9-يىللىق تىل-ئەدەبىيات 1-مەۋسۈملۈك ئىمتىھان سۇئالى

ئەركقان · ۋاقتى: 2013-12-12 16:07:29

2010-2011 ئوقۇش يىلى 1-مەۋسۈملۈك ئىمتىھان سۇئالى
تىل-ئەدەبىيات
(9-يىللىق)
ئىمتىھان ۋاقتى: 90 مىنۇت
سۇئاللار I
II
III
IV
V
جەمئىي
نومۇرى
I سۇئال: توغرا جاۋابنى تاللاڭ. (ھەر بىرىگە 2 دىن جەمئىي 20 نومۇر)
سوئال 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
جاۋاب
1. تۆۋەندىكىلەر ئىچىدە چىرىشىش مۇناسىۋىتى بار بولغىنى (             ).
A. چوڭقۇر ئىشەنمەك    B. مۇۋاپىق تۇرمۇش    C. شەھەر ئەتراپى       D. كەسىپنى قەدىرلەش
2. تۆۋەندىكى سۆزلەر گۇرۇپپىسىدىن ھەممىسى سۈپەتكە تەۋە بولىدىغىنى (             ).
A. زامانىۋى، قاپقارا، ئەخلاقلىق، ساپسېرىق، تەسىرلىك    B. ئادىمىيلىك، مەغلۇپ، سەمىمىيلىك، ئەقىل، نائىنساپ    C. ھاياتى، مەڭگۈلۈك، ھەقىقىي، سەگەك، ئاددىي       D. يالغۇز، خۇشال، بۇغدايزارلىق، ساداقەت، مۇھەببەت
3. تۆۋەندىكى ئەسەرلەر ئىچىدە چاچما (ئەركىن) شېئىر شەكلىدە يېزىلغىنى (       ).
A. «ياز تۈنى» B. «كېچە» C. «باھار تەسىراتى»    D. «شۇنداق ئورۇنلاردا»
4. تۆۋەندىكىلەر ئىچىدە ئەسەر نامى، ئاپتورى، دۆلىتى توغرا گۇرۇپپىلانغىنى (       ).
A. «كېچە» سېرگى سىسېنىن، ئەنگلىيە    B. «باھار تەسىراتى» ئابدۇخالىق ئۇيغۇر، جۇڭگو C. «ئىلىم ۋە ئەقىل-پاراسەت» بېكون، رۇسىيە    D. «مۇۋەپپەقىيەت» جى شيەنلىن، جۇڭگو
5. «تەلئەت، خۇرشىد، ئەختەر» دېگەن سۆزلەرنىڭ مەنىسىنى توغرا ئىپادىلىگەن سۆزلەر (    ).
A. چىراي، قۇياش، يۇلتۇز    B. يۈزى، جەننەت، يۇلتۇز    C. ئارزۇسى، قۇياش، كېچە       D. ئەتىۋا، جاھان، جەننەت
6. «نەزەر مۇفتىغا خەت» ناملىق ئەسەر ھەققىدىكى ئۇچۇرلاردىن خاتاسى (       ).
A. بۇ ئەسەر سالام خەت شەكلىدە يېزىلغان ساتىرىك شېئىردۇر.    B. بۇ ئەسەر مۇخەممەس شەكلىدە يېزىلغان.    C. «مۇفتى» نىڭ مەنىسى_مۇددەرس دېگەنلىك.          D. ئاپتور ئەخمەتشاھ قارىقاش تەخمىنەن 1740-يىلى خوتەندە تۇغۇلغان.
7. پروزا ھەققىدە ئېيتىلغانلاردىن خاتاسى (          ).
A. پروزا_ رومان، پوۋېست، ھېكايىلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. B. پروزا ھېكايىلارغىلا قارىتىلغان.       C. پروزا_ توقۇلما ۋە تەسەۋۋۇرلاردىن ئايرىلالمايدۇ.    D. پروزا_ ئىجتىمائىي تۇرمۇشنىڭ ئىنكاسى.
8. باش بۆلەكلەردىنلا تۈزۈلگەن جۈملە (          ) دېيىلىدۇ.
A. يىغىق ئاددىي جۈملە    B. يېيىق ئاددىي جۈملە          C. ئىگىسىز ئاددىي جۈملە    D. تولۇق ئاددىي جۈملە
9. «ماناس» ئېپوسى (          ).
A. مۇڭغۇللارنىڭ مەشھور ئېپوسى B. قازاقلارنىڭ مەشھۇر ئېپوسى                                  C. قىرغىزلارنىڭ مەشھۇر ئېپوسى                D. زاڭزۇلارنىڭ مەشھۇر ئېپوسى
10. تۆۋەندىكىلەردىن چۈشەندۈرۈش خېتىنىڭ قۇرۇلمىسىنى توغرا كۆرسىتىپ بېرەلىگىنى (    )
A. ماۋزۇ، شەكلى، ئىقتىدارى، ئاخىرقى قىسمى    B. باش قىسمى، چۈشەندۈرۈلىدىغان ئىشلار، ئاخىرقى قىسمى       C. باش قىسمى، ئاخىرقى قىسمى، چېسلا          D. چۈشەندۈرۈلىدىغان ئىشلار، ئىقتىدارى، تېلېفون نومۇرى
II سۇئال: بوش ئورۇن تولدۇرۇڭ. (ھەر بىر بوش ئورۇنغا 2 دىن جەمئىي 20 نومۇر بېرىلىدۇ)
1. «يۈز يىلدىن ئىلگىرىكى بۈگۈنكى كۈندە غايەت زور بىر يۇلتۇز كۆچۈپ كەتتى. لېكىن ئۇ مەڭگۈ ياشايدۇ» دېگەن پارچە ئېلىنغان ئەسەرنىڭ ئاپتورى (                               ) بولۇپ، پارچىدىكى «ئۇ» (                   ) نى كۆرسىتىدۇ.
2. ئابدۇخالىق ئۇيغۇر (          )-يىلى (             ) دا تۇغۇلغان. (          )-يىلى قۇربان بولغان.
3. مەشھۇر ئەسەر «ئانا يۇرت» نىڭ ئاپتورى (                         ) بولۇپ، ئەسەردە (                )-يىللاردا يۈز بەرگەن (                               ) تېما قىلىنغان.
4. جۈملىنىڭ باش بۆلەكلىرى (       ) ۋە (          ) دىن ئىبارەت.
III سۇئال: توغرا-خاتالىقىغا ھۆكۈم قىلىڭ. (ھەر بىرىگە 1 دىن 10 نومۇر)
سوئال 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
جاۋاب
1. سۇخۇملىنىسكىي سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ مەشھۇر شائىرى. (       )
2. «ئوغلى بىلەن كۆرۈشۈش» دېگەن ئەسەردىكى تۈپ ئىدىيە_ ۋەتەنپەرۋەرلىك. ( )
3. «تاغام ژيۇل» نىڭ ئاپتورى_ چىڭغىز ئايتماتوۋ بولۇپ، بۇ ھېكايە بىرىنچى شەخس تىلىدا يېزىلغان. (       )
4. «تاغ باغرىدىكى يېزا ئۇيقۇغا پاتقان ئىدى» دېگەن جۈملىدە جانلاندۇرۇش بىلەن مۇبالىغە قوللىنىلغان. (             )
5. نۇقتىئىنەزەر، ئاساس (دەلىل) ۋە ئىسپاتلاش مۇھاكىمە خاراكتىرلىك ماقالىلارنىڭ ئۈچ مۇھىم ئامىلىدۇر. (       )
6. «نەفىسە»_ كىلاسسىك شائىر موللا بىلالنىڭ تەخەللوسىدۇر. (          )
7. ئەل ئىچىدە يارىتىلىش، ئېغىزدىن ئېغىزغا كۆچۈش خەلق ئېغىز ئەدەبىياتىنىڭ بىر تۈرلۈك خۇسۇسىيىتى. (    )
8. «ئىنتايىن، دەرھال، سەل-پەل، ھېلىغىچە» دېگەن رەۋىشلەرنىڭ ھەممىسى تۈپ رەۋىشلەردۇر. (                )
9. «كۆك ئاسمان»، «سوغۇق شامال» دېگەن سۆزلەر باشقۇرۇش مۇناسىۋىتىدە باغلىنىپ كەلگەن. (                )
10. «پالۋان كەلدى» ھېكايىسىدە تارىخىي شەخس سادىر پالۋاننىڭ ئوبرازى يارىتىلغان بولۇپ، ماۋزۇدىكى ئىككى سۆز ئىگە-خەۋەر مۇناسىۋىتىدە باغلىنىپ كەلگەن. (          )
IV سۇئال: كۆنۈكمە ئىشلەش ۋە تەھلىل قىلىش سۇئالى (25 نومۇر)
1. نۇتۇق ئورىگىنالىنى ياخشى يېزىش ئۈچۈن قانداق قىلىش كېرەك؟ (3 نومۇر)

2. كىلاسسىك شېئىردىن ئېلىنغان تۆۋەندىكى مىسرالارنىڭ يەشمىسىنى يېزىڭ. (4نومۇر)
رەۋزىگە مانەند خىيال ئەت خوتەننى،                يەشمىسى:
بېھىشتىن زىيادە مىسال ئەت خوتەننى.
3. تۆۋەندىكى جۈملىنى سۆز تۈركۈملىرىگە ۋە جۈملە بۆلەكلىرىگە ئايرىڭ. (5 نومۇر)
بىز       بۈگۈن    ۋاسكىتبول       مۇسابىقىسى          ئۆتكۈزدۇق.
سۆز تۈركۈمى: (          )(             )(                   )(                      )(                   )
جۈملە بۆلىكى: (          )(             )(                   )(                      )(                   )
4. «فىنولوگىيە» دېگەن ئاتالغۇنى ئىزاھلاڭ. (4 نومۇر)
5. بېرىلگەن پارچىنى ئوقۇپ، سوئال تەلىپىنى ئورۇنلاڭ. (9 نومۇر)
«ئۇ ئاۋۋالقىغا قارىغاندا بىر ھەسسە ئېگىز ئىدى. بۇغداي ئۆڭ، دۈگىلەك يۈزى ئۆزگىرىپ، ئاللىقانداق سېرىققا ئايلانغان ۋە يۈزىنى چوڭقۇر قورۇقلار باسقان، كۆزلىرىمۇ خۇددى دادىسىنىڭكىدەكلا قىزىرىپ، ئىششىپ كەتكەن ئىدى»
① بۇ پارچە كىمنىڭ قايسى ئەسىرىدىن ئېلىنغان؟ (2 نومۇر)

② پارچىدىكى «ئۇ» كىم؟ پارچىدا قايسى خىل ئىپادىلەش ئوسۇلى قوللىنىلغان؟ (2 نومۇر)

③ پارچىدا قانداق ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەر قوللىنىلغان؟ (2 نومۇر)

④ پارچە ئېلىنغان ئەسەردە ئاپتور قانداق ھېسسىياتىنى، ئىدىيىسىنى ئىپادىلىگەن؟ (3 نومۇر)

V سۇئال: يېزىقچىلىق سۇئالى (25 نومۇر)
«كەسىپ تىرىشچانلىقتىن بەرىكەت تاپىدۇ، ئۇيۇن-تاماشىدىن خاراب بولىدۇ. ئەگەر تىرىشچانلىق بولمىسا، قانچە ئەقىللىق بولغان بىلەنمۇ بىكار» يۇقارقى جۈملىدىكى پىكىرلەرنى نۇقتىئىينەزەر قىلىپ بىر پارچە مۇھاكىمە ماقالىسى يېزىڭ.
تەلەپ: 1. نۇقتىئىينەزەر بېرىلگەن ماتېرىيال مەزمۇنىغا ئۇيغۇن بولسۇن.
2. ئاساسلار كۈچلۈك، قايىل قىلارلىق بولسۇن.
3. سۆز-جۈملىلىرى راۋان، تىلى تاۋلانغان، تىنىش بەلگىلىرى جايىدا قويۇلغان، ئىملاسى توغرا، خەت چىرايلىق بولسۇن.
4. ھەجمى بىر يېرىم بەت ئەتراپىدا بولسۇن.

نەپرەت · ۋاقتى: 2013-12-13 00:40:27

ئەجېرڭىزگە رەھمەت

گۈليار · ۋاقتى: 2013-12-27 20:05:20

كۆپ جاپا تارتىپسىز ، ئەجرىڭىزگە كۆپ رەخمەت .