قەشقەردىكى تىل خۇراپاتلىقى ۋە سۆز بو

MaSTaN786

	يائاللا................                          ئاجايىپ  خەقتە بىز                                                                   ئۆزىمىزدە با

YamanKiz

	قارىغاندا مەن راس قايناپ قالغان ئوخشايمەن، كەچۈرۈڭلار . بىراق مەن ھۆددە قىلالايمەنكى چاي پولاش ، شورپىنى كۇتۇتاڭ دېگەن گەپنى مەن ئۈرۈمچىدىكى سىرتتىن كېلىپ ئاشخانىدا ئىشلەۋاتقانلاردىن ئاڭلىغان بولساممۇ ، ئۈرۈمچىدىكى ئائىلىلەردە ئاڭلاپ باقمىغان ؛ قەشقەردە ئاڭلىدىم ، يەنە كېلىپ ھەممە ئۆيدە دېگۈدەك ئاڭلىدىم . دېدىمغۇ ، بىزگە خەنزۇچە ئاللىبۇرۇن تېڭىلىپ ، ئۆگىنىپ ، خەق بىلەن تەڭ بولۇپ ، ھەتتا ئېشىپ ، ئەمدى قايتىدىن ئۆزىمىزگە قايتىشقا باشلىدۇق . بۇنى قەشقەردىن كۆرمەيمەن ، بۇنى ھازىرقى قوش تىل سىياسىتىدىن كۆرىمەن . قەشقەر يەنە مەن 13 يېشىمدا بارغان قەشقەر بولىشىنى تولىمۇ ئۈمىد قىلىمەن . چۈنكى ئۇ چاغدا قەشقەر ساپ ئىدى ، بىز ئەبجەشلىشىپ كەتكەنتۇق ، ئەمدى بىز ئۆزىمىزنى قايتا تېپىپ ساپلىشىشقا يۈزلەنگەندە قەشقەر ئەبجەشلىشىپتۇ ، ئەبجەشلەشكەندىمۇ بىزدىنمۇ ئاشۇرىۋېتىپتۇ . مەنلا ئەمەس ھېچكىم بۇنداق بولىشىنى خالىمايدۇ . باشقا يۇرتتىكىلەرنىڭ بىز ماڭغان مايماق يوللارنى كۆرۈپ تۇرۇپ يەنە مايماق مېڭىشىنى خالىمايمەن ، ئۈلگە قىلىدىغان يەرنى ئۈلگە قىلغۇلۇق ، ئىبرەت ئالىدىغان يەردىن ئىبرەت ئالغۇلۇق . قارىسام قەشقەرلىكلەرلا ئەمەس پۈتۈن بۇرۇنقى خەنزۇلار ئاز يەردىكىلەر بىز ماڭغان مايماق يولنى تېخىمۇ مايماق قىلىپ مېڭىۋېتىپتۇ . بۇنداق بولىشىنى قەتتىي خالىمايمىز . چۈنكى بىز ئەسلىمىزنى يۇرتلاردىن تاپاتتۇق ، ھەممە يەر ئەبجەش بولسا نەدىن تاپىمىز ؟ بىز قايتا ئەسلىمىزگە قايتىۋاتىمىز ، بۇنداق بولىۋەرسە يەنە 10 ، 20 يىلدىن كېيىن سىلەر بىزدىن ئەسلىڭلارنى ئىزدىگۈدەكسىلەر . مۇشۇ گەپلىرىم بىرى يالغان بولسا قەشقەرگە مەڭگۈ بارمىساممۇ مەيلى .

saver131

	kax kar lik ka hawas kil gan yereg ma bu .san bun dak dapnimdi mak qi ?

ep2408

	مەن قەشقەردە 22يىل  ياشاپ كەلدىم ،لىكىن ھىچ بىر كىشىنىڭ چاي دەملەشنى-  چاي پولاش ،   شورپىنى- كۇتۇتاڭ  دىگىنىنى  ئاڭلاپ باقمىدىم. مۇنبەردىن ئاڭلاۋاتىمەن.ئۇنداق دىگەنلەر قەشقەرلىك ئەمەسكەن ئەمسە. لىكىن مەن خىزمەت ئىشلەش جەريانىدا دائىملا  ئوخشاش ئىشقا،  يەنى  ئۆز ئىسمىنى ئانا تىلىدا يازماي بەلكى خەنزۇ يېزىقىدا  يېزىپ كىتىشلىرى  بار تېخى. بەزىدە،خىزمەت ئىھتىياجىدىن خەنزۇ يىزىقىنى  ئىشلىتىمەن.لىكىن  بانكاۋە باشقا يەرلەردە چوقۇم  ئۆز ئىسمىمنى ئۇيغۇرچە يازىمەن. نەزەر سالىدىغان بولساق،شۇ ئۆز تىلىنى  ئۇنتۇپ باشقا، مىللەتلىرىمىز نىڭ تىلىنى دائىملىق قوللىنىۋاتقانلارنىڭ  ھەممىسى بىز ياشلىرىمىزدىن  چىقىۋاتىدۇ. مىسالغا ئالساق،ئىككى كۈن بۇرۇن چۈشلىك تاماققا ئاشخانىغا  كىردىم  ،ئۇدۇلىمدىكى  بىرەيلەن  خەنزۇ تىلىنى ئىشلىتىپ تاماق  بۇيرۇتتى  ،مەن خەنزۇ مىللىتى  ئوخشايدۇ  دەپتىمەن ،كىيىن ئۇ بىرسىگە  تىلفۇندا خوش ئاداش دىگەندىن كىيىن  ئۇنىڭ  ئۇيغۇر مىللىتى ئىكەنلىكىنى ئۇقتۇم. شۇئا سۆيۈملۈك قىرىنداشلىرىم بىز  ئۆز  تىل يېزىقىمىزنى  قوغدايمىز دەيدىكەنمىز ، ئۆزىمىزدىن  باشلاپ،  كېيىنكى  ئەۋلاتلىرىمىزغىچە  باشلىيالىشىمىز كېرەك.

ep2408

	مەنمۇ شۇ قاراشتا .

osmanjan37

	ئەمىلىيەتتە ھەممىمىز ئوخشاشلا شۇ قاراشتا بولساق  ياخشى بولاتتى، بۇ يەردە ئۇ يەر ئۇنداق، بۇ يەر  بۇنداق دېگەندىن  ،  ئومۇمىيلىقنى كۆزدە تۇتۇشنى بىلىش كېرەك !  زىددىيەت ئايرىمچىلىقتىن كېلىپ چىقىدۇ !  ياشايدىغان جايىمىز ئوخشىمسىمۇ  تىلىمىز بىر ، دىلىمىز بىر ئىتقادىمىز بىر بولۇش كېرەك!   رەھمەت سىزنىڭ مەن بىلەن ئوخشاش قاراشتا بولغىنىڭىزغا ...    ئاللاھ ھەممىمىزگە ساپ ئىمان ،ساپ نىيەت   ئاتا قىلسۇن !

شاھلالە

	بىرەر يەردىن قەشقەرگە ئۇيغۇر كەلسە تاكسى ھەيدەيدىغان قىرىنداشلىرىمىزغا قەشقەرنى پۈتۈن بىر ئايلاندۇرۇپ چىقىشنى ئىيىتىدىكەن ،ئىيىتىڭە نىمىشقا چۈنكى قەشقەردىلا مىللى پۇراق ئەڭ كۈچلۈك ،ھەتتا كىچىك قىزلىرىمىز سىلەر ئالىلىقاچان تاشلىۋەتكەن ،كىيىسە مازاق قىلدىغان شۇ دوپپىنى ئەدىلەسنى  ،ئوخشاش تەرەققىيات شۇ ئىگىز قۇرۇلىشلار ،شۇ ئاسفالىت يوللاردا ، مىللى كىيىمنى كىيىشىپ بىخرامان كىيىپ يۈرشىدۇ ،بىز ۋاي مەتۇلىقىنى دىمەيمىز ھە مىللى كىيىمىنى مۇنداق كەيسىمۇ بەك يارشىدىكەن ھە دىيشىپ ھەۋەسلىنىپ قاراپ كىتمىز ،بىزدە سىلەردەك دىبا ،قاۋاقتا يۈرەلمىگەننى ،توي قىلسا تاڭسا ،ۋىچىركا ئورۇنلاشتۇرمىغاننى ،مەتۇ مەدەنيەتسىز دەپ تىللاپ كىتىشلەر يوق پۇل قانچە كەتسىمۇ ھاراق شاراپسىز توي قىلىشنى ئەۋزەل كۆرىمىز ،مەنچە شۇمۇ بىر مىللى خاسلىق چۈنكى باشقا مىللەت قىرنداشلار ئارسىدا ئۇيغۇرلار ھاراق ئچىمەيدۇ دەپ نام ئىلپ قالغان بىز ،تويدا كىيگەن شىمالدىكى كۆپ قىسىم كىشلەرنىڭ كىيىمىلىرىنى كۆرۈپ ھۆ دىدۇق ،ھايا بىلەن كىيىندىغىنى ناھايىتى ئاز ،ئادەمىنى ئەپسۇسلاندۇردۇ ، ،قەشقەرنىڭ ئادەملىرى شىمالىنىڭ ئادەملىرىدەك ئەدىلەس كەيسە ۋاي مەتۇ دەپ مەسىخرە قىلدىغان ھالغا چۈشۈپ قالمىدۇق تىخى ،مەنمۇ يىزىنچە ئەدىلەس كىيىپ چىقتىم ،نىمشىقا؟ دىمسەممۇ ھەممە ئادەم بىلىدۇ مەنچە ،سىلەردە ئۆزنى ئچىۋىتىش مەدەنيىتى تەرەققى قىلغان بولسا بىزدە تىخىچە مىللى مەدەنىيەت تەرەققى قىلۋاتىدۇ ،قەشقەردىكى كىشلەرنىڭ مۇنداقلا ئاددى كىيىپ يۈرشىگە قاراپ ،ئۆزىڭىزنى بەك يامان چاغلىماڭ ،شۇ ئاددى كىيىملەرنىڭ ئىچىدە ھەر ئوقۇمۇشلۇق ئىقتىسادلىق ئادەملەر بار ،بىز سىرتىغا ئەمەس ئادەمىنىڭ ئچىگە قارايمىز ،ئەلۋەتتە ئىسىل نەسەپنىڭ ئەۋلادلىرى شۇنداق قىلىدۇ ،يىڭچىلار ئۇنداق ئەمەس سىرتىغا قارايدۇ ،قانچىلىك پۇلى بار دىگەنگە بەكرەك قارايدۇ ھا ھا ،ئەدىلەسنىمۇ ئوڭشاپ كىيەلمەي ،مىللى تىل -يىزىقتىن سۆز ئاچماڭلار ،پايدىسى يوق ،بىشنى ئوراپ پاچىقىنى ئىچىپ قويغاندەك ئىش بولىدۇ ،نىمشقا شىمال دىسە بىر خىل جەنۇپ دىسە بىر خىل تەسىر بىردىغىننى بىلەمسىلەر ،ئارتۇق دىمسەممۇ ئۆزۈڭلارمۇ بىلسىلەر ،قەستەن زىدىدىيەت تىپىپ ئىنىقلا ھەممەر يەردە بار ئىشنى قەشقەرگە ئىلىپ كىلپ دۆۋلىمەڭلار ،ياقتۇرمايمىز ،تۆھمەتنى تىخىمۇ خالىمايمىز .

kapTalis

	ئاپتور جاۋابىنى بويلاپ 49قەۋەت  9-bulak كە 2011-10-14 11:32 AMئەۋەتىلدى  : چاي پولاش ، شورپىنى كۇتۇتاڭ  دىگەن  گەپلەرنى قەشقەردە ئىشلەتمەيدۇ،ئۇ دىگەن شىمالى شىنجاڭ تەرەپتىكىلەرنىڭ گىپى، بىز ھەجەپ قەشقەردە تۇرۇپ ئۇنداق گەپلەرنى ئاڭلىمايمىز، مەنمۇ ئۇنداق گەپنى ئۈرۈمچىدە ئاڭلىغان،لىكىن قەشقەردە بىر قىتىممۇ ئاڭلاپ باقمىدىم.بەزىلەر كاسىسىغا بىرنى ئۇرۇپلا ....... قەشقەردە چوڭ بولاپ بىز ئاڭلاپ باقمىغان گەپلەرنى باشقىلارنىڭ ئاڭلىيالىغىنىغا ھەيران مەن . شۇنىڭغا قارىغاندا قەشقەر دىيارىمىزغا ھەۋەس قىلدىغانلار ،كاسىسىغا  ئۇرۇپلا  گەپ تاپىدىغانلار خىلى كۆپ ئوخشايدۇ.