ئەلتۇغ:سىزمۇ يېزىقچىلىق يېتەكچىسى بولالايسىز

ئەلتۇغ

ئاپتورى: ئابدۇروسۇل مۇھەممەد ئەلتۇغ

$ x% y8 D" D+ V7 \9 }* O

سىزمۇ يېزىقچىلىق كۇرژىكى يېتەكچىسى بولالايسىز

6 k0 E9 F" |. R# r6 _6 \5 L3 P
3 ?5 B5 E# f9 u. D  بەزى ئوقۇتقۇچىلار: «يېزىقچىلىق كۇرژىكى ئېچىشنى بەك تەس، ئۇ مەخسۇس تىل - ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىلىرىنىڭ ئىشى» دەپ قارايدۇ؛ يەنە بەزى ئوقۇتقۇچىلار: «تىل - ئەدەبىيات ئوقۇتۇشىنىڭ ۋەزىپىسى- بالىلارنى يازغۇچى قىلىپ تەربىيەلەش ئەمەس» دەپ  قارايدۇ. يەنە بەزىلەر: «يازغۇچىنى مەخسۇس تەربىيەلەپ يېتىشتۈرگىلى بولمايدۇ» دەپ قارايدۇ. مەيلى كىمنىڭ نېمە دېيىشىدىن قەتئىينەزەر، بىر مەسئۇلىيەتچان ئوقۇتقۇچىنىڭ ئالدىدا يۇقارقى باھانىلارنىڭ بىرەرسىمۇ ئۈنۈملۈك پۇت تېرەپ تۇرالمايدۇ. ئەگەر ئىشەنمىسىڭىز كىچىككىنە ۋاقتىڭىزنى چىقىرىپ تۆۋەندىكى يازمامنى ئوقۇپ چىقىڭ. مېنىڭچە تۆۋەندىكى ئۇسۇللارنى ئۈنۈملۈك قوللىنىپ باقسىڭىزلا، سىزمۇ بىر مۇنەۋۋەر يېزىقچىلىق كۇرژىك يېتەكچىسى بولالايسىز.
1.ئالدى بىلەن بالىلارغا يېڭى ھەم ئۆزگىچە ماۋزۇ ھەدىيە قىلىسىز. مەسىلەن: «ئانامنىڭ قولى»، «مەن ئالغان تۇنجى مۇكاپات»، «ئاشۇ كۈنى...»، «دادامنىڭ ئايىغى»، «ئەگەردە مەن ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىسى بولسام...»، «يىڭناغۇچ ۋە ئايرۇپىلان»، «ئېشەكنىڭ كومىسسىيە بولۇشى»، «چۈمۈلىنىڭ پىلنى مېھمانغا چاقىرىشى»،...دېگەندەك. مۇنداق  ئۆزگىچە ماۋزۇلارنى تېپىپ بەرسىڭىز، بالىلارنىڭ تەپەككۇرى ئىختىيارسىز غىدىقلىنىپ، ئىلھامى ئۇرغۇيدۇ-دە، ئاسانلا ياخشى بىر ئەسەرنى يازالايدۇ.
2. بالىلارنى نىشانلىق ھالدا قىسقا مەسەل، چۆچەك، شېئىرلارنى ئوقۇشقا يېتەكلەڭ. بۇ باھانىدا بالىلار يېڭى ھەم ئۆزگىچە ئەسەرلەر بىلەن ئۇچرىشىپ، باشقىلارنىڭ نېمىنى، قانداق كۆزەتكەنلىكىنى، يېزىش جەريانىدا  قانداق ئۇسۇللارنى ئىشلەتكەنلىكىنى ئاسانلا بايقىۋېلالايدۇ، ئۆزىمۇ تەسەۋۋۇرىنى قاناتلاندۇرالايدۇ.
3. ئۈلگىنىڭ رولى چەكسىز بولىدۇ. يۇرتىڭىزدىكى داڭلىق يازغۇچى - شائىر، ئەدىبلەرنى مەكتەپكە تەكلىپ قىلىپ، كۇرژىكتىكى بالىلار بىلەن يۈزتۇرا سۆھبەتلىشىشكە، ئۇلارنى لىكسىيە سۆزلەشكە ئۇيۇشتۇرۇڭ. ئادەتتە، داڭلىق ئەدىبلەر ئىچىدە مەكتەپتىكى پائالىيەتلەرگە بېرىشتىن ئۆزىنى قاچۇرىدىغان، بالىلارنى يېتەكلەشتىن ئىبارەت ئۇلۇغ خىزمەتتىن باش تارتىدىغانلىرى ئاساسەن يوق دېيەرلىك بولىدۇ. شۈبھىسىزكى، بالىلار ئۇلاردىن كۈچلۈك ئىلھام ۋە مەدەتكە ئېرىشەلەيدۇ.
4.ھېچنېمە يازالمايدىغان، بىر نەرسە يېزىشقا ئەپلەشمەيدىغان، يېزىقچىلىق دېتى يوق، ئىجادىي كۈچى تۆۋەن بالىلارنى كۇرژىكتىن مەجبۇرىي چىقىرىۋېتىپ ئۇلارنىڭمۇ، ئۆزىڭىزنىمۇ كۆڭلىنى يېرىم قىلىشىڭىزنىڭ ھاجىتى يوق. بۇ خىل بالىلارنى «مەكتەپ كۇتۇپخانىسىدىكى باھاسى ئەڭ قىممەت كىتابنى تېپىش»، «مەن ئەڭ ياخشى كۆرىدىغان ئەسەر»، «سىنىپ ھەيئىتى بولۇشنىڭ خۇشاللىقى ۋە خاپىلىقى»، «***كە خەت»، «تەسەۋۋۇرۇمدىكى مەكتەپ مۇھىتى»، «تاپشۇرۇق ئىشلىيەلەيدىغان سىزغۇچ»... دېگەندەك كۆڭۈللۈك پائالىيەت، سۆھبەت خاراكتىرلىق تېمىلار ئارقىلىق ئىزدىنىشكە يېتەكلەپ، ئۇلارنىڭ يېزىقچىلىق كۇرژىكىدىن نەپ ئېلىشىغا كاپالەتلىك قىلالايسىز. ئۇلار مۇشۇنداق نەرسىلەر ئۈستىدە ئىزدىنىپ يۈرۈپ، ئەتراپىدىكى ئىجتىمائىي مەسىلىلەرگە كۆڭۈل بۆلۈدىغان، يېڭىلىقلارغا دىققەت قىلىدىغان ۋە ماقالە يېزىپ باقىدىغان بولۇشى مۇمكىن. ھېچبولمىسا ئۇلار كەلگۈسىدە ئوبدان كىتاب ئوقۇيدىغان ياخشى ئوقۇرمەن بولۇپ يېتىشىپ چىقالايدۇ.
0 d, ?- P( J# n1 c1 s6 I1 ~5. ئوقۇغۇچىلارنى رەسىمگە قاراپ ھېكايە توقۇشقا، بىرەر ھېكايىنى داۋاملاشتۇرۇپ يېزىشقا، مەلۇم بىر ئەسەرنىڭ يېشىمىنى باشقىچە ئۆزگەرتىپ يېزىشقا تەشكىللەشنىڭ ئۈنۈمىمۇ باشقىچە ياخشى بولىدۇ. بۇ ئارقىلىق بالىلارنى ۋاستىلىك ھالدا ئىلھاملاندۇرۇپ، ئۇلارنىڭ باغلانما تەسەۋۋۇرىنى قانات يايدۇرغىلى بولىدۇ.
' ]7 S" n2 M7 j- |1 ^3 Q% d" c6. ئەدەبىي ئىجادىيەتكە قىزىقىدىغان، ئەمما ھېچنېمە يازالمايدىغان بالىلارنى ئاددىي خەنزۇچە چۆچەك، يۇمۇر، مەسەللەرنى ئۇيغۇرچىغا تەرجىمە قىلىشقا يېتەكلەپ بېقىڭ. قىزىققان بالىدا چوقۇم ئۈمىد بار بولغان بولىدۇ،  يۇقارقى چارىنىڭ ئۈنۈملۈك بولۇشىدا شەك يوق.
& A* W6 R1 v6 d0 U  q0 p8 p7. مەكتەپ گېزىتىنى كىچىككىنە بىر تاختا قەغەز دەپ قارىماڭ. بالىلارنىڭ ئەسەرلىرىنى مەكتەپ گېزىتىدە ئېلان قىلىپ، بالىلارغا ئىلھام بېرىپ تۇرۇڭ. ئاشۇ كۈنى سىز بىر بالىنىڭ تۇنجى ئەسىرىنى ئېلان قىلىپ، ئۇنى يېزىقچىلىق كوچىسىغا ئېلىپ كىردىڭىز. دېمەك، سىز بىر بالىغا تۇنجى قېتىم مەڭگۈ ئۇنتۇلماس ئۆزىدىن پەخرلىنىش تۇيغۇسى، تولۇپ تاشقان ئىشەنچ ۋە كۈچلۈك غەيرەت ئاتا قىلدىڭىز. دەل ئاشۇ كىچىككىنە گېزىت تۇتاشتۇرغان ئىجادىيەت ئوتى بىلەن شۇ بالا كەلگۈسىدە داڭلىق يازغۇچى بولۇپ يېتىشىپ چىقالىشى، كەلگۈسىدە سىزنى ئەڭ پەخىرلىنىدىغان ئۇستازى سۈپىتىدە ئەسكە ئېلىشى مۇمكىن.
8.بالىلارنى مەخسۇس تېمىدىكى مۇكاپاتلىق ئەسەر مۇسابىقىسىگە  ماقالە - ئەسەر يېزىپ ئەۋەتىشكە يېتەكلەڭ. زېھىن سىناش سوئاللىرىغا جاۋاب بەرگۈزۈڭ. قەرەللىك تۈردە بالىلارنى سىنىپ ۋە مەكتەپ بويىچە ئۆز ئەسەرلىرىنى دىكلاماتسىيە قىلىش پائالىيىتىگە تەشكىللەپ، ئۇلارغا ئۆز ئەمگىكىنى نامايەن قىلىشىنى پۇرسەت بىلەن تەمىن ئېتىڭ.
  9. ئەڭ مۇھىم بىر ئىش سەمىڭىزدە بولسۇن: بالىلار يازغان، تەرجىمە قىلغان، جاۋاب بەرگەن ماقالە - ئەسەرلەردىن ياخشى چىققانلىرىنى تاللاپ ۋە رەتلەپ، بىر قۇر تۈزەشتۈرۈپ چىقىڭ. ئاندىن چىرايلىق كۆچۈرۈپ ياكى كومپىيۇتېردا ئۇرۇپ، مەتبۇئاتقا توردىن ياكى پوچتىدىن ۋاكالىتەن يوللاپ بېرىڭ. ئەلۋەتتە، مەتبۇئاتلاردىمۇ سىزگە ئوخشاش جانكۆيەرلىك بىلەن بالىلارنىڭ كەلگۈسىگە كۆڭۈل بۆلۈدىغان ئاقكۆڭۈل ھەم مەسئۇلىيەتچان تەھرىر - مۇھەررىرلەرنىڭ بارلىقىغا، ئۇلارنىڭ ئەمگىكىڭىزنى ھەرگىز زايا قىلمايدىغانلىقىغا ئىشىنىڭ.
2 t- A, ]  m/ _6 X" o10. تۇنجى ئەسىرى مەتبۇئاتتا ئېلان قىلىنغان بالىنىڭ چىرايىنى، ئىش - ھەرىكىتىنى تەپسىلىي كۆزىتىپ بېقىڭ. ئۇنىڭ  كۈلكىسىنىڭ نەقەدەر چىرايلىق ئىكەنلىكىنى ھېس قىلماي قالمايسىز. ئەنە شۇ چاغدىلا قىلىۋاتقىنىڭىزنىڭ ئادەتتىكى ئانچىكىلا ئىش ئەمەسلىكىنى، بىر بالىغا چەكسىز زوق ۋە ئىپتىخارلىنىش تۇيغۇسى ئاتا قىلغانلىقىڭىزنى، ئىچ - ئىچىڭىزدىكى بىر ھاردۇقنىڭ تۇيۇقسىزلا پۇررىدە ئاللىقاياقلارغىدۇر ئۇچۇپ كەتكەنلىكىنى ھېس قىلىسىز.
5 T0 }6 y. s5 `     دېمەك، كىچىككنە جاپا ۋە ئىزدىنىشتىن قاچمىسىڭىزلا، سىزمۇ مۇنەۋۋەر بىر يېزىقچىلىق كۇرژىكى يېتەكچىسى بولالايسىز. ئۇنداقتا، دەرھال ھەرىكەتلەنمەي يەنە نېمىگە قاراپ تۇرىسىز؟ يەنە كىمدۇر بىرىنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشىغا قاراپ تۇرماقچىمۇ؟
: W9 A8 _: L- I. e7 i6 D1 b/ F
/ }1 f1 z; U/ b5 Y( `$ h(ئاپتور: «يەكەن مەدەنىيىتى» ژۇرنىلى تەھرىر بۆلۈمىدە)
# i$ W) z$ l( Q6 _
% P! Q( }: w9 e: A' n

ADiL

ماقالىڭىزگە ئاپىرىن، مۇشۇنداق بىر ماقالىنىڭ ئوتتۇرغا چىقىشىنى كۈتكەن ئىدىم، روھلاندىكى غۇنچىلار ئارامگاھى سەھىپىسى مۇشۇ ماقالىڭىزنىڭ تۈرتكىسىدە تېخىمۇ جانلانغۇسى.

ئەلتۇغ

  بالىلارنى: «ھېچ ئىش قىلالمايدۇ، بالىلىرىمىز يارامسىز!» دەپ قارايدىغان ئوقۇتقۇچىلارنى كۆرسەم شۇنچىلىك ئىچىم پۇشىدۇ... ئاتا- ئانىلار بىزدىن: «ئەي مۇئەللىملەر، ئاۋۇ تورخانىغا، دېسكۇخانىغا ئۆگىنىۋالغان بالىلىرىمىزنى بىزگە قايتۇرۇپ بېرىڭلار؟» دېسە بىز يەرگە قاراپ تىرنىقىمىزنى تاتىلاپ قالمىساقكەن، بالىلىرىمىزنى كۇتۇپخانا، كىتابخانىلارغا قايتۇرۇپ ئەپچىقساقكەن دەپ ئويلايمەن. ھەر بىر ئوقۇتقۇچى مۇشۇ مەسىلىنى سەگەكلىك بىلەن ئويلاپ باقسا بولاتتى... «ئاھ، پاھ!» دەپ شۇئار توۋلىماق بەك ئاسان، ئەمەلىي ھەرىكەتلىنىشنى خالايدىغان ئادەمنىڭ تايىنى يوق. راستىنى دېسەم بەزى ئوقۇتقۇچىلارنىڭ بەغەرەزلىكىدىن بەك ئىچىم پۇشۇپ كەتتى مېنىڭ...شۇڭىمۇ كۆزۈمگە نۇرغۇن ئوقۇتقۇچىلار چۈمۈلىچىلىكمۇ كۆرۈنمەيدۇ!
" X7 S# H- [/ A* s' C   

azat007

سوراپ بىلگەن ئالىم دەپتىكەن

altaxna

راستىنى دىسەم كۆپىنچە مەكتەپلەر 2-دەرسخانا پائالىيىتىگە ئىتىبار بەرمەيدۇ

سەركە007

ياخشى تىمىكەن مەن قوللايمەن

تۇرسۇن210

منىڭچە ئەڭ ئالدى بىلەن مەكتەپ رەھبەرلىرنىڭ كاللسى ئنتايتىن ئوچۇق،يڭىچە ،ئۆزگىچە،ئۈنۈمى بارتۈزۈملەرنى دادىللىق بىلەن قوبۇل قلالايدىغان شۇ ئارقلىق چۆمۈلىدەك كۆرۈندىغان ئوقۇتقۇچىلارنى تۈزۈم ئارقىلىق مىڭسنى سەگەكلەشتۈرەلەيدىغان بولۇش كىرەك

سايىل

ئەلتۇغ ئەپەندى ،يازمىلىرىڭىزنى ئوقۇپ . ئۆزۈمىدىكى بۇرچ ۋە مەسئۇليەتننىڭ ئىلىگىرى يىللارغا قارىغاندا ،تۆۋەنلەپ كەتكەنلىكىنى يەنە بىر قىتىم ھىس قىلىپ يەتتىم. مەن  سىز دېگەندەك تىل -ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچسى ئەمەس ،لىكىن ئەدەبىياتقا بەكمۇ قىزىقىمەن ئىشقىلىپ ۋاقىتتىم چىقىسىلا ئانچە -مۇنچە بىر نىملەرنى يېزىپ ، قەلبى قەسىرلىرىمىگە يۇشۇرۇنغان تۈگۈنلەرنى يىشىشىكە تىرشىپ كىلۋاتقان ئىدىم . لىكىن  مەكتەپ رەھبەرلىكى سىياىسى مەيداندا مۇستەكەم تۇرۇش ئۈچۈن ، مىنىڭ ‹‹ ئۈمىد غۇچىلىرى ›› يىزىقىچلىق كۇرژۇكىغا يىتەكچلىك قىلىشمنى قوللاپ كەتمىدى. شۇ سەۋەبىدىن يۈرۈكۈم ئاچچىق ئەلەملەر دەسىتىدىن يىرىلىپ كىتەيمۇ بولدى. بىر مەكتەپنىڭ قانداق بولۇشى ،مەكتەپ رەھبەرلىرىنىڭ  قانداق بولۇشى  بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك ئىكەن . ئامال قانچە ؟ لىكىن سىزنىڭ يازمىلىرىڭىز ئاڭلاپ ،مىنىڭمۇ شۇنداق بىر يازمىلارنى پۇتتۇم كەلدى. چۇقۇم بۇ ئىشنى باشقا ئېلىپ چىقىمەن. قەيسەر ئىرادە بولسا ، كۆرۇنگەن بەھەيۋەت تاغمۇ بىزنىڭ ئاياغلىرىمىز ئاسىتىدا قالغۇسى!!!!!!

ئەلتۇغ

بۇ يەردە مەسىلىنىڭ تۈگۈنىنى مەكتەپ مۇدىرىلىرىغا تاقاپ قويۇش بىلەن ئىش پۈتمەيدۇ. ئەگەر سىزدە تەمەسىز تۆھپە قوشۇش روھى بولسىلا، ھەر قانداق باھانە-سەۋەب كۆرسەتمەيدىغان بولىسىز.