10-يىللىق تىل-ئەدەبىيات 1-مەۋسۈملۈك ئىمتىھان سۇئالى

ئەركقان

2010-2011 ئوقۇش يىلى 1-مەۋسۈملۈك ئىمتىھان سۇئالى
5 E( F9 E) n% y: \6 D5 Wتىل-ئەدەبىيات
: ?+ Q7 k/ O1 ^) S(10-يىللىق)
ئىمتىھان ۋاقتى: 90 مىنۇت
" c7 j# X: g- O7 x0 _2 t$ ?% K& Bسۇئاللار        I
II
1 S  [' C. ^/ J3 YIII
IV
: }. {2 }6 w. b$ x' \4 jV
جەمئىي
/ H: z$ s- w* T5 }نومۇرى                                               
I سۇئال: توغرا جاۋابنى تاللاڭ. (ھەر بىرىگە 2 دىن جەمئىي 20 نومۇر)
سوئال        1        2        3        4        5        6        7        8        9        10
جاۋاب                                                                               
" u2 R2 i. e- n0 l1. «دېڭىز سەپىرى» ناملىق ئەسەردىكى «مەن» دە پەيدا بولغان باشقىچە ھېسسىياتنى كۆرسىتىپ بەرگىنى (              ).
0 P1 h( X. v6 H6 m) K' AA. كېمە باشلىقىنىڭ ۋاپادارلىقىغا بولغان رازىمەنلىك ھېسسىياتى       B. زەنجىر بىلەن باغلانغان مايمۇنغا نىسبەتەن ئېچىنىش ھېسسىياتى      C. ئادەم بىلەن ھايۋان ئوتتۇرىسىدىكى پەرقنى چۈشىنىش ھېسسىياتى          D. ئادەم، تەبىئەت بىلەن ھايۋان ئوتتۇرىسىدىكى ئىنچىكە مۇناسىۋەتكە بولغان چۈشىنىش، مەمنۇنلۇق ھېسسىياتى
2. «كۈچ ئۇلاپ يۈگۈرۈش كالتىكى» ناملىق تېكىست ھەققىدىكى قاراشلاردىن خاتاسى (               ).
5 S: ~( n- I/ X! qA. بىر قېتىملىق خەلقئارالىق كۈچ ئۇلاپ يۈگۈرۈش مۇسابىقىسى ئىپادىلەنگەن      B. ئېسىل ئەنئەنىلەرگە ۋارىسلىق قىلىش بىلەن بىرگە پەن-مەدەنىيەتكە يۈرۈش قىلىش، كىملىكنى، خاسلىقنى ساقلاش ئاساسىدا تەرەققىي قىلىش ئوتتۇرىغا قويۇلغان     C. ئەجداد ۋە ئەۋلات ئوتتۇرىسىدىكى ئېلىش-بېرىش مۇناسىۋىتى ئىپادىلەنگەن         D. ھايات مۇساپىسىدىكى ئوبرازلاشقان رىقابەت كارتىنىسى ئىپادىلەنگەن
7 A1 O) v6 T' _; b3. ئاپرىنچور تېكىن ھەققىدە ئېيتىلغانلاردىن توغرىسى (         ).
% B% q/ r0 y9 E" c# K$ aA. قۇجۇ ئۇيغۇر خانلىقى دەۋرىدە بۇددا دىنى مەدەنىيەت مۇھىتىدا ئۆتكەن ئۇيغۇر شائىرى    B. بىزگىچە يېتىپ كەلگەن ئەڭ قەدىمقى 12 پارچە شېئىرنىڭ ئاپتورى    C. قۇجۇ ئۇيغۇر خانلىقى دەۋرىدە مانى دىنى مەدەنىيەت مۇھىتىدا ئۆتكەن ئۇيغۇر شائىرى       D. قارا خانىلار دەۋرىدە ئىسلام دىنى مۇھىتىدا ئۆتكەن ئۇيغۇر شائىرى
4. «ئات بىلەن ئات مىنگەن كىشى» دېگەن ئەسەر ھەققىدە ئېيتىلغانلاردىن توغرىسى (        ).
A. ئىنساننىڭ قىممىتى ئات مىنگۈچىنىڭ ماھىيەت ۋەزنى بىلەن ئەمەس بەلكى ئاتنىڭ سۈرىتىنىڭ باھاسى بىلەن ئۆلچىنىشى كېرەك.     B. ئەسەردە ئۇلۇغلانغىنى ئادىمىيلىك قىممىتى، ئادىمىيلىك، ئۆزلۈك كامالىتى    C. ئادەم پەقەت بىلىملىك، ئەقىللىق، ئىقتىدارلىق بولسىلا ئۇلۇغ ھېسابلىنىدۇ.      D. ئىنسان ئۈچۈن بىردىنبىر مۇھىم بولغىنى مەنىۋى كامالەت، تەننىڭ زۆرۈرىيىتى يوق.
5. تۆۋەندىكىلەردىن ئاپتور ئۆزىنىڭ باراۋەرلىك، ئەركىنلىك، دېموكراتىيە ھەققىدىكى ئارزۇ ۋە ئىنتىلىشلىرىنى مەركەزلىك ئىزھار قىلغان ئەسەر (     ).
A. «مېنىڭ بىر كۈنۈم»       B. «مېنىڭ دۇنيا قارىشىم»      C. «مېنىڭ ئارزۇيۇم»        D. «ھاياتقا مۇھەببەت»
6. بۈيۈك ئەسەر «قۇتادغۇبىلىك» نىڭ يېزىلغان ۋاقتى (          ).
A. 1018~1019      B. 1069~1070      C. 1085~1086           D. 1984~1991
7. نۇتۇق ھەققىدە ئېيتىلغانلاردىن خاتاسى (           ).
" j' w) ?. T! N0 s# w1 {A. نۇتۇق سۆزلەشتىن مەقسەت سۆزلىگۈچىنىڭ ناتىقلىق ماھارىتىنى سىناش.    B. نۇتۇق پىكىر ۋە ھېسسىيات ئالماشتۇرۇشنىڭ مۇھىم ئوسۇلى.         C. نۇتۇق سۆزلەشتىن ئاۋۋال نىشاننى ئايدىڭلاشتۇرۇش، تېمىنى بەلگىلەش كېرەك.     D. نۇتۇقنىڭ تەسىرلەندۈرۈش كۈچىنى ئاشۇرۇش لازىم.
& ^9 i) j" \2 _4 ~& b; a3 _/ S8. دېئالىكىت ھەققىدىكى قاراشلاردىن توغرىسى (          )
3 S! W8 J+ d+ v/ s8 fA. قەدىمقى فىرانسۇزچە سۆز بولۇپ، بىر مىللەتنىڭ گېپى دېگەن مەنىدە.      B. قەدىمقى گېرىكچە سۆز بولۇپ، بىر مەھەللىلىكلەرنىڭ گېپى دېگەن مەنىدە.          C. قەدىمقى ئىنگلىزچە سۆز بولۇپ، بىر دۆلەت كىشىلىرىنىڭ گېپى دېگەن مەنىدە.       D. قەدىمقى نېمىسچە سۆز بولۇپ، بىر قەبىلە كىشىلىرىنىڭ گېپى دېگەن مەنىدە.
, o* q+ L5 d1 F. i; `& \5 F9. تۆۋەندىكى ھۆكۈملەردىن خاتاسى (             ).
. r) |1 U6 Q% I" J, `A. ئىسىم، سۈپەت، سانلار جۈملىنىڭ ھەرقانداق بۆلىكى بولۇپ كېلەلەيدۇ.   B. تىلىمىزدا باشقا سۆز تۈركۈملىرىگە قوشۇلۇپ، سان ياسايدىغان قوشۇمچە يوق.         C. چىقىش كېلىشتە كەلگەن ئىسىملار جۈملىدە ھالەت بولۇپ كېلىدۇ.            D. «سۆزمەن، دەردمەن، تۈگمەن، كەتمەن» دېگەن سۆزلەرنىڭ ھەممىسى ياسالما سۆزلەردۇر.
10. «<قۇتادغۇبىلىك> تىكى ئايتولدىنىڭ ئۆلۈمى ئىنتايىن كۈچلۈك بىر درامما» دېگەن سۆزنى ئېيتقان كىشى (       )
A. قاراخانىلار خانى ھەسەن بۇغراخان      B. ئادالەت ۋە قانۇننىڭ سىمۋولى پادىشاھ كۈنتۇغدى.        C. تۈرك ئەدەبىياتشۇناسى رىفئەت.             D. ئۇيغۇر ئالىمى ئابدۇشۈكۈر مۇھەممەتئىمىن.
  u& T' L1 J2 e/ VII سۇئال: بوش ئورۇن تولدۇرۇڭ. (ھەر بىر بوش ئورۇنغا 2 دىن جەمئىي 20 نومۇر بېرىلىدۇ)
9 Z! v4 i5 j: Y6 C1. ئابدۇشۈكۈر مۇھەممەتئىمىننىڭ «ئات بىلەن ئات مىنگەن كىشى» دېگەن ئەسىرىدە «ئات» (                          ) كە، «ئات مىنگەن كىشى» (                           ) كە تەمسىل قىلىنغان.
/ [1 e+ Z" I& h4 W0 s# v) A: l2. نەسىرلەر ئىپادىلەش ئوسۇلى ۋە خاراكتېرىگە ئاساسەن (                    )، (                      ) ۋە (                         ) دېگەن ئۈچ تۈرگە بۆلۈنىدۇ.
3. تىلىمىزدىكى قوشۇمچىلار سۆز (                     ) قوشۇمچىلار ۋە سۆز (                          ) قوشۇمچىلار دەپ ئىككى تۈرگە بۆلۈنىدۇ.
% l2 a8 y2 d/ X4 @6 G: n4. «تۇتېم» ئاتالغۇسى ئەسلى شىمالىي ئامېرىكا ئىندىئانلىرى تىلىدىكى (                  )، (               ) سۆزىدىن كەلگەن. قەدىمقى ئۇيغۇر تىلىدىكى مەنبەلەردە «تۆز» (                       ) دەپ ئاتىلاتتى.
1 v. W, A9 s9 W5 n- JIII سۇئال: توغرا-خاتالىقىغا ھۆكۈم قىلىڭ. (ھەر بىرىگە 1 دىن 10 نومۇر)
" t- w2 y; e- a* sسوئال        1        2        3        4        5        6        7        8        9        10
جاۋاب                                                                               
1. «پەزىلەتلىك كىشى گۆھەر، پەزىلەتسىز كىشى پېتەك» دېگەن جۈملىدە قوللىنىلغان ئىستىلىستىكىلىق ۋاستە پەقەت ئوخشىتىشتۇر. (          )
5 G) V2 E' j% I3 ]- K* y2. «ھاياتقا مۇھەببەت» دېگەن نەسىر مۇھاكىمىلىق نەسىردۇر. (      )
3. مارتىن لوتېر كىڭ 1964-يىلى نوبىل فىزىكا مۇكاپاتىغا ئېرىشكەن. (        )
4. ئۇيغۇر تىلىدىكى ھەر قانداق بىر سۆزنى پارچىلاپ، مورفېمىلارغا ئاجراتقىلى بولىدۇ. (        )
5. تىلىمىزدىكى ياردەمچى سۆزلەر تىركەلمىلەر، يۈكلىمىلەر، باغلىغۇچىلار دەپ ئۈچ تۈرگە بۆلۈنىدۇ. (         )
6. «دەپتەر، كىتاب» دېگەن ئىسىملاردا سان ئۇقۇمى يوق. (             )
& b% d6 X$ P" g3 {6 p4 O7. «بەشەيلەن ئەخلەت توشۇدى» دېگەن جۈملىدىكى سان كىشىلىك ساندۇر. (      )
8. ئەدەبىي تىل دېئالىكىتلارغا بېقىنىدۇ ۋە ئۇلارنى چەكلەش رولىنى ئوينايدۇ. (                 )
4 l6 k/ E1 x8 _9 U9. «ئۈرۈمچى» تاللىق مەنىسىدە بولۇپ، بۇ نام قەشقەر ھون تىلىدىن كىرگەن. (                 )
; U4 \: _5 R7 w9 V1 ~" C! ]10. تۇتېم ئىنسانىيەت تارىخىدىكى ئەڭ دەسلەپكى دىنمۇ ئەمەسمۇ دېگەن مەسىلە ئۈستىدىكى قاراشلار ئورتاقلىققا ئىگە بولالمىدى. (             )
IV سۇئال: كۆنۈكمە ئىشلەش ۋە تەھلىل قىلىش سۇئالى (25 نومۇر)
1. «كۈچ ئۇلاپ يۈگۈرۈش كالتىكى» دېگەن ئەسەردىكى «مەن» ۋە «مەن» نىڭ مۇسابىقىداشلىرىنىڭ قوللىرىدىكى كۈچ ئۇلاپ يۈگۈرۈش كالتىكى نېمىلەرگە سىمۋول قىلىنغان؟ (5 نومۇر)
① ئالتۇن كالتەك:
② مېخانىزاتور مودىلى:
③ كىتاب:
: a' Y% l6 |9 s( h- l④ ساز:
7 F- j2 w; e! f# a: R% b) B⑤ چىمەن دوپپا:
2. «ئىنساب سودىگىرى» دە «مەن» نېمە ئۈچۈن ئىنساب سودىگىرى بولۇش نىيىتىگە كېلىدۇ؟ (3نومۇر)
3 r- J- E1 y4 {2 w7 f1 s

$ l6 g' [9 }& z  Q5 B
3. كىلاسسىك شېئىردىن ئېلىنغان تۆۋەندىكى مىسرالارنىڭ يەشمىسىنى يېزىڭ. (3 نومۇر)
بۇ يانلىغ كىشى بۇرقانلار بىرلە تۈزئول،      يەشمىسى:
$ U/ _) w( [5 b7 Cبۇيانسىز كىشى بۇق باقىر بىرلە تۈزئول.
4. سۈپەت دېگەن نېمە؟ سۈپەتلەر جۈملىدە ئىسىملارنىڭ ئالدىدا كەلسە ۋە پېئىللارنىڭ ئالدىدا كەلسە قانداق ۋەزىپە ئۆتەيدۇ؟  (3 نومۇر)
  n$ `  q. l: W5 i4 F
3 i* x6 x  P) Y+ v. g7 s8 ^1 w
5. بېرىلگەن پارچىنى ئوقۇپ، سوئال تەلىپىنى ئورۇنلاڭ. (8 نومۇر)
3 d) O" s# K2 U: A«ناھايىتى روشەنكى باشقا ئىرقلارغا نىسبەتەنمۇ ئامېرىكا بۇ ۋەدىنى نەقلەشتۈرگىنى يوق، ئامېرىكا بۇ مۇقەددەس بۇرچقا ھۆرمەت قىلماقتا يوق، ئەكسىچە <مەبلەغ يېتىشمەيدۇ> دەپ تامغا بېسىلغان بىر دانە قۇرۇق چەكنى نېگىرلارغا تۇتقۇزۇپ قويدى.»
① بۇ پارچە كىمنىڭ قايسى ئەسىرىدىن ئېلىنغان؟ ژانىرى نېمە؟ (3 نومۇر)

② پارچىدىكى «بۇ ۋەدە»، «قۇرۇق چەك» نېمىنى كۆرسىتىدۇ؟  (3 نومۇر)

6 v2 i* V/ b- E* }6 `③ پارچە ئېلىنغان ئەسەردە ئاپتورنىڭ قانداق ئىدىيىۋى ھېسسىياتى ئىپادىلەنگەن؟ (2 نومۇر)
8 t1 k1 c  X. P
1 s2 E& ?8 o( V8 `0 r- ?; R/ E6. «قىزىل، تاتلىق» دېگەن سۈپەتلەرنى ئاشۇرما دەرىجىدە كەلتۈرۈپ، ئوخشىتىش، سۈپەتلەش، جانلاندۇرۇش قاتارلىق ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەردىن خالىغان ئىككىسىنى قوللىنىپ، بىر نەچچە جۈملىلىك پارچە يېزىڭ. (3 نومۇر)



2 U$ w2 j4 P- @8 Z: N1 p4 KV سۇئال: يېزىقچىلىق سۇئالى (25 نومۇر)
  b, z  h& ^8 ]مەلۇم بىر شېئىردا تۆۋەندىكىدەك مەنزىرە تەسۋىرلەنگەن: «بالا ئالما دەرىخىدىن ئالما ئۈزمەكچى، سۇمبۇل چاچلىق، قامەتلىك ئانىسى ئۇنى كۆتۈرۈپ ئۇنىڭ ئالما ئۈزۈشىگە شارائىت يارىتىپ بەردى. بالا ئالمىنى ئۈزۈپ بولۇپ، ئانىسىغا قارىغان ئىدى، ئانىسىنىڭ چاچلىرى ئاقارغان، قەددى پۈكۈلگەن ھالىتىنى كۆردى.» سىز يۇقارقى شېئىردىكى مەزمۇننى تەسەۋۋۇر قىلىپ چۈشىنىش ئاساسىدا بىر پارچە ئەسەر يېزىڭ.
تەلەپ: 1. ماۋزۇ ۋە ژانېرىنى ئۆزىڭىز بەلگىلەڭ. ماتېرىيال مەزمۇنىدىن چەتنەپ كەتمەڭ.
! _3 L* i) F) D; P# m  E) f2. مەزمونى توغرا، ئېنىق، ژانېر ئالاھىدىلىكى گەۋدىلىك بولسۇن.
; R2 E/ x' X! D& S, k3. خەت چىرايلىق، ئىملاسى توغرا، تىنىش بەلگىلىرى جايىدا بولسۇن.
4. تىلى ئوبرازلىق بولسۇن، ھەجمى بىر يېرىم بەتتىن كەم بولمىسۇن.
3 O+ d% X4 u; A/ v# L

نەپرەت

تەشەككۇر

maris816/mg/mg/

داۋاملىق مۇشۇنداق سۇئاللارنى چىقىرىپ يوللاپ تۇرغايسىز ، ئاز -تولا يۈكىمىز يەڭگىللەيدىكەن