چەت ئەل تاراتقۇلىرىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، شىۋېيتسارىيەلىك بىر دېھقان تېرىلغۇ يېرىدىن كۆپ مىقداردا رىم دەۋرىدە ئىشلىتىلگەن يارماق(مىس پۇل) ۋە تەڭگە (كۈمۈش پۇل) تېپىۋالغان بولۇپ، بۇ پۇللار تەخمىنەن 4000 تال بولۇپ، ئېغىرلىقى 15 كىلوگرام كېلىدىكەن.

  دېھقاننىڭ ئېيتىشىچە، ئۇ ئېتىزىغا ئىشلەۋاتقاندا بىر چاشقان تۆشۈكىدىن ياپيېشىل پارقىراپ تۇرغان پۇللارنى كۆرگەن ۋە كېيىنكى بىر قانچە ئاي ئىچىدە ئاۋايلاپ قېزىۋالغان. مۇتەخەسسىسلەرنىڭ ئېيتىشىچە، بۇ پۇللار رىم دەۋرىدىكى كىشىلەرنىڭ ئىككى يىللىق مائاشىغا تەڭ ئىكەن، پۇلنىڭ يۈزىدىكى ئىزلار ئېنىق، پۇل تېپىلغان جاي ئەزەلدىن پەقەت تېرىلغۇ يەرلا قىلىنغان، قۇرۇلۇش قىلىنمىغان يەر بولۇپ، پۇل قۇيۇلۇپ چىقىپ ئۇزۇن ئۆتمەيلا يوشۇرۇپ قويۇلغان بولۇشى ئېھتىمالغا يېقىن ئىكەن.

  ئىگىلىنىشىچە، بۇ قېتىملىق بايقاش شىۋېيتسارىيە تارىخىدىكى ئەڭ چوڭ تارىخىي مەدەنىيەت ىۇيۇملىرىنى بايقاش بولۇپ، دېھقان پۇللارنى شىۋېيتسارىيە قانۇنىغا ئاساسەن دۆلەتكە تاپشۇرغان.