تەكلىماكاندىكى سوپى - ئىشانلار ( داۋامى )

jurayj

مەن 5 كۈن ئىلگىرى «يالغان گەپ» قىلغان بولسام، بۇ كىتاب مەخسۇس مۇشۇ يالغانغا رەددىيە بېرىش ئۈچۈن 5 كۈن ئىچىدە يېزىلىپ بولۇنمىغاندۇ؟ ياق، بۇ كىتابنى باشقىلار يېزىپتۇ، سىز نەقىل قىلىپ كەپسىز.
بۇ كىتابچتلىك مەنبەلەردىن پايدىلىنىپ، پاكىت كەلتۈرۈپ تۇرۇپ يازدىم. بەش كۈن يېتىپ ئاشىدۇ. قانداقتۇر، سىز دەۋاتقاندەك ئالدىنئالا تەييارلىنىۋالغان كىتاب ئەمەس ئۇ.
ياق، بۇ كىتابنى باشقىلار يېزىپتۇ، سىز نەقىل قىلىپ كەپسىز. دېمەك، مەن بۇ گەپنى قىلىشتىن ئىلگىرى سەئۇدى ھۆكۈمىتى تەرەپدارلىرى مەن دېگەندەك گەپلەرنى تۇلا ئاڭلىغان بولغاچقا، شۇلارغا رەددىيە بولسۇن دەپ مەخسۇس كىتاب ھازىرلاپ تەييار تۇرۇپتىكەن. دېمەك، مەن ئېيتقاندەك «ۋاھھابىيلار ئوسمانلى ھاكىمىيىتىگە ئىسيان قىلدى، ھازىرقى سەئۇدى دۆلىتى ئىسلام خەلىپىسىگە قارشى ئىسيان نەتىجىسىدە قۇرۇلغان دۆلەت» دېگەن سۆزنى قىلىدىغان كۈرمىڭ تارىخچى بولغاچقا، مۇشۇ تارىخچىلارنىڭ ئاغزىنى تۇۋاقلاش ئۈچۈن يۇقىرىدا سىز تىلغا ئالغان «شەيخ مۇھەممەد ئىبىن ئابدۇل ۋاھھاب ۋە ئوسمانلى ئېپمىرىيىسى» ناملىق كىتاب يېزىلغان.

jurayj

ئۇنى مەن يازدىم. باتىل گەپلىرىڭىزگە رەددىيە ئۈچۈن بەش كۈن ۋاقىت ئارتۇق كېتىدۇ خانىم.

سىزدىن سوراپ باقسام، ئابدۇلۋاھھابنىڭ يۇرتى نەجىدنىڭ ئوسمانلى تېرىتورىيىسى ئىچىدە ئەمەسلىكىنى ئىسپاتلىغان ھېلىقى ئۈلىمالار ئابدۇلۋاھھاب 1744-يىلى نەجىددىن قېچىپ دىرىياھقا كەلگەندە، بۇ يەرنىڭ ئاقساقىلى مۇھەممەد سۇئۇد (يەنى ھازىرقى سەئۇدى ئەرەبىستان پادىشاھنىڭ بوۋىسى)نىڭ ھىمايىسىگە كىرگەنلىكى، مۇھەممەد سۇئۇد بىلەن ئاغا-ئىنى بولۇشقانلىقى، ئاقساقال سۇئۇدنىڭ ئۇنىڭغا مۇنداق دېگەنلىكى: «بۇ يەرلەر ھەممىسى سىزنىڭ. دۇشمەنلىرىڭىزدىن قورقماڭ. ۋاللاھى، ئەگەر پۈتكۈل نەجىد سىزگە سىزگە قارشى كەلسىمۇ، بىز سىزنى ھەرگىز چېگرىمىزدىن چىقارمايمىز». بۇنىڭغا ئابدۇلۋاھھابنىڭ مۇنداق جاۋاب بەرگەنلىكى: «سىز جەمەتىڭىزنىڭ رەئىسى ۋە ئەقىللىق ئادەم ئىكەنسىز. مەن سىزنىڭ كاپىرلارغا قارشى جىھاد قىلىشقا قەسەم قىلىشىڭىزنى تەلەپ قىلىمەن. مۇشۇنداق قىلسىڭىز مۇسۇلمان جامائەتنىڭ رەھبىرى سىز بولىسىز، مەن دىنىي ئىشلارغا رەھبەرلىك قىلىمەن.» مەنبە: ماداۋى ئەل-راشىد يازغان «سەئۇدى ئەرەبىستان تارىخى»، 16-بەت.  (بۇ كىتابنى ئامازۇندىن سېتىۋېلىپ ئوقۇسىڭىز بولىدۇ، تىلى ئېنگلىزچە)
شەيخنىڭ «كاپىرلارغا قارشى جىھاد قىلىمەن دېگەن گېپنىى» سىز خاتاغا چىقارماقچىمۇ؟ بۇ گەپنى خاتا دېسىڭىز سىزنىڭ قانداق خوتۇن ئىكەنلىكىڭىزنى تېخىمۇ بىلىپ قالىمەن خالاس. ياكى سىز بۇ يەردە دېيىلىۋاتقان كاپىرلار «ئوسمانلى نەجد ۋە ھەممە جايدىكى مازارپەرەس سوپىلار»دەپ چۈشەندىڭىزمۇ؟ ۋە ياكى «ئوسمانلى خەلىپىلىكى» دەپ چۈشەندىڭىزمۇ؟

مۇھەممەد سۇئۇد جەمەتىنىڭ ئوسمانلىغا ئىسيان قىلىپ، قۇراللىق قوزغىلاڭ نەتىجىىسدە ھازىرقى دۆلەتنى قورغانلىقىنى ئېنىق بىلىدىغان ئۈلىمالار، ھازىرقى ھاكىمىيەتنى قوغداش ئۈچۈن «مۇسۇلمانلارنىڭ مۇسۇلمان ئەمىرنىڭ سۆزىنى ئاڭلىشى ۋە مۇسۇلمان ئەمىرگە ئىتائەت قىلىشى ۋاجىب. مۇسۇلمان ئەمىر مەيلى ھەققانىي بولسۇن ياكى زالىم بولسۇن...» دېيىشىنىڭ ھېچقانداق ھەيران قالغۇچىلىكى يوققۇ! ھازىرقى سەئۇدى جەمەتنىڭ شەخسىي ھۆكۈمرانلىقىنى مۇشۇنداق دەپ قوغدىمىسا قانداق قوغدايدۇ؟
قۇرئان، سۈننەت ۋە ئۆلىمالار بىرلىككە كەلگەن «مۇسۇلمان ئەمىرگە قارشى چىقماسلىق»قائىدىسىنى سەئۇدى ھۆكىمىتى ئۆز ھوقۇقىنى قوغداش ئۈچۈن ئوتتۇرىغا چىقىىرۋالغان دەپ چۈشەندىڭىزمۇ؟ سىز دىننى چۈشىنىپ ھەزىم قىلىش ۋە قوبۇل قىلىش ئۈچۈن ئۆگەنمەي تەتقىق قىلىش ئۈچۈن ئۆگەندىڭىزمۇ؟ مۇشۇنچىلىك ئەقەللىي قائىدىنىمۇ بۇرمىلاپ سىز نېمىگە ئېرىشمەكچى؟

سىز بۇ ۋاھابىيلارنى ئاقلاشتىن ئىلگىرى 1802-يىلى كەربالادا ئەھلى بەيتنىڭ قەۋرىسىنى تۈزلەيمىز دېگەن ۋاھابىي ئىسيانچىلار ئۆلتۈرگەن 5000 نەپەر شىئە مۇسۇلماننىڭ ۋەقەسى،
شىئەلەر مازار پەرەستلىك قىلىپ خەلقنى دىندىن چىقارسا، ئۇلارنى ئۆلتۈرش كېرەك. سىز ھازىرقى تۈركىيەنىڭ:«ياۋروپا ئىتتىپاقىغا كىرىش ئۈچۈن دىن بىلەن سىياسەت ئايرىلغان دۆلەت سۈپىتىمىزدە مەڭگۈ قالىمىز»دېگەن باتىل داۋرىڭىنىڭ قۇربانىغا ئايلىنىپ كېتىپسىز. ئۇلۇغلارنىڭ قەبرىسىنى مەسجىد، قىبلىگاھ قىلىۋالغان شىئەلەرنىڭ بۇ باتىللىقىدىن قەتئىي يانماي دىنغا قارا چاپلىشى نەتىجىسىدە، ئۇلارنىڭ ئۆلتۈرۈلىشىمۇ ئىدىيىڭىزدىن ئۆتمەپتۇ مانا. خەنزۇ دىنشۇناسلارنىڭمۇ ئەھلى تەۋھىدنى قارىلاپ سىز تىلغا ئالغان شىئەلەرنىڭ ئىشىنى كۆتۈرۈپ چىققان يازمىلىرى بار. سىزمۇ ئىسامنى چۈشەنمەيدىغان شۇ خەنزۇ يولداشلاردەك گەپ قىپسىز.

jurayj

1700-يىللاردا مەككە-مەدىنەدە 4 مەزھەب (ھەنەفىي، مالىكىي، ھەنبەلىي، شافىئىي) فىقھىسى بويىچە ئوقۇتىدىلىغان مەدرىسىلەرنىڭ 1800-يىللارنىڭ ئوتتۇرىسىدىن كېيىن، پۈتۈنلەي بىرلا مەزھەب، يەنى ۋاھابىيچە ئوقۇتۇشقا مەجبۇرلانغانلىقى، ۋاھابىيلارنىڭ ئۆزىنىڭ مەزھىبىدىن باشقا شافىئىي قاتارلىق مەزھەبلەرنى باتىل دەپ قارايدىغانلىقى، color]
سىز ئىمام ئەھمەدنىڭ ھەنبەلى مەزھىپىنى ۋاھھابىيلارچە مەزھپ دەپ قارايدىكەنسىز. دېمەك، ئەسلى سىز ئىمام ئەھمەدنىڭ ھەنبەلى مەزھىپىنى ئېتىراپ قىلماي ۋاھھابىيچە مەزھەپ دەپ تۇرىۋالىدىغان جاھىللاردىن ئىكەنسىز.
تۆت مەزھەپنىڭ ھەممىسى ئەھلى سۈننەنىڭ مەزھىپى، ئەمما ھەر-بىر مەزھەپتە توغرا ھۆكۈملەرمۇ، ئاجىزراق ھۆكۈملەرمۇ بار، شۇڭا، مۇسۇلمان بىر مەزھەپكە سالجىدەك چاپلىشىۋالماي، قايسى مەزھەپنىڭ قۇرئان ۋە سۈننەتتىن ئەكەلگەن دەلىلى كۈچكۈل بولسا، شۇ مەزھەپنى تۇتۇش كېرەك، مەزھەپپەرەسلىك قىلىشقا بولمايدۇ. مانا بۇ ئەھلى تەۋھىدنىڭ بىردەك قارىشى ھەم تۇتۇپ مېڭىۋاتقان يولى. ھەتتا ئۇلار ئۆز زېمىنىدىكى ھەنبەلى مەزھىپىدىكى ئاجىز ھۆكۈملەرنىمۇ تۇتمايدۇ.  مانا بۇ ئىنساپ، ئىمان. قېنى، ئەھلى تەۋھىد باشقا مەزھەپنى باتىل دەيدۇ، دېگەن گېپىڭىزگە دەلىل كەلتۈرۈڭ؟؟؟ مەرھەمەت.

«ۋەلىي بەندىلەرگە قارشى چىققانلارغا ئاللاھ ئۇرۇش ئېلان قىلىدۇ» دېگەن (بۇخارى، 6502) ھەدىسكە  ئىشەنگەنلىكىم ئۈچۈن ئەۋلىيا ئاتالغان سۇپىلار ھەققىدە ئارتۇق گەپ قىلمايمەن، بۇنداق قىلىشقا ھەددىم ئەمەس
ماڭدامدا بىر باتىل گەپنى قىلىپ مېڭىپسىز. سوپىزىمنىڭ باتىللىقىنى بىلمەكچى بولغان ئادەم، سىزنىڭ گەپلىرىڭىزگە قۇلاق سالسىمۇ، سوپىزىمنىڭ باتىللىقىنى چۈشىنىشتە خېلى ياخشى چۈشەنچىلەرگە ئېرىشىپ قالغۇدەك. سىز ئەۋلىيالار سوپىلاردىن چىقىدۇ دەپ قارىۋاپسىز. ھەقىقىي مۇئمىنلەرنىڭ ھەممىسى ئەۋلىيائۇللاھ(ئاللاھنىڭ دوستى) دەپ قارىلىدۇ تۆت مەزھەپنىڭ بىردەك پىكىرىچە. سوپىزىمىنىڭ ئەھلى
سۈننە بىلەن، جۈملىدىن ئىسلام بىلەن مۇناسىۋىتى بولمىغانلىقى ئۈچۈن، سىزمۇ ئاللاھنىڭ دوستلىرى سوپىلاردىن چىقىدۇ دەپ، سوپىزىم دىنىغا چاپان پايقىلى تۇرۇپسىز.

ئاللاھتائالا ئايەتتە «ھەق كەلدى، باتىل يۇقالدى، باتىل ھەقىقەتەن ئاسان يۇقىلىدۇ» دېگەچكە، مەن ئاۋال ھەقنى كۆپرەك ئەمىلىيەتكە تەدبىقلىساق، باتىل يولدىكىلەر ھۇشىنى تېپىپ، توغرىغا ئەگىشىدۇ دەپ قارايمەن.
بۇ گېپىڭىز توغرا گەپ. باتىل يولدىكىلەرنى ھەق يولغا چاقىرىش ئايەتتە ئېيتىلغان ھەقنىڭ جۈملىسىدىن. شۇڭا بىز باتىل سوپىزىمنى ھەققە ماڭسىكەن دەپ ئارزۇ قىلىغلىق.

ئۇلار قانداقلا بولمىسۇن، مۇسۇلمان بولغاچقا، ئۇلارغا قاتتق ۋاستە بىلەن ئەمەس، يۇمشاق ۋاستە بىلەن تەربىيە قىلسا ئوڭشىلىدۇ دەيمەن.
باتىلنى باتىل دېيىشنى سىز قاتتىق ۋاسىتە دەپ قارىۋالغان ئوخشايسىز. باتىلنى باتىل دەيمىز، ئاندىن ھەق دەلىلنى ئەكىلىمىز. باتىلنى ھەق دەۋېلىش يۇمشاق ۋاسىتە ئەمەس، بەلكى باتىللىقنىڭ دەل ئۆزى شۇ. شۇڭا، سىز يۇمشاق ۋاسىتىنى-باتىلنى ھەق دەپ ئاتاپ تۇرۇش دەپ چۈشىنىۋاپسىز.

jurayj

ئىبنى تەيمىييە بىلەن ئابدۇلۋاھھابنى خاتالىقى يوق پەيغەمبەر دەپ ئويلىمايدىغانسىز-ھە؟!
ئىبنى تەيمىييەنىڭ سۇپىيلارغا قارشى چىقىشنى يەھۇدى-ناساراغا قارشى چىقىشنىڭ ئالدىغا قويۇۋېلىشى خاتا!!!
سوپىزىمنى ھەق دېيىش ئۈچۈن كاتتا مۇجتەھىدلەرنىمۇ پوش دېمەيدكەنسىز مانا. سىزگە بارىكاللا.

jurayj

سەككىز يۈز يىل ئىلگىرى ياشىغان ئەھلى سۈننەنىڭ ئىمامى ىبىن تەيمىييەنىمۇ ۋاھھابى دېيىشتىن يانمايدىغاندەك تۇرىسىز.
شۇڭا، سىز ۋاھھابى دېيىشكە ئاساس تاپالمايدىغان ئاپتورلارنىڭ بەزىبىرلىرىنىڭلا سوپىزىم ھەققىدىكى باھالىرىنى كەلتۈردىم. شۇنداقلا، سوپىلارنىڭ، جۈملىدىن سىز ئىلاھىي دىننىڭ ھامىيىسى سۈپىتىدە چۈشىنىدىغان نەقشىبەندىيە سوپىرىلىنىڭ سۆزلىرىدىنمۇ نەقىل كەلتۈردۈم. سوپىزىمنىڭ باتىللىقىنى ئىسپاتلاشتا قەلەم تەۋرەتسەك توم-توم كىتابلار ۋۇجۇدقا چىقىدۇ. تۆۋەندىكىسى ئاز بىرقىسىمى خالاس.
تورغا چىقىشىمدا شارائىت يار بەرمىگەنلىكى تۈپەيلى، بەش ئالتە كۈن ئىلگىرى قەلەمگە ئالغان يازمىلىرىمنىڭ بىر بۈرجىكىنى سىزگە سۇناي. سوپىزىمنى يەنىمۇ چۈشەنمەكچى بلغانلار ئۈچۈن تۆۋەندىكى مەنبەلەرمۇ قىممەتلىكتۇر ئەلۋەتتە.

سۇپىمزغا نەقىللەر


نەقشىبەندىيە سۈلۈكىدىكى نامدار سوپى ئەبۇل ھەسەن ھەرقەنى مۇنداق دەيدۇ:«سوپى دېگەن-گەرچە باشقىلاردىن يۇشۇرىنىۋالسىمۇ، ھەممە كىشىنىڭ دىققىتىنى تارتقۇچىدۇر. سوپى دېمەك- كۈندۈزى قۇياشقا، كېچىسى ئايغا ھاجىتى يوق كىشى دېمەكتۇر. سوپىزىمنىڭ ماھىيتى شۇكى، ئۇ-قۇدرەتلىك ئاللاھنىڭ مەۋجۇدلىقىدىن باشقا ھېچقانداق مەۋجۇدلۇققا ھاجىتى چۈشمەيدىغان مۇتلەق يوقلۇقتۇر.» ئۇ يەنە مۇنداق دەيدۇ:«زاھىت ئەمەسمەن؛ ئابىد ئەمەسمەن؛ ناتىق ئەمەسمەن، سوپى ئەمەسمەن؛ ئى ئاللاھ، سەن بىرسەن، سېنىڭ بىرلىكىڭدە مەنمۇ بىرمەن.»،«بۈگۈن ئاللاھ مېنىڭ قەلبىمگە قاراپ، قەلبىمدە ئۆزىدىن باشقا ھېچنېمىنى كۆرمەيۋاتقىنىغا قىرىق يىل بولىدۇ.»(ر.ك. گۇپتا:«دىننىڭ نېرىسىدىكى سوپىزىم»3-بەت، ئېنگىلىزچە)
بەيازىد بەستامى مۇنداق دەيدۇ:«ماڭا ئاللاھقا كېرەك بولغاندىن باشقا ھېچنېمە كېرەك ئەمەس(ماڭا ئاللاھقا كېرەك بولغىنىلا كېرەك)» (ر.ك. گۇپتا:«دىننىڭ نېرىسىدىكى سوپىزىم»4-بەت)
«سوپىزىمغا ئېنىقلىما بەرگىلى بولمايدۇ. ئۇ بىر ھاياتنىڭ بىر خىل شەكلى. تەسەۋۋۇفنى(يەنى سوپىزمنى) دىن دېگىلىمۇ، پەلسەپە دېگىلىمۇ بولمايدۇ. ئۇ دىنىي ئۆلچەممۇ ئەمەس، تەتقىقات نەتىجىسە بارلىققا كەلگەنمۇ ئەمەس. ئەگەر ئۇ دىنىي ئۆلچەم بولغىنىدا، كىشى دىنىي ئۆلچەمنىڭ رامكىسى ئىچىدە تۇرۇپ سوپىزىمغا ئەمەل قىلغىلى بولاتتى؛ ئەگەر ئۇ تەتقىقات نەتىجىسى بولغان تەقدىردە، ئۆگىنىش ئارقىلىق بىلگىلى بولاتتى.» (ر.ك. گۇپتا:«دىننىڭ نېرىسىدىكى سوپىزىم»2-بەت)
نەقشىبەندىيە سۈلۈكىنىڭ پېشۋالىرىدىن بىرى بولغان ھاكىم جامى مۇنداق دەيدۇ:«ئۆز ئەقلىڭدىن مەغرۇرلىنىپ قالمىغىنكى، سوپىزىم يولىدا سېنىڭ ئەقلىڭ ئىلگىرىلىشىڭگە توسالغۇ بولىدۇ. ئۆگىنىش-تەتقىقاتىڭ گالۋاڭلىقىڭنى ئىسپاتلايدۇ.» (ر.ك. گۇپتا:«دىننىڭ نېرىسىدىكى سوپىزىم»2-بەت)
«سوپىزىم بىر خىل ئىدىئولوگىيەدۇر.»(ئەھمەد ئەمىن«ئەرەب ئىسلام مەدەنىيىتى تارىخى،8-توم، ئىسلام دىنىنىڭ ياشلىق دەۋرى»سودا ئىشلىرى باسمىخانىسى، خەنزۇچە، 144-بەت)
سوپىزىمنىڭ ئىدىئولوگىيە بولۇشى ئۇنىڭ ھەق دىن ئەمەسلىكىگە دەلىلدۇر. چۈنكى ھەق دىن دېگەن ئاللاھتىن چۈشكەن شۈبىھسىز ھۆججەت. ھالبۇكى ئىدولوگىيە دېگەننىڭ خاتاسى بولىدۇ. ھەق دىننىڭ خاتاسى بولمايدۇ.
شەيخ يەھيا ھەجۇرىي مۇنداق دەيدۇ:«سۇپىزم بىلەن ئاللاھقا شېرىك كەلتۈرۈش بىر تۇغقان.»(سۇپزمدىن ئېھتىيات قىلىڭ،5)
ئىبىن ئاقىل مۇنداق دەيدۇ:«ئىسلام شەرىئىتىگە نىسبەتەن مۇتەكەللىملەر ۋە سوپىلاردىنمۇ بەكراق خەتەرلىك نەرسە يوق.»(ئەدەب ئەش شەرىئە، 1-235)
ئىبىن خەلدۇن(1332~1406) سوپىزىم ھەققىدە مۇنداق دەيدۇ:«سوپىزىمنىڭ ئاساسى-يەنى سوپىلارنىڭ مەسلىكى-پۈتۈن ۋۇجۇدى بىلەن ئىبادەت قىلىپ، تەڭرىدە فەنا بولۇش(يوق بولۇش)، دۇنيانى ۋە دۇنيا نېئمەتلىرىنى تەرك-ئېتىپ دەرۋىش بولۇش، كىشىلەر تەلپۈنىدىغان بەخت-سائادەت، پۇل-مال ۋە نام-ئاتاقتىن نېرى تۇرۇش، دەرۋىشلىك ھالىتىدە تەنھا ياشاپ تەڭرىگە ئىبادەت قىلىش قاتارلىقلاردىن ئىبارەت.» (ئەھمەد ئەمىن«ئەرەب ئىسلام مەدەنىيىتى تارىخى،8-توم، ئىسلام دىنىنىڭ ياشلىق دەۋرى»سودا ئىشلىرى باسمىخانىسى، خەنزۇچە، 146-،147-بەتلەر)، ئۇ يەنە مۇنداق دەيدۇ:«سوپىلارنىڭ ئۆزىگە خاس زىكىر-ئىبادەتلىرى بار.» (ئەھمەد ئەمىن«ئەرەب ئىسلام مەدەنىيىتى تارىخى،8-توم، ئىسلام دىنىنىڭ ياشلىق دەۋرى»سودا ئىشلىرى باسمىخانىسى، خەنزۇچە، 146-،147-بەتلەر)
ئىبىن خەلدۇن سوپىزىمنىڭ ئاساسى ئىدىيۋى ئېلمىنتلىرىنى مۇنۇ تۆت نۇقتىغا يىغىنچاقلايدۇ:«
«ھەتتا،بىر سوپى خىرىستىئان دىنى مۇرتى بولىشىمۇ، يەھۇدى دىنى مۇرتى بولىشىمۇ ۋەياكى بۇددا دىنى مۇرتى بولىشىمۇ مۇمكىن.» (ئەھمەد ئەمىن«ئەرەب ئىسلام مەدەنىيىتى تارىخى،8-توم، ئىسلام دىنىنىڭ ياشلىق دەۋرى»سودا ئىشلىرى باسمىخانىسى، خەنزۇچە، 144-بەت)
«سوپىلار "ھېس تۇيغۇ ۋە بىۋاسىتە سېزىمغا تايىنىدۇ، لوگىكىنى كەمدىن كەم قوللىنىدۇ. ئۇلارچە  ئەقىل-ئىدراك پايدىلىنىشقا بولىدىغان قورال ئەمەس" دەپ قارايدۇ.» (ئەھمەد ئەمىن«ئەرەب ئىسلام مەدەنىيىتى تارىخى،8-توم، ئىسلام دىنىنىڭ ياشلىق دەۋرى»سودا ئىشلىرى باسمىخانىسى، خەنزۇچە، 147-بەت)
بۈيۈك ئىسلام ئالىمى ئەبۇل ھەسەن ئەننەدەۋى رەھىمەھۇللاھ يۇنان بۇتپەرەسلىك ھەزارىتىنىڭ ئالاھىدىلىكلىرىنى يىغىنچاقلاپ، «سەزگۈ ئەزالىرى بىلەن ھېس قىلغان نەرسىلەرگە ئىشىنىش، بۇلاردىن باشقىسىغا ئەھمىيەت بەرمەسلىك»نى يۇنانم بۇپتەرەسلىكىنىڭ بىرىنچى تۈرلۈك ئاھىدىلىكى قىلىپ تىزىدۇ.(«مۇسۇلمانلار ئارقىدا قېلىپ دۇنيا نېمىلەرنى يوقاتتى»ناملىق ئەسەر، 202-بەت) يۇنان بۇتپەرەسلىكىنىڭ بۇ ئالاھىدىلىكى بىلەن سوپىزىم مۇشرىكلىقىنىڭ بۇ جەھەتتىكى تەلىماتى نېمىدېگەن ئوخشاش-ھە!
«شەيئىلەرنىڭ ماھىيىتىنىڭ ۋە مەۋجۇد بولۇپ تۇرۇشتىكى ھەقىقىتىنى بىلىشتە ئەقىل ۋە ئىدراك ھېچنېمىگە ئەرزىمەيدۇ.»(ئەھمەد ئەمىن«ئەرەب ئىسلام مەدەنىيىتى تارىخى،8-توم، ئىسلام دىنىنىڭ ياشلىق دەۋرى»سودا ئىشلىرى باسمىخانىسى، خەنزۇچە، 147-بەت)
«ئەبۇ يەزدىن بەستامى(مىلادى 847-يىلى ئۆلگەن) كېيىنكى دەۋردە سوپىزىمنىڭ ئۇلى ھېسابلانغان تەلىماتتىن بىرنى قالدۇرغان بولۇپ. ئۇ "ئاللاھتا يوق بولۇش"(يەنى فەنا)تەلىماتىدۇ. "فەنا" تەلىماتى بۇددا دىنىدىكى كلاسسىك تەلىمات بولۇپ، بۇددا دىنى بۇ تەلىمات "نېرۋانا"دېيىلىدۇ.»(ئەھمەد ئەمىن«ئەرەب ئىسلام مەدەنىيىتى تارىخى،8-توم، ئىسلام دىنىنىڭ ياشلىق دەۋرى»سودا ئىشلىرى باسمىخانىسى، خەنزۇچە، 150-بەت)
«"فەنا"تەلىماتى سوپىزىمدىكى ئومومىي يۈزلىنىشتۇر.» (ئەھمەد ئەمىن«ئەرەب ئىسلام مەدەنىيىتى تارىخى،8-توم، ئىسلام دىنىنىڭ ياشلىق دەۋرى»سودا ئىشلىرى باسمىخانىسى، خەنزۇچە،150-بەت)
«سوپىزىمدا خىرىستىئان دىنىنىڭ ئېلىمېنتىلىرى بولۇش ئېھتىمالى بەكمۇ مۇقەررەر.» (ئەھمەد ئەمىن«ئەرەب ئىسلام مەدەنىيىتى تارىخى،8-توم، ئىسلام دىنىنىڭ ياشلىق دەۋرى»سودا ئىشلىرى باسمىخانىسى، خەنزۇچە،150-بەت)
«سوپىلار ئۆزىنى نىسبەتلەۋاتقان ئەسلى دىن ئىسلام دىنى بولسىمۇ، ھەقىقەتتە بۇددا دىنى، خىرىستىئان دىنى ۋە يېڭى پلاتونىزىمنىڭ پىر تۈركۈم تەلىماتلىرى سوپىزىمغا سىڭىپ كەتكەن.» (ئەھمەد ئەمىن«ئەرەب ئىسلام مەدەنىيىتى تارىخى،8-توم، ئىسلام دىنىنىڭ ياشلىق دەۋرى»سودا ئىشلىرى باسمىخانىسى، خەنزۇچە،152-بەت)«يېڭى ئەپلاتونىزممۇ سوپىزىمنىڭ مەنبەلىرىدىن بىرى ھېسابلىنىدۇ. يېڭى پلاتونىزىم ئىدىيىسىنىڭ ئاساسلىق كېلىش مەنبەسى قەدىمكى رىملىق ئېدىئالىزمچى پەيلاسوپ پلاتىنو ھېسابلىنىدۇ. پلاتىنو مىسىردا تۇغۇلۇپ، مىلادىيە ئۈچىنچى ئەسىردە رىمغا كۆچۈپ بارغان. ئۇ "توققۇز ماددىلىق مەجمۇئە"ناملىق ئەسىرىدە مۇنداق دېگەن:" بەلكىم ئاللىقاچان ئۆزۈمدىن قۇتۇلغاندىمەن. جىسمىمدىن ئايرىلغاندا، تەندىن ئايرىلىپ تۇرغان ساپ ھالەتتىكى روھ بولدۇم. ئاندىن تېنىمگە كىرىپ، ئۆزۈمگە قايتىپ كېلىپ، ھەممە نەرسىدىن قۇتۇلۇپ، ھەرقانداق ئىشنىڭ تېگىگە يەتتىم. قەلبىمدە گۈزەللىك ۋە نۇرنى كۆردۈم. بۇ ئىش ئۈچۈن كۆپ خاۋاتىرلەندىم.".. مىسىرلىق سوپى زۇنۇن مىسىرى دەل مۇشۇنىڭدەك تەلىماتنى ئوتتۇرغا قويغان. يېڭى ئەپلاتونىزىمنىڭ سوپىمىزغا ئېلىپ كەلگىنى: سىرغىپ چىقىش تەلىماتى، ئىلاھى نۇر تەلىماتى، ھەقىقەتنىڭ ئايان بولۇش تەلىماتى قاتارلىقلاردۇر.» (ئەھمەد ئەمىن«ئەرەب ئىسلام مەدەنىيىتى تارىخى،8-توم، ئىسلام دىنىنىڭ ياشلىق دەۋرى»سودا ئىشلىرى باسمىخانىسى، خەنزۇچە،151-بەت)
شەرقشۇناسلار قانداق قارايدۇ:«كۆپچىلىك شەرقشۇناسلارنىڭ بايان قىلىشىچە، ئەبۇ يەزىد بەستامى بۇددا دىنىدىكى "نېرۋانا"نى سوپىزىمغا ئېلىپ كىرگەن، باشقىلار يەنە باشقا تەلىماتلارنى ئېلىپ كىرگەن. شەرقشۇناسلار غەيرى دىنلاردىكى ھەرخىل تەلىماتلارنىڭ سوپىزىغا ئېقىپ كىرىش نىسبىتى ھەققىدە ھەر خىل قاراشتا. بەزىلەر سوپىزمدا خىرىستىئان دىنىنىڭ ئېلىمېنتلىرى كۆپ سالماقنى ئىگىلەيدۇ، دېسە؛ بەزىلىرى يېڭى ئەپلاتونىزىمنىڭ يەنە بەزىلىرى بۇددا دىنىنىڭ ئېلىمنېتلىرى كۆپ سالماقنى ئىگىلەيدۇ، دەپ قارايدۇ.» (ئەھمەد ئەمىن«ئەرەب ئىسلام مەدەنىيىتى تارىخى،8-توم، ئىسلام دىنىنىڭ ياشلىق دەۋرى»سودا ئىشلىرى باسمىخانىسى، خەنزۇچە،153-بەت)ئەھمەد ئەمىن شەرقشۇناسلارنىڭ بۇ كۆز قارىشىدىن گۇمانلىنىدۇ.
«ئىسلام زېمىنى كېڭەيگەندىن كېيىن، يۇنان پەلسەپىسى، يېڭى ئەپلاتونىزم، خىرىستىئان دىنى، بۇددا دىنى، زورو ئاستېر دىنى(زەردۇشتلىق دىنى) قاتارلىق دىن ۋە.ئېقىملار ئىسلامغا تەئەللۇق زېمىنلارغا ئېقىپ كىردى. ئاندىن بۇ خىل رەھبانىيەتچىلىك پەلسەپىۋىيلىشىپ كەتتى. يۇقارقى دىن ۋە ئېقىملارنىڭ بىر تۈركۈم تەلىماتلىرى سوپىزىمغا سىڭىپ كەتتى.»(ئەھمەد ئەمىن«ئەرەب ئىسلام مەدەنىيىتى تارىخى،8-توم، ئىسلام دىنىنىڭ ياشلىق دەۋرى»سودا ئىشلىرى باسمىخانىسى، خەنزۇچە، 150-بەت)
ئەبۇل ھەسەن ئەننەدەۋى مۇنداق دەيدۇ:«يۇنانلىقلارنىڭ شۇنداق بىر ئىلاھىي پەلسەپىلىرى ۋە ئەقىدىلىرى بار ئىدىكى، بۇلارنىڭ يېنىدا ئاللاھقا ئىبادەت قىلىش، ئۇنىڭغا بويۇن ئېگىش، ئۇنىڭغا دۇئا قىلىش، ئۇنىڭدىن پاناھلىق تىلەش ۋە ئۇنىڭدىن كەلگەن نەرسىگە سەۋر تاقەت قىلىش قاتارلىقلار غەيرى تۇيۇلاتتى.» («مۇسۇلمانلار ئارقىدا قېلىپ دۇنيا نېمىلەرنى يوقاتتى»ناملىق ئەسەر، 204-بەت)
«نۇرغۇنلىغان ياۋرپا ئالىملىرى  قەدىمكى يۇناندىكى دىننىڭ يەڭگىللىكى، تائەت ئىبادەتنىڭ ئازلىقى، ھەرىكەتلەرنىڭ ھەرخىللىقى، ئويۇن-تاماش ۋە ئەيش كۆپلىكى ئىشرەتلىرىنىڭ ھەققىدە خېلى كۆپ نەرسىلەرنى سۆزلىگەن ئىدى.» («مۇسۇلمانلار ئارقىدا قېلىپ دۇنيا نېمىلەرنى يوقاتتى»ناملىق ئەسەر، 204-بەت)
سوپىلارنىڭ ساماسى:«يۇنانلىقلار تەڭرىگە ناخشا ئېيتىپ، ئۇسسۇل ئوينىغاچ ئىبادەت قىلاتتى.» («مۇسۇلمانلار ئارقىدا قېلىپ دۇنيا نېمىلەرنى يوقاتتى»ناملىق ئەسەر، 204-بەت)
خىرىستىئان دىنىنىڭ باتىللىقى:«بۇتپەرەسلىك ۋە شېرىك ئەقىدە خىرىستىئان دىنىغا رىم ئېمپراتورلۇقىدىكى خىرىستىئان قىياپىتىگە كىرىۋالغان يۇقىرى مەنسەپ ئەمەلدارلىرى ۋە مۇھىم ۋەزىپىدىكى مۇناپىقلارنىڭ تەسىرىدە كىرگەن ئىىدى. بۇ مۇناپىقلار دىننىڭ ئەھكاملىرىغا رىئايە قىلمىدى.»( «مۇسۇلمانلار ئارقىدا قېلىپ دۇنيا نېمىلەرنى يوقاتتى»ناملىق ئەسەر، 215-بەت)
«ئالىكساندېرنىڭ شەرقنى بويسۇندۇرىشى بىلەن، يۇنان پەلسەپىسىمۇ شەرققە تارقىلىشقا باشلىدى. ھاران(تۈركىيەدىكى بىر قەدىمى شەھەر)دە ئۇنىڭ سابى مەزھىپى يەرلەشتى. بۇلار گرېك تىلىدىكى كۆپلىگەن ئەسەرلەرنى ئاۋۋال قەدىمكى سۈرىيان تىلىغا، ئاندىن ئەرەب تىلىغا تەرجىمە قىلدى.
تارقىلىشى يۇنان پەلسەپىسىدىن كېيىنلا تۇرىدىغان باشقا ئىككى سېستىما ھىندى پەلسەپە سېستىمىسى ۋە ئىران پەلسەپە سېستىمىسى ئىدى. ھىندىساننىڭ جۈندىساپور شەھىرىدە يۇنان ۋە ھىندى تەلىماتلىرىنى ئۆگىتىدىغان مەكتەب بار ئىدى. سوپىزىم تەرەققىياتىنىڭ دەسلەپى مەزگىللىرىدە يۇقارقى پەلسەپە سېستىمىلىرىنى بىر قىسىم تەلىماتلىرى سوپىزىمغا سىڭىپ كىرىشكە باشلىدى.» (ئەھمەد ئەمىن«ئەرەب ئىسلام مەدەنىيىتى تارىخى،8-توم، ئىسلام دىنىنىڭ ياشلىق دەۋرى»سودا ئىشلىرى باسمىخانىسى، خەنزۇچە، 146-بەت)

jurayj

خانىم، يۇقارقى مەنبەلەر سوپىزىمنى قارىلاش ئۈچۈن ئەمەس، سوپىزىمنى تەتقىق قىلىش ئۈچۈن يېزىلغان مەنبەلەر، شۇنداقلا سوپىزىمنى ئاقلاش ئۈچۈن يېزىلغان مەنبەلەردىنمۇ باتىللىقنى كەلتۈرۈشكە قۇربىمىز يېتىدىۇ، ئىنشائاللاھ. سىز مېنى سوپىزىمنى قارىلايدىغان ئەسەرلەردىن نەقىل ئېلىپ كەپتۇ دەپ قالمىسۇن دەپ، ئەھمەد ئەمىننىڭ «ئىسلام ئېنسكلوپىدىيىسى» دەپ شۆھرەتلەنگەن شۇ ناملىق ئەسىرىدىن سوپىزىم ھەققىدىكى دەلىللەرنىمۇ كەلتۈردۈم ئەنە. سوپىزم ھەققىدە نېمىلا دېسەم، ھەممىسى سوپىزىمنىڭ باتىللىقىنى ئىسپاتلاۋاتقاچقا، ئاز بىرقىسىمىنىلا سىزگە سۇندۇم. سوپىزىمنىڭ ئەپتى بەشىرىسىنى سېستىمىلىق تەتقىق قىلغان يازمىلارمۇ، كىتابلارمۇ مەندە بار، ئەمما تېخى ئۇ مەنبەلەردىن بۇ يەردە نەقىل كەلتۈرۈشكە نۆۋەت كەلمىدى، ۋاقىتمۇ يەتمەي قالدى. ۋاقتى كېلەر، ئىنشائاللاھ.
ئاللاھقا ئامانەت.

jurayj

قېنى سىز؟

aishe

jurayj يوللىغان ۋاقتى  2013-3-13 12:39
قېنى سىز؟

ھېس قىلىشىمچە، سىز بىلەن مېنىڭ ئوتتۇرامدىكى ئاساسلىق تالاش-تارتىش 2 تۈرلۈك:
1) ئوسمانلىنىڭ يىقىلىشىدا ئابدۇلۋاھھاب ۋە ئۇنىڭ تەرەپدارلىرى رول ئوينىمىغان دەيسىز.
2) سۇپىزم، يەنى تەسەۋۋۇپنىڭ باتىللىقىنى ئىسپاتلاش ئۈچۈن ئۇ يەر بۇ يەردىن ئۈزۈندە، نەقىل جۈملە تىرىپ كېلىۋاتىسىز.
مەن ئىنكاسىڭىزغا جاۋاب بېرىشنى خالىمىدىم. سىز چاقىردىڭىز. ئاخىرقى جاۋابىم شۇ: مەن تۈركىيەدە ئىلاھىيەت كەسپىدە 9 يىل ئوقۇدۇم. مەكتەپتە ئوقىغانلىرىم ۋە تۈركچە تارىخ كىتابلىرىدا ئوسمانلىنىڭ يىقىلىشىدا ۋاھابىزىم ئىدىيىسى بىلەن قۇراللانغان ئەرەبلەرنىڭ قۇراللىق قوزغىلىڭىنىڭ مۇھىم رول ئوينىغانلىقى سۆزلەنگەن (ئەلۋەتتە، باشقا سەۋەبلەرمۇ بار. ئەنگلىيە، روسىيە...قاتارلىقلارنىڭ رولىمۇ بار). ماۋۇ بىر تۈرك ماگسىتېر ئوقۇغۇچىنىڭ ماگىستېرلىق ئىلمىي ماقالىسى، تېمىسى: زامانىمىزدىكى سەئۇدى ئەرەبىستان دۆلىتىنىڭ دۇنياغا كېلىشى: 1914-1932-يىللار. مۇشۇ ماقالىنىڭ 18-بېتىنى ئوقۇپ باقسىڭىز بولىدۇ. تۈركىيەدىكى تارىخ كىتابلىرىدا ئېنىق مۇشۇنداق دەپ يازسا، مەن يەنە نېمە دەيمەن؟
تەسەۋۋۇپ 100% باتىل، باتىل!!! دەپ ئىبنى تەيمىييەنىڭ جۈملىسىنى نەقىل قىلىپ ئەكەلدىڭىز. ئىبنى تەيمىييەنىڭ شاگىرتى ئىبنى قەييۇم ئەلجەۋزىييەنىڭ 3 قىسىملىق «مەدارىجۇسسالىقىيىن» (بۇ كىتابنىڭ تۈركچە ئىسمى: قۇرئاندىكى تەسەۋۋۇپنىڭ ئاساسلىرى) كىتابىنىڭ 2-قىسىم 320-322-بەتلىرىدە تەسەۋۋۇپ ھەققىدە نېمە دەپتۇ؟ ئوقۇپ باقتىڭىزمۇ؟  ئابدۇلۋاھھابنىڭ بىر تۇققان ئاكىسى سۇلايماننىڭ ئۇكىسى ئابدۇلۋاھھابنى نېمىشقا تەنقىت قىلىدىغانلىقىنى ئىزدىنىپ باقتىڭىزمۇ؟......
تۈركىيەدىكى ئالىي مەكتەپلەرنىڭ ئىلاھىيەت پاكولتېتىدا تەسەۋۋۇپ مەخسۇس دەرس سۈپىتىدە ئۆگىتىلىدۇ، خۇددى، تەپسىر، ھەدىس، ئىسلام تارىخى... قاتارلىق دەرسلەرگە ئوخشاش. مانا ماۋۇ ئىلاھىيەت كەسپى تولۇق كۇرس ئوقۇغۇچىلىرىنىڭ 3-يىللىققتا ئوقۇيدىغان دەرسلىرىنىڭ ئىسمى :
http://ilahiyat.rize.edu.tr/tr/?page_id=541
تۇلۇق كۇرسنى تۈگىتىپ ماگىستېرلىق ۋە دوكتۇرلۇقتا ئوقۇماقچى بولسىڭىزمۇ مەخسۇس تەسەۋۋۇپ كەسپى دەپ بىر كەسىپ بار. مىسىردىكى ئەزھەر ئۇنىۋېرسىتىنىڭ ئىسلامىي بىلىملەر پاكولتېتىدىمۇ تەسەۋۋۇپ دەرسى بار.
مەن سىزنى تۈركىيەدە ياكى مىسىردا ئىلاھىيەت كەسپىدە ئالىي مەكتەپتە ئوقۇتالمىغاندىكىن، سىزنىڭ سۇپىزىم، يەنى تەسەۋۋۇپ ھەققىدىكى بىر تەرەپلىمە كۆز قارىشىڭىزنى تۈزەشكە كۈچۈم يەتمەيدۇ. بۇ دېگەنلىك، «سىز توغرا ئېيتتىڭىز، تەسەۋۋۇپ باتىل» دېگەنلىك ئەمەس، بەلكى، ئىسلام دىنى ساھەسىدە مۇنتىزىم ئالىي مەكتەپتە سىستېمىلىق بىلىم ئېلىڭ، ئوقۇڭ. ھېچبولمىغاندا پەيغەمبىرىمىزنىڭ 36-نەۋرىسى مۇھەممەد ئالاۋى ئەلمالىكىي تەسەۋۋۇپ ھەققىدە يازغان «مۇختاسار شاۋارىق ئەل-ئانۋار» ناملىق ئەرەپچە كىتابنى بولسىمۇ بىر قېتىم ئوقۇڭ. (مەنبە مانا بۇ يەردە.) ئاندىن كېيىن ھۆكۈم قىلسىڭىزمۇ كېچىكمەيسىز، باشقىلار ئىلاھىيەت پاكولتېتىدا مانچە يىل ئوقۇپ ئۆگىنىدىغان نەرسىنى سىزگە ئەلكۈيى مۇنبىرىدە مانچە بەت ئىنكاس بىلەن بىلدۈرۈپ بولغىلى بولمايدۇ، مېنىڭ ۋاقىت ئىسراپ قىلغۇم يوق، .... دېگەنلىك.
مېنى مۇنازىرىگە، دوئىلغا چاقىرىپ ئاۋارە بولماڭ. سىزنىڭ ئىنكاسىڭىزغا جاۋاب يازمىغانلىقىمنى مۇنازىرىدە يېڭىلدى دەپ ئويلىسىڭىزمۇ ئىختىيارىڭىز. ئاددىيسى، بوكسىيورلۇق مۇسابىقىسىدە مۇسابىقىلەشكۈچىلەرمۇ ئېغىرلىقى ئوخشاش تەنھەركەتچىلەردىن بولىدۇ. ھەرگىزمۇ 80 كىلوگراملىق بىرەيلەننى 50 كىلوگراملىق بىرەيلەن بىلەن تۇتۇشسۇن دەپ سەھىنىگە چىقىرىپ قويمايدۇ. سىز ئىلاھىيەت كەسپىدە دوكتۇرلۇقتا ئوقىمىسىڭىزمۇ مەيلى، تولۇق كۇرسنى تۈگىتىپ كېلىڭ. ئاندىن پاراڭلىشايلى. «ئەھكام ئايەتلىرىنىڭ تەپسىرى»نى يازغان شەيخ مۇھەممەد ئەلى ئەسسابۇنىنى بىلەرسىز، شۇ داڭلىق ئالىممۇ سۇپى ئىدى، شۇنىمۇ سىزدەك ئىدىيىدىكىلەر مەكتەپتىن قوغلىدى. ئاشۇنداق چوڭ ئالىملار قارىلىنىپ تىللانغان يەردە، مەندەك ئاددىي ئادەملەرنى (سۇپى بولۇشقىمۇ سالاھىيىتى توشمايدىغانلارنى) نېمە دېسىڭىز دەۋەرمەمسىز! ئەمدى ئىنكاس يېزىشقا چاقىرماڭ مېنى.

سابۇنى يازغان «ئەھكام ئايەتلىرىنىڭ تەپسىرى» 1-قىسىمنى بۇ يەرنى بېسىپ چۈشۈرۈڭ.
2-قىسىمنى چۈشۈرۈش ئۈچۈن بېسىڭ.
يۇقارقى ئىككى ئۇيغۇرچە كىتابنى سىزگە تەۋسىيە قىلمىدىم-ھە، بەلكىم بۇ كىتابلار سىزدە بار بولۇشى مۇمكىن. بۇ مەنىسىز مۇنازىرىدىن نەپ ئالالمىغان دوستلار مۇشۇ 2 كىتابنى بولسىمۇ چۈشۈرىۋالسۇن دەپ يوللاپ قويدۇم.

tahirbeg

  بەلەن گەپ قىپسىز.   ئەمدى كارىڭىز بولمىسۇن.
  بىزمۇ گىرى چۇ،  مەرىفەت يولىدىمۇ كۆردۇق، كەڭسايدىمۇ كۆردۇق. كۆرۈپ تۇرۇپ يەنە تالىشامدۇق.  

jurayj

مەن تۈركىيەدە ئىلاھىيەت كەسپىدە 9 يىل ئوقۇدۇم. مەكتەپتە ئوقىغانلىرىم ۋە تۈركچە تارىخ كىتابلىرىدا ئوسمانلىنىڭ يىقىلىشىدا ۋاھابىزىم ئىدىيىسى بىلەن قۇراللانغان ئەرەبلەرنىڭ قۇراللىق قوزغىلىڭىنىڭ مۇھىم رول ئوينىغانلىقى سۆزلەنگەن... مۇشۇ ماقالىنىڭ 18-بېتىنى ئوقۇپ باقسىڭىز بولىدۇ. تۈركىيەدىكى تارىخ كىتابلىرىدا ئېنىق مۇشۇنداق دەپ يازسا، مەن يەنە نېمە دەيمەن؟
ئىلاھىيەت كەسپىنى توققۇز يىل ئەمەس توقسەن يىل ئوقۇسىڭىزمۇ، بىلىپ قېلىڭكى، بىردىنبىر ئىلاھ ئاللاھنىڭ ۋە ئاللاھنىڭ رەسۇلىنىڭ كۆرسەتمىسىگە زىت ھەرقانداق نەرسە يۈز پىرسەنت باتىل. سىزنىڭ ئىلاھىيەت كەسپىدە توققۇز يىل ئوقۇشىڭىز سوپىزىمنىڭ ھەقلىكىنى ئىسپاتلاپ بېرەمدىكەن؟

سۇپىزم، يەنى تەسەۋۋۇپنىڭ باتىللىقىنى ئىسپاتلاش ئۈچۈن ئۇ يەر بۇ يەردىن ئۈزۈندە، نەقىل جۈملە تىرىپ كېلىۋاتىسىز.
قارىسام سىز سوپىزىم تەنقىدلىنىۋاتسا، ھېلى ۋاھھابىزىمنى ھېلى جەدىتچىلىكنى چىلەشپ تارتىپ، توققۇز يىل ئىلاھىيەت كەسپىدە ئوقۇغان ئادەمگە يارىشا ئىلمىي پىكىر بايان قىلماپسىز. سوپىزىمنى ئاقلاش ئۈچۈن تور بەتلەردىن كۆرۈۋالغان ۋاھھابىيلارنى قارىلىغۇچىلارنىڭ تۇتامغا چىقماس گەپلىرىنى ئۇ يەر بۇ يەردىن تېرىپ تۆشەپ يۈرۈپستىكەنسىز، ئىلىم ئوقۇغان ئادەمگە يارىشا ئىش قىلماپتۇ دەپ ئۆزۈمنىڭ كاللىسىدىكىنى ئەمەس، سوپىزىم ھەققىدىكى دۇنيا مىقياسىدا ۋە ئ؟لىمالار ئارىسىدا بولۇنىۋاتقان گەپلەرنىڭ بەزىلىرىنى ئەكىلىپ قويدۇمغۇ؟

ئىبنى تەيمىييەنىڭ شاگىرتى ئىبنى قەييۇم ئەلجەۋزىييەنىڭ 3 قىسىملىق «مەدارىجۇسسالىقىيىن» (بۇ كىتابنىڭ تۈركچە ئىسمى: قۇرئاندىكى تەسەۋۋۇپنىڭ ئاساسلىرى) كىتابىنىڭ 2-قىسىم 320-322-بەتلىرىدە تەسەۋۋۇپ ھەققىدە نېمە دەپتۇ؟ ئوقۇپ باقتىڭىزمۇ؟  ئابدۇلۋاھھابنىڭ بىر تۇققان ئاكىسى سۇلايماننىڭ ئۇكىسى ئابدۇلۋاھھابنى نېمىشقا تەنقىت قىلىدىغانلىقىنى ئىزدىنىپ باقتىڭىزمۇ؟......
دېدىمغۇ، توردىن كۆرۈىۋالغان بۇلۇڭ مۇشقاقتىكى يازمىلارغا ئېسىلىۋالماي، ئىبىن قەييۇمنىڭ شۇ ئەسىرىنى ئوقۇپ بېقىپ، ئاندىن نەقىلىڭىزنى ئەكىلىڭە. ئىبىن تەيمىييەنىڭ سوپىزىمنىڭ باتىللىقى ھەققىدىكى پەتىۋاسىنى كەلتۈرسەم، ئۇنى بۇنى دەپ ئىبىن تەيمىييەنى قارىلاپ بېقىپ قاملاشتۇرالماي ئەمدى ئىبىن قەييۇمغا ئۆتۈپ قاپسىزغۇ؟
ئىمام مۇھەممەد ئىبىن ئابدۇلۋاھھابنى ئاكىسى تەنقىد قىلغان بولسا، پەيغەمبەر سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسسەللەمگە بىر قىسىم تۇغقانلىرى، ساھابىلەرەگە دادىسى ياكى ئانىسى ياكى ئاكىسى ياكى ئۇكىسى قارشى تۇرغان بۇنىڭغا نېمە دەيسىز؟
سىز شەيخنىڭ كىتابلىرىنى ئوقۇپمۇ باقماي تۇرۇپ ئۇنى بۇنى دەپ باقىدىكەنسىز. تېخى باشقا مەزھەپنىڭ ئىماملىرىنى ئىنكار قىلىدۇ دېيىشلىرىڭىز بار. شەيخ قايسى كىتابىدا قايسى ئىمامنى ئىنكار قىلغان؟ شەيخ نەدە خاتا كەتكەن؟ پاكىتىڭىز بولسا مۇشۇنداق مۇھىم يەرلەرگە كەلتۈرۈڭ. ھالبۇكى، بۇ سوپىلارنىڭ ئازغۇنلىقى ھەققىدىكى تېما ئىدى، سىز ئاستا گەپنى قاچۇرۇپ ھە دېسە شەيخكە ئىبىن تەيمىييەگە ئۈسسىۋاتىسىز ھازىر، سوپىلارنىڭ توغرىلىقىنى ئىسپاتلاپ بېرەلمەي. توققۇز يىل ئىلاھيىەت كەسپى ئوقۇغانلىقىڭىزنى پەش قىلىشىڭىز سوپىلارنىڭ يولىنىڭ توغرىلىقىغا پاكىت بولىدۇ دەپ قاراپ قالدىڭىزمۇ يا؟

تۈركىيەدىكى ئالىي مەكتەپلەرنىڭ ئىلاھىيەت پاكولتېتىدا تەسەۋۋۇپ مەخسۇس دەرس سۈپىتىدە ئۆگىتىلىدۇ، خۇددى، تەپسىر، ھەدىس، ئىسلام تارىخى... قاتارلىق دەرسلەرگە ئوخشاش. مانا ماۋۇ ئىلاھىيەت كەسپى تولۇق كۇرس ئوقۇغۇچىلىرىنىڭ 3-يىللىققتا ئوقۇيدىغان دەرسلىرىنىڭ ئىسمى :
http://ilahiyat.rize.edu.tr/tr/?page_id=541
تۇلۇق كۇرسنى تۈگىتىپ ماگىستېرلىق ۋە دوكتۇرلۇقتا ئوقۇماقچى بولسىڭىزمۇ مەخسۇس تەسەۋۋۇپ كەسپى دەپ بىر كەسىپ بار.
توققۇز يىل ئوقۇغان ئايالدەك گەپ قىلىڭ. تەسەۋۋۇپ دەپ بىر كەسىپنىڭ بولۇشى شۇ كەسىپنىڭ ھەقلىكىگە دەلىل بولالامدىكەن؟ بۇ نەنىڭ مەنتىقىسى. سەنئەت مەكتەپلىرىدە رەسساملىق، ھەيكەلتاراشلىق دېگەندەك كەسىپلەرنىڭ بولۇشى رەسساملىق ۋە ھەيكەلتاراشلىقنىڭ توغرىلىقىغا دەلىل بولالمىغنىدەك، ئۇنۋېرسىتىتلاردا تەسەۋۋپ كەسپىنىڭ بولۇشى ھەم تەسەۋۋۇپنىڭ ھەقلىكىگە دەلىل بولالمايدۇ. ئوبدان بىلىۋېلىڭ. توققۇز يىل ئوقۇپ نېمە ئۇنۋان ئالدىڭىز؟ دوكتورلۇقنى ئالالىدىڭىزمۇ؟ ياكى ماگېستىرلىقنى... ياكى توققۇز يىل ئوقۇپ نەتىجە ئالالماي قايتىپ كېلىپ، ماڭا تور بەتلەرنىڭ ئۇچۇرلىرىنى دۈۋلەپ بېرۋاتامسىز؟ توققۇز يىل ئوقۇغان سىزدەك بىر ئايالنىڭ دەپ يۈرگەن گەپلىرىنى...ھەي.