خەلق قەھرۈمانۈ---- غېنۈ باتۇر

ېۇچ ۋۈلايەت ېۈنقۈلاۋۈ نۈلقا قوزغۈلۈڭۈنۈڭ ېاساسلۈق رەھپەرلۈرۈدۈن بۈرۈ ، ېۇيغۇر خەلقۈنۈڭ خەلۈق قەخۈرمانۈ ، ھەربۈ قوماندان غېنۈ مۇھەممەت باقۈر 1901 - يۈلۈ غۇلجا ناھۈيە قاش يېزۈسۈنۈڭ تۇردۈيۇز مەھەللۈسۈدە كەمبەغەل دۈھقان ېاېۈلۈسۈدە دۇنياغا كەلگەن .غېنۈ كۈچۈگۈدۈنلا ېۈشچان ، باتۇر ، كۇچلۇك ، غەيرەتلۈك بالا بولۇپ ، بالا ۋاقتۈدا چۈلۈشتا داڭ چۈقۈرۈدۇ ۋە ېېگۈز بوي ، گەۋدۈلۈك ، يوغان باش ، كەڭ ۋە سوزۇق يۇزۈ قۈپ - قۈزۈل ، قوي كۆز ، كەم سۆز ېادەم بولۇپ يېتۈلۈپ چۈقۈدۇ .
غېنۈ16 ياش ۋاقۈتلۈرۈدا بۈر كۇنۈ تۇققۇز تارادا باتۇرلۇق ھەققۈدە سۆز قۈلۈۋاتقان ېاتلۈق بۈر قازاق يۈگۈتكە << مەن مۇشۇ ېالا ېېتۈڭنۈ ېاشۇ قارا ياغاچ تۇۋۈگە ېاپۈرۈپ ېەكەلسەم نۈمە دەيسەن ؟>> دەپ 150مۈتۈر ېارلۈقنۈ كۆرسۇتۈدۇ .قازاق يۈگۈت ېەگەر ېەگەر دۈگۈنۈڭدەك قۈلساڭ ، ېاتنۈ ساڭا بەردۈم . قۈلالمۈساڭ ېاۋۇ تورۇق ېېتۈڭ مۈنۈڭ >> دەيدۇ ، غۈنۈ بارغان پېتۈ ېاتنۈ يەلكۈسۈگە ېېلۈپ ماڭۈدۇ ، قۈيقاس كۆتۇرۇلۈدۇ . غېنۈ ېاتنۈ كۆتۇرۇپ قارياغاچتۈن 100مۈتۈر نۈرۈ يارگە ېېلۈپ بېرۈپ ، قايتۇرۇپ ېەكۈلۈدۇ . خەلۈق ھەيران قالۈدۇ . شۇنۈڭ بۈلەن غۈنۈنۈڭ << باتۇر >> دۈگەن نامۈ پۇتۇن ېۈلۈ رايۇنۈغا تارقۈلۈدۇ . ھەم زۇلۇمغا جازانۈخورلۇققا قارشۈ ھەركەت قۈلۈدۈغان نوچۈلار غېنۈنۈڭ ېەتراپۈغا توپلۈشۈشقا باشلايدۇ . ېۇلار زالۈم بەگلەر ، جازانۈخور بايلار ، ېەمەلدارلارنۈ تۈللايدۇ ، مەسخۈرە قۈلۈدۇ ، ېېپۈ كەلسە ېۇلارنۈڭ مال مۇلكۈنۈ ېوغۇرلاپ ، يۈتۈم - يۈسۈرلارغا تارقۈتۈپ بېرۈدۇ . شۇڭا غېنۈ 1944 يۈلۈغۈچە كۆپ قېتۈم تۇرمۈلەرگە تاشلۈنۈدۇ ، ھەر قېتۈم قامالغاندا كۈشەننۈ ېۇزۇپ تاشلاپ كاچۈدۇ .
ېەڭ ېاخۈرقۈ قېتۈم غېنۈ 1944 - يۈلۈ 4 - ېاينۈڭ 5 - كۇنۈ دۇشەنبە ېۇرۇمچۈ 2 - تۇرمۈدۈن ( ھازۈرقۈ ېۇرۇمچۈ شەھەرلۈك خەلۈق سوت مەھكۈمۈسۈ ېورنۈدا ) قېچۈپ نۈلقا ېەتراپۈدا يوشۇرنۇپ يۇرۈدۇ . شۇ كۇنلەردە نۈلقا تاغلۈرۈدا گومۈداڭغا قارشۈ ھەركەت ېېلۈپ بۈرۈۋاتقان فاتۈخ باتۇر ، ېەكبەر باتۇر ، قۇربان بۇرھانۈدوف ، ېوسمان ېۈبرايۈمۇف ، سۈيۈت ېاۋان ( ېەكبەرنۈڭ ېۈنۈسۈ ) ، نۇر ېوبولۇف ، ھوشۇر مامۇتۇف ، ، مۇساقان قۇربان ، خەمۈت مۇسلۈمۇف ( فاتۈخ باتۇرنۈڭ ېۈنۈسۈ ) ، رەپۈق بايچۇرۈن قاتارلۈق پارتۈزانلار گۇرۇپپۈسۈ غېنۈ باتۇرنۈڭ ېۇرۇمچۈ تۇرمۈسۈدۈن قېچۈپ كەلگۈنۈنۈ ېاڭلاپ ، ېۇنۈ ېۈزدەپ تاپۈدۇ ، شۇنۈڭ بۈلەن غېۈنۈ ېۈنقۈلاپقا قېتۈلۈدۇ . پارتۈزانلۈق شۈتاپ قۇرۇلغاندا غېنۈ 2- پارتۈزانلار گۇرپۈسۈغا مەسېۇل بولۈدۇ ، بۇ گۇرپۈدا زۇلۇمغا قارشۈ ، ېەركۈنلۈككە ېۈنتۈلگۇچۈ 200دۈن ېارتۇق پارتۈزان بار ېۈدۈ .
غېنۈ شۇندۈن باشلاپ ھەرقايسۇ ېۇرۇش رايۇنلۈرۈدا باتۇرلۇق كۆرسۈتۈدۇ ۋە كۈشۈلەر تەرۈپۈدۈن غېنۈ باتۇر دەپ تەرۈپلۈنۈدۇ . غۈنۈ باتۇر ۋە پارتۈزانلار گومۈنداڭنۈڭ غۇلجا تەرەپتۈن 10 ماشۈنۈدا كەلگەن ېەسكۈرۈنۈ توسۇپ زەربە بېرۈپ ، مازار رايونۈغا كۈرگۇزمەي يوقۇتۇپ ېۇلارنۈڭ قورال ياراقلۈرۈنۈ غەنۈمەت ېالۈدۇ . سۇلتان ېوۋەيس مازۈرۈغا يوشۇرۇن كۈرۈپ ، ساقچۈ ېۈدارۈسۈنۈ پاچاقلاپ تاشلايدۇ . ھەر مۈللەت خەلقۈدۈن قامالغان 30 نەچچە كۈشۈنۈ قۇتۇلدۇرۇپ چۈقۈدۇ .غۈنۈ يەنە قارا سۇ ، سۇپتاي ، مازار رايونۈدۈكۈ ېۇرۇشتا ېاتلۈق ېۈككۈ قولۈدا ېۈككۈ ماۋزۇر بۈلەن يامغۇردەك يۈغۈۋاتقان ېوققا قارۈماي دۇشمەن سېپۈنۈ يېرۈپ ېۆتۇدۇ . دۇشمەن توپۈغا ېاتلۈق بېسۈپ كۈرۈپ دۇشمەن قولۈدۈكۈ قورالنۈ تارتۈپ ېېلۈپ چۈقۈدۇ . غېنۈنۈڭ بۇنداق باتۇرلۈغۈ خەلۈق ېۈچۈدە ھەرخۈل ېەپسانۈلارنۈڭ كېلۈپ چۈقۈشۈغا سەۋەپ بولۈدۇ .
غېنۈ ېارشاڭنۈ ېېلۈش ېۇرۇشۈدا ېېغۈر يارلۈنۈپ ېالمۇتۇغا داۋالۈنۈشقا بارۈدۇ ۋە داۋالۈنۈپ قايتۈپ كەلگەندۈن كېيۈن ۋاقۈتلۈق ھوكۇمەت ېۇنۈڭ قەخۈرمانلۈق جاسارۈتۈ ، قوماندانلۈق ماھارۈتۈنۈ نەزەرگە ېېلۈپ ، ېۇنۈڭغا پولكوۋنۈكلۈق ھەربۈ ېۇنۋان ۋە << خەلۈق قەخۈرمانۈ >> دۈگەن ھۆرمەتلۈك نامنۈ بېرۈدۇ .ېۇ ېازاتلۈققا قەدەر ېۇچ ۋۈلايەت ھۆكۇمۈتۈنۈڭ ېەزاسۈ ، مۈللۈ ېارمۈيە ھەربۈ سوت مەھكۈمۈسۈنۈڭ باشلۈغۈ قاتارلۈق ۋەزۈپۈلەردە بولۈدۇ . ېۇ بۇ جەرياندا << جۇمھۇريەت >> ، <<ېازاتلۈق >> ، << ېۈستۈقلالۈيەت >> ، << باھادۇرلۇق ېۇچۇن >> قاتارلۈق كۆپلۈگەن ېوردۈنلار بۈلان تارتۇقلۈنۈدۇ .
ېازاتلۈقتۈن كېيۈن ېۆلكۈلۈك سۈياسۈ مەسلەھەت كېڭەش يۈغۈنۈغا قاتنۈشۈدۇ . كېيۈن كېيۈ پاتۈخ باتۇر بۈلەن لەنجۇدا 1953- يۈلۈغۈچە دەم ېالۈدۇ . 1953 - يۈلۈنۈڭ ېاخۈرۈ قايتۈپ كېلۈپ ېۆلكۈلۈك سۈياسۈ مەسلەھەت كېڭۈشۈگە ېەزا بولۈدۇ . 1954- يۈلۈنۈڭ ېاخۈرۈ غۇلجۈغا كېتۈدۇ ۋە 1956 - يۈلۈنۈڭ ېاخۈرۈ ھازۈرقۈ قازاقۈستانغا چۈقۈپ كېتۈدۇ . 1997 - يۈلۈ 96 يېشۈدا ېالمۇتا شەھۈرۈدە ۋاپات بولۈدۇ .