. K- X$ v$ N1 v: s/ P1 D5 O& Q/ ohttp://uyghur.xjzjxh.com/default.aspx; n3 s2 p# H. ?( X, B' ?* M$ l3 ^
ئەسكەرتىش: بۇ شېئىرلارنىڭ باشتىكىلىرى 2010-يىلى كونا باش بەتكە يوللانغان بولۇپ، كونا باش بەتتىن كۆچۈرۈپ كېلىندى9 f( Q/ a S* I- _* V6 X( R* c
# O- _9 O8 o) y5 C5 V5 wقەھرىمان روزى ئەرچىن شېئىرلىرىدىن
7 w% u" D3 q" G [$ z! X) ]
2 `/ S) A. e2 O5 D
3 r* h9 D: s9 o! G( q9 lسېرىق قار( A& T2 g5 V9 f1 d* A
" Q, k9 |: I% f8 [$ L
يىلتىز تارتىپ باھارىستان
$ s) A' [( i2 ~شېرىن لەززەت بۆشۈكىگە زاكىلانماقتا.5 a0 U& ~- }5 t7 o
7 Z+ ]3 J1 { x0 C$ q- M; U8 [- I7 U
ۋۇجۇدىڭدىن ئېرىمەكتە
$ `, k8 P4 R5 ^! J9 bقالدۇق سېرىق قار.
0 W* T8 x- O6 q8 j2 eئۆزگەرمەكتە كېلونلاشقان
1 c9 D4 h: C4 X% \- Vھۈجەيرە تال- تال.
1 P/ ?) F" L* F. r; G5 T0 S4 uئۆزگەرمەكتە ئېچىرقىغان
2 _4 k) X$ z& F' ^چەكسىز ئىستىمال., i& o: E! G6 b8 j2 m Y4 C1 N+ D
1 O3 @. |) u$ jقارارگاھىڭ كۈلمەكتە
- o6 {+ Z. Y% }2 fيىتىم نۇرلار ئۆچمەكتە) b& ]# ]) P- H: X# t
يېقىنلىدى شەھۋەت ئۆلۈمى: E3 b! r8 Y+ p3 [+ C/ Q& Q
يۇيۇلماقتا روھتىن زىمىستان.+ n/ @/ i; C5 s6 U p1 U3 ]
. T S! [4 l. l/ r) |) a& ~0 G5 Sيامراپ چىقتى كوچىلارغا
- D6 T- C* v5 r! j. k0 |4 tگۈللەر ئۆركىشى.
" m* g& l7 | G# T$ T5 a* m1 _پىكىر سۈزۈكلىكىدە ئۆرلەۋاتقان
6 \, f4 }9 M U% {1 \0 F9 C8 ]قۇياش يالتىرار.
; x2 W' L+ r$ u7 u
! o2 c$ s1 \2 G0 N. a2 L. eئۇزىتىش
# h# _2 e! g$ \0 {+ T' _3 o( ?0 v+ C( l7 }9 j, ^
جالاقلايدۇ تۈندە ئاق تېلەك،( Q2 v2 A, z5 g
سۇس ئاي نۇرى ئىچىدە8 Z# c7 }. w2 q4 S
پۇلاڭلايدۇ ئاق بېلەك.
0 o& [4 a" ?0 i$ m, B& J
! N$ h2 p) a2 Mگۈدۈك چالدى پاراۋوز،
& u" D2 z; V# [4 Z( u( s( J9 mتېپچەكلىگەن يۈرەكنى
& W" B2 D( u' M# O: \ئېلىپ كەتتى يالماۋۇز.! }6 B7 z; C1 |% c
! J0 g2 }7 W* M: I) v: l
رېلىس ياتار سوغۇق ھومىيىپ،
1 ^& x+ v- Y+ K5 k) @ A: D/ qچۈش ئارىلى قالدى يىگانە s9 ^7 h( v+ l9 ]$ i2 Q* K
ھەر گىياھلار ئۇلۇغ ئۇھسىنىپ.
: @0 v2 B5 @( U- _( M: v$ S; z" ~3 V* C" X
ئايلار چۆچەك تىڭشىماس،( D( v: r1 v( g- C, Z
رېئاللىق، چۈش قوينىدا2 R2 _! P6 t* O% X! ~/ p' _
مەسۇم يۈرەك تىنجىماس.
) d Z1 p6 s, \' M N: W* H e7 T% F7 ~0 N$ E" Q$ l
ۋۇجۇد يىلتىزى
3 Y8 M3 i7 X/ @5 s" p |) z, j2 E- S) |; c# q& R
(1)
% [# p+ b+ ^! {- vيوپۇرمىقى تۆكۈلەر ۋىسال گۈلى سارغىيىپ،+ W7 G1 X; R5 W% R
سۇ ئىچمىسە قانغۇچە مۇھەببەتنىڭ يىلتىزى.
7 Y- v2 b0 [" j( @+ e8 Yسورالمىسا يۈرىكىڭ ئەڭ قەدىمى ئۈنىڭدە،
8 D. r2 x( s) }1 I3 ^' h$ _- jكۆيۈپ كۆككە سورىلار مەجرۇھ تەننىڭ جىلۋىسى.
9 ]% \% N) A7 v: ~; V9 M* K (2)0 P2 |$ k, L1 `* n
تەن ئالىمەن سۆزۈمدە؛ بىراق يۈرەك يۇلقۇنار،8 y' @ q' ^, s$ t
ئاسمىنىمدا بۇلۇتلار ئەگىپ يۈرسە ماناندەك.
% o! i* r6 a6 M7 C: y0 Oئېقىپ چۈشكەن ئازاپنىڭ قۇتىسى بار چىرايلىق،( Q, f; |7 O* _9 W
قۇرۇپ قالغان بۇلاققا ئىزاھاتلار نە كېرەك., B: Y5 V: }& ^2 ]
$ |* u. v# P$ f4 Y4 O4 i( E, oخوش ئېيتمىقىم تەس كېلەر ئۇچۇپ كەتكەن قۇشۇمغا،4 s. A: u5 E1 S/ Z$ ]* O' t6 S; g( T
قول ئېلىشىپ كۆرۈشمەك غايىسىدۇر ھاياتنىڭ.* S2 g! k# r, S h. a
تەڭرىتاغدەك تىك تۇرۇپ بارسام ئىلاھ ئالدىغا،2 G* I3 Y! @ I7 R2 |7 }2 |. G
چېچەكلىرى چاي بولۇپ كۈلۈپ كېتەر ماماتنىڭ .; D% E c9 H& H) d$ W6 X: H
(3)0 m& @! s& p/ V/ y$ }, C
يىغلاپ- يىغلاپ غەلىتە بارسام مەۋھۇم قىتئەگە،" G8 J6 i4 n" K
يىلان كەبى ئويناقلار جەبرائىل ۋە سوراقلار.. a+ m" k+ _5 b! k6 |
سېزەلمەيدۇ زادىلا بەخت – ۋىسال سىرىنى،
6 H3 q7 N' r, U6 _: ~ئۆڭكۈر كەبى قاپقارا پاتقاق باسقان ۋۇجۇدلار.; T3 N! F+ u0 z% P
* s) C# h. d& I9 R8 V- }9 p2 F5 @
ئوچۇق- يورۇق مۇڭدىشىش دوستلار ئۈچۈن تىلىكىم،
# U+ h( T' [3 t. l* Jلەززىتى يوق تەرلىسە جۇۋىسىدا خەقلەرنىڭ." J8 H3 M! s! W! y' c8 q
ھەر كۈلكىسى چاياندەك چاقار تەننى ھەر دەقىق،/ t7 ^1 h% f" @4 q/ w* l4 ~
يۈرىكىنى قۇرتلار غاجاپ قويغان پەسلەرنىڭ.' a0 c4 \8 ^- T6 P" Z
(4)# z1 g9 C$ o4 \
پارلاپ تۇرغان قۇياشتەك يورۇتقۇچى ئىدىيە،# A0 _5 p$ s, E! V7 u% e; s
كاھىنلارغا مۇناجات، پەيلاسوپقا پەلسەپە.) e8 I! v- J% ^, C3 K
كەھرىۋادەك جۇلالاپ ۋۇجۇدقا نۇر قۇيۇلار،
7 G4 o/ h" C$ \2 Mپاراسەتنىڭ پەيمانى چېقىلغاندا مىڭ پارە.
- }9 F4 C5 ^1 u$ F9 A& m8 O; T9 }- }
. a. S9 }, I: A# eنۇر ۋە كۆزنەك
* X4 |' F; Y9 S* A) ]/ k
! ]9 o( g& H. v* Uنۇر پىرقىرار، پىرقىرار يۈرەك؛
8 Q F* _% {; b0 v4 ~چەكلىك ۋاقىت ئىچىدە،& S" A7 i4 H: Q$ @/ A, x
چەكسىزلىكنىڭ چېتىدە." T/ `: N# k" F# l$ y j
" P6 T% u; ?6 ]; o& H& dئىستەك بۆشۈكىگە زاكىلانماقتا; J8 N- i1 ^9 L+ Q- d5 v( A0 }# ^
چىكىلدىغان قاپقارا تومۇر.( u$ ~+ ?( p! N4 k
( J+ ]; D7 t+ l6 u
نۇر پىرقىرار، پىرقىرار يۈرەك؛
& r& v2 Y- [/ x; i$ ?8 C! h. [$ {قامچا ئوينار قاسىلداپ
+ R5 P3 U( w b! xكىچىك بالا قولىدا.
' H& H5 K; A0 _0 _+ m' x# |* u' \, m# H5 I
نەگە ماڭدى شەھۋەتخور دادا؟9 Y& {5 e% s1 \' |0 Q- k
ئۇخلار كېچە ؛ كۆزنەكلەر قارا.4 D# @" Z4 `* A# q
( s# N8 N; B. s# }
ھېكمەت ئاراچلىرىدىن # U ]. Z; v) z+ x L
سىرغىپ چىقار رەڭسىز قان گۈلى،
6 G8 W+ z1 l* A7 \چىڭقالماقتا ئىشرەت گۈمبىزى.
( k! I% r1 u1 N) w% S- s7 i# I0 p7 n7 x" g c# D
نۇر پىرقىرار ؛ پىرقىرار يۈرەك،
6 M$ } `2 ^/ J F2 O3 V/ |6 W2 sمۈگدەپ قالدى ئەمدى ئاق كۆزنەك.
[6 w4 E7 y! |0 V* F% f2 B3 ~; S
0 f, U9 E, X1 X" V9 B6 v1 E' K& N! | V$ U
قىمىز، قىز ۋە باشقىلار
9 }2 u( J" f) e5 j0 ?' s# V) r$ ~$ G' s" O: p" }7 o
( ب گە بېغىشلاپ)# g: A1 \& u# t2 ]
) d8 Q, K% e6 a
كۆزۈمدە چاپار" N; Q1 o4 A; c/ D7 d6 H4 _
چىلان كۆز لېۋەن.) C6 {( L( }: l: O# W1 O
. V4 a) m1 y* K9 S* Cساقايدى- پۈتتى كۆڭلۈم ياراسى$ l& m7 g$ x- {# X! H- V
قىمىزدا قىزاردى قىرغىز دالاسى.# B/ o) ] |! q4 B
# E+ J) _% H* T3 Y1 c3 m7 fئانا سايدىن باشلانغان سەپەر
* N2 X) t* c* d& \ئىسسىقكۆلدە ئىسسىنىپ
" ?# L9 ]5 a" I. }- Z# @تۇشتۇق تىكتى مۇزاتتا.
4 G% m0 u$ H. h7 S: i
+ H' P* r# L- \. a# }8 D, z8 D6 O0 Tئاق توزان خانتەڭرى كۆكسىدە ئوينار
0 [# K# E7 U* P/ Q" r4 mتامامى ئاق ئۆيدە ئاق قىمىز قاينار.
( ]% d" U; Z4 ?- Z; a" c$ A L( \$ e% I; E: l9 e. Y
كۆكتىن تامغان، يەردىن ئۈنگەن3 K3 _6 C4 c c ^8 Y7 j
شىر- شىر ئاققان بوستاندا
~5 ~$ O6 A& X; gئوغۇز تاغلىرىدىكى كۆك ياللىق يىگىت
& I8 h# j) ]5 ^: h$ ~; J0 m2 Mئات چاپتۇرۇپ" r V- l c. u0 d( E5 V
چاڭقاپ تۇرۇپ, k1 y! t) w5 Q# {7 ?7 X
ئىچتى ئاق قىمىز.
/ G F+ w' `" t0 n* Tئاق ئۆيدىكى پاك لېۋەن
$ [4 K' f, |* @6 X$ K$ A5 Y0 N+ pئانار يۈزلۈك+ Z- j$ `% i: g+ L" R, r
چىلان كۆزلۈك بوتىلاق
! z% J [& Y' P5 V1 N, N; j1 ?ئانار كەبىي قىزىرىپ
0 F; S' w0 G' r+ f! u ئىچتى! y$ l' D u1 a- N/ I- Z$ f
سۇنۇپ بەرگەن( B) P; A5 ^2 x$ S2 N) R
ئاق يۈرەكنى تەڭ.
5 N, ^! }4 b4 E+ p- r& l
, t( e% J$ ?$ n+ Oكۆزۈمدە چاپتى
; ` O8 m2 t! c! L% Y1 O1 Wچىلان كۆز لېۋەن،" k6 V: X3 f( [/ r0 P! G/ u
ئېسىڭگە پاتتى9 X* Z6 M1 U3 g
قوشاقچى يارەن
.
. J% r7 {1 d2 h# t+ O. Y
# I' |. E/ N6 Zسەيياھ قىسسىسى4 T3 a/ b0 N4 K2 P0 |) t6 N* ~
(بىر ئارخېئولوگ ھەققىدە)
1 g) F, Z, y; X' E r: Q9 R/ L- o+ P* J8 j* P# J
(1)
7 h" ~! q- y, a6 p+ A8 dئاچ قەسرىڭنى!
& G# S& M5 x) a9 `8 k: u( ?3 mئاچقىن سېھرىڭنى!5 Y; H" r4 t. D* @ L1 k2 T3 R
كەلدى جابدۇقلۇق( [2 z9 T0 l# Z* B! [9 [* \# T
سەيياھ- بۇرۇتقلۇق.6 \5 r+ c8 Y$ ~* t* e1 y
(2)5 a- o% n' a3 i1 Z% V
قەلەم، كەتمەن، بوقۇسا- ساپان$ m' [4 j8 ]1 d B
توققۇز ساراي(1)،مىڭئۆي(2)،كېرىيە(3)
) R1 P! Z* ~7 H$ O( x' K. hقىزىل قاغا(4)،نىيە(5)،ئىدىقۇت(6)- G( \0 f8 l* ?9 W% b( f
بىر دۆۋە تۇپراققا كۆمۈلگەن مەدرىس
' [/ G! F9 ^/ t9 fخەرىتە ئىچىدە ھەممە-ئالامان
: _( ?. L9 A" S( ^ M& \6 n }4 Nيىگانە سەيياھ- يېشىل كەپتەرگە
+ j5 W6 N, Z+ c4 Q( O- L" Oزۇۋانغا كەلدىلەر- سۆزلەر خىرامان
1 i4 e4 D5 A, i: l2 Fكېمە سۇنىقى،ئارقار مۈڭگۈزى# w: p$ G; u0 |3 ~5 M8 g
زۇۋانغا كەلدىلەر- سۆزلەر خىرامان.
. p( p. c0 Q4 g0 O- f/ J900يىللىق قاراياغاچ
8 x8 |# P! I1 j% Gتۇپراق يېشىدىكى مويسىپىت يىگىت9 t9 f3 j: j/ [$ i7 o1 W5 [2 e: b
ساقال سىپاپ، ساقلاپ كەلگەن
# e# {) T6 t* b' W2 z2 A i6 ^) Wسۇندى بىر ئاياق سايرام قېتىقى! A( P9 H# y& r. i
قۇملۇق ئەركىسى- يېشىل كەپتەرگە.8 h, C- W8 f# `
: [7 z6 M [( Mسەكرەپ چىقتى كەتمەنلەنگەن- O& k. C1 _) Z3 b
مۇددەرىس، تالىپ.( E! _( [. C, q0 e
ساياز،تۇر- تۇرا،مازار ۋە بازار5 a. i% r7 ?. f& _! d
سۇ، دەرەخ،خانىقا،مەسجىت ۋە مۇنار
8 E3 ^$ F1 |* B) R$ `8 q4 Bچەك- چېكى بۆسۈلدى؛ بولدى زاھىرەن" Y* I5 v, t( ]
سۈكۈتكە شۇڭغۇغان غېرىبلىق تېرەن.) m3 V8 G4 j: f* l% o* z
(4)1 ]/ T @8 _' S) d
قېرى كاھىن پەرۋاسىزلىق ئىلكىدە
3 a4 Q. @1 }: G; `چۈشلىرىگە كىرمەس ھېچنېمە؛
& V2 N) C- o1 F6 ?كىم ئۇ سېۋىن ھېدىن؟
4 y! f/ n; \4 y& r8 I+ {1 {كىم ئۇ ئارخېئولوگ؟5 m6 @. T) v2 o0 i3 `, _" H7 E
لىم ئۇ تارىملىق سەيياھ؟. j( V: [ A+ y! C% `% l: k
جىسمىدا يېشىلمەس ئاددى تېپىشماق
* a( B. k7 e' A& u' g" J A( vھېچنېمە، ھېچقەيەر.$ i- U! I+ m6 m9 n9 `
تىلىكى بار پەقەت) U7 d/ b! t0 c' r
كېچە قاراڭغۇلۇقى كەلسە دەپ پاتراق( l4 S: G4 U2 K
قېرى كاھىن دۇرۇد ئوقار شۇنداق.$ s! ? O! o9 G6 g
(5)
7 j$ |5 H- m* j* O h- Z! }3 r- Rسوپاخۇن(7)مېڭىپ ئۆتكەن قورغان(8) يولىدا
/ W3 g# }4 X3 s# |سەپەردىكى سەيياھ مىنگەن
# g5 ~) V2 E! w6 Sتۆمۈر ئۇلاغ ئۆردىگە چاپار.
0 k1 M$ X) o- g9 I" Aسېۋىن ھېدىن چۈش كۆردى
3 x! N% Y. E8 I ?6 iقاناتلىق ئارخېوئوگ- سەيياھنى كۆردى.
& l# T5 t3 ]: c# G) e+ F M(6)- }1 }* q# L+ [1 p
لوپنۇر، تارىم،تەكلىماكاندا
8 V0 j3 n0 _+ P+ e/ a+ }6 T4 R, uكروران گۈزىلىنىڭ كەپىسى ئارا
m) Z; j! ^! n3 H2 a3 |3 ]3 |. Xياۋا كەپتەپ-بۇرۇتلۇق كەپتەر
S }; y, E: _) _! ]بەزەن- بەزەندە& k @ O' k4 K- L
دانلاپ سالار يوچۇن كوۋۇكتا
% j1 N- Q N8 F2 G4 bياۋا كەپتەر-بۇرۇتلۇق كەپتەر! Q8 p. j* \& G4 C& W. T0 `
ئۈنئالغۇ- تاشپۈتۈك قوينىدا كەپتەر" [# _* [8 X) x" O( D$ v
كامېرا سول قانىتىدا
% i3 p- K) w* B9 aئوڭ قانىتىدا خاتىرە دەپتەر.
8 V4 H: A" F: c(7)
/ A$ Z7 X( M9 @- X1 T# Y- o1 \ياۋا كەپتەر- بۇرۇتلۇق كەپتەر- X7 n/ t0 o) g, f# ~8 S. G# n
تۇغۇم بالاغىتىگە كىردى شۇ يۇسۇن، B# n' }. b8 n: {3 e& n# C
تۇغدى، تۇغماقتا& f6 }1 m5 D* ? [9 |5 C, I
لىققىدە بىر سېۋەت
% H7 C2 v5 p: t( B t1 Pشەكىللىك، شەكىلسىز" Z+ n+ f; Y+ @0 a2 w) `
مەرۋايىت تۇخۇم.
- T+ V$ D" y4 R&&&&&&&&&&&&&&&&&&&, B7 k& Z* e: R6 H9 {( X: n
ئىزاھاتلار:
* S% r" `; x5 a1 |" J; X% u(1)توققۇز ساراي- مارالبېشى تەۋەلىكىدىكى يوقالغان قەدىمىي شەھەرنىڭ نامى.
. I/ ?- u. j$ K7 _# X(2)مىڭئۆي- باي ناھىيەسىدىكى قىزىل مىڭئۆيى ۋە بارلىق مىڭئۆيلەر خارابىلىقى.2 c. v4 v( D0 h$ U
(3)كېرىيە- كېرىيە دەرياسى.
) i6 x/ U$ X/ [5 c+ |- _( ]; R(4)قىزىل قاغا- كۇچا ناھىيەسىدىكى قەدىمىي قورغان.
) J$ K6 [: _4 f9 v. [(5)نىيە- نىيەدىكى قەدىمىي شەھەرلەر خارابىلىقى.
- l# m; ]+ ~4 ](6)ئىدىقۇت- تۇرپاندىكى ئىدىقۇد قەدىمىي شەھەر خارابىلىقى.: A" V) P3 A( y, w8 L3 @ |2 |
(7)سوپاخۇن- ئەسلى ئىسمى سوپاخۇن سۇۋۇر، 3 ۋىلايەت ئىنقىلابى مىللىي ئارمىيىسىنىڭ پولك كوماندىرى،سوپاخۇن تۈەنجاڭ دەپمۇ ئاتىلىدۇ.
+ K m8 d- U8 ^2 z& y" f f8 k, o(8)قورغان-ئونسۇ ناھىيەسىنىڭ باي ناھىيەسىگە چېگرىداش بولغان قەدىمىي يۇرت. ئىلىغا ئۆتىدىغان مۇز داۋان يولى مۇشۇ يەردىن باشلىنىدۇ.
: w0 K0 w! ]6 O0 E( X% V; \1 z5 \& A% \, X# H6 v
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا Erchin تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2014-2-9 21:06
' l+ |4 X9 e; {4 @& _! a F4 Z' `) ^! s2 u1 W6 t( I* ? n