«微信» نىڭ ئۇيغۇرچە ئاتىلىشىنى بىلەمسىز؟

alpida1971

	hiyalparas يوللىغان ۋاقتى  2012-8-31 19:31 ئۈندىدار ئىنتايىن جايىدا تەرجىمە قىلىنغانكەن. مەن بەكلا ياقتۇرۇپ قالدىم.

قونچاق

	ھۆرمەتلىك قونچاق، بۇ ئۇقتۇرۇش قايسى تىلشۇناسلار تەرىپىدىن، قايسى مەتبۇئاتتا، قايسى تاراتقۇدا ئېلان قىلىندى؟ ئېنىق مەنبەسىنى ئەسكەرتىڭ. تولۇق چۈشەنچە بېرىڭ. تورداش ئاتۇش، تورداش تىكەن، ياخشىمۇ سىلەر. مەن بىرقانچە كۈن ئالدىراش بولۇپ تورغا چىقالمىدىم ، بۈگۈن تېخى بۇ تېمىنى ۋە ئىنكاسلارنى تولۇق كۆرۈپ چىقتىم. مەنبەنى ئەسكەرتىڭ دەپسىز. مەنبە: مېنىڭ يانفۇنۇمغا كەلگەن رەڭلىك ئۇچۇر. لېكىن سىز دېگەندەك مەن راستىنلا بۇ ئىشلارنى قايسىدۇر تىل-يېزىق كومىتېتې ياكى ئورگان بىلوگلاردىن سۈرۈشتۈرۈپ يۈرمىدىم. سەۋەبى: بۇنداق قىلىشنىڭ نېمە ھاجىتى. تىلىمىزدا سىلەر دېگەندەك ساپ بولمىغان ئەبجەش ئاتالغۇلار كۆپىيىپ كەتتى. نەچچە يىل ئىلگىرى 遥控نىڭ ئۇيغۇچە ئاتىلىشى تىزگىنەك دەپ قويۇلغانلىقىنى ئاڭلىغان لېكىن ھازىر كۈندىلىك تۇرمۇشتا بۇ ئىسىمنى ئىشلىتدىغانلىرى قانچىلىكتۇ؟ سىلەرمۇ بىلىپ بىلمەي ئاھاڭ تەرجىمىسى «يوكۇڭ» دەپلا ئىشلىتىسىلەرغۇ دەيمەن. شەخسەن مەنمۇ شۇنداق، ئامال بار ئۇيغۇرچە سۆزلەي دەيمەن لېكىن بەزىدە رېفلىكىس تۈپەيلى ئاھاڭ تەرجىمىس بويىچە جىق سۆزلەرنى دېۋىتىپ قالىمەن. لېكىن يەنىلا كۈندىلىك تۇرمۇشتا ساپ تىل ئىشلىتىش ئۈچۈن تىرىشىۋاتىمەن، ئەتراپىمدىكىلەرگىمۇ بۇنى تەۋسىيە قىلىمەن. مېنىڭچە بۇيەردە مەسىلە پاكىت-دەلىل توپلاپ بۇنى ئىسپاتلاش ئەمەس، تىلنىڭ ساپلىقىنى ئوموملاشتۇرۇش. ئامال بار ئەجبەش تىلدا سۆزلىمەسلىك. پەقەتلا شۇ مەقسەت. ئاشۇ ئۈندىدىدار ئىشلىتىدىغان كۆپچىلىككە بۇ ئاتالغۇنى بىلدۈرۈپلا قويۇش خالاس. سىلەرگە پاكىت توپلاش شۇنچە مۇھىممۇ؟ سوتقا چىقامتىڭلار يا؟ ئەگەر ياقتۇرمىغان بولسىڭىز، ياكى« چوڭلار تەرەتسىز يەرگە دەسسىمەيدۇ» دېگەندەك پاكىتسىز گەپ قىلمايمەن دەيدىغىنىڭلار بولسا، ئۆز خاھىشىڭىز بويىچە پاكىت ئىزدەپ باقسىڭىز، تاپقاندا، پاكىت تېپىلدى، بۇ ئاساسسىزكەن، ياكى بۇ راستكەن دەپ ئىنكاس قالدۇرۇپ قويساڭلارلا بولمىدىمۇ. خالىمىسىڭىز دېمەڭ! ھېچكىم سىزگە بۇنداق ئاتاشنى مەجبۇرلىغىنى يوق. ئاشخانىلاردا بىر قېتىم ئىشلىتىلىدىغان چوكا بىلەن قەغەز ئىستاكان ئوموملىشىپ كەتتى. كېيىن دېزىنفىكسىيىلەنگەن بىر يۈرۈش قاچا-چوكا ئوموملاشتى. قېنى قايسى بىرىڭلار ئاشخانىغا كىرىپ:«سەنجۈ دىن بىرنى » دېمەيسىز؟

قونچاق

	ئەجابا تىلشۇناسلار بىكار قاپتىمۇ؟ ھەر سۆزلەر بار، تىلىمىزنى ئەبجەش قىلىۋاتقان، شۇلارنى تەرجىمە قىلىپ سۆز ياسىماي ھەجەپ بۇ كىچىككىنە دېتالغا سۆز ياساشقا ۋاقتى چىقىپتۇ ھە سىلەرنىڭ ئۇ تېتىقسىز تىلشۇناسلىرىڭلارنىڭ تورداش تىكەن، ياخشىمۇ سىز. تىلشۇناسلارنىڭ بىكار قالغان قالمىغىنى مەن بىلمىدىم. بەلكىم ھەممىسى سىز ۋە بىزدەك تۇرمۇش ھەلەكچىلىكى بىلەن ئالدىراشتۇ. لېكىن سىزنىڭچە بۇ كىچىككىنە دېتالغا سۆز ياساش بىھاجەتمۇ؟ ئادەتتە بىز ئىشلىتىش ئۈنۈمى يۇقىرى بولغان، قوللىنىش دائىرىسى كەڭ  نەرسىلەرنى مەيلى  كىچىككىنە بولسىمۇ تۇرمۇشىمىزدىن ئايرىمايمىزغۇ. ئۈندىدار تۇرمۇشىمىزدا پەيدا بولغاندىن بۇيان كۆپ قولايلىقلارنى ئېلىپ كەلدى. ئەڭ مۇھىمى تېلىفۇن ھەققىنى كۆپ تېجەپ قالدى.ئاددى مىسالدىن بىرنىلا دەي: مەن ئوتتۇرا مەكتەپنى پۈتتۈرگىلى 10يىل بولدى، لېكىن ئۈندىدار توپىدا بىزنىڭ ئوتتۇرا مەكتەپتە بىللە ئوقۇغان بىر سىنىپتىكى 46 ساۋاقداش بار. ساۋاقداشلار ئۈرۈمچى، خوتەندىن باشقا يەنە توكيو، سېپرۇس، گوللاندىيە، كانادا، سىتنىي، پارىژ، ئىستانبول، كوپىنھاگىن قاتارلىق جايلاردا ساۋاقداشلىرىمىز ئوقۇۋاتىدۇ ۋە ئىشلەۋاتىدۇ. ئويلاپ بېقىڭ بىز مۇشۇ ساۋاقداشلار بىلەن بىرمۇ-بىر تېلىفۇنلىشىپ بولالمايمىز، لېكىن ئۈندىدار توپىمىزدا ھەركۈنى دېگۈدەك ئانچە-مۇنچە ئەھۋال سوراشلار، تور يۈزىدە تاماق سۇنۇشلار، يېڭى توي قىلغان ۋە بالىلىق بولغانلار ئۈچۈن بەخت تىلەشلەر بولۇپ تۇرىدۇ.  سىزچە ئۈندىدار بەك كىچىككىنە دېتالمىكەن؟ ئۇنىڭغا ئايرىم ئۇيغۇرچە ئىسىم قويۇش زۆرۈر ئەمەسمىكەن؟ سوئال: سىزدەۋاتقان بۇ كىچىككىنە دېتالنى ئۆزىڭىز  ئىشلەتمەمسىز؟

plknk

	بىر چىرايلىق ‹تۈگرە›دەپ ئىسىم قويۇپ بەرسە ‹جۇۋاۋا›،‹گۈندەمەدەك›دەپ قويۇپ بەرسە ‹موگۇ›دەۋاتقانلارغا نىمە دەيمىز ھە...! ئادەتتىكى ئاش پۇزۇللارغۇ بىلمىسۇن كاتتا ئاشپۇزۇللارغا كىرىپ بىر تەخسە ‹تۈگرە› يەيمەن دىسىڭىز  ‹ئۈگرە› مۇ دەپ سورايدۇ قايتا دىسىڭىز ئۇنداق تاماق يوق دەپ كۆزىنى پاقىرتىپ تۇرغان.

atux

	قونچاق يوللىغان ۋاقتى  2012-9-4 12:46 ھۆرمەتلىك قونچاق، بۇ ئۇقتۇرۇش قايسى تىلشۇناسلار تەرىپ ... ھۆرمەتلىك قونچاق، ياخشىمۇ سىز؟ مەن سىزگە سوتقا چىقىمەن دېمىدىم، «ئۈندىدار» دېگەن ئىسىمنى ئۇيغۇر تىلشۇناسلىرى، ئۇيغۇرتىلى تەتقىقات گۇرۇپپىسى تەتقىق قىلىپ  قويۇپ بەردى دەپ داۋراڭ سېلىپ كېتىپسىز، شۇڭا ئاساسسىز گەپ قىلماي، قايسى تىلشۇناسلار قويدى شۇنى ئەسكەرتىپ قويۇڭ دېدىم ۋە «ئۈندىدار» دېگەن ۇ ئىسىمنىڭ «ۋېي شىن»گە ماس كەلمەيدىغانلىقىنى ئەسكەرتىش بىلەن بىرگە تىلشۇناسلار كېيىن ئىسىم قويۇپ قالسا ئۇلارنىڭ ئالدىدا سەتلىشىپ قالمايلى دېگەننى ئەسكەرتىپ قويدىم. ھېلىھەم شۇنداق دەيمەن: تىلىمىزدىكى « مەينەتلىك»لەر يېتىپ ئاشىدۇ. شۇڭا چىرايلىق ئىكەن دەپلا بۇنداق سۆزلەرنى قويىۋېلىپ ئۆزىمىز «ئۈستى پارقىراپ تۇرىدىغان، ئاستى مەينەت يۈندە»لەرنى چاچمايلى.

atux

	قونچاق يوللىغان ۋاقتى  2012-9-4 12:46 ھۆرمەتلىك قونچاق، بۇ ئۇقتۇرۇش قايسى تىلشۇناسلار تەرىپ ... ھە راست، ئەگەر ئۇيغۇر تىلشۇناسلىرى ئۇيغۇرتىلىمىزغا ئومۇملاشتۇرۇۋاتقان سۆزلەرنى بىلمەكچى بولسىڭىز « تىل ۋە تەرجىمە » ژۇرنىلىنى كۆرۈڭ. بەك ياخشى نەرسىلەر بار. مەسىلەن: «  减速带» نى « جاقاق» دەپ تەرجىمە قىلدى. « 助听器» نىڭ « ئاۋدېفۇن» دېگەن ئىسمىغا خاتىمە بېرىپ، « تىڭشاتقۇچ»دەپ تەرجىمە قىلدى. «窃听器»نىڭ «مەخپىي ئاڭلاش ئۈسكۈنىسى» دېگە ئىسمىغا خاتىمە بېرىپ، «تىڭ تىڭلىغۇچ» دەپ تەرجىمە قىلدى. « گازىر» ،« شىمىشكە» دېگەن بۇ ئاتالغۇغا « كىشمىش» دېگەن سۆزنىڭ ياسىلىش قائىدىسى بويىچە « چاقمىش» دەپ ئىسىم قويدى. يۇقىرىدىكى قايسى بىر تەرجىمىنىڭ ئەسلى ئاتىلىشى(خەنزۇچە، ئىنگېلىزچە....تىللاردا) بىلەن مۇناسىۋىتى يوق دىيەلەيسىز؟ لېكىن، «  微信» بىلەن « ئۈندىدار» نىڭ قانچىلىك مۇناسىۋىتى بار؟ مەن بۇ سئكزنىڭ ئۇيغۇرتىلىغا قېتىلغانلىقىنى ئىنكار قىلمايمەن. پەقەت جايىنى تېپىپ قېتىلالمىغان سۆز دەپ قارايمەن. يەنىا گېپىم شۇكى، « ئۈندىدار» دېگەن بۇ ئىسىمنى «تېلېفۇن»غا ئومۇملاشتۇرسا قوش قوللاپ چاۋاك چالىمەن. بىز مەكتەپتە بىر نەچچە بالىلار تېلېفۇننى «مۇڭداشقۇ » دەپ ئاتايمىز، يەنە بىر نەچچەيلەن «سۆزلەشكۈ» دەپ ئاتايدۇ.

131

	ناھايتى ياخشى بوپتۇ

قونچاق

	ئوقۇغۇچى ئاتۇش، سىز بىلەن گېپىمىز بىريەردىن چىقمىغىدەك. مېنىڭچە ئۈندىدار دېگەن ئىسىمنى «مەينەتلىك» دەپ قارىغانكەنسىز ئۇنداقتا سىز بىلەن زاكۇنلىشىپ ئولتۇرۇشنىڭ ھېچ بىر ھاجىتى يوقكەن. مەن گەپنى چۈشىنىدىغان ئادەملەرگە قىلىمەن، گەپ چۈشەنمەيدىغان، ئوڭنى تەتۈر قىلىدىغان، پاكىزنى يۇندا دەپ ئەچىقىپ يۇندا كۆلچىكىگە تۆكۈدىغان، ئاقنى قاراپ تۇرۇپ قارا قىلىپ بارار جايىغا ئاپىرىپ قويىدىغان ئادەملەردىن ئاللاھ ساقلىسۇن. سىز مەن كۆرگەن ھەم كۆرۈۋاتقان سادىق يېزا كادىرلىرىنىڭ تىپى ئىكەنسىز. مەكتەپ پۈتتۈرگىنىڭىزدىن كېيىن بىرەر كەسپىي ئىدارىدا ئىشلەپ قالسىڭىز مۇشۇ مىجەزىڭىز بىلەن نۇرغۇن بىگۇناھ كىشىلەرگە يوغان-يوغان قالپاقلارنى كىيگۈزەلىگۈدەكسىز؛ دەرسكە كىرىش قوڭغۇرىقى چېلىنىۋاتىدۇ، بۇيەردە تورغا چىلىشىپ ئولتۇرماي كىرىپ دەرسىڭىزنى ئوقۇڭ. ئەمدى سىز بىلەن مۇنازىرىلەشمەيمەن. نېمە دېسىڭىز دەڭ، پەرۋايىم پەلەك.

xaxkari

	]بەك چىرايلىق ئىسمكەن  ،

atux

	قونچاق يوللىغان ۋاقتى  2012-9-5 11:20 ئوقۇغۇچى ئاتۇش، سىز بىلەن گېپىمىز بىريەردىن چىقمىغىدە ... سىز تىلغا ئالغان تەسۋىرلەردىن  تولىمۇ يىراقمەن. كەچۈرۈڭ، تېخى ئوقۇش باشلىمىغانلىقى ئۈچۈن قوڭغۇراق چېلىنسىمۇ دەرسكە چىقمايمەن.  مەن « ئۈندىدار» دېگەن سۆزنى « مەينەتلىك» دېمىدىم. يولداش (ياكى خانىم)قونچاق، ئىنكاسىمنى ياخشى ئوقۇڭ!  خەقتىن ئاڭلىغاننى راست دەپ داۋراڭ قىلىدىغان، قوڭىغا ئۇرۇپ تاپقان گەپنى خەققە دۆڭگەپ قويۇپ بازارغا سالىدىغان ئادەملەردىن خۇدايىم يىراق قىلسۇن. بۇنداقلارنىڭ قولىدىن ھەر بالالار كېلىدۇ. ئىلمىي ، پاكىتلىق مۇنازىرىدىن قېچىپ، ئادەمنى ھاقارەتلەيدىغان مۇنازىرىچىلەردىن خۇدايىم يىراق قىلسۇن! ئۇلارنىڭ قولىدىن ھەر شۇملۇقلار كېلىدۇ. بىگۇناھ پۇقرالارغا ھەر قالپاقلارنى كەيدۈرۈش مېنىڭ قولۇمدىن ئەمەس، سىزنىڭ قولىڭىزدىن كېلىدىكەن، قارىڭە، قورقماي ئۇيغۇر تىلغۇناسلىرىغا، ئۇيغۇر تىلى تەتقىقاتچىلىرىغا قالپاق كەيدۈرۈلىگەن ئادەم ئۆزىنى قانۇن بويىچە قوغداشنى بىلمەيدىغان دېھقانلارغا، تۆۋەندىكى بىگۇناھلارغا نېمە قالپاقلارنى كەيدۈرەلمىسۇن؟! ئىسىڭىزگە سېلېپ قوياي، ئۇيغۇرتىلى ئۇنداق ئاغزىغا كەلگەننى دەۋەرسە بولىدىغان تىل ئەمەس. مۇئەييەن سۆز ياساش قائىدىسى بار، سېستىمىلىق تىل. خوش، بىز «微博»دېگەن سۆزنى ئۇيغۇرتىلىغا «مىكرو بىلوگ» دەپ تەرجىمە قىلدۇق ۋە ئومۇملاشتۇردۇق. ئۇنداقتا، نېمە ئۈچۈن «微信»نى «مىكرو خەت» دەپ ئومۇملاشتۇرساق بولمايدىكەن؟ چىرايلىق ئاڭلانغىنى ئۈچۈنلا «ئۈندىدار» دېيىشىمىز كېرەكمىكەن، چىرايلىق ئاڭلانغىنى ئۈچۈنلا ئۇيغۇرتىلىنىڭ سۆز ياساش قائىدىسىنى بۇزساق بولامدىكەن؟ «ئۇيغۇرتىلىنى ئۇنداق قوغدايمىز، بۇنداق قوغدايمىز» دەپ شۇئارنى چوڭ توۋلاپ، ئۆزىمىز « ئۇيغۇرتىلىغا چاقچاق قىلساق بولامدىكەن»؟ سىزنىڭ نېمە خىزمەت قىلىدىغانلىقىڭىزنى بىلەلمىدىم، مېنى يېزا كادىرىغا ئوخشىتىپ تەنقىد قىلغىنىڭىزغا قارىغاندا شەھەردە كادىر ئوخشايسىز، خۇدايىم بۇيرىسا مەكتەپنى پۈتكۈزۈپ بىرەر ئورۇندا خىزمەت قىلىپ قالسام، مېنىڭ قانداق كادىر بولىدىغانلىقىمنى، نېمە ئىش قىلىدىغانلىقىمنى سىز بەلگىلەپ بەرمىسىڭىزمۇ مەن ئوبدان بىلىمەن، جەمئىيەتتە كىمنىڭ قانچىلىك رولى بارلىقىنى، «مېنى باشقىلارغا قالپاق كەيدۈرىسەن» دەپ تەنقىد قىلغانلارنىڭ قانچىلىك ئادەملىكىنى ئالدى بىلەن خۇدايىم، ئاندىن قالسا ئەتراپىدىكى ئادەملەر بىلىدۇ.