كۆپ خۇتۇنلۇق بۇلۇش ۋە ئۇيغۇر ئائىلە ئەخلاقى

yawayiarkak

ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: «ئى مۇئمىنلار! ئۆزۈڭلارنى ۋە بالا-چاقاڭلارنى يېقىلغۇسى ئىنسان ۋە تاشلار بولىدىغان ئوتتىن ساقلاڭلار…» – (تەھرىم سۈرىسى، 6 – ئايەت).
بۇ ئايەتكە ۋە مۇناسىۋەتلىك باشقا ئايەت-ھەدىسلەرگە ئاساسەن ئاتىلار بالىلىرى ئۈچۈن ياخشى ئانىلار تاللىشى، ئانىلار بالىلىرى ئۈچۈن ياخشى ئاتىلار تاللىشى يەنى ھەر ئىككىلىسى ئىشنىڭ بېشىدا ياخشى كىشىلەر بىلەن نىكاھلىنىشى، بالا تۇغۇلغاندىن كېيىنلا قۇلاقلىرىغا ئەزان-تەكبىر ئوقۇشى، تۇغۇلۇپ يەتتىنچى كۈنى ئەقىقە بېرىشپ ئىسمىنى قويۇشى، خەتنە قىلىشى، مېھىر-شەپقەت كۆرسىتىشى، بېقىشى، ياخشى تەربىيلىشى، ئەدەپ-ئەخلاق ئۆگىتىشى، ئىسلام تەلىماتلىرىنى ئۆگىتىشى، ناماز ئوقۇشقا كۆندۈرۈشى ۋە ياخشى ئوقۇتۇشى قاتارلىقلارنى قىلىشلىرى كېرەك!

yawayiarkak

ئاللاھ تەئالا مۇنداق دەيدۇ: «… ئەگەر سىلەر ئەر – خوتۇن ئىككىيلەننىڭ ئاللاھنىڭ بەلگىلىمىرىگە رىئايە قىلالماسلىقىدىن قورقساڭلار، خوتۇننىڭ مال بېرىپ ئۆزىنى ئېرىنىڭ نىكاھىدىن قۇتقۇزۇشىدا ھەر ئىككىسىگە گۇناھ بولمايدۇ…» (بەقەرە سۈرىسى 229 – ئايىتىنىڭ بىر قىسمىنىڭ تەرجىمىسى).

yawayiarkak

مەدىنە قىزغا
كۆپ خوتۇنلۇق بولۇشقا مىللىي نۇقتىئىنەزەردىن شەرھىي يېزىشقا مەن ھەقىقەتەن ئامالسىز.
1-كۆپ خوتۇنلۇق بولۇش ئۇيغۇرلار ئىسلام دىننى قۇبۇل قىلغاندىن تارتىپ بار ئىدى .
2-ئۇيغۇر مەدىنىيتى ئىسلام دىنى بىلەن چەمبەرچاس باغلانغان .دىندىن خالىي بۇلغان ئۇيغۇر مەدىنىتىنى مەن تەسەۋۋۇر قىلالمايمان . ھەم ئاجىرتىۋەتەلمەيمەن .
3-قۇرئان ۋە ھەدىستە بۇلغان ھەرقانداق بىر ھۇكۇمنى مەن ئىنكار قىلالمايمەن .

‹‹جەننەت ئانىنىڭ ئاياغ ئاستىدا›› بۇ ھەدىسنى بىلسىزغۇ دەيمەن . قۇرئان ۋە ھەدىس ئاتا -ئانىنى ھۇرمەتلەش تۇغۇرسىدا بىزگە ئىنتاىن كۆپ سۇزلەيدۇ . بۇنى قۇرئان ۋە ھەدىسنى ئۇقۇغان ھەر قانداق ئادەم بىلىدىيۇ يەنە بۇنۇڭغا دەلىل كىرەكما .ئەگەر ئۇلارغا بۇلىندۇرمەي تۇي قىلسا بۇ ئاتا - ئانىنى ھۇرمەتلىگەنلىك بۇلامدۇ .
يەنى ئاللاھتائالا قۇرئان كەرىمدە ئېيتتىكى:«ئەگەر يېتىم قىزلارغا (ئۆيلىنىپ) ئادىل مۇئامىلىدە بولالماسلىقىڭلاردىن (يەنى تەربىيەڭلەردا بىرەر يېتىم قىز بولۇپ، ئۇنىڭغا شۇ قىزغا باراۋەر تۇرىدىغان قىزغا بېرىلىدىغان مەھرىنى بېرەلمەسلىكىڭلاردىن) قورقساڭلار، ئۇنى تەرك ئېتىپ، ئۆزەڭلار ياقتۇرىدىغان باشقا ئاياللاردىن ئىككىنى، ئۈچنى ۋە تۆتنى ئېلىشىڭلارغا بولىدۇ، ئەگەر (ئۇلارنىڭ ئارىسىدا) ئادىل بولالماسلىقىڭلاردىن قورقساڭلار، بىر خوتۇن بىلەن ياكى قول ئاستىڭلاردىكى چۆرىلەر بىلەن كۇپايىلەنسەڭلەر بولىدۇ. بىر خوتۇن بىلەن كۇپايىلىنىش زۇلۇم قىلماسلىققا ئەڭ يېقىندۇر.» (سۈرە نىسا 3-ئايەت)
يەنە بىر مەسىلە شۇكى،بىز دىننى يۇزەكىلا چۇشەنگەن،‹‹بىر خوتۇن بىلەن كۇپايىلىنىش زۇلۇم قىلماسلىققا ئەڭ يېقىندۇر››دىگەن ئايەت دەل ئاياللارغا زۇلۇم قىلماڭ دىگەن بۇلدۇ.ئۇلارنىڭ رازىلىقىنى ئالماي يەنە خۇتۇن ئېلىش ئۇنىڭ قەلبىگە ئازار ئېلىپ كىلىدۇ . ئەجىبائۇ زۇلۇم ھىساپلانمامدۇ.ئۇ زۇلۇم  بۇلغاندىمۇ ئاياللارغا نىسبەتەن ئەڭ ئېغىر زۇلۇم . شۇڭا ئەر -ئايال ئائىلىدىكى ئىشلارنى چۇقۇم مەسلەھەت بىلەن قىلشى كىرەك . ئەجىبا بۇنى دىندا ئىنىق يېزىش كىرەكمۇ ، ئۇ چاغدا اللا ئىشلەتسۇن دەپ بەرگەن كاللىڭىز نىمە ئىش قىلىدۇ .

medine

yawayiarkak يوللىغان ۋاقتى  2012-10-17 20:38
مەدىنە قىزغا
كۆپ خوتۇنلۇق بولۇشقا مىللىي نۇقتىئىنەزەر ...

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم
1-مەن سىزنى بۇ مەسىلىگە «مىللىي نۇقتىنى چىقىش قىلىپ يازماپسىز»دەپ كايىماقچى ئەمەس، لىكىن ئۆزىڭىز تېما ماۋزۇسىنى «ئۇيغۇر ئائىلە ئەخلاقى» دەپ قويۇپسىز، شۇنىڭغا قارىتا «مىللىي نۇقتىدىن يازىدىغان ئوخشايدۇ دىسەم دىندىن سۆزلەپسىز»دىدىم.
2-دىنىمىزدا ھەقىقەتەن ئاتا-ئانىغا ياخشىلىق قىلىشقا بۇيرۇلغان.  كىلىپ ئانىغا ياخشىلىق قىلىشنى ئاتىغا ياخشىلىق قىلىشنىڭ ئالدىغا قويغان. (ھەتتا رەسۇلىللاھ ئانىغا ياخشىلىق قىلىشنى 3 قىتىم تىلغا ئالغاندىن كىيىن، ئاندىن ئاتىغا ياخشىلىق قىلىشنى تىلغا ئالغان) لىكىن بۇ دىگەنلىك «نىكاھتا چوقۇم ئانىنىڭ رازىلىقىنى ئېلىش كىرەك» دىگەندىن دېرەك بەرمەيدۇ. نىكاھنىڭ بۇنداق شەرتى يوق. ئەمما ئىنسان ئۆز ئانىسىغا ياخشىلىق قىلىش، ئۇنى رازى قىلىش ئۈچۈن نىكاھتا ئانىسىنىڭ رازىلىقىنى ئويلاشسا بۇ ھەم ياخشى ئىش. ئىككىسى ئايرىم-ئايرىم ئىككى مەسىلە. ھىسىياتقا بېرىلىپ «ئانا ئۇلۇغ» دەپلا تۇرىۋالماي، نىكاھنىڭ شەرتلىرى توغرىسىدا ئىزدىنىپ كۆرۈڭ. شەرىئەت سىزنىڭ تەۋىلىڭىز بويىچىلا ماڭمايدۇ.
3-«ئاياللارغا زۇلۇم قىلماڭلار» دىگەنتى دەپلا، ئۆزىڭىزچە كۆپ خوتۇنلۇق بولۇشقا يەنە قۇرئان-ئايەتتە بولمىغان بىر شەرتنى قوشىۋاپسىز. (بۇ تەۋىلىڭىز ئۈستۈنكى «ئانا ئۇلۇغ»دەپلا نىكاھنىڭ شەرتىگە شەرىئەت بىكىتمىگەن بىر شەرتنى قوشۇۋالغانغا ئوپمۇ-ئوخشاش بىر ئىش) يەنە دىسەم يەنى شۇنى دەيمەن، كۆپ خوتۇنلۇق بولۇش ئۈچۈن 1-خوتۇننىڭ رازىلىقىنى ئىلىش شەرت ئەمەس شەرىئەتتە (چۈنكى قۇرئاندا بۇ شەرت تىلغا ئىلىنمىدى-دە، بۇنىڭ شەرتى پەقەت ئادىللىق). ئەمما ئائىلە ئىناقلىقى قاتارلىقلارنى كۆزدە تۇتۇپ، باشقا خوتۇنلىرىنىڭ رازىلىقىنى ئالسا بۇ ھەم ياخشى ئىش. سىزنىڭ «رازىلىقىنى ئىلىشى كىرىك» دىگەن سۆزىڭىز بىلەن «رازىلىقىنى ئالسا ياخشى» دىگەن گەپنىڭ ئارىسىدا پەرق چوڭ. كاللا ئىشلىتىشنىلا ئۈگەنمەي، گەپنى جايىدا ئىشلىتىشنىمۇ ئۈگىنىپ قويۇڭ. كاللىنى بەك ئىشلىتىپ كەتكەن بىلەن، گەپ جايىدىن چىقمىسا يەنە پايدىسى يوق.

تولۇقلىما مەزمۇن (2012-10-19 07:43):
يەنە كىلىپ بۇ يەردىكى «ئادىللىق» تويدىن كىيىنكى ئادىللىقنى كۆرسىتىدۇ. بۇمۇ

parangqin

كۆپ خوتۇنلۇق نىكاھ دەمسىز ياكى قوش خوتۇنلۇق نىكاھ دەمسىز، ئىنسانلار تارىخىنىڭ ئۆتمۈشىگە مەنسۇپ بولغان نىكاھ شەكلى، خالاس. بۈگۈنكى كۈندە بىر ئەر-بىر ئاياللىق  ئائىلە، ئەمەلىيەتتە، ئاساسلىق ئائىلە شەكلىدۇر (كۆپ ياكى قوش خوتۇنلۇق نىكاھ قانچىلىك تىلغا ئېلىنسىمۇ).
مۇسۇلمانلارنىڭ مەڭگۈلۈك ئۇستازى، پەيغەمبىرىمىز مۇھەممەد ئەلەيھىسالام  مۇنداق دىگەنىكەن:  بىر ئايال بىلەن كۇپايىلىنىش زۇلۇم قىلماسلىققا ئەڭ يېقىندۇر. دىمەك، رەسۇلىللانىڭ نەزەرىدە كۆپ خوتۇنلۇق بولۇش ياكى ئىككى خوتۇنلۇق بولۇش زۇلۇم قىلىشقا ئەڭ يېقىندۇر. ئويلاپ باقايلى، رەسۇلىللا مۇسۇلمانلاردىن قايسى خىل نىكاھ شەكلىدە بولۇشنى ئۈمىت قىلىدۇ؟ بىزدىكى بىردىن ئارتۇق خوتۇن بىلەن نىكاھلىنىشنى خالىغانلار نىكاھ مەسىلىسىدىكى ‹زۇلۇم›غا قانچىلىك دىققەت قىلار؟

faruq99

medine يوللىغان ۋاقتى  2012-10-17 23:43
ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم
1-مەن سىزنى بۇ مەسىلىگە «مىللىي نۇ ...

كۆپ خوتۇنلۇق بولۇش ئۈچۈن 1-خوتۇننىڭ رازىلىقىنى ئىلىش شەرت ئەمەس شەرىئەتتە (چۈنكى قۇرئاندا بۇ شەرت تىلغا ئىلىنمىدى-دە، بۇنىڭ شەرتى پەقەت ئادىللىق).
ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم
سىز كۆپ خوتونلۇقنىڭ شەرتىنى ئادىللىق دەپسىز ھەم تورداشلارغا شەرىئەتنى ئۆزىڭىزنىڭ رايى بويچە سۆزلىمەڭ دەپ نەسىھەتمۇ قىپسىز ... ماقۇل ئۇنداق بولسا ئىككىنجى خوتوننى ئالسا بىرىنجى خوتونى قوشۇلمىسا ئادىللىق بولامدۇ ؟ بۇنىڭغىمۇ مەيلى دەپ تۇرايلى ئۇنداق بولسا ئاشۇ تىمىدىكى ئادەم ئىككىنجى خوتوننى ئالغاندا بىرىنجى خوتوننى ئالغاندەك ئەل جامائەتكە يەنى جەمئىيەتكە ئاشكارا ئىلان قىلالامدۇ ! قىلمايدۇ  چەلپەكچى موللامدىن بىرنى چاقىرىپلام مەخپى نىكاھ ئوقتىدۇ ، مەن ئۇنداقلارنى جىق كۆرگەن . دىنىمىزدا مەخپى نىكاھ دەپ نىكاھ بارمۇ؟ ئۇنداقلار خوتۇن ئالغاندا رەسۇلىمىزنى خجل بولماي شىپى كەلتۈرىدۇ، مەخسەتكە يىتىپ بولغاندىن كىيىن بىرىنجى خوتۇن بىلەن ئىككىنجى خوتۇنغا بولغان ئادىللىقى مەن دىمىسەمۇ جەمئىيتىمىزدە بۇزلۇپ كىتۋاتقان ئائىلە ، بىچارە بالىلارنى كۆرسەم يۈرگۈم ئىچشىپ كىتىدۇ  ... سىزنىڭ نەزىرىڭىزدىكى ئادىللىق مۇشۇمۇ ؟ سىز ئادىللىقنى قانداق چۈشىنسىز ، بىر خوتۇن بىلەن كۇپايىلىنىش زۇلۇم قىلماسلىققا ئەڭ يېقىندۇر.» (سۈرە نىسا 3-ئايەتنىڭ بىر قىسمى) مانا بۇ قۇرئان كەرىمدىكى ئايەتتە بىر خوتۇن بىلەن كۇپايلىنىش زۇلۇم قىلماسلىققا ئەڭ يىقىن دەۋاتىدۇ ...
ھازىرقى ئىككىنجى ۋەياكى ئۈچىنجى خوتوننى ئالماقچى بولغانلار ئۆزىنىڭ شەھۋانى نەپسىنى قاندۇرۇش ئۈچۈن دىننى ئۆزىنىڭ نەپسىگە بوي سۇندۇرماقچى خالاس، (قوپالراق ئېيتقاندا ھايۋانى نەپسىنى قاندۇرۇش ئۈچۈن )


تولۇقلىما مەزمۇن (2012-10-18 10:48):
زۇلۇم قىلماسلىققا ئەڭ يىقىن دەپتۇ ...

karapxa

مىنىڭ كۆپ گىپىم يوق ، پەقەت دەيدىغىنىم مۇشۇ تېمىدىكى قوش نىكاھلىق ياكى كۆپ خوتۇنلۇق بولۇشنى جېنىنىڭ بېرىچە قوللاپ دىندىن ، ھەدىستىن مىسال ئېلىپ تىركىشىۋاتقان سۈيۈملۈك ھەمشىرىلىرىمىز ئاۋال توي قىلىپ ، قىلىپ بولغان بولسا ئىرىگە ساۋاپلىق ، ئاللاھ يولىدا ساۋاپلىق تېپىش ئۈچۈن 2 - ياكى بەك باي بولسا 3 - ، ھەتتا 4 - چىسىنىمۇ ئېپ بىرىپ ، ئاندىن قانداق بولسا ياخشى ئىكەن مۇشۇ ھەققىدە تەسىراتىنى سۆزلىسۇن ، ماۋجۇشىمۇ مۇنداق دىگەن ‹‹ئۆز كۆزى بىلەن كۆرۈپ بېشىدىن ئۆتكۈزمىگەننىڭ پىكىر بايان قىلىش ھوقوقى يوق›› ، يەنىلا ھەقىقەتنى ئەمەلىيەتتىن ئىزدىگەن ئاساستا ، شۇنداق تۇرمۇشتا ياشاپ باققانلار بولسا ، يۈرىكىنى سىلاپ بېقىپ ، ۋىجدانىنى تارازىغا سېلىپ بېقىپ ئىككى ئېغىز لىللا گەپ قىلسۇن .

AMIN0903

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم قېرىنداشلار . كەرەپشە  دىگەن قېرىندىشىمىزنىڭ تەلىۋى بويىچە مەن ئىككى ئېغىز ھەق راست گەپ قىلىپ باقاي . بىزنىڭ ئائىلە شۇنداق كۆپ  نىكاھلىق ئائىلە . ئىنشااللە  بەزى  تورداشلىرىمىزنىڭ كومىنىزىمچە ئىدىيىسىدىكىدەك  ئۇنداق  زۇلۇم . تالاش تارتىش ، يەنە  كۆپلىگەن  زىدىيەتلەردىن    تولىمۇ  يىراق بىر ھەقىقى  ئىسلامى  مۇھىتتىكى  ئائىلە . بىر  ئائىلە  قۇرغان ئىكەنمىز قىسقىسى ئىنسان ئىكەنمىز  بىر  ئائىلىدە خو كۆپ نىكاھلىق بولسۇن  خو بىر  ئەر  بىر خوتۇنلۇق   تۈزۈمدىكى ئائىلە  بولسۇن ، ھەممە ئائىلىدە  زىدىيەت  مەۋجۇت . بۇنى  ھېچكىم ئىنكار قىلالمايدۇ .  ئەلھەمدۇلىللاھ  بىز  مۇسۇلمان ئىكەنمىز  پەقەت  اللە  ۋە  اللەنىڭ رەسۇلى  بۇيرىغاننى  قىلىشىمىز  چەكلىگەنلىرىدىن  يېنىشىمىز  لازىم  بۇنىڭغا  ئۇنداق  بولامىكى  ، بۇنداق  بولامىكى ، مىنىڭچە ، ماۋزۇدۇڭچە  ..............   دىگەن بانا  سەۋەپ كۆرسىتىپ  قارشىلىق  قىلىش ھەققىمىز  يوق .  بىزنىڭ بۇيەردە  ئۇنداق  بۇنداق  دەپ   تالاش  تارتىش  قىلغىنىمىزنىڭ قىلچىلىك پايدىسى   يوق .   شەرىئەتنىڭ  ھۆكۈمى  1433  يىل  بۇرۇنلا  بىكىتىلىپ  كەتكەن  بۇنىڭدا  قىلچىلىك  ئۆزگىرىش  تاپالمايسەن ،  

nurgul1 ھەقىي سالاھىيەتلىك ئەزا

مەن مۇ كەرەپشە دىگەن تورداشنى قوللايمەن .گىپىڭىز ناھايتى ئۇرۇنلۇق.  مۇنبەردىكى دوسلار بىرسى بىرىگە ئۇزىنىڭ خاھىشىنى تاڭمىسا.ھەممە ئادەمنىڭ ئۇزىنىڭ ئەركىنلىكى.ھازىر ئەرلەرىمىز 2.3خوتۇن ئالغاندەك ئاياللارمۇ23ئەرگە نىكاھ ئۇقۇتۇپ ئاخىرسىدا ھەممىسى ئاش كارلىنىپ ئۇيلىرى بۇزۇلماقتا.بىز ئەجەپ ئاشۇ جىماغىلام ئەھمىەت بىرىپ باشقا نۇرغۇنلىغان ......................ئىشلارنى ئويلىمامدىمىز.مىللىتىمىز نىڭ كىيىنكى كۇنلىرى قانداق................................يەنە يازىدىغانلىرىم بار ئىدى بىراق يازماي .مۇنبەردە بىرەر گەپ يازسا  ئاشۇنى توغرا چۇشۇنالمەي ئۇزىگە ئاپىرىۋالدىغانلار جىقكەن
.

atir-gul

مەن مۇ كەرەپشە دىگەن تورداشنى قوللايمەن