قىلتاققا چۈشكەن يىگىت
ياسىنجان سابىر
(ھىكايە )
نىمە ئۈچۈنكى بىلمدىم ، ھاۋا تۇتۇلغان كۈنلىرى ئىشلىرىم پەقەتلا ئوڭغا تارتمايدۇ . كىچە ياغقان يامغۇرنىڭ بۇلۇتلىرى تېخى تاراپ كەتمىگەچكىمىكى ، ئەتىگەندىلا ھاۋا شۇنداق تۇتۇق ، كۆڭۈم بىر قىسمىلا بولۇپ بىر ئىش يۈز بېرىپ قالىدىغاندەكلا تۇيۇلاتتى.
ئەتىگەندىلا ئۇخلاپ قوپۇپ ئىككى سائەت بولا – بولماي بېشىمغا پىت تېرىۋالدىم . ئىككىنچى سائەتلىك دەرىستىن چۈشۈپ قايتىپ چىققۇچە ئالدىدىكى پارتىنىڭ ئىچىدە بىرسىنىڭ تېلفونىنى ئۇنتۇپ قالغانلىقىنى كۆرۈپ قالدىم . تېلفوننى قولۇمغا ئېلىپلا كىمنىڭ ئىكەنلىكىنى بىلدىم . بۇ بىزنىڭ سىنىپتىكى پەرھاتنىڭ تېلفونى ئىدى ، بۇ ئۇنىڭ بىر ھەپتە بۇرۇن ئالغان قىممەت باھالىق تېلفونى بولۇپ ، ئۇنىڭ بۇ تېلفوننى كۆز- كۆز قىلمىغان ئادىمى قالمىغاچقا ھەممەيلەن دىگۈدەك بۇ تېلفوننى تونۇيتتى . تېلفوننى ئېلىپ پەرھاتنى ئىزدەپ ماڭغان ئىدىم ، كۆڭۈلچەكنىڭ كۆتى ئوچۇق دىگەندەك ئىش بولدى . تېلفوننى ئېلىپ پەلەمپەيدىن چۈشكىچە تېلفون قولۇمدىن چۈشۈپ كېتىپ ئىكراننىڭ ئەينىكى چېقىلىپ كەتتى . تېلفوننى پەرھاتنىڭ يېنىغا ئاپىرىپ بولغان ئىشلارنى چۈشەندۈرۈپ تېلفوننى بەرسەم نىمە دېدى دېمەمسىز ، تاتىرىپ كەتكەن چىرايلىرىنى پۈرۈشتۈرۈپ ، كۆزلىرىنى ماڭا تىككىنىچە «مېنىڭ تېلفونۇم بۇنداق چېقىق ئەمەس ئىدى »دەپلا تېلفوننى قولۇمغا تۇتقۇزۇپ قويۇپ كېتىپ قالدى . بۇنىڭغا نىمە دىگۈلۈك ئەمدى ، ياخشى كۆڭۈللۈك بىلەن تېلفوننى ئېلىۋالغىنىمغا پۇشايمەن يەپ دەردىمنى ئىچىمگە يۇتۇپ تېلفون رېمونت قىلىدىغانلارنىڭ ئالدىغا ئېلىپ باردىم . رېمونتچى كۆرۈپ ئىكراننىڭ چېقىلىپ ئەينەك پارچىلىرىنىڭ ئىچىگە كىرىپ كەتكەنلىكىنى باتارىيسىدىن باشقا يىرىنىڭ ساق قالمىغانلىقىنى ئېيتىپ بىر مۇنچە باھا قويۇپ تۇرىۋالدى ، ئۇنى دەپ – بۇنى دەپ يۈرۈپ ئاخىرى 500يۈەنگە كېلىشتۇق ، شۇنىڭ بىلەن باشنى غەم باستى ، 500يۈەن تۈگىدى دىگەن گەپ كېلەر ئايدا ئۆيدىكىلەر پۇل ئەۋەتكىچە شامال يەپ ، بوران كېكىرىپ يۈرىيدىغان كۈنلەر باشلاندى دىگەنلىك بولاتتى .
لىكىن مىنىڭ بۇ دەردىمنى كىممۇ ئاڭلايدۇ دەيسىز ؟ ھېلىمۇ ئىسىمدە كىچىكىمدە خوشنىمىزنىڭ بالىسى بىزنىڭ ئۆيگە كىرىپ چوڭ ئەينەكنى چېقىۋەتكەندە ، دادامدىن بىكار – بىكار تىل ئاڭلىغاننى ئاز دەپ تېخى سۈپۈرگىنىڭ تايىقى بىلەن تازا سالغان ئىدى . شۇ ۋاقىتتا تاياقنىڭ ئاغرىقىدىن ئەمەس ، ئاشۇ بىكاردىن – بىكار كەلگەن ئۇۋالچىلىقققا چىدىماي يىغلىغان ئىدىم . ھازىرقىدەك بۇنداق ئىڭەكنى ساقال بېسىپ ، بۇرۇت خەت تارتىپ قالغاندا يىغلاش ئەمەس كۆزگە قۇم كىرىپ كەتكەندە چىققان ياشنىمۇ كىشىگە كۆرسىتىشتىن خىجىل بولىدىغان گەپكەن .
شۇنداق قىلىپ بىكاردىن - بىكار يىمىگەن مانتىنىڭ پۇلىنى تۆلىگەننى ئاز دەپ ، ئىچىمنى ئاچچىق قىلىپ ياتاققا قايتىپ كەلدىم .
بۇنداق ئەلەم ئىچىدە قالغان ۋاقىتلاردا ئادەمنىڭ دەردىنى ئاڭلايدىغان بىرەرسىنىڭ بولماسلىقىدىنمۇ ئازابلىق ئىش بولمىسا كېرەك . كۈندە دېگۈدەك ياتاقتىن چىقماي ئولتۇرىدىغان ياتاقداشلىرىمنىڭ بىرەرسىمۇ يوق ئىدى . راستىنلا كەيپىم ئۇچقانىدى ، لىكىن نىمە ئامال ، ئامالسىز تورغا چىقىپ بىردەم بولسىمۇ بۇ كۆڭۈلسىز ئىشلارنى ئۇنۇتقۇم كەلدى ، شۇنىڭ بىلەن تورغا چىقىپ تورداشلىرىم بىلەن پاراڭلىشىشقا باشلىدىم . تونۇشقىلى ئانچە ئۇزۇن بولمىغان توردىكى بىر دوستۇم مىنىڭ بېشىمغا كەلگەن بۇ ئىشلارغا ھىسداشلىق قىپ كەتتى . ئۇ خېلى بىر ۋاققىچە ماڭا تەسەللىي بەرگەندىن كىيىن ئاخىرى ماڭا پۇل سېلىپ بېرىدىغان بولدى . ئۇنىڭ بۇ گىپىنى دەسلەپتە چاقچاق دەپ چۈشەنگەن ئىدىم ، لىكىن كىيىن ئۇ مىنىڭ بانكا كارتامنىڭ نومۇرىنى سورىغاندىلا ئاندىن ئىشەندىم . ئۇنىڭ دىيىشچە مىنىڭ راستچىللىقىم . ئۇنى تەسىرلەندۈرىۋىتىپتۇمىش . قىزلارنىڭغۇ ئاسان تەسىرلىنىدىغىنى راست لىكىن بۇنداق ئاسانلا پۇل سەپ بېرەي دەيدىغىنىدىن قانچىسى بار دەيسىز ؟ بۇنداق توردا ئالدامچىلىق قىلىدىغانلارنى كۆپ ئاڭلىغان لىكىن ھەممىسى پالانى كارتىغا مانچە پۇل سەپ بېرىڭ دەپ ئالدايتتى ، بۇ بولسا پۇل سەپ بېرەي دەۋاتىدۇ ، مەيلى نىمىلا بولمىسۇن بۇ قېتىمقى قىيىن ئۆتكەلدىن ئۆتىۋېلىشىم كېرەكتە . كارتا نومۇرىنى بىلگەن بىلەن بەرىبىر پۇل ئالالمايدۇ ، پۇل سالسا – سالمىسا مەن ئۈچۈن بەرىبىرغۇ ، شۇ خىياللار بىلەن ئۇنىڭغا كارتا نومۇرۇمنى ئېيتىپ بەردىم . بىر نەچچە سائەتكە قالمايلا كارتامغا 500يۈەن كىرگەنلىكى توغۇرلۇق ئۇچۇر كەلدى . شۇنداق قىلىپ بۇ ئاق كۆڭۈل قىزچاقنىڭ ياردىمىدە بۇ قىيىن ئۆتكەلدىنمۇ ئۆتىۋالىدىغان بولدۇم . لىكىن بۇ پۇلنى قايتۇرۇشنىڭ ئۆزى بىر غەم ئىدى . ئۆيدىكىلەرگە بۇ ئىشلارنى دىيىشكە بولمايتتى . باشقا ئامال بولمىغاچ ھەپتىگىچە تورغىمۇ چىقمىدىم . بۇمۇ ياخشى ئامال ئەمەس ئىدى ، بۇنداق قۇلاقنى يوپورۇپلا يوقاپ كەتسەم مىنىڭ ئاشۇ يولدىكى تىلەمچىلەردىن ، توردىكى ئالدامچىلاردىن پەرقىم قالمايتتى ، شۇڭا ئاخىرى يۈزۈم چىدىماي يەنە توردا ئۇنىڭ بىلەن پاراڭلاشتىم ، ئەسلى ئۇنى تىللاپ كېتەرمىكىن دىگەن ئىدىم ، لىكىن ئۇنىڭ «پۇل يەتمىگەن بولسا يەنە سېلىپ بېرەيمۇ » دىگەن گەپلىرى يۈرۈكۈمنى ئېچىشتۇرىۋەتتى ، نىمىلا بولمىسۇن ساپساق بىر ئوغۇل بالا تۇرۇپ قىز بالىنىڭ پۇلىنى خەجلەش نۇمۇس ئىشتە . ئاخىرى دوستلىرىمدىن قەرز ئېلىپ يۈرۈپ ئۇنىڭ پۇلىنى قايتۇرۇپ بەرمەكچى بولدۇم ، لىكىن ئۇ ئالغىلى ئۇنىمايدىغانلىقىنى ئېيتىپ چىڭ تۇرىۋالدى . ئاخىرى بىز تالىشىپ يۈرۈپ بىللە تاماق يەيدىغانغا كېلىشتۇق . تاماق يەيدىغان ئورۇننى ئۇ تاللىغان ئىدى . شۇنداق قىلىپ كېلىشكەن ۋاقىتتىن بىر سائەت بۇرۇن يولغا چىقتىم ، ئۇ دىگەن جايغا بىر قانچە ئابتۇبۇس ئالمىشىپ خېلى ئۇزۇن يول يۈرگەندە ئاندىن يىتىپ بارغىلى بولاتتى ، بېرىپ شۇنى بىلدىمكى ئۇنىڭ كۆرۈشۈشكە تاللىغان يېرى تاماق يەيدىغان جاي بولماستىن بەلكى دېسكوخانا ئىدى .
مانا بۇ يەردە بىر – بىرىنى قىستاپ يۈرۈپ تېز رىتىمدىكى مۇزىكىغا ئۈلگۈرۈپ بولالماي ئاللىغانداق ھەرىكەتلەر بىلەن ئۆزىچە ئۇسۇل ئويناۋاتقانلارغا قاراپ ئولتۇرغىلى بىر سائەتتىن ئاشتى . ھېلىقى توردىشىمنىڭ سايىسىمۇ كۆرۈنمەيتتى . بۇيەردىكىلەرنىڭ ئۆزىچە ئۇسۇل ئويناپ چىقارغان غەلىتە قىلىقلىرى ئادەمنىڭ غىدىقىنى قوزغايتتى، سەھنىنىڭ ئالدى تەرىپىدىن توختىماي قويۇپ بېرىلىۋاتقان ئاق تۈتەك ئادەمنىڭ كۆزىنى ئېچىشتۇرسا ، ھاراقنىڭ قاڭسىق پۇرىقىغا ئارلىشىپ كىشىنىڭ كۆڭلىنى ئاينىتاتتى . شۇنداق سەسكىنىشلەر ئىچىدە ئۇنىڭ نىمە ئۈچۈن بۇنداق جاينى كۆرۈشۈشكە تاللىغانلىقىنى ئويلاپ قالدىم . تېخى بىر قانچە كۈننىڭ ئالدىدىلا بىر نەچچىسىنىڭ ئاغزىدىن ، بۇ چوڭ شەھەردە خۇددى پۇلنى خەجلەيدىغان جاي تاپالماي قىزلارغا خەجلەپ كۆڭلىنى خوش قلىدىغان باي غوجاملارغا ئوخشاش ، نۇرغۇن باي خېنىملارنىڭ پۇللىرىنى ياش يىگىتلەرگە خەجلەپ كۆڭۈل خوش قىلىپ يۈرىيدىغانلىقىنى سۆزلىشىۋاتقانلىقىنى ئاڭلىغان ئىدىم . بۈگۈن مىنىڭ بۇ يەرگە كېلىپ قېلىشىم دەل شۇنداق ئىشنىڭ يۈز بېرىۋاتقانلىقىدىن دېرەك بېرىپ تۇرىۋاتاتتى . لىكىن «تاش ئۈستىدە قۇيرۇق تۇرامدۇ بىر بالاسى بولمىسا »دىگەندەك ھەر خىل گۇمانلار بىلەن بەدىنىمگە تارالغان ئىللىق سېزىم گىرەلىشىپ مىنى ھەر خىل خىياللارغا باشلايتتى . نەدىندۇر بىرسى ئۇنىڭ پۇلىنى قايتۇرۇپ بېرىپ ياتاققا قايتىپ كېتىشىمنى ئەسكەرتەتتى ، بۇ ھەم مىنىڭ بۇ يەرگە كېلىشتىكى ئەڭ ئاساسلىق قىلىدىغان ئىشىم ئىدى . يەنە قاياقتىندۇر بىرسى مىنىڭ بۇنداق ئوبدان پۇرسەتنى قولدىن بەرمەسلكىمنى ، بۇنداق پۇرسەتنىڭ ھەممە ئادەمنىڭ ېشىغا كىلىۋەرمەيدىغانلىقىنى ئېيتىپ مىنى ئىللىق سېزىملا قوينىغا غەرىق قىلاتتى . ئەنە شۇنداق چىگىش خىياللار ئىچىدە خېلى ۋاقىت ئۆتۈپ كەتتى ، مەن كۈتكەن قىزچاقمۇ ئاخىرى يېتىپ كەلدى . ئۇ مەن ئويلىغاندىن خېلىلا چىرايلىق ئىدى ، ئۇنىڭ خۇمارلىق كۆزلىرى ئادەمنى تېخىمۇ ئۆزىگە جەلىپ قىلاتتى . ئۇ كەلگەن ۋاقىتتا ئاللىقاچان بىزنىڭ ياتاقنى تاقايدىغان ۋاقىتتىن ئېشىپ كەتكەن ئىدى . لېكىن ئۇنىڭ «كەچتە بىزنىڭكىگە كىتەيلى » دىگەن سۆزلىرى مىنىڭ بايىقى خىياللىرىمنىڭ راستلىقىنى ئىسپاتلاپ ئەنسىزچىلىكلىرىمنى يوقۇتۇپ ، گۈزەل چۈش ، ئىللىق سېزىم ئىچىگە باشلايتتى . ئۇنىڭ دېگىنى بويىچە بىز ئازراق قىززىۋېلىش ئۈچۈن بىر قانچە رومكا سوقۇشتۇردۇق ، تۆت رۇمكىغا بارمايلا ھەممە يەر ئايلىنىشقا باشلىدى ، خىرە – شىرەلىك ئىچىدە ئۆزۈمنىڭ بىر ماشىنىدا كىتىۋاتقانلىقىمنى ھىس قىلدىم ، ئاچ قورساق ئىچكەچكە مەس بولغان ئوخشايمەن دەپ ئويلايتتىم ، پەقەت بىر كارۋاتقا تاشلانغانلىقىمنى سەزگەندىلا پۈتۈن بەدىنىمنىڭ بوشاپ كەتكەنلىكىنى بىلدىم .
* * *
پۈتۈن بەدىنىم ئۇرۇپ چېقىۋەتكەندەك قاتتىق ئاغرىيتتى ، بېشىمنى ئاران كۆتۈرەلىدىم ، ماغدۇرسىزلانغان قوللۇرۇمنى تەستە ھەرىكەتلەندۈرەتتىم ، ياستۇقنىڭ ئۈستىدە ئۆزۈمنىڭ يانفونى ، بىر پارچە قەغەز ۋە بىر باغلام پۇل تۇراتتى ، قەغەز ئۈستىگە 120گە تېلفون قىل ! دىگەن خەت تۇراتتى. ئاران تەستە تېلفون قىلدىم . بىر قانچىسىنىڭ مېنى يۆلەشتۈرۈپ ئېلىپ ماڭغانلىقىنى ھېس قىلالىدىم .
* * *
كۆزۈمنى ئاچقىنىمدا ئۆزۈمنىڭ بىر دوختۇرخانىدا ياتقانلىقىمنى بىلدىم . پۇت – قولۇمغا خېلى جان كىرىپ قالغاندەك قىلاتتى ، بىلىمنىڭ بىر يەرلىرى مۇجۇپ ئاغرىيتتى . ئىشىك سىرتىدىكى بىر قانچە كىشىنىڭ پارىڭى ئاڭلانغاندەك بولدى . ئۇلارنىڭ سۆزىنى ئاڭلاپلا كۆزلۈرۈم قاراڭغۇلىشىپ ، تاراملاپ ياشلار قۇيۇلۇپ كەتتى . ئۇلار بىر توپ ئالدامچىنىڭ ياش بىر يىگىتنىڭ بىر بۆرىكىنى ئېلىۋالغانلىقى توغىرسىدا سۆزلىشىۋاتاتتى.
شىنجاڭ ئونۋېرسىتىتى ئۇچۇر ئىلمى ۋە تېخنىكىسى ئىنىستىتۇتى كومپىيوتېر 2009-يىللىق 2-سىنىپتىن : ياسىنجان سابىر
يوللىغان ۋاقتى 2012-4-19 10:19:34
توۋا بۇ ھىكايىنى ئوقۇپ ئوگلۇمدىن ئەنسىرەپ قالدىم .
