مەزكۇر يازمىنى ھۆكۈمەت باشقۇرىشىدىكى بىردىن-بىر ئۇيغۇرچە مۇنبەر بولغان بۇ "تەڭرىتاغ"دا مۇنداق ئىككى سەۋەپتىن قويۇپ قالدىم، 1- سەۋەپ، بۈگۈنىمىزدە نامىدىن ۋە جىسمىدىن مەڭگۈلۈك غايىپ بولۇش ئالدىدا تۇرىۋاتقان 68 يىللىق تارىخقا ئىگە بىر تېخنىكوم مەكتەپنىڭ تارىخىي مۇساپىسىدىن بۇ مۇنبەردە بىر ئىزقالدۇرۇش، 2- مەقسەت يۇقىرى دەرىجىلىك رەھبەرلىرىمىزنىڭ، يۇقىرى دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك ئورگانلارنىڭ بۇ ئىشلارنىڭ توغرا بولغان ياكى خاتا بولغانلىقىغا قارىتا قايتا بىر قېتىم ئويلۇنۇپ، زامانىمىزدىكى رەھبەرلىرىمىزنىڭ تارىخىي بىر يوقۇتۇشقا يول قويۇپ قالماسلىقىنى سەمىگە سېلىش. يەكەن پېداگوگىكا مەكتىپى يەكەن پېداگوگىكا مەكتىپى 1944-يىلى 8-ئايدا يەكەن ناھىيىسىدە قۇرۇلغان. سابىق شىنجاڭ ئۆلكىلىك ھۆكۈمەتكە قاراشلىق بولۇپ، دەسلەپكى مەكتەپ نامى شىنجاڭ ئۆلكىلىك يەكەن تولۇقسىز پېداگوگىكا مەكتىپى ئىدى. 1954-يىلى مەكتەپ نامى شىنجاڭ يەكەن باشلانغۇچ پېداگوگىكا مەكتىپى دەپ ئۆزگەرتىلىپ، قەشقەر ۋىلايىتىدىكى ھەر قايسى ناھىيىلەردىن ئوقۇغۇچى قوبۇل قىلىشقا يۈزلەنگەن. پېداگوگىكا ۋە خەنزۇ تىلىدىن ئىبارەت ئىككى كەسىپ تەسىس قىلىنغان. تولۇقسىز ئوتتۇرىدىن قوبۇل قىلىنغانلارنىڭ ئوقۇش مۇددىتى ئۈچ يىل، تولۇق ئوتتۇرىدىن قوبۇل قىلىنغانلارنىڭ ئوقۇش مۇددىتى ئىككى يىل بولۇپ، ئۇيغۇر تىلىدا ئوقۇتۇش ئىلىپ باراتتى.
1985- يىلىدىن بۇيان ئوقۇتۇش كەسىپلىرى كۆپەيتۈرۈلۈپ ئومۇمىي پەن سىنىپى، خەنزۇ تىلى سىنىپى، تەنتەربىيە مائارىپى سىنىپى، يەسلى مائارىپى سىنىپى، لابورانتلار سىنىپى، رەسىم مائارىپى سىنىپى ۋە مۇزىكا مائارىپى سىنىپلىرىغا قەشقەر ۋىلايىتىدىكى ھەرقايسى ناھىيىلەردىكى ئوتتۇرا مەكتەپلەردە ئەڭ ياخشى ئوقۇغان ئوقۇغۇچىلاردىن ھەر يىلى ئىزچىل قوبۇل قىلىپ رايونىمىزنىڭ ئوتتۇرا باشلانغۇچ مەكتەپ ئوقۇتقۇچىلىرىنى يۇقىرى ساپا بىلەن تەربىيىلەپ، يېتىشتۈرۈپ، 1988-يىلى مەملىكەتلىك مائارىپ كومىتېتى تەرىپىدىن «مەملىكەتلىك مۇنەۋۋەر پېداگوگىكا مەكتىپى دەپ باھالانغان».
مەكتەپنىڭ 2005- يىلىدىكى شتاتى 160 نەپەرگە، كەسپىي ئوقۇتقۇچىلارنىڭ سانى 140 نەپەرگە(ئالىي دەرىجىلىك لېكتور 13 نەپەر، لېكتور 54 نەپەر، تۆۋەن ئۇنۋانلىقلار 73 نەپەر)، يۇقىرىدىكى كەسىپلەر بويىچە ئوقۇغۇچىلار ئىككى مىڭ نەپەرگە يەتكەن. مەكتەپنىڭ يەر كۆلىمى 64607 كۋادرات مېتىر، 3 قەۋەتلىك ۋە 4 قەۋەتلىك ئىككى ئوقۇتۇش بىناسى، ئىككى قەۋەتلىك كۇتۇپخانا بىناسى، ئىككى قەۋەتلىك تەجرىبىخانا بىناسى، ئىككى قەۋەتلىك، ئۈچ قەۋەتلىك ۋە بەش قەۋەتلىك ئۈچ يۈرۈش ئوقۇغۇچىلار ياتاق بىناسى، ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئىككى قەۋەتلىك داۋالاش پونكىتى ۋە ئوقۇغۇچىلار ئاشخانىسى بولۇپ جەمئىي قۇرۇلۇش كۆلىمى 17482 كۋادرات مېتىر. يېنىك ئاتلېتىكا، گىمناستىكا، ۋاسكېتبول، ۋالىبول، پۇتبول مەيدانى قاتارلىق تەنتەربىيە تۈرلىرىنىڭ مەيدانى 10700 كۋادرات مېتىر. كۇتۇپخانىدا ساقلىنىۋاتقان كىتاب 50مىڭ پارچىدىن ئارتقان. مەكتەپ قۇرۇلغاندىن بۇيان تاكى مەكتەپ نامى ئۆزگەرتىلگەن 2005- يىلىغىچە ئاپتونوم رايونىمىزدىكى ھەرقايسى مەكتەپلەرگە يىگىرمە مىڭ نەپەردىن ئارتۇق باشلانغۇچ، ئوتتۇرا مەكتەپ ئوقۇتقۇچىلىرىنى تەربىيىلەپ يېتىشتۈرۈپ بەرگەن. 2002- يىلىدىن باشلاپ شىنجاڭ پېداگوگىكا ئۇنىۋېرسىتېتى ۋە قەشقەر پېداگوگىكا ئىنستىتۇتى بىلەن بىرلىشىپ تولۇق كۇرس ۋە مەخسۇس كۇرس بويىچە ماتېرىيال ئارقىلىق ئوقۇتۇش ئېلىپ بارىدىغان چوڭلار ئالىي مائارىپىنىڭ تەربىيىلەش پونكىتىنى قۇرۇپ، پۈتۈن ئاپتونوم رايونىمىزدىن چوڭلار ئالىي مائارىپى بويىچە بىرتۇتاش ئىمتىھانغا قاتناشقانلاردىن ئوقۇغۇچى قوبۇل قىلىپ، ھەر يىلى يازلىق ۋە قىشلىق تەتىلدە ئىككى ئالىي مەكتەپكە ۋاكالىتەن مىڭ نەپەردىن ئارتۇق ئوقۇغۇچىنى تەربىيىلەپ، يەكەن ناھىيىنىڭ كۈچلۈك قوللىشى بىلەن رايونىمىزنىڭ چوڭلار ئالىي مائارىپى ئۈچۈنمۇ ھازىرغىچە ئۈزۈلدۈرمەي تۆھپىسىنى قوشۇپ كېلىۋاتىدۇ.
1944- يىلىدىن 1950- يىلىغىچە رەھبەرلىك قىلغانلارنىڭ رەسىملىرىنى تېپىشقا ئىمكان بولمىدى، ئەمما ئۇلارنىڭ ئىسمى رەھبەرلىك قىلغان ۋاقتى مەكتەپنىڭ "مەرىپەت غۇنچىلىرى" ژورنىلىنىڭ 1994- يىللىق 1- سانىدا تەپسىلى خاتىرلەنگەن، بۇ ھەقتىكى تارىخىي ئۇچۇرلار يۇقۇرىدا قىسقىچە بېرىلدى. تۆۋەندىكىسى 1950- يىلىدىن 1996- يىلىغىچە رەھبەرلىك قىلغان ئۇستازلارنىڭ سۈرىتى:
يۇقىرىدىكى ئۇستازلار يەكەن پېداگوگىكا مەكتىپىگە مەكتەپ مۇدىرى، مۇئاۋىن مەكتەپ مۇدىرى ياكى مەكتەپ پارتىيە ياچېيكا سېكرېتارى ۋە ياكى مۇئاۋىن سېكرېتارلىق خىزمەتلىرىنى ئىشلەپ، بىر قىسىملىرى خىزمەت ئېھتىياجى بىلەن باشقا ئورۇنغا يۆتكىلىپ كەتكەن، بىر قىسىملىرى پېنسىيىگە چىقىپ ۋاپات بولۇپ كەتكەن، بىر قىسىملىرى خىزمەت قىلىۋېتىپ ۋاپات بولغان.
2005- يىلىغا كەلگەندە ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىمىزدىكى ئوتتۇرا دەرىجىلىك تېخنىكوم مەكتەپلىرىنى ئۆزگەرتىشنىڭ شامىلىدا، قەشقەر ۋىلايىتىگە بىۋاسىتە قاراشلىق ناھىيە دەرىجىلىك بۇ مەكتەپ يەكەن ناھىيىلىك مائارىپ ئىدارىسىگە ئۆتكۈزۈپ بېرىلگەندىن كېيىن، خەنزۇ تولۇقسىز 3- ئوتتۇرا مەكتەپنىڭ ئوقۇتقۇچى، ئوقۇغۇچىلىرىنى يەكەن پېداگوگىكا مەكتىپىگە كۆچۈرۈپ كېلىپ، «يەكەن پېداگوگىكا مەكتىپى»نىڭ نامى «يەكەن ناھىيىلىك 3- ئوتتۇرا مەكتەپ»كە ئۆزگەرتىلگەن ئىدى. بۇ مەكتەپ 7 يىلدىن بىرى خەنزۇ تىل سىستېمىسى بويىچە تولۇقسىز ئوتتۇرا سىنىپلىرىنى، مىللىي تىل سىستېمىسى بويىچە تولۇق ئوتتۇرا ئۇيغۇر تىلى سىنىپى ۋە قوش تىللىق سىنىپ، تولۇقسىز ئوتتۇرا ئۇيغۇر تىلى سىنىپى ۋە قوش تىللىق سىنىپلىرىنى تەشكىللەپ ئوقۇتۇش ئېلىپ بېرىۋاتقان ئىدى، بۇ يىل 9- ئايدىن كېيىنكى پىلاندا سابىق يەكەن پېداگوگىكا مەكتىپى(ھازىرقى يەكەن 3- ئوتتۇرا مەكتەپ)نىڭ ئورنى مەكتەپنىڭ خوشنىسى بولغان 1- ئوتتۇرا مەكتەپكە قېتىۋىتىلىپ، مەكتەپنىڭ ھازىرقى نامىي بولغان "3- ئوتتۇرا مەكتەپ"مۇ ئەسلىدىكى مەكتەپكە قايتۇرۇپ بېرىلمەكچى. يەكەن پېداگوگىكا مەكتىپى 2005- يىلى نامىدىن ئايرىلغان بولسا، ئەمدىلىكتە جىسمىدىنمۇ ئايرىلىش ئالدىدا تۇرماقتا.
مېنىڭ قارىشىمچە، مەكتەپنىڭ ئورنىنى ھازىرقى پىلان بويىچە باشقا بىرمەكتەپكە بېرىۋەتكەن تەقدىردىمۇ، ئازكەم بىر ئەسىرلىك شانلىق تارىخىقا ئىگە بىر مەكتەپنىڭ نامىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈپ، ساقلاپ قىلىپ، ئورنىنى كۆلىمى تېخىمۇ چوڭراق باشقا بىر يەرگە يۆتكەپ، ئۇنى تېخىمۇ تەرەققىي قىلىش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلىپ، ئاپتونۇم رايونىمىزدىكى تارىخى ئۇزۇن، رىقابەت كۈچى كۈچلۈك بىر مەكەپكە ئايلاندۇرۇش، يەكەن ناھىيىسى ئۈچۈنلا ئەمەس، پۈتكۈل ئاپتونوم رايونىمىز ئۈچۈنمۇ چوڭ بىر يوقۇتۇشتىن، تارىخىي خاتالىقتىن ساقلىنىش بولامدىكىن دەيمەن. چۈنكى بۇ ئاسانلا قۇرىۋالغىلى بولىدىغان زاۋۇت، كان-كارخانا ئەمەس.
| 
يوللىغان ۋاقتى 2012-2-9 23:22:19
