗﻪﻛﻠﻪﺭ ﺗﻪﺭﯨﻘﯩﺴﯩﺪﻩ ﺋﯩﻨﺴﺎﻥ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﻪﺑﯩﺌﻪﺕ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﯨﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯧﻜﻮﻟﻮﮔﯩﻴﯩﻠﯩﻚ ﺑﺎﻻﻧﯩﺴﻨﻰ ﻏﯘﯞﺍﻻﺷﺘﯘﺭﯗﭖ ﺗﯘﺭﯨﺪﯗ. ﺷﯘﻧﯩﯔ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺰ ﺋﺎﺷﯘ ﺋﯧﻜﻮﻟﻮﮔﯩﻴﯩﻠﯩﻚ ﺑﺎﻻﻧﯩﺲ ﺋﯜﺳﺘﯩﮕﻪ ﻗﯘﺭﯗﻟﻐﺎﻥ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺗﻨﯩﯔ ﮔﯜﺯﻩﻝ ﺳﯜﺑﮭﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ، ﺋﻪﭘﺴﺎﻧﻪ ﯞﻩ ﺷﯧﺌﯩﺮﻻﺭﻧﻰ، ﺋﺎﯞﺍﺯﺳﯩﺰ ﻣﯘﺯﯨﻜﯩﻼﺭﻧﻰ ﺋﻮﭼﯘﻕ ﻛﯚﺭﻩﻟﻪﻳﻤﯩﺰ ﻳﺎﻛﻰ ﻧﻪﺯﻩﺭﺩﯨﻦ ﺳﺎﻗﯩﺖ ﻗﯩﻠﯩﯟﯦﺘﯩﻤﯩﺰ. ﺑﯩﺰ ﺗﻪﺑﯩﺌﻪﺗﺘﯩﻦ ﺋﯩﺒﺎﺭﻩﺕ ﺑﯘ ﻏﯘﺑﺎﺭﺳﯩﺰ ﮔﯜﻟﻨﻰ ﭘﺮﺍﮔﻤﺎﺗﯩﺰﻣﻠﯩﻖ ﻣﻪﻧﭙﻪﺋﻪﺕ ﻧﯘﻗﺘﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﺋﯜﺯﯛﯞﺍﺗﻘﯩﻨﯩﻤﯩﺰﺩﺍ، ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﯩﻨﺴﺎﻥ ﻏﺎﻳﯩﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﭘﻪﺭﯞﯨﺸﻜﺎﺭﻯ ﺳﯜﭘﯩﺘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺳﯜﺯﯛﻙ ﺷﻪﺑﻨﻪﻣﻠﯩﺮﻯ ﺗﯚﻛﯜﻟﯜﭖ ﻛﻪﺗﻜﻪﻥ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ.

غۇرۇر ئىنتايىن غەيرى نەرسە: ئاسسىمىلاتسىيەدە (مىللەتلەرنىڭ بىرلىشىشىدە) ھەممىدىن جاھىلى غۇرۇردۇر، يەنى ئاسسىمىلاتسىيە "تىل"دىن باشلىنىپ، "مەدەنىيەت" جەھەتتىكى نۇرغۇن توقۇنۇشلارنى بېشىدىن ئۆتكۈزۈپ، "غۇرۇر"نىڭ جاھىللىقىدا ئۇزۇن يىللار سۆرۈلۈپ، مىڭبىر جاپادا ئەمەلگە ئېشىشى مۇمكىن --- پەقەتلا مۇمكىن (يەھۇدىلارنى دەل ئۇلاردىكى جاھىل غۇرۇر ئۇلارنىڭ تاشلىۋەتمەي ئەپكەلگەن مەدەنىيىتىنى ئاساس قىلىپ ساقلاپ قالغان)؛ دىسسىمىلاتسىيەدە (مىللەتنىڭ پارچىلىنىشىدا) ھەممىدىن راۋانى يەنە شۇ غۇرۇر --- گەرچە دىسسىمىلاتسىيەمۇ ئوخشاشلا "تىل"دىن باشلانسىمۇ، لېكىن كېيىنكى ۋاقتلاردا يۈرۈش قەدىمى ھەممىدىن تېز بولىدىغىنى "غۇرۇر"دۇر، بۇ جەريانلارنى "مەدەنىيەت" ھەتتا سەزمەيلا قېلىشىمۇ مۇمكىن. (بۇنىڭغا مىسال بولالايدىغىنى ئۆزبېك مىللىتىنىڭ شەكىللىنىش جەريانى بولسا كېرەك.) غۇرۇر خۇددى بىر ماگنېت تاياقچىسىغا ئوخشايدۇ: ئىككى قۇتۇبى بار، ئەگەر ماگنېت تاياقچىسى مەلۇم بىر جايدىن ئۈزۈلسە، يېڭىدىن شەكىللەنگەن ھەر ئىككى پارچە ماگنېت تاياقچىسىدا دەرھاللا قۇتۇپ ھاسىل بولىدۇ --- ھەر بىر تال تاياقچە مۇستەقىل ماگنېتقا ئايلىنىدۇ، بۇ ئىككىسىنى قايتا بىرلەشتۈرۈش بولسا ئاساسەن مۇمكىن ئەمەس --- ئىككىسى بىرگە تۇرالىغان تەقدىردىمۇ قارىمۇ-قارشى ھالەتتە تۇرىدۇ.

ئەرلەرنىڭ چىرايلىق قىزلارغا ئامراق بولىشى ئۇلارنىڭ ماھىيىتى بولۇشتىن باشقا ، يەنە ئۇنىڭ پايدىلىق يەرلىرىمۇ بار ئىكەن .ئەنگىلىيىلىك دوختۇرلۇق ئىلمىي ژورنىلىنىڭ دوكلاتىغا ئاساسلانغاندا ، ئەرلەر ھەركۈنى نەچچە مىنۇت چىرايلىق قىزلارغا قاراپ بەرسە ئۆمرى 4-5 يىل ئۇزۇرايدىكەن . ئەنگىلىيە تەتقىقاتچىلىرى 5 يىل ئىچىدە 200 گە يېقىن ئەردىن سىناق ئالغان ، نەتىجىدە ھەركۈنى چىرايلىق قىزلارغا قارايدىغان ئوغۇللارنىڭ قان بېسىمى بىرقەدەر تۇراقلىق ، قان-تومۇر سوقۇشى بىر قەدەر ئاستا ، يۈرەك كېسەللىكلىرىمۇ بىر قەدەر ئاز بولغان . تەتقىقاتتا ئاشكارلىنىشىچە ، ئوغۇللارنىڭ يوشۇرۇنچە چىرايلىق قىزلارغا قارىشى خۇددى بىر پارچە رەسىمگە قارىغانغا ئوخشاش بولۇپ ، مەنىۋى ساغلاملىققا پايدىسى بار ئىكەن . بەدەن چېنىقتۇرۇش دەرىجىسىگە سۇندۇرغاندا ، 30 مىنۇت ھەرىكەت قىلغان بىلەن باراۋەر ئىكەن .

بىزگە قانداق ئانىلار كېرەك؟[ئابدۇقادىر جالالىدىن]
بىزگە قانداق دادىلار كېرەك؟[يالقۇن روزى]
بىزگە قانداق بالىلار كېرەك؟[ئىدرىس بارات]

«ﺋﺎﻧﺎ» - ﺋﯘﻳﻐﯘرلارﻏﺎ ﻧﯩﺴﺒﻪﺗﻪن ﮬﻪرﮔﯩﺰﻣﯘ ﺋﺎدەﺗﺘﯩﻜﻰ ﺋﯘﻗﯘم ﺋﻪﻣﻪس. «ﺋﺎﻧﺎ» - ﺋﯘﻳﻐﯘرلار ﺋﯜﭼﯜن ﺑﺎرﻟﯩﻖ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﯩﺸﻨﯩﯔ ﺳﯩﻤﯟوﻟﻰ.
ﺋﯘﻳﻐﯘرلارﻧﯩﯔ ﻧﻪزﯨﺮﯨﺪە دۇﻧﻴﺎدﯨﻜﻰ ﮬﻪﻣﻤﻪ ﻧﻪرﺳﻪ ﺋﺎﻧﯩﺪﯨﻦ ﺋﺎﭘﯩﺮﯨﺪە ﺑﻮﻟﯩﺪۇ ۋە ﺋﺎﻧﯩﻐﺎ ﺑﺎﻏلاﻧﻐﺎن ﮬﺎﻟﺪا ﻳﺎﺷﺎﻳﺪۇ، ﺋﺎﺧﯩﺮى ﻳﻪﻧﻪ ﺋﺎﻧﯩﻐﺎ ﻗﺎﻳﺘﯩﺪۇ. دﯦﻤﻪك، ﻣﻪۋﺟﯘدات ﺋﺎﻧﯩﺪﯨﻦ ﺗﯘﻏﯘﻟﯩﺪۇ، ﺋﺎﻧﯩﺪا ﻳﺎﺷﺎﻳﺪۇ، ﺋﺎﻧﯩﻐﺎ ﻗﺎﻳﺘﯩﺪۇ. ﺋﺎﻧﺎ ﻣﻪﻧﻪ ﺑﯘﻟﯩﻘﻰ، ﺋﯘﻳﻐﯘرلار دۇﻧﻴﺎ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺗﻪﺳﻪۋۋۇرﻟﯩﺮﯨﻨﻰ «ﺋﺎﻧﺎ» ﺋﯘﻗﯘﻣﯩﺪﯨﻦ ﺧﺎﻟﯩﻲ ﮬﺎﻟﺪا ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﺎراﻟﻤﺎﻳﺪۇ. ﺋﯘلار ﺋﯜﭼﯜن ﺋﺎﻧﺎ - ﺋﺎﻟﻪم، ﺋﺎﻧﺎ - ﺑﯩﻠﯩﻢ ۋە ﺗﻪﭘﻪﻛﻜﯘرﻏﺎ ﺳﻪﻟﺘﻪﻧﻪت ﺑﯧﻐﯩﺸلاﻳﺪﯨﻐﺎن ﻣﯘﻗﻪددەس ﺳﯘﺑﺴﺘﺎﻧﺴﯩﻴﻪ. ﻣﯧﻨﯩﯖﭽﻪ، ﺋﯘﻳﻐﯘرلارﻧﯩﯔ ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد ۋە ﺗﻪﭘﻪﻛﻜﯘر ﺗﺎرﯨﺨﯩﻨﻰ «ﺋﺎﻧﺎ» ﺋﯘﻗﯘﻣﯩﺪﯨﻦ ﻣﯘﺳﺘﻪﺳﻨﺎ ﮬﺎﻟﺪا ﻳﻮرۇﺗﻘﯩﻠﻰ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ ﮬﻪم ﻳﺎزﻏﯩﻠﻰ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ. ﺋﯘﻳﻐﯘرلار «ﺋﺎﻧﺎ»ﻧﻰ ﻣﻪرﻛﻪز ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﺑﯩﺮ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﺷﻪﺟﻪرﯨﺴﯩﻨﻰ ﻗﯘرۇپ ﭼﯩﻘﯩﺪۇ. ﮬﻪﺗﺘﺎ «ﺋﺎﻧﺎ»ﻧﻰ ﺳﯜﭘﻪت ﻗﯩﻠﯩﭗ ﭘﯜﺗﯜن ﺑﯩﺮ ۋەﺗﻪﻧﻨﯩﯔ ﺋﻮﺑﺮازﯨﻨﻰ ﺳﯩﺰﯨﭗ ﭼﯩﻘﯩﺪۇ. ﺋﺎﻧﺎ - ﺋﯘﻳﻐﯘر ﭘﻪﻟﺴﻪﭘﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﻛﯩﻨﺪﯨﻜﻰ.

ﺋﻮﻳﻼﭖ ﻛﯚﺭﻣﻪﻣﺴﯩﺰ ؟ ﻳﺎﺕ ﺑﯩﺮ ﺋﻪﺭﻛﻪﻙ ﻛﯚﺯ ﺋﺎﻟﺪﯨﯖﯩﺰﺩﺍﺋﺎﻳﺎﻟﯩﯖﯩﺰ ، ﻗﯩﺰﯨﯖﯩﺰ ﻳﺎﻛﻰ ﮬﻪﻣﺸﯩﺮﯨﯖﯩﺰﻧﻰ ﺧﯩﺮﺍﻣﺎﻥ ﭘﯩﺮﻗﯩﺮﯨﺘﯩﭗ ﻳﯜﺭﺳﻪ ، ﯞﯨﺠﺪﺍﻧﯩﯖﯩﺰﻧﻰ ﺧﻮﺭﻟﯘﻕ ﮬﯧﺲ ﻗﯩﻠﻤﺎﺳﺘﯩﻦ ، ﺋﻪﻛﺴﯩﭽﻪ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﭼﯜﺷﯩﻨﯩﭗﻛﯧﺘﯩﯟﻩﺭﺳﯩﯖﯩﺰ ، ﺳﯩﺰﺩﯨﻜﻰ ﺑﻪﺭﺟﻪﺱ ﺋﻪﺭﻛﻪﻛﻠﯩﻚ ﻧﻪﺩﻩ ﻗﺎﻟﺪﻯ ؟ ﮬﻪﺗﺘﺎ ﺳﯩﺰﺧﻮﺭﺍﺯﭼﯩﻠﯩﻜﻤﯘ ﺑﻮﻻﻟﻤﯩﺴﯩﯖﯩﺰ ، ﺑﯘ ﺋﻪﻣﺪﻯ ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﺋﻪﺭﻟﯩﻚ ﻏﻮﺭﯗﺭ ؟ ﻧﻪﺩﯨﻦ ﺋﯧﻤﭙﻮﺭﺕﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ﻧﺎﺟﯩﻨﯩﺲ ﺋﺎﺩﻩﺕ ؟ ﻳﺎﻛﻰ ﺋﻪﺭﻛﻪﻛﻠﯩﻚ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺋﻮﻗﯘﻣﻐﺎ ﺑﺎﺷﻘﯩﺪﯨﻦ ﺗﻪﺑﯩﺮﺑﯧﺮﯨﺶ ﻛﯩﺮﻩﻛﻤﯘ ؟ ؟؟ 4Ro(r sO  

جۇڭگۇ ئەزەلدىن ھەرقانداق بىر مەسلىنى بىر تەرەپ قىلغاندا ، پاكىتىنى ئاساس قىلدۇ. ئاي شارىنىڭ ئەڭ دەسلەپتە جۇڭگۇلۇق << چاڭې >> تەرپىدىن بىرلىككە كەلتۈرىلگەنلىكى توغرىسىدىكى يازما مەلۇماتلار بار.
بۇنىڭدىن شۇنى كۈر ىۋالغىلى بۇلدىكى ئاي شارى ئەزەلدىن جۇڭگۇنىڭ ئايرىلماس بىر زىمىنى !