قانداق قىلغاندا دەرسخانا ئوقۇتۇشىنىڭ جەلىپ قىلىش كۈچىنى

aksu · ۋاقتى: 2011-5-6 21:47:42

قانداق قىلغاندا دەرسخانا ئوقۇتۇشىنىڭ جەلىپ قىلىش كۈچىنى ئاشۇرغىلى بۇلىدۇ؟

مائارىپ خىزمىتىدىكى ئۇزاق يىللىق تەجرىبىلىردىن پىشقەدەم مائارىپچىلىرىمىز ‹‹ پەقەت ئوقۇتقۇچى كۆڭۈل قۇيۇپ ئۆگەتكەندە ئوقۇغۇچى كۆڭۈل قۇيۇپ ئۈگىنىدۇ›› دەپ كۆرسەتكەن.
بۇنىڭدىن دەرسخانا ئوقۇتۇشىنىڭ جەلىپ قىلىش كۈچىنى ئاشۇرۇشتا ‹‹ ئوقۇتقۇچىنىڭ كۆڭۈل بۈلۈشى، ئوقۇغۇچىنىڭ بېرىلىپ ئۈگۈنۈشى ›› نىڭ مۇھىم ئامىل ئىكەنلىكىنى كۈرىۋالغىلى بۇلىدۇ. ئوقۇتقۇچىنىڭ ئوقۇغۇچىلارغا كۆڭۈل بۈلۈش ئىپادىلىرى تۆۋەندىكى بىر قانچە تەرەپتە كۈرۈلدۇ دەپ قارايمەن.
1. ئوقۇتقۇچىنىڭ مائارىپ خىزمىتىگە بولغان ئىنتىلىشى ۋە قىزغىنلىقى.
ئوقۇتقۇچىنىڭ يۈكسەك ئىدىيۋى-ئەخلاق پەزىلتى بىلەن كۆڭۈل قۇيۇپ جاپالىق ئىشىلىشى ، كۈچلۈك مەسئۇلىيەت تۇيغۇسى، ئوقۇغۇچىغا بولغان كۈيۈنىشى قاتارلىقلار ئوقۇتقۇچىنىڭ مائارىپ خىزمىتىگە بولغان قىزغىنلىقىنى ئاشۇرۇشتا تۈرتكە بۇلىدىغان ئامىللاردۇر.
2. ئوقۇتقۇچىنىڭ تۇلۇپ تاشقان بىلىمى ۋە مول تەجرىبىسى ئىزدىنىشكە، قول سېلىپ ئشىلەشكە، ئەمەلىيەتتىن ئۆتكۈزگەنلىرنى خۇلاسىلەشكە ماھىر بۇلۇپ ئۈزلۈكسىز يېڭىلىق يارىتىشتەك ئوقۇتۇش ئىستىلى قاتارلىقلار ئوقۇتقۇچىنىڭ مائارىپ خىزمىتىگە كۆڭۈل بۈلۈشى ۋە مائارىپ خىزمىتىنى چۈشىنىپ ئۇتۇن قازىنىشنىڭ ئالدىنقى شەرتى.
3. ھەر قانداق ۋاقىتتا، ھەر قانداق ئىشقا ئەستايىدىل قارىشى، ئىنىچكىلىك بىلەن پىلانلاپ، دەرسخانا ئوقۇتۇشىنى ئەمەلىي ئۇسۇلدا ئۇرۇنلاشتۇرۇشى ئوقۇتقۇچىنىڭ مائارىپ خىزمىتىگە كۆڭۈل بۈلۈشىنىڭ كونكىرت ئىپادىسى.
4. پۈتكۈل ئوقۇتۇش جەريانى بولسا ئوقۇتقۇچىنىڭ ئەڭ كۆڭۈل بۈلۈشكە تېگىشلىك مۇھىم لىنىيسىدۇر. نۇرغۇنلىغان ئوقۇتۇش ئەمەلىيىتى ئىسپاتلىدىكى كەسىپچانلىقى ۋە بىلىم سەۋىيسى يۇقىرى، يۈكسەك پائالىيەتچان، ئىزدىنىش ۋە ئىنتىلىشكە ماھىر ئوقۇتقۇچىلارلا دائىم ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئۆگنۈۈش ۋە ھۆرمەتلەش ئوبيىكتى بۇلىدۇ. ئوقۇغۇچىلارنىڭ قەدىرلىشىشى ۋە ھۆرمىتىگە سازاۋەر بولغان ئوقۇتقۇچى دەرسخانا ئوقۇتۇشى جەريانىدا ناھايىتى ئوڭايلا سىنىپتا تىنىچ ۋە جانلىق مۇھىت يارىتىپ، ئوقۇغۇچىلارنىڭ قېتىرقىنىپ ئاڭلاپ، بېرىلىپ ئۈگىندىغان شارائىەت يارىتىپ بىرەلەيدۇ. ئوقۇتقۇچىنىڭ يۇقارقىدەك كۆڭۈل بۈلۈشى يېتەكلىشى ۋە ئۈزىنى مائارىپ ئىشلىرىغا ئاتاش روھى ئۆز نۆۋىتىدە ئوقۇغۇچىلارغا بەلگىلىك ئىجابىي تەرسىرلەرنى كۆرسىتىپ، ئوقۇغۇچىلارنى ئۆزلىكىدىن تىرىشىپ ئۈگىنىدىغان، ئوقۇشقا قىزىقىدىغان خاراكتىرنى يىتىلدۈرۈپ مەكتەپ ئوقۇتۇش سۈپىتىنىڭ ئۈسۈشى ھەمدە ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئۈزىنىڭمۇ بىلىم قۇرۇلمىسىنى مۇستەھكەملەپ لايەقەتلىك ئىز-باسارلاردىن بۇلۇشقا ئاساس سالىدۇ.
ئوقۇغۇچىلارنىڭ بېرىلىپ ئۈگۈنىشى تۆۋەندىكى بىر قانچە تەرەپتە كونكىرت ئىپادىلىندۇ.
1. ئوقۇغۇچىلاردا ئۈگۈنۈش مەقسىتى ئېنىق بولغاندىلا ئاندىن ئۇلاردا ئۇزاق مۇددەتلىك ۋە كۈچلۈك ئۈگۈنۈش قىزغىنلىقى پەيدا بۇلىدۇ.
2. ئوقۇتقۇچىنىڭ ئوقۇغۇچىلارنىڭ پىسخىك ئالاھىدىلىكىنى ئىگەللىشى ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئىختىساسلىقلاردىن بۇلۇپ چىقىشىدا بەلگىلىك رول ئويناپ ئوقۇغۇچىلارنى ئۈزىگە جەلىپ قىلىش كۈچىنى يارىتىدۇ. جەلىپ قىلىش كۈچى بولسا ئوقۇغۇچىلارنىڭ دېققىتىنى مەركەزلەشتۈرۈش، ئەستە ساقلاش ۋە پىسخىك پائالىيەت جەريانىدىكى مەركەزلەشتۈرۈشتە ئىپادىلىندۇ.
3. ئوقۇشتا چوقۇم يېڭىلىق يارىتىش لازىم. يېڭى نەرسىلەر ناھايتى ئاسانلا يېڭىلىق يارىتىش كۈچىگە ئىگە بۇلىدۇ. ئوقۇتۇش ئۇسۇلى يېڭى بولسا ئوقۇغۇچىلاردا ئوخشاش بولمىغان شارائىتتا ئوخشاش بولمىغان يېڭى شەيئىگە قىزىقىشى تېز بۇلىدۇ -دە ئۇنى كۈچۈپ بېقىشقا، سىناپ بېقىشقا بولغان ئىنتىلشى چوڭقۇرلىشىپ ئۈگۈنۈش قىزغىنلىقى ئۈزلىكىدىن يۇقىرى كۆتۈرۈلدۇ.
4. ئوقۇغۇچىلارنىڭ دەرسخانا ئوقۇتۇشىدا باشقا ئامىللار تەرىپىدىن دېققىتىنىڭ چېچىلىپ كەتمەسلىكىگە ھەر ۋاقىت كاپالەتلىك قىلىش بىلەن بىرگە ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئۈگۈنۈش ئىرادىسىنىڭ يېتىلىش مەسلىسى ئۈستىدە ئىزدىنىشىمىز كېرەك.
دېمەك ئوقۇتقۇچىلارمۇ ئوقۇتۇشتا ئوقۇغۇچىلارنىڭ دېققىتىنى چاچىدىغان ھەر خىل ئامىللارنىڭ يۈز بېرىش قىيىنچىلىقىنى يېڭىپ ئۆزلىكىدىن تىرىشىپ ئۈگۈنۈشتەك ئىرادىسىنى چېنىقتۇرۇشقا ئەھمىيەت بېرىشى ئوقۇغۇچىلارغا ساغلام، تىنىچ ئوقۇتۇش مۇھىتى يارىتىپ بېرىشكە ئەھمىيەت بېرىش لازىم.