تارىخىي شەخىسلەر

舒心

تارىخىي شەخىسلەر
◆ يۈسۈپ خاس ھاجىپ: ئۇيغۇر خەلقىنىڭ قاراخانىيلار خانلىقى دەۋرىدە ئۆتكەن بۈيۈك مۇتەپەككۈر، شائىر،دانىشمەن ۋەزىر،مەشھۇر دۆلەت ئەربابى. ئۇنىڭ دۇنياغا دڭلىق قۇتادغۇبىلىك ناملىق ئەسىرى بار.
* e2 m# g+ A# x  i) F8 S◆ مەمتىلى ئەپەندى: مەشھۇر مائارىپچى،ئوت يۈرەك كومپوزىتور،شائىر.ئۇ بلىم ئېلىش يولىدا جاپالىق ئىزدىنىپ، باشقا يۇرتتا سەرسان بولۇپ تىرىشىپ بىلىم ئالغان،مائارىپىمىز ئۈچۈن ئاساس سالغۇچى.1934-يىلى ئاتۇشتا مەكتەپ قۇرغان.
0 X+ F6 Y5 v  v7 z; F. m5 r* f◆ ئايخان ئانا: 1935-يىلى غۇلجىدا ياشاپ ئۆتكەن. مەكتەپ قۇرۇش ئۈچۈن ئۆز ئۆيىنى تەقدىم قىلغان ساخاۋەتچى ئايال. قۇرغان مەكتىپىنىڭ نەمى ‹‹خەيرىيە مەكتىپى››
7 a& t; I0 p* W) l' D◆ لۇتپۇللا مۇتەللىپ: 1922-يىلى 11-ئاينىڭ 16-كۈنى قازاقىستاننىڭ ئالمۇئاتا چۈنجىئا يېزىسىنىڭ ساي بويى مەھەللىسىدە تۇغۇلغان.1945-يىلى 9-ئاينىڭ 18-كۈنى 23يېشىدا ئاقسۇدا قەتلى قىلىنغان.ئۇنىڭ قىسقىغىنە ھاياتى جەڭگىۋار يالقۇنلۇق ھايات.
◆ مەخمۇت كاشىغەرى:قاراخانىيلار خانلىقى زامانىسىدا ئۆتكەن ئۇلۇغ تىلشۇناس. قەشقەر كوناشەھەر ناھىيەسى ئوپال يېزىسىنىڭ ئازىق كەنتىدە تۇغۇلغان.‹‹تۈركىي تىللار دىۋانى››ناملىق ئەسەرنىڭ ئاپتورى.
◆ سادىر پالۋان:ئۇيغۇر خەلقىنىڭ داڭلىق قوشاقچىسى، ئۇ 1798-يىلى غۇلجا ناھىيەسىنىڭ موللى توختى يۈزى يېزىسىدا دېھقان ئائىلىسىدە تۇغۇلغان.زالىم ھۆكۈمرانلار تەرىپىدىن قامالغان.
◆ دارۋىن:مەشھۇر ھاشاراتلار ئۈستىدە ئويلىنىپ،ھاشاراتلارنى تەتقىق قىلىدىغان ھاشاراتشۇناس.
◆ ئەخمەتجان قاسىمى:ئۈچ ۋىلايەت ئىنقىلاۋىنىڭ رەھبىرى. غۇلجىدا تۇغۇلۇپ ياشاپ ئۆتكەن.
  j, I' R( U* `1 t3 p; X1 K◆ بىتخوۋېن: گېرمانىيەلىك ئەڭ ئۇلۇغ كومپوزىتور. دۇنيا مۇزىكىچىلىقىنىڭ تەرەققىياتىغا تۆھپە قوشقان،مۇزىكا پىرى دەپ ئاتالغان. 26 يېشىدا گاس بولۇپ قالغان.
◆ سۇلتان سۇتۇق بۇغراخان: 840-يىلى تۇغۇلغان،قاراخانىيلار خانلىقىنىڭ شاھزادىسى.خەلقپەرۋەر،ھەققانىي،پۇقرالارنىڭ كۆڭلىنى دانا چۈشۈنىدىغان پادىشاھ.
& P  r$ b+ v6 y% u) l◆ لى داجاۋ:  ئىنقىلاۋى قۇرباننىڭ ئىنقىلاپ ئىشلىرىغا سادىق بولۇشتەك ئۇلۇغ روھى ۋە دۈشمەنگە قەتئى تېز پۈكمەيدىغان ئالىجاناپ پەزىلەتكە ئىگە.
◆ئاندىرسېن: دانىيەلىك دۇنياغا داڭلىق بالىلار چۆچىكى يازغۇچىسى. 1805-يىلى تۇغۇلۇپ 1875-يىلى ئالەمدىن ئۆتكەن.
/ }; f2 x8 D9 O/ }◆ ئىپارخان: دىيانەتنى،ساددىلىقنى،ئەركىنلىكنى ھەممىدىن ئەزىز كۆرىدىغان ئالىجاناپ،ئېسىل پەزىلەتكە ئىگە ئايال.
◆ سۇجىۋا: مەشھۇر كۈيچى ۋە مۇزىكا نەزەرىيىچىسى،قەدىمى كۈسەن ئېلىدىن بولغان مۇزىكانت.
◆ ئەرمىيا(نىمشېھىت): ئۇيغۇر ھازىرقى زامان ئەدەبىياتىنىڭ مەشھۇر نامايەندىلىرىنىڭ بىرى.ئاتاقلىق شائىر،مەرىپەتپەرۋەر،خەلقپەرۋەر، ۋەتەنپەرۋەر، ئادالەتنى ياقلايدىغان،قورقماس،پىداكىرانە روھقا ئىگە.باي ناھىيە سايرام يېزىسىدا تۇغۇلغان.
◆ يەتتە قىزلىرىم: باتۇر، قەيسەر، قورقماس،ئۆز يۇرتداشلىرىنىڭ ئەركىنلىكى ئۈچۈن جېنىنىمۇ پىدا قىلالايدىغان ۋەتەنپەرۋەر قىزلار.
; Z1 n2 B1 X" z( ~1 X◆ شىراق: ئەقىل-پاراسەتلىك، باتۇر، قەيسەر، ئۆلۈمدىن قورقمايدىغان، يۇرتىنىڭ تېنچلىقى ئۈچۈن جېنىنى پىدا قىلالايدىغان خىسلەتكە ئىگە ئادەم.
◆ تۇمارىس: باتۇر، قورقماس، ئەرلەرگە خاس جاسارەتكە ئىگە. يۇرتنى قوغداش يولىدا نۇرغۇنلىغان جاپالارنى تارتقان بىر قەيسەر ئايال.
◆ بۆكۈخان: باتۇر، ئەقىل-پاراسەتلىك، نۇرغۇن بىلىملەرنى بىلىدىغان، خەلقپەرۋەر، دانا، تەڭسىزلىككە قارشى تۇرىدىغان ئادەم.
◆ نۇزۇگۇم: ئىپپەت-نومۇسلۇق، ئىپپەتنى ئەلا بلىدىغان، پاكلىقى ئۈچۈن ئۆلۈمدىنمۇ قورقمايدىغان ئىپپەت قەھرىمانى.
◆ موللا مۇسا سايرامى: 1878-يىلىدىن 1908-يىلىغىچە بولغان ئارىلىقتا ياشاپ ئۆتكەن. بىلىمگە ئىنتىلىدىغان، ئىزدىنىدىغان، ئېسىل روھقا ئىگە.
◆ مەخسۇت مۇھىتى: ۋەتەنپەرۋەر، خەلقپەرۋەر، يېڭىلىقپەرۋەر،ئۇيغۇر مائارىپىغا تۇنجى بولۇپ ئاساس سالغۇچىلارنىڭ بىرى.
. }& P5 U+ ?. u0 g! P◆ ئاكا-ئۇكا مۇسابايۇفلار: غەربنىڭ مەدەنىيىتىنى تۇنجى بولۇپ ئېلىمىزگە ئېلىپ كىرگەن شۇ دەۋردىكى خەلقلەرنىڭ ماددى ۋە مەنىۋى جەھەتتىكى ئاڭ سەۋىيەسىنى يۇقۇرى كۆتىرىش، نادانلىقتىن قۇتۇلدۇرۇش جەھەتتە مۇھىم رول ئوينىغان شەخسلەرنىڭ بىرى.
3 `$ k  B7 J" l( d