يوللانغان ۋاقتى : 2008-04-28 16:56:06    كۆرۈلۈش سانى : 41  

دۈگىلەك ئۈستەل يىغىنى يىغىننىڭ بىر خىل شەكلى. يىغىن ئاچقاندا ئادەتتە كىم ئاساسلىق ئورۇندا، كىم كېيىنكى ئورۇندا تۇرىدۇ دېگەن مەسىلە كۆرۈلۈپ تۇرىدۇ. ئاساسلىق ۋە كېيىنلىك، يۇقىرى ۋە تۆۋەنلىك تەرتىپى بويىچە ئورۇنلاشتۇرۇش بەزى خەلقئارا يىغىنلاردا ھەل قىلىش ئىنتايىن قىيىن مەسىلە. ئورۇننى قولغا كەلتۈرۈش ئۈچۈن، ھەرقايسى دۆلەتلەر ماجىرالىشىپ قالىدىغان، يىغىن ئېچىلماي تۇرۇپلا تارقىلىپ كېتىدىغان ئەھۋاللارمۇ يۈز بېرىپ تۇرىدۇ. مۇشۇنداق ئەھۋالدا، كۆپچىلىك بىر دۈگىلەك ئۈستەلنى چۆرىدەپ ئولتۇرۇپ يىغىن ئاچقاندا، يىغىنغا قاتناشقۇچىلارنىڭ «بىردەك باراۋەر» ئىكەنلىكىنى، ئاساسلىق، كېيىنلىكنىڭ مەۋجۇت ئەمەسلىكىنى ئىپادىلەيدۇ. مانا بۇ دۈگىلەك ئۈستەل يىغىنى دەپ ئاتىلىدۇ. ھازىر خەلقئارا يىغىنلاردا دۈگىلەك ئۈستەل يىغىن شەكلى بارغانسېرى كۆپلەپ قوللىنىلىۋاتىدۇ. خەۋپسىزلىك كېڭىشى ۋە باشقا خەلقئارا يىغىنلارنىڭ كۆپ قىسمى مۇشۇ خىل شەكىلدە ئۆتكۈزۈلىدۇ. ئېيتىلىشلارغا قارىغاندا، بۇ ئۇسۇل مىلادىيە5 - ئەسىردە ئەنگلىيىنىڭ پادىشاھى ئارتۇر ئويلاپ تاپقان ئۇسۇل ئىكەن. ئۇنىڭ قول ئاستىدىكى چەۋەندازلار ئىلگىرى يىغىن ئېچىلسا، ئورۇن تالىشىپ ماجىرالىشىپ قالاتتىكەن. شۇڭا، پادىشاھ ئارتۇر بۇ مەسىلىنى ھەل قىلىش ئۈچۈن، دۈگىلەك ئۈستەل يىغىنى ئۇسۇلىنى ئويلاپ تاپقان. بۇ دۈگىلەك ئۈستەل ھازىرمۇ ئەنگلىيىنىڭ ۋىنچېستېر قەلئەسىدە ساقلىنىۋېتىپتۇ.