ئۇيغۇر ئېلىپبەسىدىكى 32 ھەرپنىڭ بارلىققا كېلىش تارىخى

سۈزۈك

ئۇيغۇر ھازىرقى زامان ئېلىپبەسىدىكى 32 ھەرپنىڭ بارلىققا كېلىش تارىخى

7 – ئەسىرنىڭ ئوتتۇرىلىرىدىن باشلاپ، 10 – ئەسىرگىچە ئىسلام دىنى بىزنىڭ يۇرتىمىزنىڭ جەنۇبىي بۆلىكىگە تارقالغان. 10 – ئەسىرنىڭ ئاخىرلىرى بىزنىڭ خەلقىمىز ئىچىدىن تۇنجى بولۇپ، ئىسلام دىنىنى قۇبۇل قىلغان سۇلتان سۇتۇق بۇغراخان ئىسىملىك پادىشاھنىڭ قەبرىسى ھازىرغىچە يۇرتىمىزدا ساقلانماقتا. شۇندىن ئېتىبارەن بىزنىڭ مىللىتىمىز ئىسلام دىنىغا ئېتىقاد قىلىشقا باشلىغان. بۇنىڭ بىلەن بىز يۇرتىمىز بىلەن ئەرەب ئەللىرى ئوتتۇرىسىدىكى مەدەنىيەت ئالاقىلىرى تېخىمۇ كۈچىيىپ بارغان. شۇندىن كېيىن ئەرەب تىلى ۋە ئىسلان دىنىغا دائىر دەستۇرلاردىن بىزنىڭ تىلىمىزغا ناھايىتى كۆپ ئەرەبچە سۆز–ئاتالغۇلار كىرىپ ئۆزلەشكەن. ئەجدادلىرىمىز ئەرەب يېزىقىنى بىزنىڭ تىلىمىزنىڭ فونېتىك ئالاھىدىلىكىگە ئاساسەن ماسلاشتۇرۇپ، ئەرەب يېزىقى ئاساسىدىكى 26 ھەرپنى ئىشلىتىپ، پارسلار ئۆزلەشتۈرگەن ژ، گ، پ قاتارلىق ھەرپلەردىن پايدىلىنىپ ئۇيغۇر ئېلىپبەسىنى ياراتقان. ئەرەب ئېلىپبەسىدىكى زال، ئىتقۇ، ئېزغۇ، ئېغىز ھ، سات، زات قاتارلىق ھەرپلەر ئىشلىتىلمىگەن.

      بۇ خىل يېزىق مىڭ يىلغا يېقىن ئىشلىتىلگەندىن كېيىن، 1930 – يىللارغا كەلگەندە، ئەسلىدىكى ئېلىپبەنىڭ ئۇيغۇر ئېغىز تىلىغا ماسلاشمايدىغانلىقى ئوتتۇرىغا قويۇلۇپ، مۇلاھىزىلەر باشلانغان. 1956 – يىلىدىن كېيىن، ھازىرقى زامان ئۇيغۇر ئېلىپبەسى ئەرەبچىگە خاس بولغان ئەيىن قاتارلىق ھەرب بەلگىلەرنى چىقىرىپ تاشلاش بىلەن بىللە ڭ ھەرىپىنى رەسمىي بېكىتكەن. شۇندىن بۇيان بىز ئىزچىل ھالدا ئەرەپ يېزىقى ئاساسىدىكى ئۇيغۇر يېزىقىنى قوللىنىپ كېلىۋاتىمىز. ئېلىپبە كىتابىمىزدىكى 32 ھەرپ ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئۆلچەملىك تىل تاۋۇشلىرى ھېسابلىنىدۇ.


مەنبە ؛بايقاش تورىغا تەۋە

زەپەر

ئۇيغۇر ھازىرقى زامان ئېلىپبەسىنىڭ كىلىپ چىقىش تارىخىنى بىلىۋالدۇق دە .