ئايال موزدۇز ھەققىدە ھېكايە
پۇرقەت مۇھەممەد تۇرسۇن
‹‹سىز ئايال كىشى تۇرۇپ، ھەجەپ ئەرلەرگە خاس كەسىپنى تاللاپسىزغۇ؟›› دېگەن بۇ سوئال بېشىدىن تالاي ئىسسىق – سوغۇقلارنى ئۆتكۈزگەن، موزدۇزلۇق بىلەن تۇرمۇشىنى قامداپ كېلىۋاتقان پاتىگۈل مۇھەممەد ئۈچۈن يېڭى سوئال ئەمەس ئىدى. مەيلى ئايىغىنى ياماتقىلى كەلگەن خېرىدارلار بولسۇن ياكى بىللە تىجارەت قىلىدىغان ھەمراھلىرى بولسۇن ۋە ياكى قىزىقىش بىلەن ئالاھىدە كېلىپ سورىغانلار بولسۇن، ئاساسەن مۇشۇ سوئالنى سورايتتى. پاتىگۈل مۇھەممەدنىڭ بۇ سوئالغا قانداق جاۋاب بەرگەنلىكىنى بىلىشتىن بۇرۇن، ئۇنىڭ كەچۈرمىشلىرىنى ئاڭلايلى:
پاتىگۈل مۇھەممەد مەكىت ناھىيەسىدە تۇغۇلغان بولۇپ، ئائىلە شارائىتىنىڭ يار بەرمەسلىكى تۈپەيلىدىن مەكتەپتە ئوقۇيالمىدى. كېيىن ئۇ نەۋرە ئاكىسى بىلەن توي قىلىپ ئىككى بالىلىق بولدى، تۇرمۇشتا كېلىشەلمەي توققۇز يىلدىن كېيىن ئاجرىشىپ كەتتى. بۇ دەل 2003 – يىلى بولۇپ، ئۇ شۇ يىلى ئۈرۈمچىگە چىقىپ، ئىش ئىزدەپ، باشقىلارنىڭ تونۇشتۇرۇشى بىلەن ئاخىرى بىر ئاشخانىنى تېپىپ ئىشلىدى. لېكىن، ئۇ ئاشخانىنىڭ ئىش تەرتىپىگە كۆنەلمەي بۇ يەردىمۇ ئۇزاق ئىشلىيەلمىدى. پاتىگۈل ئەنە شۇنداق تەمتىرەپ يۈرگەن كۈنلەرنىڭ بىرىدە ئۈرۈمچى ياشلار باغچىسى ئەتراپىدا موزدۇزلىق قىلىدىغان مەھمۇد ئىسىملىك بىر ياش بىلەن تونۇشۇپ قالدى، ئۇلار بىر مەزگىل ئارىلىشىپ يۈرۈپ ئاخىرى ئاددىيلا توي قىلدى. تويدىن كېيىن مەھمۇد بىلەن پاتىگۈل مەسلىھەتلىشىپ، مەھمۇد موزدۇزلۇقىنى قىلىدىغان، پاتىگۈل گازىر ساتىدىغان بولدى. ئۇلار بىر بىنانىڭ ئەرزان ئىجارىلىك يەر ئاستى ئۆيىدە ئولتۇراتتى. پاتىگۈل توكى، سۈيى يوق يەر ئاستى ئۆيدە جاپالىق تۇرمۇش كەچۈرسىمۇ، ئۇ بىر ئائىلە ئۈچۈن ئەڭ مۇھىمى بىر – بىرىنى چۈشىنىش، كۆيۈنۈش ئىكەنلىكىنى ئوبدان بىلەتتى.
مەھمۇد بىلەن پاتىگۈل ھەش – پەش دېگۈچە بىر بالىلىق بولدى، بۇ بالا ئۇلارنىڭ ئائىلىسىگە زور خۇشاللىق ئاتا قىلدى. كېيىنچە مەھمۇد مۇزدۇزلۇقىنى قىلىۋەرگەن بولسىمۇ، يېڭىلا تۇغۇتتىن قوپقان پاتىگۈلنىڭ بىر بالىنى كۆتۈرۈپ، كوچا – كويلاردا گازىر سېتىپ يۈرىشى ئەپسىز ئىدى. شۇنىڭ بىلەن ئەر – ئايال ئىككىسى مەسلىھەتلىشىپ پاتىگۈل ئۆيىگە يېقىن بىر ئاشخانىدا ئىشلەيدىغان بولدى. ‹‹يېتىمنىڭ ئاغزى ئاشقا تەگكۈچە بۇرنى قاناپتۇ›› دېگەندەك، ئەمدىلا تۇرمۇشىنى بىر ئىزىغا چۈشۈرۈۋالغان پاتىگۈلگە قارا قىسمەت يەنە قول ئۇزاتتى.
2009 – يىلى يېڭى يىل ھارپىسى كەچتە پاتىگۈل تۇيۇقسىز قاتناش ھادىسىسىگە ئۇچرىدى، ئاپتونوم رايونلۇق ئۇيغۇر تېبابەت دوختۇرخانىسى ئۇنىڭغا پۇت سۆڭىكى سۇنغان، قورساق داس سۆڭەك يېرىلغان، دەپ دىياگنوز قويۇپ، تېزدىن ئوپېراتسىيە قىلمىسا بولمايدىغانلىقى، ئوپېراتسىيە ھەققى ئۈچۈن 10 مىڭ يۈەن تەييارلاش كېرەكلىكىنى ئېيتتى. بۇ ئائىلىگە 10 مىڭ يۈەن ھەقىقەتەن ئاز پۇل ئەمەس ئىدى. ئەمدى قانداق قىلىش كېرەك؟ پۇل قەرز ئېلىش ئۈچۈن چىقىپ كەتكەن ئېرى مەھمۇدنىڭ قۇرۇق قول قايتىپ كەلگەنلىكىنى كۆرگەن پاتىگۈل ئاخىرى دوختۇرخانىدا بىر مەزگىل يېتىپ تېڭىق ئارقىلىق داۋالىنىپلا قايتىپ چىقتى.
بۇ ئائىلە ئەمدى مەھمۇدنىڭ موزدۇزلۇق ھۈنىرىگىلا قاراشلىق بولۇپ قالدى. ئارىدىن بەش، ئالتە ئاي ئۆتتى، پاتىگۈلنىڭ سالامەتلىكى ئاستا – ئاستا ياخشىلىنىپ قولتۇق تايىقىغا تايىنىپ ماڭالىغۇدەك بولدى. ئۇ ئۆزىنىڭ ئەمدى بۇنداق بىكار ياتسا بولمايدىغانلىقىنى ئويلاپ، ئېرىگە ئازراق بولسىمۇ ياردەملىشىپ بېرىش مەقسىتىدە موزدۇزلۇقنى ئۆگەندى. شۇ جەرياندا ئۇ ئېرىدىن موزدۇزلۇقنى قېتىرقىنىپ ئۆگىنىپ، مۇستەقىل موزدۇزلۇق قىلالىغۇدەك بولدى. مەھمۇدمۇ دۇكاننى ئۇنىڭغا تاپشۇرۇپ بەردى. پاتىگۈل سەللىمازا ساقىيىپ ھاسا تاياقنى تاشلىغاندىن كېيىن، مەھمۇد شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتى ئالدىدىن پاتىگۈلگە ئايرىم دۇكان ئېچىپ بەردى. موزدۇزلۇق بۇرۇندىن تارتىپ ئەرلەرگە خاس كەسىپ بولغاچقا، ئاياللارنىڭ ئاياغ تىكىش ماشىنىسى ئالدىدا ئولتۇرۇشى ھەممە ئادەمنىڭ دىققىتىنى تارتماي قالمايتتى، ئەلۋەتتە.
— تۇنجى خېرىدارىم بىر ئايال كىشى بولدى. ئۇ موزدۇزلۇق قىلىۋاتقىنىمنى كۆرۈپ ھەيران قالغان بولسا كېرەك، باشتا ئايىغىنى بۇزۇپ قويۇشۇمدىن ئەنسىرىگەندەك قىلدى، لېكىن مەن ئاياغنى ياخشى ياماپ ئۇ ئايالنى رازى قىلدىم. شۇ كۈنى مەن تۇنجى قېتىم مۇستەقىل ئىش قىلغانلىقىمدىن خۇشال ئىدىم، – دېدى پاتىگۈل.
— ئەر – ئايال ئىككىڭلار قانچىلىك كىرىم قىلىسىلەر؟
— ئېرىم ھازىر يۈك ئاپتوموبىلى ھەيدەۋاتىدۇ، مەن تىجارىتىم ياخشى بولغان كۈنلىرى 40، 50 يۈەن تاپىمەن. ھەممىنى قوشقاندا بىر يىلدا چىقىمدىن ئايرىلىپ 5000 يۈەن ئەتراپىدا ئېشىنالايدىكەنمىز. بۇنى كۆپ دەپ كەتكىلى بولمىسىمۇ، بۇرۇنقىغا سېلىشتۇرغاندا ياخشى دېيىشكە بولىدۇ.
— بۇ كەسىپنى ياخشى كۆرەمسىز؟
— مەن ھازىر بۇ كەسىپنى ياقتۇرۇپ قالدىم. كېيىنچە شارائىت يار بەرسە بۇ كەسىپنى تېخىمۇ تەرەققىي قىلدۇرۇش ئويۇم بار.
پاتىگۈل ماڭا ئۆزىنىڭ موزدۇزلۇقنى تەرەققىي قىلدۇرۇپ، ئاياغ بېزەشنى ئاساس قىلغان دۇكان ئېچىش ئويىنىڭ بارلىقىنى سۆزلەپ بېرىۋاتقاندا، كۆزلىرىدىن ئاشۇ ئۇلۇغۋار پىلانىغا بولغان ئۈمىد غىل – پال چاقنىغاندەك بولدى.
مۇخبىرنىڭ تەسىراتى: تۇرمۇش ئادەمنى سىنايدۇ ھەم ئادەمنىڭ ئىرادىسىنى تاۋلايدۇ. مەن پاتىگۈلنى زىيارەت قىلىش داۋامىدا، ئۇنىڭ شۇنداق ئېغىر قىسمەتلەرنى باشتىن كەچۈرۈپمۇ قىلچە چۈشكۈنلەشمەي، تۇرمۇشقا ئۈمىدۋار قاراپ، تىرىشىپ – تىرمىشىپ قىيىنچىلىقنى يېڭىپ، خاتىرجەم تىرىكچىلىك قىلىشى مېنى چەكسىز سۆيۈندۈرسە، جەمئىيىتىمىزدىكى ھاياتىنى، ۋاقىتنى قەدىرلىمەي، ياشلىقىنى نادانلىق ئاپتاپلىرىغا قاقلاپ خورۇتۇۋاتقان ياشلىرىمىز كۆز ئالدىمغا كېلىپ، ئۇلارنى ئاشۇ موزدۇز ئايال بىلەن سېلىشتۇرۇپ قالدىم. مۇبادا ئاشۇ ياشلىرىمىزمۇ تۇرمۇشقا باھادىرلارچە جەڭ ئېلان قىلالىغان بولسا، ئۇ چاغدا تۈمەنلىگەن كۆزلەر ئۇلار ئۈچۈن كۈلگەن، كەلگۈسىگە ئۈمىد بىلەن قارىغان بولار ئىدى، ئەلۋەتتە!
يوللىغان ۋاقتى 2011-12-27 13:00:45
يوللىغان ۋاقتى 2011-12-27 13:02:51
مەن پاتىگۈلگە قول قويدۇم 
