ئۇيغۇر ئون ئىككى مۇقامنىڭ مىلودىيە ئالاھىدىلىكى

ئۇيغۇر ئون ئىككى مۇقامنىڭ مىلودىيە ئالاھىدىلىكى

نۇرمۇھەممەت سايىت

باھاسى:50.00

1995-يىل9-ئاي 1-نەشرى
1995-يىل 9-ئاي 1-بېسىلىشى

تىراژى:1-1100

ISBN: X 722803497

                                 كىرىش سۆز

«شەرق مۇزىكىسىنىڭ گۆھىرى» دەپ ئاتىلىپ جاھاندا شۆھرەت قازانغان ئۇيغۇر ئون ئىككى مۇقامى ئەمگەكچان ئۇيغۇر خەلقىنىڭ ئەقىل – پاراسىتىنىڭ جەۋھىرى ، شۇنداقلا ئۇيغۇر خەلقىنىڭ ھاياتىنىڭ ھەممە تەرەپلىرىنى مۇزىكىلىق تىل بىلەن ئىپادىلەپ بېرىدىغان چوڭ ھەجىمدىكى بۈيۈك بەدىئىي قامۇس.

   ئون ئىككى مۇقامدىن ئىبارەت بۇ ئۇلۇغ ئەڭگۈشتەرىمىز ئەسەرلەردىن بۇيان خەلقىمىزنىڭ روھىي دۇنياسىغا ، ئىجتىمائىي ھاياتىغا ، پىسخولوگىيىسىگە سىڭىپ كىرىپ ، ئىجتىمائىي ھاياتىنى بېيىتىدىغان ، مىللىي غۇرۇرىنى ، ئىقتىدارىنى نامايان قىلىدىغان ، سەنئەت ھۇزۇرىنى ئاشۇرىدىغان قۇدرەتلىك مەنىۋى ئوزۇق بولۇپ كەلمەكتە .

   ئازادلىقتىن كېيىن پارتىيە ۋە ھۆكىمەت بۇ بىباھا مەدەنىي مىراسلىرىمىزنى قۇتقۇزۇش ، توپلاش – ۋەتلەش ، تەتقىق قىلىش ۋە نەشر قىلىش خىزمىتىگە ئىنتايىن ئەھمىيەتبېرىپ كەلدى .

  ئۇزاق مۇددەتلىك جاپالىق تەتقىقات ۋە ئىزدىنىش نەتىجىسىدە يېڭىدىن رەتلىنىپ تولۇقلانغان ئۇيغۇر ئون ئىككى مۇقامىنىڭ يېڭىدىن نەشر قىلىنغان ئون ئىككى كىتابى تارقىتىلغاندىن كېيىن تەڭرىتاغنىڭ شىمالى ۋە جەنۇبىدا ناھايىتى چوڭقۇر تەسىر قوزغىدى .

  خەلق ئارىسىدا ئۇيغۇر ئون ئىككى مۇقامنى تەتقىق قىلىش ، ئۆگىنىش ۋە سەھنىلەشتۈرۈش قىزغىنلىقى يۇقىرى دۇلقۇنغا كۆتۈرۈلدى .

   جەمئىيىتىمىز ئۇيغۇر ئون ئىككى مۇقامى ئۈستىدە تەتقىقات ۋە تونۇشنى چوڭقۇرلاشتۇرۇش مەقسىتىدە ، ئۇيغۇر ئون ئىككى مۇقامىىغا دائىر ئون كىتابنى نەشرگە تەييارلىدى . بۇ كىتابلاردا ئۇيغۇر ئون ئىككى مۇقامى ۋە يەرلىك مۇقاملارنىڭ شەكىللىنىش تارىخى ، مۇقاملارنىڭ مۇزىكىلىق قۇرۇلمىسى ۋە مىلودىيىلىك ئالاھىدىلىكلىرى ، ئۇيغۇر ئون ئىككى مۇقامنى بېيىتىش ۋە خەلق ئارىسىدا ئومۇملاغتۇرۇشتا تۆھپە قۇشقان مۇقامچىلار بىر قەدەر ئەتراپلىق ، ئىلمىي ئاساستا تونۇشتۇرۇلغان بولۇپ ، مۇقام ھەققىدىكى تەتقىقاتىمىزنى تېخىمۇ چوڭقۇرلاشتۇرۇشتا رېئال ئەھمىيەتكە ئىگە .

   شۇنى مۇئەييەنلەشتۈرۈپ ئۆتۈش زۆرۈرلكى ، ئۇيغۇر ئون ئىككى مۇقامغا دائىر كىتابلارنىڭ ئاپتورلىرى ئۆزلىرىنىڭ ئۇزۇندىن بۇيال؛نقى ئىزدىنىشلىرى ۋە تەتقىق قىلىشلىرى ئاساسىدا ئوتتۇرىغا قويغان بەزى كۆز قاراش ۋە يۈكۈنلەرنى يۈزدە يۈز توغرا دەپ مۇتلەقلەشتۈرۈۋېتىشكە بولمايدۇ . تەتقىقات ، ئىلمىي مۇھاكىمە جەريانىدا ئوتتۇراغا قويۇلغان مەسىلىلەرگە ئىلمىي پوزىتسىيە بىلەن مۇئامىلە قىلىشىمىز لازىم .

   ئۇيغۇر ئون ئىككى مۇقام ئۇيغۇر خەلقىنىڭ كۆپ ئەسىرلىك شانلىق مەدەنىيەت تارىخى جەريانىدا ئۈزلۈكسىز راۋاجلىنىپ ، تولۇقلىنىپ كەلگەن . ئىشىنىمىزكى ، مۇزىكا تارىخىمىزنىڭ بۇ ئولۇغ نامايەندىسى تەتقىقات ۋە ئىزدىنىشىمىزنىڭ چوڭقۇرلىشىشىغا ئەگـىشىپ تېخىمۇ مۇكەممەللىشىپ جاھان مەدەنىيەت سەھنىسىدە پارلاق نۇر چاچىدۇ .

   بۇ كىتابلار شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتۇنوم رايونى قۇرۇلغانلىقىنىڭ 40 يىللىقىغا سوۋغا قىلىندى .

            شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتۇنوم رايونلۇق مۇقام تەتقىقات ئىلمىي جەمئىيىتى