دەرىس تىمىسى 7-دەرىس ئىرىشكەن ئۇچۇرلاردىن تەتقىقات ئۇقۇتۇش نىشانى 1)بىلىم ۋە ئىقىتىدار ؛ئۇقۇغچىلار ئالىدىنىقى سائەتتە ئۇتۇلىگەن مەزمۇنىغا ئاساسەن قۇياش نۇرىدىن پايىدىلنىش ئىقىتىدارى يىتىلدۇرۇلىدۇ . 2)جەريان ۋە ئۇسۇل ؛ئۇقۇغۇچىلارغا كۇندىلىك تۇرمۇشتىن ئەمىلى مىسال ئېلىش ئارقىلىق قۇياش نۇرنىڭ كۇندىلىك تۇرمۇشىىزدا ئىشلىتىش ئەھۋالىنى مىسال قىلىپ ئۇتۇلىدۇ . 3)ھىسيات پۇزۇتسىيە ۋە قىمەت قارىشى ؛ئقۇغۇچىلاردا يېڭىلىق يارتىش ئىقىتىدارى يىتلدۇرۇلىدۇ . دەرىسىنىڭ مۇھىم نوختىسى ؛قۇياش نۇرنىڭ كۇچلۇك ئاجىزلىقى بىلەن جىسىملارنىڭ ئىسىقىلىق سۇمۇرىشى ئۇتۇرسدىكى مۇناسۋەتنى . دەرىسىنىڭ قىيىن نۇختىسى ؛جىسىملارنىڭ نۇر قايتۇرۇش ۋە نۇر سۇمۇرۇش بىلەن ئۇلارنىڭ تىمپىراتۇرۇسنىڭ ئۇتىرىسىدىكى مۇناسۋەت . ئۇقۇتۇش ۋاستىلىرى :دەرىسىلىك كىتاپ . ئۇقۇتۇش ئۇسۇلى ۋە ئۇگۇتىش ئۇسۇلى ؛ ئۇقۇغۇچلارغا كۇندىلىك تۇرمۇشتىن ۋە ئالدىنىقى سائەتتىكى ئۇگەنىگەن بىلىملەرنى ئەسلىتىش ئارقىلىق يېڭى دەىرىسكە باشلاپ كىرىلىدۇ يېڭى دەرىسكە باشلاپ كىرىش ئۇقۇغۇچىلاردىن سورلىدىغان سۇئال ؛بىز ئىلگرى قۇياش نۇرنى ئەڭ كۇچلۇك تارقىتىغان جىسىملار بىلەن تۇنۇشۇپ چىققان قانداق رەڭىدىكى جىسىملا قۇياش نۇرنى ئەڭ كۇپ قايتۇردۇ قانداق رەڭدىكى جىسىملار قۇياش نۇرىنى ئەڭ كۇپ قۇبۇل قىلىدۇ (ئۇقۇغۇچىلا ئۇزلىرى جاۋاپ بىرىدۇ ) بىز قۇياش نۇرى ۋە قۇياش چۇشكەن جىسىملارنى تەتقىق قىلدۇق ئۇنداقتا ئۇلار ئۇتۇرسىدا قانىداق باغلنىشىلىق مۇناسۋەت بار؟ جىسىملارنىڭ نۇر قايتۇرىشى ۋە نۇر سۇمۇرۇشى بىلەن ئۇلارنىڭ تىمىپىراتۇرسى ئۇتۇرسىدا قانداق مۇناسۋەت بار ؟ ئۇقۇغۇچىلار بۇ سۇئالنى ئالدىنقى سائەتتىكى ئىشىلىگەن تەجىربىسىنىڭ جەريانىىرى ئەسلەش ئارقىلىق جاۋاپ بىرىدۇ .نۇر قايتۇغان جىسىمىالارنىڭ تىمپىراتۇرىسى نۇ سۇمۇرگەن جىسىمىلارنىڭ تىمپىراتۇرسغا قارغانىدا بىر قەدەر تۇۋەن بۇلىدۇ. دىگەن يەكۇنىگە ئىشىمىز. قۇياش نۇرنىڭ كۇچىلىك ئاجىزلىقى بىلەن جىسىملارنىڭ ئىسىقىلىق سۇمۇرۇش ئارىسدا قانداق مۇناسۋەت بار ؟ ئۇقۇغۇچىلار بۇ سۇئالىنى ئىشىلىگەن تەجىربىسىنىڭ خۇلاسىسىگە ئاساسەن جاۋاپ بىرىدۇ .قۇياش نۇرى مەيىلى كۇچلۇك بۇلسۇن ياكى بىر قەدەر ئاجىز بۇلسۇن جىسىمىلارنىڭ ئىسىقىلق سۇمۇرۇش ئىقىتىدارى جىسىملارنىڭ رەڭگى بىلەن زىچ مۇناسۋەتىلىك بۇلىدۇ .ئاق رەڭىلىك جىسىلار قارا رەڭىلىك جىسىملارغا قارغانىدا قۇياش نۇرنى ئانچە ياخشى سۇمۇرمەيىدۇ شۇنىڭ ئۇچۇن ئۇخشاش ۋاقىتىكى ھەر خىل رەڭ؛ىك جىسىمىلارنىڭ ئىسىقىلىق سۇمۇرۇش ئىقىتىدارى ئۇخشاش بۇلمىغاچىقا ئۇلارنىڭ تېمپىراتۇرسىدا پەرقلەرمۇ بار . قۇياش بۇلسا بىر خىل تەبئى يۇرۇقلۇق مەنبەسى ،ئۇ نۇر تاقىتىش بىلەن بىر ۋاقىتتا ئىسقلىق ھاسىل قىلىدۇ .قۇياش بۇلسا ھەر ۋاقىت يۇرۇقلۇق ۋە ئىسىقلىق شەكىلىدە ئىنىرىگىيە قۇيۇپ بىرىدۇ .بىزنىڭ كۇنىدىلىك تۇرمۇشىمىزدا قىش كۇنىلىرى قارا رەڭىلىك كىيىملەرنى كىيىپ ياز پەسىلىدا ئاق رەڭلىك كىيىملەرنى كىيىشىمىزىدىكى سەۋەپ ئاق رەڭىلىك كىيىم كىشىگە سالقىنىق ئاتا قىلىدۇ ،قارا رەڭىلىك كىيىم ئىسق تۇيۇلدۇ چۇنىكى قارا رەق قۇياش ئىنىرگىيىسىنى كۇپ قۇبۇل قىلىدۇ . تاپشۇرۇق ئۇرۇنلاشتۇرۇش :ئۇقۇغۇچىلار دەرىستىن كىيىنىكى ۋاقىتىلاردا ئاددى بۇلغان بىر دانە قۇياش ئىنىرگيىلك سۇ ئىستقۇچتىن بىردىن ياساپ كىلىش ئۇرۇنلاشتۇرۇلدۇ . دۇسكا لاھيىسى ؛دەرىس تىمىسى ئۇقۇتۇشنىڭ مۇھىم قىيىن نۇختىسى ئۇقۇغۇچىلاردىن سۇرالغان مەزمۇنىڭ خۇلاسىسى دەرىستىن كىيىنىك قىسقىچە خۇلاسە دەرىستىن كىيىنىكى تەسىرات ؛ دەرىس تەستىقلغۇچىنىڭ پىكىرى ؛ دەرىس تىمىسى : 8-قۇياش ئىنىرگىيىلىك سۇ ئىستقۇچ لاھيىلەش ئۇقۇتۇش نىشانى ؛ 1)بىلىم ۋە ئىقىتىدار ؛ئۇقۇغۇچىلارنى ئۇگەنىگەن بىلىمىگە ئاساسەن ئاددى بۇلغان قۇياش ئىنىرگيىلىك سۇ ئىستقۇچ ياساش ئىقىدارىنى يىتلدۇرۇش . 2)جەريان ۋە ئۇسۇل ؛ئۇقۇغۇچىلار ئۇتۇلگەن دەرىسنىڭ مەزمۇنىنىغا ئاساسەن ئۇقۇغۇچىلارغا كىرەكىسىز بۇلغان ماتىريالاردىن پايىدىلىنپ قۇيائىنىرگىيىلىك سۇ ئىستقۇچ ياساش مەشىقى ئۇرۇنىلاشتۇرۇلىدۇ . 3)ھىسيات ۋە پۇزۇتسىيە قىمەت قارىشى ؛بۇ دەرىس ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارنىڭ يىڭىلق يارتىش ئىقىتىدارى يىتىلدۇرۇپ چىقىلىدۇ . دەرىسىنىڭ مۇھىم نۇخىتىسى؛ئۇقۇغۇچىلارغا ئاق رەڭىلىك جىسىمنىڭ قارا رەڭىلىك جىسىمغا قارغانىدا قۇياش ئىنىرگىيىسى ئاز قۇبۇل قىلىدىغانىلىقىنى مۇشۇ پىرىنىسپتىن پايىدىلىنىپ قۇياش ئىنىرگيىلىك سۇ ئىستقۇچ ياساش . دەرىسىنىڭ قىيىن نۇختىسى :ئۇقۇغۇچىلار ئوزىلىرى تەيارلاپ كەلگەن ماتىريالاردىن پايىدىلىنىپ قۇياش ئىنىرگيىلىك سۇئىستقۇچ ياساش . ئۇقۇتۇش ۋاستىلىرى ؛كىرەكىسىز قەغەز كۇرۇپكا .قايچا .شىلىم .پارقىراق قەغەز قېرىنىداش . ئۇقۇتۇش ئۇسۇلى ۋە ئۇگىتىش ئۇسۇلى ؛تەجىرىبە قىلىش ئۇسۇلى ئارقىلىق سوزلىنىدۇ . ئۇقۇتۇش جەريانى ئۇقۇغۇچىلارنى يېڭى دەرىسكە باشلاپ كىرىش ئۇقۇغۇچىلار ئالىدىنىقى سائەتتىكى ئۇگەنىگەن بىلىمىگە ئاساسەن ئۇقۇغۇچىلار تەجىرىبە ئىشىلەشىكە ئۇرۇنىلاشتۇرۇپ چىقىلىدۇ . ئۇقۇشۇچىلارغا ئالىدى بىلەن قۇياش ئىنىرگيىلىك سۇ ئىستقۇچى ئەسۋەپنىڭ قۇرۇلمىسىنى كۇززەتكۇزۇپ ئۇنىڭ قانىداق خىزمەت قىلىدىغانىلىقىنى سۇزلەپ چىقىمەن . قۇياش ئنىرگىيىلىك سۇ ئىستقۇچ ياساش ئۇسۇلىرى ؛كىرەكىسىز ماتىريالاردىن پايىدىلىنىدۇ لاھيىلەش تەلىپى ؛1)200مىللىتىر سۇ سىغىدىغان بۇلۇش .2) ئاسان تاپقىلى بۇلىدىغانماتىريالاردىن پايىدىلنىش 3)سۇ ئىسىتىش ئەسۋابدىكى سۇنىڭ تېمپىراتۇرىسى ئىمكان قەدەر تىز كۇتۇرەلەيدىغان بۇلۇش .. سۇ ئىسىتىش ئەسۋابىدىكى سۇنىڭ تېمپىراتۇرىسىنى تىز يۇقۇرى كۇتۇرۇش ئۇچۇن قانداق مەسىلەرنى ئۇيلىنىش كىرەك ؟قانداق تەدبىرلەرنى قۇلنىش كىىرەك . ئۇقۇغۇچىلرا گۇرۇپلار بۇيىچە تەجىربىگە ئۇرۇنلاشتۇرۇپ چقىلىدۇ. تەجىرىبە لاھيەسى : ماتىرياللار ؛چوڭ قەغەز كۇرۇپكا ،كوپتۇرمە سۇلياۋ .كىچىك ئىچىملىك قۇتىسى .پال پول قەغەز .سۇزۇك سۇلياۋ رەخىت . تېمپىراتۇرنى يۇقۇرى كۇتۇرۇش ۋە ئىسىقلىق ساقىلاش تەدبىرى ؛ 1)كىچىك ئىچىملىك قۇتۇسنى تىك ھاللەتتە ئۇنىتىپ نۇر قايتۇرۇش ئۇچۇن كەينى تەرەپكە پال پۇل قەغەز ئۇراش . 2)نۇرغا قارغان تەرىپىنى سۇزۇك سۇلياۋ رەخىت بىلەن ئۇراش . 3)قەغەزز كۇرۇپكا يۇنىلىشىنى ئوزگەرتالەيىدغان بۇلۇش . 4)قەغەز كۇرۇپكا ۋە ئۇنىڭ ئىچىدىكى بائارلىق نەرسىلەرنى قارا رەڭدە بۇياش تاپشۇرۇق ئۇرۇنىلاشتۇرۇش :ئۇتۇلگەن دەرىس مەزمۇنىغا ئاساسەن بىر دانە ئاددى بۇلغغان ئىسىقلىق ساقىلاش قۇتىسى ياساپ كىلىڭ ؟ دۇسكا لاھيەسى دەرىس تىمىسى ئىسقلىق ساقىلاش قۇتىسى ياساش ئۇقۇغۇچىلاردىن مۇلاھىزە سۇئالى جاۋاپىلىرى تەجىرىبە باسقۇچىلىرى دەرىستىن كىيىنىكى تەسىرات دەرىس تىمىسى 9-قۇياش ئىنىرگىيلىك سۇ ئىستقۇچى ياساش ۋە لاھيىلەش ئۇقۇتۇش نىشانى بىلىم ۋە ئىقىتىدارى نىشانى :ئۇقۇغۇچىلار كىرەكىسىز ماتىريالاردىن پايدىلىنىش ئىقىتىدارى يۇقۇرى كۇتۇرۇلىدۇ . جەريان ۋە ئۇسۇل :ئۇقۇغۇچىلارنى ئۇگەنىگەن بىلىمىگە ئاساسەن قۇياش ئىنرگيلىك سۇ ئىسىتىش ئەسۋابى ياساپ چىقىلىپ باھالىنىدۇ . ھىسيات پۇزۇتسىيە قىمەن قارىشى :ئۇقۇغۇچىلاردا يېڭىلىق يارتىش ئىقتىدارى يۇقۇرى كۇتۇرلىدۇ . دەرىسىنىڭ مۇھىم نوختىسى :ئۇقۇغۇچىلارنىڭ ئۇگەنىگەن بىلىملەردىن پايدىلىنىپ قۇياش ئىنىرگيىلىك سۇ ئىسىتىش ئەسۋابى ياساش . دەرىسىنىڭ قىيىن نوختىسى :ئۇقۇغۇچىلار ئۇگەنىگەن بىلىمىگە ئاساسەن ماترياللارنى ياخشى تالاش . ئۇقۇتۇش ۋاستىلىرى :كىرەكسىز ئىچىملىك قۇتىسى .تىرمۇمىتىر؛ ئۇقۇتۇش ئۇسۇلى؛ ئۇقۇغۇچىلار بىلەن قۇرۇلما قۇراشتۇرۇش . ئۇقۇغۇچىلارنى يېكى دەرىسكە باشلاپ كىرىش : ئۇقۇغۇچىلاردىن ئالدنىقى سائەتلىك دەرىستىن سۇئال سۇراش ئارقىلىق دەرىسكە باشلاپ كىرىمەن ئۇقۇغچىلار گۇرگۇرۇپلار بۇيچە ئوزلىرى قۇياش ئىنىرگيىلىك سۇ ئىسىتىش ئۇسكىنىسى ياساپ چىقىشقا ئۇرنلاشتۇرمەن ،مەن يىتەكچىلىك قىلىمەن . ئۇقۇغۇچىلارغا قانداق جخسىملاردىن پايدىلانغانىدا سۇنىڭ ئىسشىنى تىزلەتكىلى بۇلدىغانىلىقىنى سۇرايىمەن ئۇقۇغۇچىلار ئۇگەنىگەن بىلىمىگە ئاساسەن ھۇكۇم قىلىدۇ .قانداق رەڭلىك جخسىملارن ىتالساق ياخشى بۇلىدۇ ؟ سۇ ئىستقۇچىنى ياساپ بۇلغانىدىن كىيىن ئۇقۇغۇچىلارغا سۇ ئىسىتىدىغان جسىسمىنى قانداق قۇيغانىدا ياخشى بۇلىدۇ . ئۇقۇغۇچىلار يۇقۇېقى ئۇسۇل ۋە تەلەپ بۇيىچە سۇ ئىستقۇچ ياساپ چىقىدۇ . ئۇلار سۇ ئىستقۇچىنى ياساپ بولغاندىن كىيىن مەن ئۇلارنىڭ سۇ ئىستىش ئۇچۇن ياسىغان ئەسۋابىنىڭ لاياقەتلىك بۇلغان بۇلمىغانلىقىنى قايسى ئۇقۇغۇچىنىڭ ياخشى بۇلغانىلىقىنى سېلشتۇرۇپ چىقىمەن . ئۇقۇغۇچىلارغا ئاخىرىدا ئۇزلىرى ياساپ چىقان قۇرۇلمىنى كۇزتۇش ئارقىلىق قايىسى ئامىلارنىڭ سۇ ئىسىتىش ئەسۋابىنىڭ ئىقىتىدارىغا تەسىر يەتكۇزدىغانىلقىنى سۇراپ چىقىمەن خۇلاسسە :سۇ ئىىسىتىش ئەسۋابىنىڭ ئىقىتىدارىغا تەسر يەتكۇزىدىغان ئامىلار :جىسىمنىڭ رەڭگى ،جىسىم ياسالغان ماتىريال .ۋە سۇ ئىسىتىش ئەسۋابىنىڭ قۇيۇلىشى . ئۇقۇغۇچىلارغا بىلىدىغان تاپشۇرۇق :ئۇقۇغۇچىلارغا ئەڭ ياخشى سۇ ئىسىتاايىدىغان بىر سۇ ئىسىتىش قۇرۇلمىسى ياساپ كىشىنى تاپشۇرۇق بىرىمەن . دوسىكا لاھيەسى : 9-قۇياش ئىنىرگىيىلىك سۇ ئىسىتىش ئەسۋابى ياساش: دەرىسىنىڭ مۇھىم قىيىن نۇختىسى تەجىرىنىگە كىرەكىلىك بۇلغان ماتىرياللار . تەجىرىبە جەريانى . تەجىربىدىن خۇلاسسە دەرىستىن كىيىنىكى تەسىرات : تەستىقىلغۇچىنىڭ ئىمىزاسى : دەرىس تىمىسى 1-ماتىريالارنىڭ ئالاھدىلىگىىنى تەتقىلىق قىلىش . ئۇقۇتۇش نىشانى :بىلىم ۋە ئىقىتىدار نىشانى :ئۇقۇغۇچىلارغا ھەرخىل جىسىمىلارنىڭ قانداق ئالاھىدلىگى بارلىقىنى تەتقىق قىلىدۇرۇش ئارقىلىق ئالاھىدىلىگىنى بىلىش ؛ جەريان ۋە ئۇسۇل ؛ئۇقۇغۇچىلارغا ھەر خىل جىسىملارنى كۇزەتكۇزۇش ئۇسۇلى ئارقىلىق دەرىسىنىڭ مۇھىم نۇختىسى گەۋدىلەندۇرۇپ بىرىلىدۇ . ھىسيات ۋە پۇزۇتسىيە قىمەت قارىشى :ئۇقۇغۇچىلارنىڭ كۇزتۇش ئارقىلىق جىسىملارنىڭ ئارلاھدلىگىنى تۇنۇش ئىقىتىدارى يۇقۇرى كۇتۇرۇلىدۇ . دەرىسىنىڭ مۇھىم نۇختىسى ؛كۇزتۇش ئارقىلق نەرسىلەرنىڭ ئالاھدىلىگىنى پەرىقنى تېپىش قىيىن نۇختىسى :ئۇقۇغۇچىلار ئۆزلىرىنىڭ كۇزۇتىشىگە ئاساسەن جىسىمىلارنىڭ ئارلاھدىلىگىنى بىلىش . ئۇقۇتۇش ۋاستىلىرى :ھەر خىل كىرەكسىز جىسىمىلار . ئۇقۇتۇش ئۇسۇلى: كۇزتۇش ئۇسۇلى ئۇقۇتۇش جەريانى :يېڭى دەرىسكە باشلاپ كىرىش : ئۇقۇغۇچىلارغا ئالدى بىلەن ئەتىراپىدىكى جخسىمىلارنىڭ ئالاھدىلىگىنى كۇزەتكۇزۇلدۇ . ئالىدى بىلەن ئۇقۇغۇچىلار غا جخسىمىلارنىڭ ئالاھدىلىگىنى كۇزتۇشكە ئۇرۇنىلاشتۇرۇپ ئۇقۇغۇچىلارغا كۇزتۇش ئۇسۇلىنى بىلدۇرۇپ چىقىمەن ئەتىرپىمىزدىكى جىسىملار بىرى بىرىگە ئۇخشاش بۇلمىغاچقا جىسىملارنىڭ ئالھدىكىگى بىرى برىگە ئۇخشاش بۇلمايدۇ . بىر قىسىم جىسىملا بىر قەدەر قاتتىق يەننە بىر قىسىم جىسملار يىپەكتىن ياسالغان بىر قىسىم جىسىملار توكنى ياخشى ئوتكۇزدۇ يەننە بىر قىسىم جىسىمىلار ناھايىتتى يۇمشاق .بەزى بىر قىسىم جىسىمىلار ئىسقلىقىنى ياخشى ساقىلايدۇ بىر قىسىم جىسىملار سۇنى ياخشى ئۇتكۇزمەيدۇ .بىر قىسىم جىسلار توكنى ياخشى ئۇتكۇزمەيدۇ مەسلەن :تۇك سىمىنىڭ سىرتىقى قىسىمىدىكى سۇليا بىلەن ئۇرالغان بۇلۇپ بۇ تۇكنىڭ سىرىتقا ئۇتۇپ كىتشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۇچۇن ئەڭ ياخشى بۇلغان بىر قەۋەت توسما ئ. كۇندىلىك تۇرمۇشىمىزدا بۇنىڭىغا مۇناسۋەتىلىك بۇلغان نۇرغۇن جىسىملار بۇلۇپ كىشىلەر بۇلارنىڭ ئارتۇقچىلىقىدىن پايىدىلىنىڭ پايدىلىغۋاتماقتا ھر خىل جىسىملارنىڭ خۇسۇسيىتى ئۇخشەش بۇلمىغاچقا ئۇلارنىڭ ئىشلىتش ئورۇنىلىرى بىر بىرىگە ئۇخشىمايدىغانلىقى بىلدۇرۇپ چىقىلىدۇ . ئۇقۇغۇچىلارغا بىرىلىدىغان تاپشۇرۇق :سىز سۇ ئۇتكۇزمەيىدىغان جىسىملاردىن بەشنى ئىسىقلىقىنى ساقىلايىدىغان جىىمىنىڭ نامىدىن بەشنى يىزىپ بىرىڭ ھەم قايىسىنىڭ قانىداق جىسىملاردىن تۇزۇلىگەنلىگىنى سوزلەپ بىرىڭ دوسكا لاھيەسى : دەرىس تىمىسى :ماتىريالارنىڭ ئالاھىدىلىگىنى تەتقىق قىلىش دەرىسىنىڭ مۇھم نۇختىلىرى ۋە قيىن نۇختىلىىرى كۇزتۇش ئۇسۇلى ئدەرىسنىڭ قىسىقىچە خۇلاسىسى دەرىستىن كىيىنىكى تەسىرات ؛ دەرس تەستىقلۇغۇچىنىڭ پىكىرى ؛ دەرىس تىمىسى 2-دەرىس يامغۇر ۋە رەخىت ئۇقۇتۇش نىشانى : 1)بىلىم ئىقىتىدار نىشانى :ئۇقۇغۇچىلارغا ھەر خىل تالالارنىڭ بىرخىل ماتريال ئىكەنىلىگىنى قانداق ماترياللىق تالالاردىن يامغۇر كۇنلۇكى ياسىسىا مۇئاپىق بۇلىدىغانىلىقىنى ئۇقۇغۇچىلارغا بىلدۇرۇش 2)جەريان ۋە ئۇسۇل :ئۇقۇغۇچىلارغا تەجىرىبە ئىشلەش ئارقىلىق دەرىسىنىڭ مۇھىم نۇختىسىنى گەۋدىلەندۇرۇپ بىرىلىدۇ . 2)ھىسيات ۋە پۇزۇتسىيە قىمەت قارىشى :ئۇقۇغۇچىلاردا يېڭىلىق يارتىش ئىقىتىدارى يىتىلىدۇرۇپ چقىلىدۇ . دەرىسىنىڭ مۇھىم نۇختىسى :قانداق ماتىريالاردىن ياسالغان جىسىملارنىڭ سۇ ئۇتكۇزدىغانلىقىنى قانداق ماتىريالاردىن ياسالغان جىسملارنىڭ سۇ ئۆتكۇزمايدىغانلىقىنى بىلىدۇرۇپ چىقىش . قىيىن نۇختىسى :ئۇقۇغۇچىلارغا تەجىرىبە ئىشىلىتىش ئارقىلىق تەجىرىبىدىن كۇرۇلىگەن ھادىسىدىن خۇلاسە قىلالايىدىغان ئىقىتىدارنى يىتىلدۇرۇپ چىقىش . ئۇقۇتۇش ۋاستىلىرى :ھەر خىل رەڭىلىك جىسىملار سۇ ۋانىسى . ئۇقۇتۇش ئۇسۇل ۋە ئۇگۇتۇش ئۇسۇلى :تەجىرىبە قىلىش ئۇسۇلى . يېڭى دەرىسكە باشلاپ كىرىش : ئۇقۇغۇچىلارغا ئالدى بىلەن ئەمىللى مىسالاردىن مىسال ئېلىش ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارنى دەرىسكە يىتەكلەپ كىرىمەن . يامغۇ رياققان ۋاقىتتا تۇتۋالىدىغان كۇنلۇكنىڭ رەختىنىڭ نىمىدىن ياسالغانلىقىنى بىلەمسىلەر ؟ئۇنىڭ قانداق تالادىن ياسالغان ؟نىمە ئۇچۇن سۇ ئۇتكۇزمەيدۇ ؟ ئۇقۇغۇچىلار يۇقۇرقى مۇلاھزە سۇئالىنى مۇلاھىزا قىلىدۇرۇش ئارقىلىق يېڭى دەرىسكە باشلاپ كىرىمەن . ھەر خىل تالالارمۇ بىر خىل ماتىريالار بۇلۇپ تۇرۇمۇشىىز بىلەن زىچ مۇناسۋەتىلىك .ئۇخشاش بۇلىمىغان تالالارنىڭ ئىقىتىدارى ئۇخشاش بۇلمايىدۇ بىر قىسىم تالالار سۇنى ياخشى ئۇتكۇزسە يەننە بىر قىسىم تالالار سۇنى ياخشى ئۆتكۇزمەيدۇ .كىشىلەر ئەمىلى تۇرمۇشتا جىسىملارنىڭ يۇقۇرقى خۇسۇسيىتىدىن پايىدىلىنىپ ئۇخشاش بۇلمىغان جىسىمىلارنى ئۇخشاش بۇلىمىغان ئۇرۇنىلاردا ئىشلىتىو كىىۋاتىدۇ . ئۇنداقتا بىر قىسىم تالالارنىڭ سۇ ئۇتكۇزمەسلىك ئىقىتىدارىنى نىمە بىلەن مۇناسۋەتلىك بۇلىدىغانىلىقىنى ؟نىمە ئۇچۇن بەزى تالالارنىڭ سۇ ئۆتكۇزۇش ئىقىتىدارى كۇچلۇك بەزى تالالارنىڭ سۇ ئۇتكۇزۇش ئىقىتىدارىنىڭ ئاجىز ئىكەنلىگىنى ئۇقۇغۇچىلارغا تەجىرىبە قىلىش ئارقىلىق ئسپاتلاپ چىقىمەن .ئۇقۇغۇچىلارغا سۇ پۇركۇگۇچ بىلە ھەر خىل رەختىلەرگە سۇ پۇركۇتۇش ئارقىلىق ئۇخشىمىغان ۋاقىتتا ئۇخشاش بۇلىمىغان رەخىتىلەردىكى ئوزگۇرۇشنى كۇرۇپ باقىمىز . ئۇخشاش بۇلىمىغان رەخىتىلەرنى ئايىرىم ئايىرىم ھالىدا سۇليا ئىستاقكان ئاغىزىغا يېپيپ رىزىنىكە نىلەن مۇقۇملاشتۇرۇپ قاچچا يۇيۇش ۋانىسىغا سېلڭلار ھەمىدد سۇ پۇركۇگۇچ بىلەن ئۇلارنىۇ ئۇسىتىگە چېچىڭلار ئانىدىن بىر قانىچە خىل رەخىتىنىڭ ئۇخشاش بۇلمىغان تەرەپلىرىنى سېشتۇرتۇپ چېقىڭلار ئۇقۇغۇچىلارنى يۇقۇرقى تەجىربىگە يىتەكلەش ئارقىلىق ئۇخشاش بۇلمىغان رەختلەرنىڭ سۇ ئۆتكۇزۇش ئىقىتىدارىنىڭ ئۇخشاش بۇلمايىدىغانىلىقىنى ئۇقۇغۇچىلارغا تۇنۇتۇپ چىقىمەن . ئۇقۇغۇچىلارغا بىرلدىغان تاپشۇرۇق مەزمۇنى :قانداق رەخت يامغۇرلۇق كىيىم تكىشكە ياكى كۇنلۇك ياساشقا باپ كىلىدۇ ؟قانداق رەختىن ئىچ كىيىم تىكىشكە ماس كىلىدۇ ؟ دوسكا لاھيەسى دەرىس تىمىسى دەرىسىنىڭ مۇھىم قىيى نۇختسى . تەجىربىڭ جەريانى تەجىربىدىن خۇلاسسە ؟ دەرستىن كىيىنىكى تەسىرات . دەرىس تەستىقىلغۇچى : دەرىس تىمىسى 3-ھەرخىل ماتىريالادىكى ‹‹قازان ›› ئۇقۇتۇش نىشانى : بىلىم ۋە ئىقتىدار نىشانى :ئۇقۇغۇچىلارغا ئۇخشاش بولمىغان ماتريالارنىڭ ئىقتىدارغا ئاساسان قازان ياساش ئىقىتىدارى يىتلدۇرۇپ چىقىلىدۇ جەريان ۋە ئۇسۇل:ئۇقۇغۇچىلارغا ئەمىلى قۇل تىقىپ ئىشلەتكۇزۇش ئارقىلىق دەرىسىنىڭ مۇھىم قىيىن نۇختىلىرى گەۋدىلەندۇرۇپ بىرىلىۇد : ھىسيات ۋە پۇزۇتىسىيە قىمەت قارىشى :ئۇقۇغۇچىلاردا يېڭىلىق يارتىش ئىقىتدارى يىتىلدۇرۇپ چىقىلىدۇ : دەرسنىڭ مۇھىم نۇختىسى :ئۇقۇغۇچىلارغا قانىداق جىسىمىدىن قازان ياسىسا مۇئاپىق بۇلىدىغانىلىقنى بىلدۇرۇپ چىقىش . قىيىن نۇختىسى :ئۇقۇغۇچلار ئىسقلىقىنى قايىسى جىسىمنىڭ ئەڭ ياخشى ئۇتكۇزدۇغانىلىقىنى قايسى جىسىمىلارنىڭ ئىسىقىلىقىنى ياخشى ئۆتكۇزمەيدىغانىلىقىنى بىلدۇرۇپ چىقىلىدۇ . ئۇقۇتۇش ۋاستىلىرى :ئىسپىرىت لامپىسى ،تەگىلىك تىرەك جازە .ھەرخىل جىسىملار . ئۇقۇتۇش ئۇسۇلى ۋە ئۇگۇتۇش ئۇسۇلى :ئۇقۇغۇچلارغا ئەمىلى تەجخرىبىە مەشخۇلاتى قىلىدۇرۇپ چىقىش ئارقىلىق دەرسىنىڭ مۇھىم قىيىن نۇختىلىرى ئىسپاتلاپ بىرىلىدۇ يېڭى دەرىس مەزمۇنى :ئۇقۇغۇچلارغا ئالدى بىلەن ئاليۇمىن ،تۇمۇر،سۇلياۋ،ساپال ،ئەينەك پارچىلىرىنى كۇرسۇتۇپ تۇرۇپ قايىسى ماتىريالارنىڭ قازان ياساشقا مۇئاپىق كىلىدىغانىلىقىنى ئۇقۇغۇچىلاردىن سۇراپ چىقىلىدۇ .ئانىدىن ئۇقۇغۇچىلار بىلەن بىرىلىكتتە ئەمىلى مەشخۇلات قىلىشقا ئۇرۇنىلاشتۇرۇپ چىقىمەن ، [شۇ ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارنىڭ قازان ياسىغىلى بۇلىدىغان جىسىم بىلەن قاران ياسىغىلى بۇلمايىدىغان جىسىمىلارنى ئايىرىپ چىقىپ ئۇلارنىڭ ئىچىدىكى بەزى جىسىمىلاردىن قازان ياسىغىلى بۇلىدىغانىلقىنى نىمە ئۇچۇن بەزى جىسىمىلاردىن قازان ياساپ چىقىلى بۇلمايدىغانىلىقنى ئۇقۇغۇچىلاردى مۇلاھزە قىلىدۇرۇش ئارقىلىق ئۇلارنىڭ ئالاھدىلىگى بىلەن تۇنۇشۇپ چىقىمىز. ئالدى بىلەن ئۇقۇغۇچىلارنى ھەم سۇ قاچىلىغىلى بۇلىدىغان ھەم سۇ قايناتقىلى بۇلىدىغان قازان ياساپ چىقىشقا ئۇرۇنلاشتۇرۇپ چىقىمەن . ئۇقۇغۇچىلار ياساپ پۇتكۇرگەن قازانىلانى ئۇقۇغۇچىلار بىلەن ئايىرىم ئايىرىم ئەمىلى سىناق قىلىش ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارنى قاشانى قانداق جىسىمىدىن ياسغانىدا سۇ ياخشى قايناتقىلى بۇلىدىغانىلىقىنى ھە قايناش جەريانىدىكى ئۆزگۇرۇشلەرنى ئۇقۇغۇچىلارغا تەپىسىكى كۇزەتكۇزۇپ چىقىمەن . شۇ ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارنى قانەا ماترياللىق جىسىمىلارنىڭ ئىسىقلىقىنى ئەڭ ياخشى قۇبۇل قىلىدىغانىلىقىنى ئۇقۇغۇچىلرغا ھىس قىلىدۇرۇپ چىقمەن ، مىتالىدىن ياسالغان جىسىمىلارغا ئۇخشاش ئىسىقىلىقىنى ئاسان ئۆتكۇزدىغان جىسىمىلار ئىسىقىلىقىنى ياخشى ئۆتكۇزۇدىغان جىسىمىلار دەپ ئاتىلىدىغانلىقىنى،سۇلياۋ پارچىسىغا ئۇخشاش ئىسىقلىقىنى ياخشى ئۇتكۇزمەيىدىغان جىسىمىلارغا ئۇخشاش ئىسىقلىقىنى ياخشى ئۇتكۇزمەيدىغان جىسىمىلارنى ئىسىقىلىقىنى ياخزشى ئۆتكۇزمايدىغان جىسىم دەپ ئاتىلىدىغانىلىقىنى ئۇقۇغۇچىلارغا بىلدۇرۇپ چىقىمەن . دەىرستىن كىيىنىكى تاپشۇرۇق :سىز ياننە قانىداق جىسىمىلارنىڭ ئىسقلقىنى ياخشى ئۇتكۇزدىغانىلىقىنى يەننە قايىسى جىسىملارنىڭ ئىسىقىلىقىنى ياخشى ئۇتكۇزمەيىدغانىلىقىنى بىلىسىز ؟ ناۋادا كارتۇن قەغەزدىن بىر ‹‹قازان ››ياساپ ئاندىن ئۇنى ئىسپىرىت لامپىسى ئارقلىق بىۋاستە قىزدۇرساق سىزچە قانداق ھادىسە كۇرۇلىدۇ ؟قىنى سىناپ بېقىڭ ؟ دۇسكا لاھيەسى : دەرىس تىمىسى يېزىلىدۇ . دەرىسىنىڭ مۇھىم قىيىن نوختىلىرىدىكى ئۇقۇغۇچىلار بىلۋالمىسا بۇلمايدىغان مەزمۇنلار يېزىلىدۇ . ئۇقۇغۇچىلارغا كىرەكىلىك بۇلغان ماتىريالارنىڭ نامى يېزىلىدۇ دەرىستىن خۇلاسە قىلىنىپ چىقىلىدۇ . دەرستىن كىيىنىكى تەسرت : دەرىس تەستىقلۇغۇچىنىڭ پىكىرى : 2009.11.13 دەرىس تىمىسى 4-‹‹كۆمگىلى ››بۇلىدىغان ماتريالار ئۇقۇتۇش نىشانى : بىلىم ۋە ئىقىتىدار يىتىلدۇرۇش :ئۇقۇغۇچىلارغا ئالىدى بىلەن كۇگىلى بۇلىدىغان جىسىملار بىلەن كومگىلى بۇلمايدىغان جىسىملارنى بىر بىرىدن پەرقلەندۇرۇش ئىقىتىدارى يىتىلدۇرۇپ چىقىلىدۇ . جەريان ۋە ئۇسۇل :ئۇقۇغۇچىلارغا ئەمىلى مەشخۇلاتلارنى كۇرسۇتۇپ تۇرۇپ قايىسى جىسىمىلارنى كۆمگىلى بۇلىدىغانىلىقىنى قايسى جىسملارنى كومگىلى بۇلمايدىغانىلىقى ئەمىل تەجىرىبە ئارقىق ئىسپاتلاپ چىىمىز ؛ ھىسيات پۇزۇتسىيە ۋە قىمەت قارشى :ئۇقۇغۇچىلاردا يېڭىلىق يارتىش ئىقىتىدارى يىتىلدۇرۇپ چىقىلىدۇ . دەرىسىنىڭ مۇھىم نۇختىسى :ئۇقۇغۇچىلار كومگىلى بۇلىدىغان جىسىملار بىلەن كومگىلى بۇلمايدىغان جىسملارنى بىر بىرىدىن پەرقلەندۇرۇپ چىقىش ئىقىتىدرى يۇقۇرى كۇتۇرۇلىدۇ . دەرىسىنىڭ قىيىن نۇختىسى :ئۇقۇغۇچىلار ئىشىلىگەن ئەمىلى تەجىرىبىدىن خۇلاسە چىقىرىش . ئۇقۇتۇش ۋاستىلىر ھار خىل ماتىرياللىق جىسىمىلار : ئۇقۇتۇش ئۇسۇلى ئەمىلى مەشخۇلات قىلىش ئۇسۇلى ئارقىلىق دەرىس ئۇتۇلىدۇ . دەرىسىنىڭ مەزمۇنى :يېڭى دەرىسكە باشلاپ كىرىش ئۇقۇغۇۋچىلاغا ئالىدى بىلەن ماتريالارنىڭ تۇراقلقى ئۇخشاش بۇلمايدىغانىلىقىنى سۇزلەش ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارنى يەر ئاستىدىن قىزۋىلىنىدىغان بايىلىقىلارنىڭ قانداق پەيىدا بۇلدىغانىلىقىنى سوزلەش ئارقىلىق ئۇقۇغۇۋىلارنىڭ يېڭى دەرىسكە بۇلغان قىزغىنىلىقى ئاشۇرۇلىدۇ . بىز كۇرگەن نۇرغۇن بايىلىقىلار مەدنىيەت يادكارلىقىلىرىغا ئۇخشاش بەزى نەرسىلەر نەچچە مىڭ يىل تۇپا ئستىدان كۇمۇلۇپ ياتسىمۇ سۇپىتىدە قىلىچە ئۆزگۇرۇش بۇلمىغان يەننە بەزى جىسىمىلار بۇلسا قىسىقا ۋاقىت ئىچىدە باشقا نەرسىلەرگە ئۆزگۇرۇپ كىتىدۇ .بىز ئالدى بىلەن ماتىريالارنىڭ بۇ خىل خۇسۇسيىتىنى بىلىش ئۇچۇن بىر قۇتىغا ئايىرى ئايىرىم ھالدا بىر تال مىخ،بىر پارچە مىس ،سۆلياۋ،پاختا رەخىت،رېزنىكە،ۋە سالفىترىكا قەغەز قاتارلىقىلارنى سېلىپ تۇپىغا كۇمۇپ قۇيىمىز ئۇقۇغۇچىلارغا يۇقۇرقى ئىشىلىگەن ئەمىلى تەجىرىبە مەشخۇلاتىدىن ئەلدىن پەرەزلىرىنى ئۇتۇرغا قۇيۇدۇ ھەم ئۇقۇغۇچىلار كۇمىگەن بۇ ماتريالارنىڭ كۇمۇلىگەن ئۇرۇنىلىرىنىڭ شارئىتىلىرى ئىنىق يېزىپ قۇيۇلىدۇ ئۇقۇغۇچلارنىڭ ئەمىلى ئىشىلىگەن بۇ تەجىرىبە نەتىنجىسى كىينىك دەرىسھ سائىتىگە قىلىپ قالىدىغان بۇلغاچىقا ئۇقۇغۇچىلار پەقەت ئۇزلىرىنىڭ پەرەزلىرىنى ئۇتۇرغا قۇتۇپ چىقىش ئارقىلىق نىملەرنىڭ تۇپا ئاستىدا كۇملۇپ قالسا سۇپىتى ئۇزگۇرۇپ كىتىدغانىلىقىنى يەننە قاداى جىسىمىڭ تيپراق ئاسترىدا سۇپۇتىنى ئۆزگۇرۇشنىڭ بىر قەدەر ئاستا بۇلىدىغانىلىقىنى ھىس قىلىشىدۇ . دەرىسىتىنى كىينىكى تاپشۇرۇق ئۇرۇنىلاشتۇرۇش ؛ ئۇقۇغۇچىلرغا بۇ دەرىستىكى مەزمۇنىلارنى تاپشۇرۇق بىرىشتە ئالدى بىلەن ئۇقۇغۇچىلارنىڭ قايسى جىسىملرنىڭ تۇپراق ئاستىغا كۇملۇپ قالغانىدا سۇپىتىنىڭ ئۇزگۇرۇشنىڭ تىز بۇلىدىغانىلىقىى قايىسى جىسىمىنڭ سۇپۇتىنىڭ ئۇزگۇرۇش سۇپىتىنڭ بىر قەدەر ئاستا بۇلىدىغانىلىقى تەھللى قىلىپ كىلىش ئۇرۇنىلاشتۇرۇپ چىقىلىدۇ . دەرىسىتىن كىينىكى تەسىرات : دۇسكا لاھيەسى :دەرىس تىمىسى ،ئۇقۇغۇچىلار مەشىۇلاتىنىڭ قەدەم باسقۇچلىرى، خۇلاسىسى تەستقىلىغۇچىنىڭ پىكىرى : 2009.11.13 دەرىس تىمىسى : 5-دەرىس :ماتىريال تالاش ئۇقۇتۇش نىشانى : بىلىم ۋە ئىقىتىدار نىشانى :ئۇقۇغۇچىلارغا ئۇخشاش بۇلىمىغان ماتىريالارنىۇ ئۇخشاش بۇلمىغان ئىشىلىىتىش ئۇرۇنلىرىنىڭ بۇلىدىغانىلىقىنى بىلىۋىلىش . ئۇقۇتۇش جەريانى ۋە ئۇسۇلى :ئۇقۇغۇچىلارغا ھەرخىل ئوخشاش بۇلمىغان تالالىق ماتىريالرنى كۇرسۇتۇش ئارقىلىق ئۇلارنىڭ ئۇخشاش بۇلمىغان ئالاھدىلكى تېپىپ چىقىلىپ دەرسىنىڭ قىيىن ۋە مۇھىم نۇختىسى تېپىپ چىقىلىدۇ . ھىسيات قىمەت پۇزۇتسىيە قىمەت قارىشى؛ ئۇقۇۇغۇچىلارد ماتريالارنىڭ ئالاھدىلىكىگە ئاساسەن ئىشىلىتىش ئىقىتدارىنى يۇقۇرى كۇتۇرۇش . دەرىسىنىڭ مۇھۇھىم نۇختىسى ::ئۇقۇغۇچىلارنىڭ ئۇخشاش بۇلىمىغان ماتريالارنىڭ تالاسىنى بىرى بىرىدىن پەرقىلەنىدۇرۇش ئارقىلىق ئۇلارنىۇئىشلىتىش ئۇسۇلىنى بىلىش دەرىسىنىڭ قىيىن نۇختىسى :ئۇقۇغۇچىلارغا كۇنىدىلىك تۇرمۇشىمىزىدىكى بۇيۇملارنىڭ قانىداق تالالىق جىسىمىلار ئىكەنىلگىنى ۋە ئۇلارنىڭ ئىشىلىتىش جەھەتتىكى ئارتۇقچۇلىقىنى بىرى بىرىدىن پەرقىلەنىدۇرۇپ چىقىش . ئۇقۇتۇش ۋاستىلىرى ھەرخل ماتىرىيالىق جىسىمىلار : ئۇقۇتۇش ئۇسۇلى :ئۇقۇغۇچىلارغا ھەر خىل ماتىريالارنى كۇرسەتىمە قىلىش .ئاقىلىق ئۇتۇلىدۇ . يېڭى دەرىس مەزمۇنى : ئۇقۇغۇچىلارنى يېڭى دەرىسكە باشلاپ كىرىشتىن ئىلگىرى ئۇقۇغۇچىلارنى تۇۋەنىدىكى سۇئالغا يىتەكلەش ئارقىلىق يڭى دەرىسكا باشلاپ كىرىلىدۇ . ساۋاقىداشلار ياخشىمى سىلەر ؟سىلەر ئۇخشاش بۇلىمىغان بۇيۇملارنىنىڭ ئىشىلىتىش ئۇرنىنى ئۇخشاش بۇلمايىدىغانىلىقىنى بىلەمسىلەر ؟ ئىشىلىتىش ئۇرنى ئۇخشاش بۇلمىغان بۇيۇملارنى ياساش ئۇچۇن ماتىريالى ئۇخشاش بۇلغان جىسىمىلارنى تالىساق بۇلامدۇ ؟نىمە ئۇچۇن ؟ ئۇقۇغۇچىلارنى يۇقۇرقى سۇئالغا يىتەكلەش ئارقىلىق يېڭى دەرىسكە باشلاپ كىرلىدۇ . بەزى بۇيۇملارنىڭ ئۇخشاش بۇلىمىغان قىسىمىلىرى ئۇخشاش بۇلىمىغان جىسىمىلاردىن ياسلغان ،تۇۋەنىدىكلى بىر قىسىم جىسىمىلارنىڭ ھەر قايىسى قىسىمىلىرىنىڭ قانىداق ماتريالاردىن ياسالغانىلىقىنى كۇرۇپ باقايلى :دەزمال ،كۆزئەينەك .ئۇيۇنچۇق ماشىنا .ساشۇ ......... ئۇقۇغۇچىلارغا يۇقۇرقى جىسىمىلارنىڭ ھەر قايىسى قىسىمىلىرىنى ئايىرىم ئايىرىم كۇزەتكۇزۇش ئارقىلىق ئوخشاش بۇلمىغان ئۇخشاش بۇلىمىغان تاللالىق جىسىمىلارنىڭ ئىشىلىتىش ئۇرنىنىڭ ئۇخشاش بۇلىمىيىدىغانىلقىى ئۇقۇغۇچىلارغا چۇشەندۇرۇپ چىقىمەن . ئانىدنى ئۇقۇغۇچىلارغا بىر خىل ماتريالاردىن پايىدىلىنىپ ھەر خىل جىسىمىلارنى ياساشقا بۇلىدىغانىلىقىنى سوزلەپ چىقىمەن . ئۇقۇغۇچىلارغا بۇنىڭىغا مىسال قىلىپ سۇلياۋدىن ياسالغان جىسىمىلارنى مىسال قىلىپ چۇشەندۇرۇپ چىقىمەن . شۇ ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارغا ھەر قانىداق ماتريالىق جىسىمىلارنىڭ ئۇزنىڭ ئلاھدلىكە ئاساسان ئۇخشاش بۇلمىغان ماتريالاردىن ياسىلىدىغانىلىقىنى ئۇقۇغۇچىلار بۇيۇم ياساشتا چۇقۇم ماتريالارنىڭ ئالاھدىلىكىگە ئاساسەن ياساش لازىملىقىنى يەننە ماتريال ياساشتا چۇقۇم ماتريالارنىڭ قاتتىق يۇمشاقىلىق دەرجىسى ،تۇك ئۇتكۇزدىغان ياكى تۇك ئۇتكۇزدىغان ئۇتكۇزمەيدىغانىلىقىغا جىسىمىنىڭ سۇ ئۇركۇزدىغان ياكى ئۇتكۇزمايدىغانىلىقىغا قاراش ........لازىملىىنى ئۇقۇغۇچىلارغا بىلدۇرۇپ ئۇقۇغۇچىلارنىڭ يېڭىلىق يارتىش ئىقىتىدارىغا ياخشى بولغان مۇھىت يارتىپ بىرىلىدۇ .ئۇنىڭىىدىن باشقا بىر قىسىم كىركىسىز بۇلىغان جىسىمىلارنى ئىش قۇشۇش ئارقىلىق يەننە تەكىرار ئىشلەتكىلى بۇلىدىغانىلىقىنى ئۇۇغۇچىلرغا بىلدۇرۇپ چىقىمەن . ئۇقۇغۇچىلارغا بىرلىدىغان تاپشۇرۇق :ئۇگۇنۇش داۋامىدا بىز داھىم كۇپىيە دەرپتەر ئىشىلىتىمىز .سز ئۆزىڭىز ياخشى كۇرگەن ماتريالاردىن پايدىلىنىپ تەكىرار ئىشلەتكىلى بۇلىدىغان بىر ككوپىيە دەپتەر ياساپ چىقىڭ :يەننە تۇۋەنىدىكى متريالاردىن پايدىلىنىپ سۇلياۋ تاختا .تۇمۇر تاختا ،بىرىكىمە تالا.پال پۇل قەغەز . دەرىستىن كىيىنىكى تەسىرات : دوسكا لاھيەسى : دەرىس تىمىسى :5-دەرىس ماتريال تاللاش . ئۇقۇتۇشنىڭ مۇھىم قىيىن نۇختىلىرى يېزلىدۇ ئۇقۇغۇچىلارنىڭ مۇلاھزە قىلىغان سۇئالنىڭ جاۋاپىلىرى يېزىپ چىقىلىدۇ دەرىستىن قىسقىچە خۇلاسە قىلىپ چىقىلىدۇ . دەرس تەستقىلغۇچنىڭ ئىمزاسى : دەرىس تىمىسى : 6-دەرىس تۇخۇم ساقىلاش ئۇقۇتۇش نىشانى : بىلىم ۋە ئىقىتدار نىشانى :ئۇقۇغۇچىلارغا ماتريالارنىڭ ئالاھدىلىكىگە ئاساسەن تۇخۇم ساقىلايىدىغان تۇخۇم اسقلغۇچ ياساش ئىقىتدارى يۇقۇرى كۇتۇرۇلىدۇ . ئۇقۇتۇش جەريانى ۋە ئۇسۇلى :ئۇقۇغۇچىلارنى مۇلاھىزە قىلىدۇرۇش ئارقىلىق بىر قىسىم ئاسان چېقىلىدىغان جىسىمىلارنى ساقىلاش ئۇسۇلى سوزلەپ چىقىلىدۇ . ھىسيات پۇزۇتىسىيە ۋە قىمەت قارشى :ئۇقۇغۇچىلاردا يېڭىلىق يارتىش ئىقىتىدارى يۇقۇرى كۇتۇرۇلىدۇ . دەرىسىنىڭ مۇھىم نۇختىسى :ئۇقۇغۇچىلارغا جخسىمىلارنىڭ ئالاھىدىلىكىگە ئاساسەن تۇرمۇشقا قۇلايىلىق بۇلىغان بىر قىسىم ئاددى بۇلىغان ئىشىلىتىش قىمىتىگە ئىگە بۇلغان جىسىمىلارنى ياستىش . ئۇقۇغۇچىلارغا جىسىمىلانىڭ ئالاھدىلىگىنى چىقىش قىلىپ ئۇلارنى ئىقىتىداردىن پايدىلىنىش ئىقىتىدارىنى بىلىپ ئاددى بۇلىغان جىسىمىلارنى ياساپ چىقىش . ئۇقۇتۇش ۋاستىلىرى :ئۇقۇغۇچىلار تەيارلاپ كەلگەن ھەر خىل جىسىمىلار . ئۇقۇتۇش ئۇسۇلى ۋە ئۇگۇتۇش ئۇسۇلى :مۇلاھزە قىلىش ئۇسۇلى ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارغا دەرىس سوزلىنىدۇ . يېڭى دەرىس مەزمۇنى : ئۇقۇغۇچىلارغا ئالىدى بىلەن تۇخۇمنى قانداق قىلىغانىدا چېقىۋەتمەي ئەڭ ياخشى ياساپ چىقىلى بۇلىدىغانىلىقىنى سۇراپ چىقىش ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارنى دەرسكە باشلاپ كىرىمەن . بىزىنىڭ ئىشىلەپ چىقىرىش تۇرمۇشىمىز جەريانىدا بىر قىسىم نەرسىلەر ئاسەن چېىلىپ بۇزۇلۇپ كىتىپ تۇتۇرمۇشىمىزغا ناھايىتى چۇڭ قۇلايسزلىقىلارنى ئېلىپ كىلىدۇ .مەسلەن :ئەينەك .تۇخۇم .......بىز قانداق قىلىغانىدا قانداق ئۇسۇلارنى قۇلانىغاندا يۇقۇرقى تۇرمۇشىمىزىغا كەلگەن قۇلايسىزلىقىلاردىن ساقىلانىغىلى بۇلىدۇ ؟ ئۇقۇغۇچىلارغا يۇقۇرقى مۇلاھىزە قىلىش سۇئالىنى قۇيۇش ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارنىڭ تەپەكۇر قىلىش ئىقىتىدەرىنى يۇقۇرى كۇتۇرۇش بىلەن بىرگە ئقۇغۇچىلارنىڭ ئجاتچانىلى رۇلىنى جارىنى قىلىدۇرۇپ چىقىلى بۇلىدۇ . ئانىدىن ئۇقۇغۇچىلارنى تۇۋەنىدىكى ماترياللارنى ئىشىلىتىش ئارقىلىق يەرگە چۇشۇپ كەتسىمۇ چېقىلىپ كەتمەيدىغان تۇخۇم ساقلىغۇچ ياساشقا رىغبەتلەندۇرۇپ چىقىلىدۇ .ئاليۇمىن تاختا .ئەينەك پارچىسى ،ياغاچ تاياقىچە ،سىم ،سۇلياۋ،تاش،گېزەت قەغىزى .يىپ ..... ئۇقۇغۇچىلارننى يۇقۇرقى بىر تۇخۇم ساقلىغۇچ ياسشقا ئۇرۇنىلشتۇرغنىدن كىيىن ئۇقۇغۇچىلار ياساپ چىقان تۇخۇم ساقلىغۇچنىڭ بىرىسىنى تاللاپ ئېلىپ سىناق قىلىپ چىقىمەن .ئانىدىن ئۇقۇغۇچىلارغا تەجىربىنىڭ مۇۋاپقيەتىلىك بۇلىشىدىك سەۋەپنىڭ نىمە ئىكەنلىگىنى ئۇقۇغۇچىلاردىن سۇراپ چقىپ ئۇقۇغۇچىلارنى بۇنى ياساپ چىقىش جەرياننى يېزىپ چىقىشقا ئۇرۇنىلاشتۇرمەن . تاپشۇرۇق ئۇرۇنلاشتۇرۇش :تۇرمۇشتا بىز داھىم تۇخۇم سېتىۋالىمىز،يەرگە چۇشۇپ كەتسىمىۇ ئىچىدىكى تۇخۇم چېقىلىپ كەتمەيىدىغان كۇتۇرۇشكە ئەپىلىك يىنىڭ تەنەرقى تۇۋەن تۇخۇم ساقلىغۇچتىن بىرىنى لاھيىلەپ چىقىڭ ؟ دەرىستىن كىيىنىكى تەسرات : دوسكا لاھيەسى دەرىس تىمىسى .دەرىسىنىڭ مۇھىم قىيىن نۇختىسى .ئۇقۇغۇچىلار مۇلاھزىسىنىڭ جاۋابى دەرىستىن كىيىنىكى خۇلاسە دەرىس تەستىقلغۇچنىڭ پىكىرى : دەرىس تىمىسى : ساغلام تۇرۇمۇش 1)ھەزىم قىلىش ئەزالىرىمىزنى ئاسرايىلى. ئۇقۇتۇش نىشانى : بىلىم ۋە ئىقىتىدار نىشانى :ئۇقۇغۇچىلارغا كىتاپتا بىرىلىگەن كۇرسەتمىلىك رەسىمىگە ئاساسەن ھەزىم قىلىش ئەزالىرى بىلەن تۇنۇشۇپ چىقىش ۋە ھەزىم قىلىش ئەزالىرىنى ئاسىراش تۇغىرىسدا تەربىيە ئېلىپ بىرىلىدۇ . ئۇقۇتۇش جەريانى ۋە ئۇسۇلى :ئۇقۇغۇچىلارغا كىتاپتا بىرىلىگەن كۇرسەتمىلىك رەسىمىگە ئاساسەن كۇرسەتمىلىك قىلىش ۋە لىكسىيە سوزلەش ئۇسۇلى ئارقىلىق دەرىس ئۇتۇلىدۇ . ھىسيات پۇزۇتىسىيە ۋە قىمەت قارىشى :ئۇقۇغۇچىلارغا يىمەك ئىچىمەك تازلىقىغا ئەھمىيەت بىرش تۇغىرىسىدا تەربىيە ئېلىپ بىرىلىدۇ .ۋە ئۇقۇغۇچىلارغا ھەزىم قلىش ئەزاسىنى ئاسىراش توغىرىسىدا تەربىيە ئېلىپ بىرىلىدۇ . دەرىسىنىڭ مۇھىم نۇختىسى :ئۇقۇغۇچىلارغا بەدىنىدىكى ھەزىم قىلىش ئەزاسى بىلەن تۇنۇشۇپ چىقىش بۇدەرىسىنىڭ مۇھىم نۇختىسى بۇلۇپ ھىساپلىنىدۇ . دەرىسىنىڭ قىيىن نۇختىسى :دەرسىلىك كىتاپپتا بىرىلىگەن كۇرسەتمىلىك رەسىىگە ۋە مەن ئەكىرىگەن مۇدىلىنىڭ تۇزۇلۇشىگە ئاساسەن ئۇقۇغۇچىلارغا ھەر قايىسى ھەزىم قىلىش ئەزاسىنىڭ قايىسى قىسىمىلارغا جايىلاشقانىلىقىنى بىلدۇرۇش دەرىسىمىزنىڭ قىيىن نۇختىسى بۇلۇپ ھىساپلىنىدۇ . ئۇقۇتۇش ۋاستىلىرى :ئادەم بەدىنىڭ يېريم مۇدىلى ،دەرىسىلىك كىتاپ ۋە كۇرسەتمىلىك رەسىمىلەر . يېڭى دەرىس مەزمۇنى : دەرىس باشلاشتىن ئىلىگىرى ئۇقۇغۇچىلارنى تۇۋەنىدىكى بىر قانچە سۇئال سۇراپ چىقىش ئارقىلىق يېڭى دەرىسكە يىتەكلەپ كىرىمەن : سىز بەدىنىڭىزدە قانىداق ھەزىم قىلىش ئەزايىڭىزىنىڭ بارلىقىنى بىلىسىز : ئۇقۇغۇچىلارنى يۇقۇرقى سۇئالغا يىتەكلەش ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارنىڭ ھەزىم قىلىش ئەزاسى توغۇرلۇق دەسلەپتىكى بىلىمىگە ئىگە قىلىنىدۇ . بەدنىمىز تىز ئۇسۇپ يىتىلىشكە قدەم قۇيىدى مۇئاپىق ۋە تەڭپۇڭلۇق يىمەك ئىچىمەك ئادىتى بەدەننىڭ يىتىلىش ئھتياجىنى قامداشتا ناھايىتى مھىم رۇل ئۇينايىدۇ. ياش ئۇسمۇرۇلۇك مەزگىلىدە يىتىلىگەن ئۇزۇقلۇنۇش ئادىتى بىزىگە ئۇمۇر بۇيى ھەمىرا بۇلىدۇ . قۇرامىغا يەتكەندە تىمىز ساغىلام بۇلسۇن دەيىدىكەنىمىز ياش ئۇسمۇرۇلۇك مەزگىلىدىكى ئۇزۇقىلىنىشقا ئالاھدە ئەھمىيەت بىرىشىمىز لازىم . ئۇقۇغۇچىلارغا يۇقۇرقى بىلىمنى بىلدۇرۇپ چىقانىدن كىيىن ھەر قايىسى ئۇقۇغۇچىلاردىن بەدنىدىكى ھەر قايىسى اھەزىم قىلىش ئازاسىنى پەرقىلەندۇرۇپ چىقىشقا ئۇرۇنىلاشتۇرۇپ چىقىمەن . بىر پارچە نانى ئاغىزىمىزغا سېلىپ يۇمشاق چاينىغاندىن كىيىن ئاستا يۇتىمىز .قېنى ئېيىتىپ بىقىڭ ؟ھەزىم قىلىش ئەزاسى نىمىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ؟ بەدىنىڭىزدە ھەزىم قىلىش ئازايىڭىزنىڭ ئۇرنىنى دەپ بىرەلەمسىز ؟ ئۇقۇغۇچىلارنى يۇقۇرقى سۇئالغا يىتىكەلەپ كىرىش ئارقىلىق بەدىنىدىكى ھەر قايىسى ھەزىم قىلىش ئەزاسىنىڭ ئۇرنىنى بىلدۇرۇپ چىقىلىدۇ ئۇقۇتقۇچىنىڭ خۇلاسىسى :بىزىنىڭ بەدىنىمىزدىكى ھەزىم قىلىش ئەزالىرىمىزدىن :ئېغىز بوشلىقى ،قىزىلئۆڭگەچ ئاشقازان ،ئىنىچىكە ئۇچەي ،چوڭ ئۇچەي ،قاتارلىق ھەزىم قىلىش ئەزالىرىمىز بۇلىدۇ . ئۇقۇغۇچىلار يۇقۇرقى بىلىمىگە ئىگە بۇلغانىدىن كىيىن ئۇقۇغۇچىلارغا يۇقۇرقى ھەزىم قىلىش ئازالىرىنىڭ جايلىششى ئۇرنى پەرقلەندۇرۇو چىقىشقا ئۇرۇنىلاشتۇرۇپ چىقىمەن .ئۇقۇغۇچىلار ھەزىم قىلىش ئەزاسنىڭ ئۇرنىنى ئېنىقلاپ چىقانىدىن كىيىن ئۇقۇغۇچىلارغا ھەزىم قىلىش ئازاسىنى ئاسراز تۇغىرىسىدا بىلىمگە ئىگە قىلىمەن ھەن ئۇقۇغۇچىلارغا مۇدىلىنىڭ تۇزۇلۇشىگە ئاساسەن ھەزىم قىلىش ئەزالىرىنىڭ رەسىمىنى سىزىپ چىقىشقا ئۇرۇنىلاشتۇرۇپ چىقىمەن . تاپشۇرۇق ئۇرۇنلاشتۇرۇش :ئۇقۇغۇچىلار ئۇتۇلىگەن دەرىس مەزمۇنىغا ئاساسەن ھەزىم قىلىش ئەزالىرىنى قانىداق قىلىغاندا ياخشى ئاسىرغىلى بۇلىدىغانىلقى سۇزلەپ كىلىش ئۇرۇنىلاشتۇرۇلىدۇ . دەىسىتن كىيىنىكى تەسىرات : دەرىس تەستىقلغۇچىنڭ پىكىرى : دەرىس تىمىسى : 2)يىمەك ئىچىمەك ۋە ساغىلامىلىق ئۇقۇتۇش نىشانى : بىلىم ۋە ئىقىتىدار نىشانى ؛ئۇقۇغۇچىلارغا ئىلىمى بۇلغان ئۇزۇقلۇنۇشنىڭ ئىنىسانلار ساغلاملىقى ئۇچۇن ناھايىتى زۇرۇل ئىكەنلىگىنى ھىس قىلىدۇرۇش. ئۇقۇتۇش جەريانى ۋە ئۇسۇلى :ئۇقۇغۇچىلارغا ئەمىلى تۇرمۇشتىن مىسالارنى ئېلىش ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارغا ئىلىمى بۇلىغان ئۇزۇقلۇنۇش توغىرىسىدا ئۇقۇغۇچىلارغا لىكىسىيە سوزلەش ئارقىلىق دەرىسىنىڭ ،ۇھىم قىيىن نۇختىلىرىنى گەۋدىلەندۇرۇپ چىقىمەن . ھقسيات پۇزۇتىسىيە ۋە قىمەت قارىشى :ئۇقۇغۇچىلارغا ئۇخشاش بۇلىمىغان يىمەكلىكىلەرنىڭ تەركىۋىكى ئۇزۇقلۇق مىقىتارنىڭ ئۇخشاش بۇلمايىدىغانىلىقى بىلدۇرۇپ چىقىش ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارغا تاماق تالاشنىڭ ناچار ئىللەت ئىكەنىلىگىنى بىلدۇرۇپ تاماق تالماسىلق توغىرىسدا ئىديۋى تەربىيە بىرىمەن . دەرىسىنىڭ مۇھىم نۇختسى :يىمەكلىكىلەردىكى ئۇزۇقلۇق مادىلارنىڭ ساغلاملىقىنى ئىلىگىرى سۇردىغانىلىقىنى ئەستە ساقىلاش . دەرىسىنىڭ قىيىن نۇختىسى :بىزىنىڭ كۇنىدىلىك پائالىيەتلىرىمىز بۇلسا ئۇزۇقلۇققا مۇھتاج ئىكەنىلىگىنى ئۇقۇغۇچىلارغا بىلدۇرۇپ چىقىش . ئۇقۇتۇش ۋاستىلىرى :دەرىسلىك كىتاپىتىكى كۇرسەتمىلىك رەسىمىلەر ؛ يېڭى دەرىس مەزمۇنى : ئۇقۇغۇچىلارنى دەرىسكە باشىلاپ كىرىشتىن ئىلىگىرى ئۇقۇغۇچىلارنى ئەمىلى تۇرمۇشتىن سۇئال دۇراش ئارقىلىق دەرىسكە باشلاپ كىرىمەن . بىز بىر كۇنلۇك پائالىيەت جەرياندا ھەر خىل ھەركەتلەر قىلىمىز بىزنىڭ كۇندىلۇك نۇرمال ھەركىتىمىزنىڭ ئىلىپ بىرىش جەريدنىدا بىزدىن نىمە سەرىپ بۇلىدۇ ؟ ئۇقۇغۇچىلارنى يۇقۇرقى سۇئال سۇراش ئارقىلىق ئۇقۇغۇچىلارنى يېڭى دەرىسكە باشلاپ كىرىمەن . ساغلاملىقىمىز بۇلسا ئىلىمى بيلغان يىمەك ئىچىمەكىتىن ئايرىلالمايىدۇ .يىمەكلىكىلەردىكى ئۇزۇقلىق مادىلار بەدىنىمىزنىڭ ئۇسۇپ يىتىلىشىنى ئىلىگىرى سۇرىدۇ .بەدەنىڭ ھەر قايىسى قىسىمىلىرىنى تۇزۇدۇ .بەدىنىمىز ئېھتىياجىلىق بۇلغان ئۇزۇقلۇقلار بىلەن تەمىن ئىتىدۇ . بۇلارنىڭ ئىچىدە قەنىت بىلەن ياغ ۋە ئاقىسىل ئادەم بەددىنى ئىنرگىيە بىلەن تەمىن ئىتىدۇ مەسىلەن 1گىرام ئاقىسىل ئۇتۇرا ھىساپ بىلەن 17.5كىلۇ جۇل 1گىرام ياغنىڭ 38.91كىلۇ جۇل 1گىرام قەنىت 17.15كىلۇ جۇل بۇلىدۇ بەدىنىمىز ئېھتىياجىلىق بۇلغان ئىنىرگىيە تۇۋەنىدىكى ئۇچ جەھەتىن ئىپادىلىندۇ 1)نەپەسلىنىش بەدەن تېمپىراتۇرىسىنى ساقىلاش قاتارلىق ھاياتلىق پائاليەتلەر ئۇچۇن سەرىپ قىلىنىدىغان ئىسىقىلىق ئىنىرگىيە (تەخمىنەن 50%نى ئىگەلەيىدۇ)2)ئۇگۇنۇش خىزمەت ھەرخىل ھەركەتلەر ئۇچۇن زورۆل بۇلغان ئىنىرگىيە تەخمىنەن 40%نى ئىگەلەيدۇ 3)ھەزىم قىلىش سۇمۇرۇش ۋە چىقىرىش ئۇچۇن زۇرۇل بۇلىغان ئىنىرگىيە (تەخمىنەن 10%نى ئىگەلەيدۇ ) بىر كۇن ئىچىدىكى بىز قانچىلىك ئىنىرىگىيىگە مۇھتاج؟ ياش جىنس،بۇي ئىگزلىگى ،بەدەن ئېغىرلىقى ،ۋە پائاليەت مىقتارنىڭ ئۇخشاش بۇلماسىلىقىغا ئاساسەن بەدىنىمز ئېھتىياجىلىق بۇلغان ئىنىرىگىيە مىقىتارىمۇ ئۇخشاش بۇلمايدۇ.6~8ياش ئۇقۇغۇچىلارنىڭ ھەر كىلۇگىرام بەدەن ئېغىرىلىقى ھەر كۇنى تەخمىنەن 336كىلۇ جۇل ئىنىرگىيگە 9~12ياشقىچە بۇلغان ئۇقۇغۇچىلارنىڭ 273كىلۇ جۇل ئىنىرگىيىگە مۇھتاج بىز ھەر كۇنى قۇبۇل قىلىدىغان ئىنىرگىيە مىقدارى بىلەن سەرىپ بۇلغان ئىنىرىگيە مىقدارغا تەڭ بۇلىشى كىرەك . قۇبۇل قىلىغان ئىنىرگىيە بەك كۇپ ياكى يىتەرسىز بۇلسا ئوخشاشلا تەن ساغلاملقىغا تەسىر يىتىدۇ . ئۇقۇغۇچىلارغا بىرىلىدىغان تاپشۇرۇق :ئائىلىڭىزدە سىزدە تاماق تالاش ئادىتىڭىز بارمۇ يۇق ؟ تاماق تالاشنىڭ قانداق زىيانلىق تەرپىنىڭ بارلىقىنى بىلىسىز ؟ دوسكا لاھيىسى : دەرىس تىمىسى يېزىلىدۇ دەرىسىنىڭ مۇھم قىيىن نۇختىلىرى يېزىلىدۇ. ئۇقۇغۇچىلار مۇلاھزە قىلىغان سۇئالنىڭ جاۋاپلىرى قىسقارتىپ يىزىلىدۇ ئۇقۇتقۇچىنىڭ خۇلاسىسى ئۇتۇرغا قۇيۇلىدۇ . دەرىستىن كىيىنىكى تەسىرات : دەرىس تەستىقلغۇچىنىڭ پىكىرى : تەھىرلىگۇچى:بەشتاش
|
