قاسىم سىدىق: مېنىڭ نەزىرىمدىكى «فىزىكا»

يۇپتىر

.............

ق.سىدىق

يۇپتىر يوللىغان ۋاقتى  2012-10-1 03:51
پەن-تەتقىقات خادىملىرىنىڭ مۇنداق بىر سۆزى بولىدىغان
ئ ...

تەكلىپىڭىزگە رەھمەت،مەن ئۇزۇمدە كەمچىلىك يوق دىيەلمەيمەن.

بىز ئادەتتە «ئاسمان»نى ئىگىز،«يەر»نى پەس دەپ قارايمىز.مۇشۇ نۇقتىدىن قارىغاندا مەيلى بىز قەيەردىلا تۇرمايلى،«پەس»تە تۇرغان بولىمىز.يەرشارى ۋە باشقا ھەرقانداق بىرەر سەييارىدا تۇرىشىمىزدىن قەتئى نەزەر شۇنداق.
مۇشۇ پىكىرنى توغرا دەپ قارىسىڭىز،«بوشلۇق ئەگرى بولمىسا ، سىز يەرشارىنى سىرتىغا چىقىپ كەتمەمسىز ؟ .»دىگەن بۇ سوئالنىڭ جاۋابى بەكمۇ ئاسان،يەنى بىز ماكان ئەگىرى بولمىسىمۇ يەنىلا «پەس»تەتۇرۇۋىرىمىزۋە تۇرۇۋاتىمىز.

مىنىڭ سىزدىن «ئاسمان»بىلەن «يەر»نىڭ قايسنى پەس دەپ قارايدىغانلىغىڭىزنى سورىشىم ،مىنىڭچە سىزنىڭ سۇئالىڭىز كەلتۈرۈپ چىقارغان نورمال ۋە مۇقەررەر سوئال.

سىز«يەر»نى «پەس»،«ئاسمان»نى «ئىگىز »دەپ بەلگىلىۋىلىشقا قوشۇلامسىز؟.دىمەكچى،ئالدى بىلەن مۇشۇ نۇقتىدا بىرلىككە كىلىۋىلىش كىرەك.قوشولغان بولسىڭىز مەن يۇقۇردا سوئالىڭىزغا  جاۋاپ بىرىپ بولدۇم.

ق.سىدىق

تورداشلار،يوپىتىر تورداشنىڭ سوئالى ئۈزى دىگەندەك ئۇنداق ئاددى سوئال ئەمەس،دىمەكچىمەنكى، ئونىڭ بايان شەكلى ئاددى،ئۆز ئىچىگە ئالغان مەزمۇن ئاددى ئەمەس.بۇ سۇئالغا جاۋاپ بىرىش ئۈچۈن ئالدى بىلەن «ئىگىز ۋە «پەس»دىگەن مەسىلىلەردە بىرلىككە كېلىۋىلىش كىرەك.

بىز ئۇزىمىز دەسسەپ تورغان«يەر»نى «پەس»دەپ قارىساقلا بۇ سوئالنىڭ جاۋابى يوپىتىر تورداشنىڭ كۈتكىننىڭ ئەكسىچە جاۋاپ بولۇپ قالىدۇ.يەنى بىزنىڭ «يەر»دەتۇرۇۋاتقىنىمىزنىڭ ئۈزى«پەس»تە تورىۋاتقىنىمىز بولۇپ،بۇ رىياللىق «بوشلۇق ئەگىرى»لىكىنى ئىنكار قىلىدۇ.يەنى:
«بوشلۇق ئەگرى بولمىسا ، سىز يەرشارىنى سىرتىغا چىقىپ كەتمەمسىز ؟ »دىگەن بۇ سوئالغا «بىز بوشلۇق ئەگىرى بولغانلىغى ئۈچۈنلا يەرشارىنىڭ سىرتىغا چىقىپ كەتمەيمىز»دىگەن تەشەببۇس سىڭدۈرىۋىتىلگەن،ھالبوكى،مىنىڭ تەھلىلىمنىڭ نەتىجىسى بۇ خىل تەشەببۇسنى ئىنكار قىلىدۇ.

ئوخشىمىغان قاراشلار بولسا دادىل ئوتتۇرىغا قويساق.

يۇپتىر

..............

ق.سىدىق

يۇپتىر يوللىغان ۋاقتى  2012-10-1 15:32
ئېنىشتىيىننىڭ نىسپىيىلىك نەزەرىيىسى بىزنىڭ ۋاقىت ، بو ...

شۇنداق،«ئېنىشتىيىننىڭ نىسپىيىلىك نەزەرىيىسى بىزنىڭ ۋاقىت ، بوشلۇق ۋە ھەركەت توغرىسىدىكى قارىشىمىزنى زور دەرىجىدە ئۆزگەرتتى .»لىكىن،مەن  «بۇنىڭ سىرتىدا »،سەۋەپ، ئۇنىڭ زامان-ماكان قارىشىدا بىر تەرەپلىمىلىك ۋە خاتالىقلار بار.بۇ بىر تەرەپلىمىلىك ۋە خاتالىقلارھازىرقى زامان فىزىكىسىنى زىدىيەتكە پاتۇرۇپ قويدى.مەن تولۇق لوگىكىكىلىق ئاساس ۋە تەجىرىبە ئاساسىغا ئىگە ھالدا بۇ بىر تەرەپلىمىلىك ۋە خاتالىقلارنى ئىسپاتلىغىلى بولىدۇ دەپ قارايمەن.

شەكىل نەزەريىسىنىڭ 29-تىئورمىسى،يەنى«زەررىچە ۋە جىسىملار سىزىقلىق ھەركەت جەريانىدا ئۇز ئوقىدا ئايلىنىش يۈنۈلۈشى تەرەپكە ئاغىدۇ»دىگەن پەرىزى 2011-يىلى 4-ئايدا دەسلەپكى قەدەمدە تەجىرىبىدە ئىسپاتلاندى.ھازىر بۇ تەجىرىبە باشقا لاھىيىدە ئىشلىنىش ئالدىدا تۇرىدۇ.پات پۇرسەتتە نەتىجىسى چىقىدۇ.
نۇۋەتتە بۇ خىل ئېغىش ھادىسىسى تەتقىقاتىغا بىجىڭ ئونۋىرىستىتىىدىكى مەلۈم پىروپېسۇر رەسمى كىرىشتى.ئالاقىدار ئۆچۆرلارنى 10كۈنگە يەتمىگەن ۋاقىت ئىچىدە ئاڭلىشىڭلار مۈمكىن.

بۇ تەجىرىبە ـ  شەكىل نەزەريىسىنىڭ 29-تىئورمىسىنى شۇنداقلا «ھەركەتنىڭ خۇسۇسى خارەكتىرى ئەگىرى بولىدۇ»دىگەن ئىدىيىسىنى قوللايدىغان،ئېينىشتېيىن زامان-ماكان ئەگرىلىگىنى قوللىمايدىغان تەجىربە.
بۇ خىل ئېغىش ھادىسىسىنى نىيوتۇن مىخانىكىسى،ئېينىشتېيىن نىسبىلىك نەزەريىسى،كۋانىت مىخانىكىسى ئارقىلىق چۈشەندۈرگىلى بولمايدۇ.چۈشەندۈرۈپ بىرەلەيدىغانلار بولسا چۈشەندۈرۈپ باقسۇن.

ق.سىدىق

شەكىل نەزەريىسىنى ۋەمىنىڭ ئىدىيىلىرىمنى چۈشۈنۈش ئۈچۈن سىز «كائىنات»تورىغا كىرىپ ،ئالىمجان ئوبۇلقاسىم يازغان«كۈتۈلمىگەن بىر تەجرىبە نەتېجىسىدىن دوكلات - كلاسسىك فىزىكا ۋە ھازىرقى زامان  ئاساسىي فىزىكا نەزەرىيەلىرى دۈچ كەلگەن خىرىس»،«شەكىل نەزەريىسى تەقەززالىغىدىكى يېڭى فىزىكا»قاتارلىق تېمىلارنى كۇرۆڭ.

Almas999

مەن قىلغان تەرجىمە ئەمەس،شىنجاڭ خەلىق نەشىرياتى تەرىپىدىن 1993-يىلى خەنزۇچىدىن تىلىدىن تەرجىمە قىلىنىپ نەشىر قىلىنغان......

ئۇنداق بولسا، ئەشۇ تەرجىمانلارنىڭ تەرجىمە سەۋەنلىكى ئىكەن. ئۇقۇشماسلىق بوپتۇ.

ق.سىدىق

Almas999 يوللىغان ۋاقتى  2012-10-1 16:56
ئۇنداق بولسا، ئەشۇ تەرجىمانلارنىڭ تەرجىمە سەۋەنلىكى  ...

شۇنداق بولسا كىرەك،ئەسلى  خەنزۇچە نۇسخىنى تىپىپ كۇرۇپ باقسىلا ئايان بولىدۇ.

ق.سىدىق

تورداش يوپىتىرنىڭ 26-قەۋەتتىكى ئىنكاسىمغا بولغان پوزىتسيىسىنى بىلىپ باققۇم بار.

ھاكىم

ئېنىشتىيىننىڭ نىسپىيىلىك نەزەرىيىسى بىزنىڭ ۋاقىت ، بوشلۇق ۋە ھەركەت توغرىسىدىكى قارىشىمىزنى زور دەرىجىدە ئۆزگەرتتى . ‹سىز بۇنىڭ سىرتىدا ئىكەنسىز›
ئېنىشتىيىننىڭ بوشلۇقنىڭ ئىگىلىشى ۋە ۋاقىتنىڭ ئىگىلىشى توغرىسىدىكى بۇ ئۇقۇمدىن پايدىلىنىپ تارتىش كۈچىنى چۈشەنچە بېرىدۇ . تارتىش كۈچىنىڭ ۋاقىت‹زامان›، بوشلۇق‹ماكان› نى ئۇزارتىدىغانلىقىنى ياكى ئىگىدىغانلىقى توغرىسىدىكى بىۋاستە دەلىللەردىن : قۇياشنىڭ تارتىش كۈچىنىڭ قۇياش قىرغىقىدىن ئۆتكەن يۇلتۇز نۇرىنى ئىگىدىغانلىقىدىن ئىبارەت بۇ ھادىسىنى بىۋاستە ئىسپاتلاشقا بولىدىغانلىقىدىن  بۇ كۆزىتىش دەلىلى كىشىلەرنى قايىل قىلارلىق دەرىجىدە چۈشەندۈرۈپ بېرىدۇ ، ‹مەنمۇ شۇنىڭ ئىچىدە› . يەنە ئۇنىڭدىن باشقا يەرشارىدىن قارىغاندا ، قۇياشنىڭ كەينى تەرىپىدىكى ئاسمان بوشلۇقى كىچىك ھەم ئىگىلگەن ھالەتتە كۆرىنىدۇ .
ۋاقىت‹زامان›نىڭ ئىگىلىدىغانلىقىنىمۇ ئىسپاتلاشقا بولىدۇ .
بۇنىڭ بىۋاستە ئىسپاتى سەئەتنى بوشلۇقتا ئۇچۇرۇشتىن ئىبارەت ئاددىي تەجىربىدىن ئايان بولىدۇ . ۋاقىت تارتىش كۈچى يوق مۇھىتتا ، يەريۈزىدىكى مۇھىتقا قارىغاندا تېز ماڭىدۇ .   
مانا بۇ مىنىڭ كۆزقارىشىم ۋە ئىسپاتىم .
مەن شۇ پەقەت ۋاقىت بوشلۇق ئەگرى ئەمەس دەيدىغانغا قانداق ئىسپاتىڭىز بار دەپ سورىماقچى ئىدىم ، ئەمما مەن تومتاقلا سۇئال سورىغان ئوخشايمەن ،،،،،،،، ،
قېنى ئىسپاتىڭىزنى ئوتتۇرىغا قويۇڭ   
--بۇ يەردىكى مۇنازىرە قىزىپلا كېتىپتىغۇ،ئېينىشتىيىن {خۇسۇسى ۋە ئومومى  مەنىدىكى نىسپىلىك نەزىريەسى}نى ئېلان قىلغاندىن كېيىن بۇنىڭ دىن  كوپلىگەن ئادەم ھاياجانلىنىپ،بۇ نەزىريەنى ئىزاھلايدىغان  كىتاپتىن  900پارچە  ئېلان قىلىنغان،دالى كارنىگنىڭ شىنجاڭ ياشلار ئۇسمۇرلەر نەشىرياتى باستۇرغان،ئابدۇخالىق ئابدۇلباقى تەرجىمە قىلغان{ئۇلۇق ئەرباپلار}دىگەن كىتاۋىنىڭ  87-بېتىدە شۇنداق دىيىلگەن،،لېكىن ئېينىشتىيىننىڭ قارىشىچە بۇ نەزىريەنى چۇشۇنىدىغان ئادەم 10دىن 12گىچە بولغان،قالغان  ئادەم قارىسىغىلا كىتاپ يازغان، ھازىرقى ۋاقىتتا بىز بۇ نەزىريەنى ئېينىشتىيىننىڭ ئۈزىنىڭمۇ چۇشەنمەيدىغانلىغىنى بايقاپ قالدۇق،يوپىتېر ئەپەندىممۇ بۇ يەردە ئۇزىنىڭ چۇشەنمەيدىغانلىغىنى ئاشكارىلاپ قويۇپتۇ،مەسىلەن،سائەتنى بوشلۇقتا ئۇچۇررۇش ئۇسۇلى،بۇنى ئېينىشتىيىن سائەت ئاستا ماڭىدۇ دىگەن،يەنى {ماكان قىسقىراپ،زامان ئۇزىرايدۇ}دەپ چۇشەندۇرگەن،يەنى ۋاقىت ئاستا ئۇتۇدۇ،تېز ئوتمەيدۇ،،يەنە كېلىپ سائەتنى نۇر تېزلىگىگە يېقىن سۇرئەتتە ئۇچۇرۇش كېرەك،لېكىن بۇ چاغدا ئېينىشتىيىننىڭ فورمۇلىسى بويىچە سائەتنىڭ بىرلىك ھەجىمى چوڭلايدۇ،بۇنىڭدا سائەت بۇزۇلىدۇ،بۇنىڭدا قانداق قىلىپ ئاستا ياكى ئىتتىك ماڭغان بولىدۇ،  ئېينىشتىيىن يەھۇدى،2-دۇنيا ئۇرۇشىدا ،يەھۇدىلەر گىتلېر ھاكىميىتى  تەرىپىدىن قىرغىن قىلىنغان،شۇ دەۋىرلەردىلا ئامىرىكىنىڭ ئاخبارات ساھاسىنى يەھۇدىلەر كونتۇرول قىلاتتى،،ھازىر تېخىمۇ شۇنداق ،شۇنىڭ ئۇچۇن بۇ كىشىنى بولۇشىغا ماختاپ يەھۇدىلارنىڭ ئىناۋىتىنى كۇتۇرگەن،بىرنى بىر،ئىككىنى ئىككى دىيىش ئىلىم پەننىڭ ئاساسى روھى تورسا،بۇ روخقا خىلاپلىق قىلىنغان،يەنە كېلىپ {خۇدا شىشىخال تاشلىمايدۇ}بۇنىڭ مەنىسى نىمە؟خۇدا پەقەت بىرلا،ئۇ كىمگە شىشىخال تاشلايدۇ،ئېينىشتىيىننىڭ خۇدانى تىلغا ئالغان يەرلىرى كوپ،ئەجىبا خۇدا ئېينىشتىيىنغا شىشىخال تاشلىمايدۇ دىگەن مەنىدىكى گەپمۇ بۇ،بۇ سۇز دەل جايىغا چۇشمىگەنمۇ قانداق،                                                                                                                 2-مەسىلە،قۇياش ئەتىراپىدىكى ماكاننىڭ ئىگىلىشى بولسا،قۇياشنىڭ ناھايىتى كۇچلۇك تارتىش كۇچى بار،يەنە كېلىپ قۇياش ئەتىراپىغا ناھايىتى زۇر زەرىچىلار ئېقىمىنى تارقىتىپ تۇرۇدۇ، ،بۇ تارتىشىش كۇچى ھەم زەرىچىلىك ،ھەم دولقۇنلۇق خۇسۇسىيەتكە ئىگە بولغان نۇرنىڭ يۇنۇلۇشىنى ئۇزگەرتىۋەتكەن،ماكان دىگەن مەلۇم مەنىدىن ئېيتقاندا بوشلۇقتىن ئىبارەت،لېكىن قۇياش ئەتىراپىدا ئالاھىدە كۇچلۇك زەرىچىلەر بار،يەنى بۇ يەردە ماددا بار، قۇياشنىڭ ماددىلىرى بىلەن  بىلەن يەنە بىر نۇرنى تارقاتقان ماددا سوقۇلغاندا يۇنۇلۇشى ئۇزگۇرەيدۇ،بۇنى ئېينىشتىيىن ماكاننىڭ ئىگىلىشى دەپ چۇشەندۇرگەن،يەنى بۇنى توغرا چۇشەندۇرەلمىگەن،