ئارقا سۇپىغا كىرىش || يازما يوللاش|| يازما باشقۇرۇش || ئىنكاس باشقۇرۇش|| سەھىپە باشقۇرۇش || ھۆججەت باشقۇرۇش || ئۇلانما باشقۇرۇش || بلوگ تەڭشەش|| ئۇسلۇپ ئالماشتۇرۇش|| زىيارەت ستاتىستىكىسى

  • 2009-06-16

    ئۇيغۇر ئاتالمىسىنىڭ كىلىش چىقىشى - [ئۇيغۇرتارىخى]

    版权声明:转载时请以超链接形式标明文章原始出处和作者信息及本声明
    logs/41106348.html


    " ئۇيغۇر " ئاتالمىسىنىڭ كېلىپ چېقىشى ۋە مەنىسى توغرىسىدا تارىخى كىتاپلاردا مۇنداق خاتىرىلەر قالدۇرۇلغان :
    1. "ئۇيغۇر" سۆزى " ئۇيۇشماق" ، "ياردەملەشمەك" دېگەن مەنىنى ئىپادىلەيدۇ . بۇ قاراش تۆۋەندىكى رىۋايەتكە ئاساسلانغان :
    ئۇ ( ئوغۇزخان ) يىگانە تەڭرىگە ئېتىقات قىلاتتى ، ئەمما ئۇنىڭ ئاتا - ئانىلىرى ، تاغىلىرى ، ئاكا - ئۇكىلىرى خۇداغا ئېتىقات قىلىشنى قوبۇل قىلمىدى ، نەتىجىدە ئوغۇزخان بىلەن ئۇنىڭ قېرىنداشلىرى ، ئاكا - ئۇكىلىرى ئوتتۇرسىدا قاتتىق جەڭ بولدى . ئادەملەردىن بەزىلىرى ئۇنىڭغا ياردەم قىلدى ، بەزىلىرى ئۇنىڭغا قارشى جەڭ قىلدى . ئاخىرىدا دۈشمەنلەر قەبىلىلىرى بىلەن كېلىپ تەسلىم بولدى . غەلىبىدىن كېيىن ئوغۇزخان داغدۇغۇلۇق مەرىكە ئۇيۇشتۇرۇپ ، ئۆزىگە ياردەم قىلغان ۋە قوشۇلغان قېرىنداشلىرىنى ، سەركەردە ، لەشكەرلىرىنى كۈتۈۋالدى ، ئۆزى بىلەن بىرلىشىپ ئۇيۇشقانلارغا "ئۇيغۇر" نامىنى بەردى . تۈركى تىلدا "ئۇيغۇر" سۆزىنىڭ مەنىسى "ئۇيۇشماق" ، "ياردەملەشمەك" دېگەن مەنىلەرنى ئىپادىلەيدۇ . بۇ ئاتالما مۇشۇ مەنىدە بارلىق قەبىلىلەر ، قەبىلە تارماىلىرى ۋە ئۇلارنىڭ ئەۋلاتلىرىغىمۇ تەدبىق قىلىندى . ( <جامىئۇت تەۋارىخ>، 1-باپ، رادلوۋ يازغان "قۇتادغۇ بىلىك" نىڭ كىرىش سۆزى ) .


    2. ئۇيۈۇر ئاتالمىسى "ئۇيۇشقاق" ، "يېپىشقاق" دېگەن مەنىنى ئىپادىلەيدۇ، بۇ توغرىدا مۇنداق رىۋايەت بار :

     

     

     

    ئوغۇزخان ئۇلارغا "ئۇيغۇر" دەپ ئات قويدى . مەلۇمكى بۇ تۈركى ئاتالما بولۇپ ، "يېپىشقاق" دېگەن مەنىدىكى سۆز ئىكەنلىكىنى ھەممە بىلىدۇ . سۈت ئۇيۇشىدۇ ، سۈت، سۈت ھالەتتە تۇرسا ئۇيۇشمايدۇ ، ئۇ قېتىق ھالىتىگە كەلگەندىن كېيىنلا بىر - بىرى بىلەن ئۇيۇشىدۇ . يەنە ئىمامغا ئۇيۇدى دېگەن گەپلەرمۇ بار ، چۈنكى ئىمام ئولتۇرسا ، باشقىلارمۇ ئولتۇرىدۇ ، ئىمام ئورنىدىن تۇرسا ، باشقىلارمۇ ئورنىدىن تۇرىدۇ . بۇ ھال ئۇلارنىڭ ئىمامغا ئۇيۇشقىنى ياكى يېپىشقىنى ئەمەسمۇ ؟ ئۇلار ئىككى قولى بىلەن ئوغۇزخاننىڭ ئېتىكىگە مەھكەم يېپىشقان . ئوغۇزخان ئۇلارنى "ئۇيغۇر" دەپ ئاتىغان . بۇ "يېپىشقاق" دېگەن بولىدۇ . (ئەبۇلغازى باھادىرخان؛ "تەۋارىخى شەجەرەئى تۈرك" 1-باپ، 11- بەت ) .
    دېمەك ، يۇقۇرقىلاردىن بىلىۋېلىش مۈمكىنكى ، "ئۇيغۇر" ئاتالمىسى "ئۇيۇشۇش" ، "ياردەملىشىش" ، "يېپىشىش" دېگەن مەنىلەرگە ئىگە .


    مەنبە: "ئۇيغۇر كىلاسسىك ئەدەبىياتى تىزىسلىرى" دېگەن كىتابتىن ئېلىندى .


    收藏到:Del.icio.us




ئۇيغۇرچە بىلەن لاتىنچە يېزىقنى ئالماشتۇرماقچى بولسىڭىز Ctrl+k نى بېسىڭ. يېزىق يۆنۈلۈشىنى ئۆزگەرتمەكچى بولسىڭىز Ctrl+t نى بېسىڭ.