باشلانغۇچ مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىغا قانداق مۇئامىلە قىلغاندا ياخشى ...

15352580690

باشلانغۇچ مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىغا قانداق مۇئامىلە قىلغاندا ياخشى ئۈنۈم ياراتقىلى بولىدۇ؟
$ s- h: t5 ?- s* L9 v( [6 c; m (ئوقۇتۇش تەتقىقات ماقالىسى)
如何对待小学生，可以得到好效果


& b( d7 b/ x- D6 s& b
7 q9 [$ i; q& v* t
. a9 F: X# y" t1 A& N' i: h3 {



' v3 I( B! \3 N7 q( d
- u. j; m/ M( f  u, h
3 p( y$ ]5 k  B- g. @& e/ r: P" [: Z
يەكەن ناھىيە ئودانلىق مەركىزى باشلانغۇچ مەكتەپ ئوقۇتقۇچىسى :ئەمەتجان سايىت
莎车县乌达力克乡中心小学教师 艾麦提.沙依提
联系电话：15352580690

7 H5 U; `% v5 h: l5 y  B
) U1 s! r3 a, Z2 x9 Y' Z
باشلانغۇچ مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىغا قانداق مۇئامىلە قىلغاندا ياخشى ئۈنۈم ياراتقىلى بولىدۇ؟

, r. x# y% P% G" [% c7 s9 j+ rدۇنيا مىھرى مۇھەببەت بىلەن گۈزەلدۇر.
, r: o; x" H* ]; s( nمەن بۇ ھاياتىمدا بولۇپمۇ ئوقۇتقۇچىلىق ھاياتىمدا شۇنى ھىس قىلدىمكى : قايسى بىر پەيلاسۇپ ئېيىتقاندەك ،سەن ئەينەككە كۈلۈپ قارىساڭ ،ئەينەكمۇ ساڭا كۈلۈپ قارايدىكەن ،سەن ھومايساڭ ھومىيدىكەن ،سەن باشقىلارغا ھۆرمەت قىلساڭ باشقىلارمۇ سېنى ھۆرمەت قىلىدىكەن .
ئىنسان ئەزەلدىن قورساق تويغۇزۇش ،كىيىم –كىچەك ،تۇرالغۇ ئېھتىياجىدىن سىرىت يەنە ئۆزى تۇرىۋاتقان توپ ئىچىدە (كوللىكتىپ)ئېتراپ قىلىنىش ،ھۆرمەتلىنىش ،بىلىش تۇيغۇسىدا (ئېھتىياجىدا)بولىدۇ،ئەگەر كىشىلەرنىڭ بۇخىل تەبئى ئىھتىياجى قانائەت تاپالمايدىكەن ،بۇ كىشىلەر قانچىلىك مۇل مەزمۇنلۇق ،باياشات ،ھەشەمەتلىك تۇرمۇش ئىچىدە بولسۇن، ئۇنىڭغا بۇلار بىر ئەرزىمەس نەرسە بولۇپ تۇيۇلىدۇ ،ناۋادا ئۇنىڭ يۇقارقى ئىھتىياجى تۈرمە ئىچىدە قانائەت تاپسا ،ئۇ بەلكىم تۈرمىگە كىرىشنى تاللىشى مومكىن .
ئەنە شۇ ئاددىي ئىھتىياجى قانائەتلەنمەسلىك ياكى ئازراقمۇ قانائەت تاپالماسلىق سەۋەپلىك ،ئۆزى ياشاۋاتقان بۇ دۇنياغا ،ئۆزى ياشاۋاتقان كوللىكتىپقا ،قان قىرىنداش، دوستىلىرىغا ،ھەتتا ئۇستازلىرىغا ئۆچمەنلىك ساقلاپ ،شۇ ئۆچمەنلىك سەۋەبىدىن ئۆزىنى ياكى باشقىلارنى ياكى ئۆزى تۇرىۋاتقان كوللىكتىپنى نابۇت قىلىشىمۇ مومكىن ،ھىچ بولمىغاندا ئۇلاردىن بىزارلىق ھىس قىلىپ ،، ئۇلاردىن ئۆزىنى قاچۇرىدۇ،ئۇلاردىن ۋاز كېچىپ ئۆز كۆڭلى يەنى ئېھتىياجىنى قاندۇرالايدىغان ،ياكى ئاساسەن قاندۇرالايدىغان بىر مۇھىتنى پۈتۈن كۈچى بىلەن ئىزدەيدۇ ،ماڭسا تۇرسا ،ياتسا قوپسا شۇنىلا ئويلايدۇ.نۇرماللا ئادەم بولىدىكەن بۇخىل پىسخىكا مەۋجۇت بولۇپ تۇرىدۇ.
بۇخىل ئېھتىياج ئىچىدە ھۆرمەتلىنىش ئېھتىياجى ئىنتايىن ھالقىلىق رول ئوينايدۇ.ھەمدە باشقا خىل ئېھتىياجنى چەكلەيدۇ ۋە كۈچەيتىدۇ.
( p& F" ]1 S% M7 O2 Xئەمدى باشلانغۇچ مەكتەپ باللىرىغا كەلسەك ،ئۇلارمۇ ئەنە شۇ ئىنسانلار ئىچىدىكى مۇھىم بىر توپ ،ئۇلار قانداقمۇ ئىنسانلارغا خاس بولغان يۇقارقىدەك خاسلىقلاردىن خالى بولسۇن ،ئۇلارنىڭمۇ ئۆزىگە ماس ھالدىكى ئېھتىياج ۋە ئالاھىيدىلىكلەرگە ئىگە بولىدۇ.
ئوقۇتقۇچى ئىنسان روھىنىڭ ئىنژىنىرى ،لىكىن ھەممە ئوقۇتقۇچى بۇ نامغا لايىق ئەمەس ،بىر قىسىم ئوقۇتقۇچىلار ئۇقۇغۇچىلارنى خۇددى ماشىنا ئادەمدەكلا ئۆگىنىشكە ،ئۆگىنىشكە ،يەنە ئۆگىنىشكە زورلايدۇ،توغرا ئۇلار كەلگۈسىنىڭ ئىزباسارلىرى ۋەتەننىڭ كىلەچىكى ،ئۈگىنىشى، بىلىملىك ،ئىقتىدارلىق بولىشى كىرەك .مەن شۇنى دەيمەنكى ئۇلارمۇ ئىنسان ،ماشىنا ئادەم ئەمەس ،ماشىنا بولغان تەقدىردىمۇ توختىماي ئىشلەۋەرسە ،قىزىپ كۆيۈپ كېتىدۇ،كاردىن چىقىدۇ،ئۇلار بىر تەرەپتىن ئۆگىنىپ بىلىم ئىگەللىشى ،تەڭ دىمەتلىرى بىلەن ئارلىشىپ مىھرى مۇھەببەت يىتىلدۈرىشى ،دۇنيانىڭ مەئىشەتلىرىدىن بەھىرلىنىشى ،باشقىلار بىلەن ئويناش جەرياندا ھەرخىل ئالاقە ئىقتىدارىنى يىتىلدۈرۈشى ،مۇئەللىم ئۆگەتكەندىن باشقا، ئۆزى مۇستەققىل ھالدا شەيئىلەربىلەن ئۇچىرىششى ،ئۇلار ئۈستىدە تەپەككۇر قىلىش پۇرسىتىگە ئىرىشىىشى ،تەبىئەتنىڭ قانۇنيەتلىرىنى دەسلەپكى قەدەمدە ھىس قىلىشى ،چۈشىنىشى ،بارا-بارا ئىگەللىشى كىرەك .
# w5 B$ Z! \  {1 F4 Jئەمما بىر قىسىم ئوقۇتقۇچىلار بۇ خىل ئاددى مائارىپ قانۇنيىتىگە سەل قاراپ ئوقۇغۇچىلارنى قارغۇلارچە كىتاپتىكىنىلا ئۆگىنىشكە باسىدۇ ،بەزىلىرى ئۇلارنى خۇددى تۈرمىدىكى جىنايەتچىلەرنى قىينىغاندەكلا قىينايدۇ ،تەن جازاسى بىرىدۇ.
9 L  @4 ~2 T& F( R0 eئويلىنىپ باقايلى، ئاددىيسى بىر قۇشنى قەپەسكە سولاپ قويۇپ، ئۇنىڭغا ياخشى يىمەكلىك بەرسىڭىزمۇ ،مۇزىكا قويۇپ بەرسىڭىزمۇ ئۇلار يەنىلا كەڭ تەبىئەتكە قاراپ ئىنتىلىدۇ ،كەڭ ئاسماندا پەرۋاز قىلغۇسى كىلىدىغۇ؟!!
2 ?: v( ~  W/ K' l# Y+ u, h) Rئوقۇغۇچىلار بەزى ئوقۇتقۇچىنىڭ دەرىسىدە ئولتۇرالمايلا قالىدۇ ،ھىلى ئۇنى ،ھىلى بۇنى قىلىدۇ ،زىرىكىپ قىلغىلى ئىش تاپالمايدۇ ،ئىتتىكرەك دەرستىن چۈشۈش قوڭغۇرىقىنىڭ چىلىنىشىنى ئۈمىد قىلىدۇ.ئىشەنمىسىڭىز قوڭغۇراق چىلىنغاندا كۆزىتىپ بېقىڭ.
لىكىنئوقۇغۇچىلار بەزى ئوقۇتقۇچىلارنىڭ دەرسىگە تولىمۇ ئامراق ،قوڭغۇراق چىلىنسىمۇ <<مۇئەللىم دەرسنىڭ ئاخىرىنى سۆزلىۋەتكەن بولسىڭىز>> دەپ كۈچلۈك تەلەپ قىلىدۇ،بۇ نىمە ئۈچۈن ؟بۇ ئومۇمەن، شۇنىڭ ئۈچۈنكى :ئالدىنقى ئوقۇتقۇچىنىڭ دەرىس سۆزلەش مىتۇدى ياخشى بولماسلىقى ياكى بالىلارنىڭ دىققەت قانۇنيىتىگە سەل قاراپ، مەجبۇرلۇق ھىس قىلدۇرۇپ، زىرىكتۈرۋەتكەن بولىشى مۇمكىن .
كىيىنكى ئوقۇتقۇچىچۇ؟ئۇ نوقۇل كىتابى بىلىمنىلا سۆزلىمەيدۇ ،دەرسخانا قائىدىسىگە ئانچە ئېسىلىۋالمايدۇ ،ئەركىن پىكىر قىلىدۇ ،كۆپرەك ئوقۇغۇچىلارنى پىكىر قىلىشقا ،ئەركىنرەك بولۇشقا ،كۆڭلىدە نىمە بولسا شۇنى سۆزلەشكە رىغبەتلەندۈرىدۇ...
) E" O$ B' `' Fبىز ئوقۇتقۇچىلار ئەنە شۇنداق باشقىلار قىزغىن قارشى ئالىدىغان ،بالىلار گىپىزنى بەك ئاڭلايدىغان ،بىزنى ھۆرمەتلەيدىغان ،بىزگە ئوچۇق يورۇق كۆڭلىدىكىنى ئېيتالايدىغان ،مەسىلە بولسا بىزنى ئىزدەپ چىقالايدىغان ئوقۇغۇچىلارنىڭ نەزىرىدىكى مۇنەۋەر ئوقۇتقۇچى بولۇشنى ئويلايمىز.بەزى ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئوقۇغۇچىلارغا شۈنچىلىك قاتتىق مۇئامىلە قىلىشى (ھەتتا ھاجەتخانىغا بىرىشىغىمۇ يول يماسلىقى )رەھبەرلەرگە ياخشى بولۇش ئىددىيسىنىڭ كۈچلۈكلىكىدىنمىكىن دەپ ئويلايمەن (بەلكىم ئوقۇغۇچىنىڭ ئېھتىياجىنى نەزەرگە ئالماسلىقى مومكىن ).
مەن ئوقۇتقۇچىلىق ھاياتىمدا مائارىپ پىسخۇلۇگىيسى قاتارلىق كىتاپلارنى ئوقۇش ،ئوقۇتۇش ئەمىلىيتىمنى كۆزىتىش ،پىشقەدەملەر بىلەن تەجىرىبە ئالماشتۇرۇش ئارقىلىق <<ياخشى ئوقۇتقۇچى بولۇش ئۈچۈن ئۆزىمىزنىڭ تەربىيە ئوبىيكتى بولغان ئوقۇغۇچىنى چۈشىنىشىمىز كىرەك،ئاندىن ياخشى ئۈنۈم ياراتقىلى بولىدۇ>>لىغانلىقىنى ھېس قىلدىم ،ئادەتتە ئوقۇغۇچىلاردا تۆۋەندىكىدەك ئالاھىيدىلىكلەر بولىدۇ:
8 a6 d1 C( `& i: l1.        تەشەببۇسكارلىق،ئۆزىنى كۆرسىتىش پىسخكىسى
بۇخىل پىسخىكا باشلانغۇچ مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىدا ئورتاق ساقلانغان ھادىسە .ئۇلاردائىم بىرەر ئىشنى ‹‹قىلالىغان››ھالەتتە بولۇشنى ،باشقىلارنىڭ ئالدىدا ماختىلىشنى ئۈمىد قىلىدۇ.
1-2-يىللىق ئوقۇغۇچىلىرىغا قارايدىغان بولساق ئوقۇتقۇچى بىرەر ئىشنى <<كىم قىلىپ باقىدۇ>> دېسە ‹‹مەن،مەن ››دەپ تۇرالماي قالىدۇ ،ھەتتا مۇئەللىمىنىڭ ئالدىغا يۈگۈرۈپ كېلىپ، قوللىرىنى مۇئەللىمنىڭ كۆزلىرىگە تىقىپ سالغىدەك بوپ كېتىدۇ،بەزىلىرى ھاياجاندا پارتىلارنىڭ ئۈستىگىمۇ چىقىپ قالىدۇ ،ئۆزى بىلىپ بىلمەي .(بۇ قائىدىسلىك ھىساپلانمايدۇ) .بەزىلىرى تېخى مۇئەللىم دوسكىغا چىقارسا ،سۇئالغا جاۋاپ بىرىشىگە ماقۇل بولسا ،بىرەر ئىشقا بۇيرىسا ،شۈنچىلىك خۇشال بولۇپ كېتىدۇ.بىرەر كەمپۈت تاپسىمۇ مۇئەللىمگە تەڭلەيدۇ،ئەگەر مۇئەللىم شۇ كەمپۈتنى ئالسا ،بالا خۇشال بوپ كىتىدۇ .
6 G) j; `# j- w5 s) Bبۇ خىل ئەھۋال يۇقىرى يىللىقلاردىمۇ بار ئەلۋەتتە .
ئەگەر مۇئەللىم ئوقۇغۇچىلار قول كۆتۈرسە ياكى بىرەر ئىشنى قىلىشنى ئۆتۈنسە، ئوقۇتقۇچى ماقۇل بولسا بۇ بىر نەچچە قېتىم تەكرارلانغاندىن كىيىن، شۇ ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئۆزىگە بولغان ئىشەنچىسى تۇرغۇنلىشىدۇ.بۇ ئۇلارنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ.
باشقىلار ئەكىسچە، بارا بارا ئۆزىنى تۆۋەن كۆرۈش ،ئۈمىدسىزلىنىش ،ھالىتىگە يېتىپ سېنىپتىكى پاسسىپ كوللىكتىپنى شەكىللەندۈرىدۇ.شۇڭا ئوقۇتقۇچى دائىم بىرنەچچە بالىغىلا پۇرسەت بەرمەستىن، باشقىلارنىمۇ مەلۇم يەردە (ھۆددىسىدىن چىقالايدۇ دەپ قارىغان ئشنى )ئۆزىنى كۆرسىتىشىگە پۇرسەت بىرىش كىرەك.
4 u) E( Y) T8 p9 f0 q2 b* H2.        بەسلىشىش ،رىقابەت تۇيغۇسى
, I' S; B( E6 c$ y! E4 }بۇ باسقۇچتىكى ئوقۇغۇچىلاردا ئۆزئارا بەسلىشىش ،ئېشىپ كېتىش رىقابەت تۇيغۇسى ناھايتى كۈچلۈك.
; p% V- H" \1 T: ?ھەدىسىلا بىر بىرى بىلەن بەسلىشىدۇ،باشقىلارنى يىڭىۋىلىشنىلا ئويلايدۇ،باشقىلارنى يىڭىۋالسا ئىنتايىن ھاياجانلىنىپ كېتىدۇ.بەزى ئوقۇتقۇچىلار دەل ئوقۇغۇچىلارنىڭ مۇشۇ خىل پىسخىكىسىدىن پايدىلىنىپ ،ئوقۇغۇچىلارنى رىقابەتكە سېلىپ قويىدۇ.بۇخىل ئۇسۇل بەلگىلىك رول ئوينايدۇ.بۇ خىل ئەھۋالدا ئوقۇتقۇچى رىقابەتلىشىشنىڭ مەخسىدى ۋە ئۇسۇلىنى توغرا چۈشەندۈرۈپ قويۇش كىرەك.بولمىسا ئۇلار بىر بىرىنى رەقىپ ھىساپلايدىغان ئەھۋال شەكىللىنىپ قالىدۇ.بۇ يەردە مەن ئوقۇتقۇچىلارغا ‹‹ئۆزى بىلەن بەسلىشىش ››ئۇسۇلىنى قوللىنىش تەكلىپىنى بىرىمەن .بۇ ئۇسۇل ھەقىقەتەن توغرا بولغان بەسلىشىش ئۇسۇلىدۇر.
‹‹ئۆزى بىلەن بەسلىشىش ››ئۇسۇلى بولسا ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئۆزىنىڭ مەلۇم باسقۇچتىكى ئەھۋالى بىلەن يەنە بىر باسقۇچتىكى ئەھۋالىنى سىلىشتۇرىدۇ.
مەسىلەن ئەلى بىلەن ياقۇپنىڭ نەتىجىسى تۆۋەندىكى جەدىۋەلدە بىرىلگەندەك:
' U* Z- J# N* [3 V/ @* a: S# tئىسمى        چارەكلىك نەتىجىسى        ماۋسۇملۇك كۆرسەتكۈچ        ماۋسۇملۇق نەتىجە        ئىلگىرلەش پەرقى        ئىلگىرلەش دەرىجىسى
( X% ~, L7 F9 I( p* n$ m' T, R, x& Pئەلى        30        40        50        20        1
2 c9 `( ~# ?2 f) D' t$ ^5 x: @; p. xياقۇپ        60        70        72        12        2
بۇ جەدىۋەلدىن شۇنى كۆرۋىلىشقا بولىدۇكى :ئەلى 30نۇمۇردىن 50نۇمۇرغا ئۆرلەپ 20نۇمۇر ئىلگىرلەش پەرقى بىلەن ياقۇپنى يىڭىۋالغان ،ياقۇپ ۋە ئەلى ئوخشاشلا 20ۋە 12نۇمۇر ئىلگىرلەش پەرقى بىلەن ئۆزىنى يىڭىۋالغان ،ھەر ئىككىلىسى بۇرۇنقىدىن ئىلگىرلىگەن.
دېمەك :بۇخىل خۇلاسە ئارقىلىق 1-ئوقۇغۇچىنى ئىلھاملاندۇرغىلى،ئىشەنىچ ۋە ئۈمىدكە ئىگە قىلغىلى ،2-ئوقۇغۇچىنى مۇئەييەنلۈشتۈرۈپ ،ئۇنىڭغا تەسەللى بەرگىلى بولىدۇ.
بۇ خىل ئۇسۇلنى قوللانغاندا، ھەرقېتىم ئوخشاش ئوقۇغۇچى ‹‹ياخشى››‹‹ئۈچتە ياخشى ››‹‹ئەلاچى››بولۇپ قېلىشنىڭ ئالدىنى ئېلىپ ،بارلىق ئوقۇغۇچىلارغا پۇرسەت بەرگىلى ،تەكشى تەرەققىي قىلىشىنى،ساپا مائارىپىنى ئىلگىرى سۈرگىلى ،قۇتۇپلىشىشنىڭ ئالدىنى ئالغىلى ،مۇھىمى ئوقۇغۇچىلار ئارىسىدا ‹‹بەزىلەر ئەزىز،بەزىلەر خار ››بولۇپ قېلىشنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ.بۇخىل ئۇسۇلنى قوللىنىشنىڭ كونكىرىت ئىپادىسى:قاتلام بويچە تاپشۇرۇق بىرىش ،قاتلام بويچە خۇلاسە قىلىش ....
3.        ئوقۇتقۇچىنى چوڭ بىلىش پىسخىكىسى
7 ]9 ?4 K# `/ R9 m- yبۇ باسقۇچتىكى ئوقۇغۇچىلار ئوقۇتقۇچىنى بەكمۇ چوڭ بىلىدۇ ،ھەتتا ھەرقانداق بىر ئىشنى ئوقۇتقۇچىنىڭ باھاسى ۋە رايىنى ئۆلچەم قىلىپ تۇرۇپ ھۆكۈم قىلىدۇ،ئۆزىنى ۋەساۋاقداشلىرىنى باھالاشتا مۇئەللىمىنىڭ باھاسىنى ئۆلچەم قىلىدۇ.ئەگەر مۇئەللىم ياقتۇرمايدىغان ئوقۇغۇچىنى ‹‹ئەسكى››،مۇئەللىم ئامراق ئوقۇغۇچىنى ‹‹ياخشى ››دەپ قارايدۇ.ناۋادا ئوقۇتقۇچى بىر ئوقۇغۇچىنى ‹‹دۆت››دېسە ،ئوقۇغۇچىلار ئۇنى دۆت ،‹‹ئەقىللىق ››دېسە ئۇنى ئەقىللىق دەپ قارايدۇ.
دەل مۇئەللىم تەرپىدىن ‹‹دۆت ››...دىيىلگەنلەر ئۆزىنى كەمسۇندۇرىدۇ،غورۇرسىز چوڭ بولىدۇ،ۋاقىتنىڭ ئۆتىشى بىلەن ئىشەنچنى تولۇق يوقىتىپ ،يۇقىرى يىللىقلاردىكى ‹‹گەدەنكەش ،جىمخۇر،زوراۋان ،ئۇرۇشقاق ، ياغاچقۇلاق››لارنى شەكىللەندۈرىدۇ.ئەمىلىيەتتە بۇ ئوقۇتقۇچىلار ئوقۇتقۇچىلارنىڭ يۈزەكى باھاسى ياكى داۋاملىق(سەۋىرچانلىق بىلەن )ئېلىپ بىرىلغان تەربىيسىنىڭ يىتەرسىز بولۇشى ،تاشلىنىپ قېلىنىشدىن كېلىپ چىققان ،بەزى ئوقۇتقۇچىلار ئېيتىقاندەك ‹‹بىر تۈركۈم ئەخلەت››لەرنى شەكىللەندۈرگەن.بۇلارنى ئۆزگەرتىش ھەقىقەتەن قىيىنغا توختايدۇ.
# m5 e6 j6 A4 e& {: e+ ~: f5 Gشۇڭا ئوقۇتقۇچى ئوقۇغۇچىلارغا باھا بەرگەندە ،تەنقىدلىگەندە ئۆز ئوبىيكتىنى چۈشىنىشى ،بىرتەرەپلىمە بولۇپ قېلىشتىن ،يۈزە بولۇپ قېلىشتىن ،پاسسىپ رول ئويناپ قېلىشتىن قاتتىق ساقلىنىش ،ئامال بار غورۇرىنى زىيانغا ئۇچراتماسلىق ،ھەربىر ئوقۇغۇچىنى ئەستايىدىل كۆزىتىپ ‹‹چىۋېننىڭ قانىتى››چىلىك بولسىمۇ ئالاھىيدىلىكى ،ئارتۇقچىلىقى ،ۋە ئۆزگىرىشنى بايقاپ ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئۆزىنى تونۇشىغا  ،چۈشىنىشنى ئىلگىرى سۈرۈشىگە ياردەم بىرىش ئارقىلىق ‹‹قەدەممۇ قەدەم ئىلگىرلەش ››كە ياردەم بىرىش ،ئوقۇغۇچىلاردا ئۆزىنى مەن ‹‹ئەسكى ››‹‹دۆت››دەپ ئېتراپ قىلىۋىلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش كىرەك ،ئۆزىنى تۆۋەن چاغلايدىغان ئوقۇغۇچىلارنى مەخسەتلىك ھالدا ئۆزى قىلالايدىغان ئىشلارغا بۇيرۇپ ياخشى قىلغاندىن كىيىن ‹‹سەنمۇ ئەسلى قىلالايدىكەنسەنغۇ››دېيىش ئارقىلىق ئۇلارنىڭ ئىشەنچىسىنى پەرۋىش قىلىش  كىرەك.
: W6 \" G9 n/ j# @$ pيۇقارقىلارغا بىرلەشتۈرۈپ ئېيتىقاندا ئۈنۈم يارىتىش ئۈچۈن تۆۋەندىكىلەرنى قىلىپ بېقىڭ.
(1)ئوقۇتقۇچى بىر تەرەپتىن ئوخشاش بولمىغان ئوقۇغۇچىغا ئوخشاش بولمىغان تەلەپ قويسا ،يەنە بىر تەرەپتىن ئەھۋالغا ئاساسەن (ئائىلە ئەھۋالى ،ئۆگىنىش ئەھۋالى ،سالامەتلىك ئەھۋالى ،ئەخلاقى جەھەتتىكى ئەھۋالى )تەلەپنى ھەركەتچان ھالەتتە تەڭشەپ ‹‹چوڭ جەھەتتىن مۇقىم ،كىچىك جەھەتتە ئۆزگىرىشچان ››بولۇش ھالىتىنى داۋاملاشتۇرۇش كىرەك.
(2)بالىلار پىسخىكىسىغا دىققەت قىلىپ ،ئىلمى يىتەكلەش كىرەك .
(3)بالىلارنى ھۆرمەتلەش ئاسراش ،ئۇلارغا ئۆزىنىڭ نىمە ئۈچۈن قاتتىق تەلەپ قويىدىغانلىقىنى ھېس قىلدۇرۇش كىرەك .
(4)ھەدىسىلا ئاتا-ئانىلارغا بالىلارنىڭ يامان گېپىنى قىلماسلىق كىرەك ،بولسا ئاتا-ئانىلار بىلەن كۆپرەك سىردىشىپ، بالىلىرىدىكى ئىلگىرلەشنى ئېيتىش ،بىلدۈرۈش كىرەك.
ھەرگىزمۇ ‹‹گۇناھ››نى بالىغا ياكى ئاتا-ئانىغىلا ئىتتىرىپ قويماستىن، ئۆزىنىڭمۇ بالا ئۈچۈن تىرىشىۋاتقانلىقىنى ،بىرلىكتە ھەمكارلىشىپ بىرلىكتە تەربىيلەش كىرەكلىكىنى ،قايسى تەرەپتىكى تەربىينى بەكرەك كۈچەيتىش كىرەكلىكىنى ئېنىق ئوتتۇرىغا قويۇش كېرەك.
ئاتا-ئانىلار بىلەن بالىنى ئۆچ قىلىپ قويماسلىق لازىم .چۈنكى ئاتا-ئانىلار ھەرگىزمۇ ئۆز بالىسىنىڭ ‹‹قارا››بولۇشىنى ،‹‹يارىماس ››بولۇپ قالغانلىقىنى خالىمايدۇ.
3 ?* G/ z. U' @9 F* Q1 I) C(5)ئوقۇغۇچىنى ئادەتتە كۆپرەك كۆرۈپ تۇرىدىغىنى ئاتا-ئانىلاردىن بەكرەك ئوقۇتقۇچىسى  بولىدۇ ،شۇڭا ئوقۇتقۇچى ئۆزىنىڭ ئىش ھەركىتى ،گەپ سۆزىدە بالىلارغا ئۆلگە بولىشى ،ئوقۇغۇچىلار قايىل بولغىدەك بولىشى كىرەك ،چۈنكى ئوقۇغۇچىلار قايىل بولسا ئوقۇتقۇچىنىڭ يىتەكلىشى ،تەربىيە ئۈنۈمى يۇقىرى بولىدۇ.
' q& t- J( \$ t! Dئاخىرىدا ئوقۇتقۇچىلارغا دەيدىغىنىم ،سىلەر ئوقۇغۇچىلارنى تەربىيلەش ئۈچۈن تولىمۇ كۆپ جاپا چېكىۋاتىسىلەر ،ئۈنۈمى بولمايۋاتىدۇ ،ئۇ ‹‹ياغاچقۇلاق››لار ئاڭلىمايۋاتىدۇ ،ئۇنداقتا سىزتۆۋەندىكىدەك قىلىپ بىقىڭ :
★تەربىلەش ئۇسۇلىڭىزنى ئىسلاھ قىلىپ بىقىڭ .
, G# d( s. u) `" O5 }, D★مېھرىڭىزنى بىرىپ تىرىشىپ بىقىڭ.
★ئىشىنىمەنكى ئەھۋال باشقىچە بولىدۇ ،نەتىجە كۆرىلىدۇ،ھىچ بولمىغاندا بۇرۇنقىدىن ياخشىلىنىدۇ،ئوقۇغۇچى سىزدىن قاچمايدۇ ،ئاتا-ئانىلار سىزدىن مىننەتدار بولىدۇ .
" e$ w& W6 Q8 l; J, y5 J★سىز يېقىنلىقىڭىزنى ھېس قىلدۇرسىڭىزلا ،ئۇلار جانلىنىدۇ.
★بىر كونۇپكىنى باسسىڭىزلا ،چىراق يانىدۇ.
$ S9 [# x2 U. e. I/ N: _مەن ئاخىرىدا ماقالەمنى تۆۋەندىكى شىئىرىم بىلەن ئاخرلاشتۇرىمەن:
2 j, {2 n! L) y' j$ j( b' h& @مىھىرسىراپ كەتتى قەلىبلەر،
5 V9 I6 O; O; T6 k* |مايسىرىغان كونا چاق كەبى.
# b4 A5 B1 F* sمىھرىمىزنى بىرەيلى چوقۇم ،
ئىككىلەنمەي ئۇلارغا قەتئى .
" P: I$ y: X0 x
بالىلاردا گۇناھ يوق قىلچە ،
ئۇلار ئەمدى بىخلانغان كۆچەت .
7 ^  n5 m2 D/ aچوقۇم مېۋە بىرىدۇ ئۇلار ،
8 Z; P  F6 g% m( j1 ?, S% Fسىخى بولۇپ مىھرىمىز بەرسەك.
4 ~5 D2 V3 i4 C
ئەتە تەشنا ئۇلارغا جەزمەن ،
بىز كېتىمىز دۇنيادىن ئۆلۈپ.
8 ~2 N% J$ o) X5 K) Wپەرۋىشلەيلى ئۇلارنى گۈلدەك،
ئېچىلىدۇ بىر كۈنى كۈلۈپ .

پەرۋىشلىمەك باغۋەننىڭ بۇرچى ،
$ h# [7 H; ^) M& r/ vباغۋەن ئەمەس كۆچەتنى كەسكەن .
كەچمەي جاندىن جانان ۋەسلىگە ،
  I4 g3 J9 Z# B5 [2 H, Uقايسى يىگىت ئۇدۇللا يەتكەن.
8 ~1 d0 i1 a" y8 J8 R0 e

تامام.




: R% S6 p' x' ]$ w& ?