بۆشۈك ۋە بۆشۈكتە بالا بېقىش ئادىتىمىز tagor

tagor

بۆشۈك ناھايىتى قەدىمكى دەۋرلەردىن تارتىپلا ئۇيغۇرلارنىڭ بالا تەربىيەلىشىدە مۇھىم ئورۇن تۇتۇپ كەلگەن.
    ئۇيغۇرلارنىڭ ئەنئەنىۋى بۆشۈكلىرى يەرلىك ياغاچ ماتېرىياللىرىدىن ياسىلىپ، قۇرۇلمىسى ئاساسەن شال، تىز، چېتىق، پوزا (بەل ياكى ئومۇرتقا)، ناچا (ئارىلىق ئۆزەكلەر)، تەڭلە (تەڭلىك بالا ياتىدىغان قىسمى)دىن تەشكىل تاپىدۇ. بوۋاقنى بۆشۈككە بۆلەشتىن ئىلگىرى ئۇۋۇدا، ياستۇق، شىلدىرشاپ، يۆگەك، زاكا، چەمبىرەك، جاك، شۈمەك، چۆرەك، تىزلىق، ئوشۇقلۇق، كاشا (قولتارتقۇ)، يۈز ياپقۇ قاتارلىق جابدۇقلار ھازىرلىنىدۇ.
# u  S# J5 i  S7 H& m& |    بوۋاقنى تۇنجى قېتىم بۆشۈككە بۆلەشتە ئۇزاق ئۆمۈر كۆرگەن، تەقۋادار ‹‹بۆشۈك ئانىسى›› ۋە ئۇنىڭ ئىز باسارلىرى، ئۇرۇق – تۇغقانلار ئىچىدىكى نوپۇزلۇق ئاياللار تەكلىپ قىلىنىدۇ. ‹‹بۆشۈك ئانا›› بۆشۈكنىڭ بىخەتەرلىكى، بۆشۈك جابدۇقلىرىنىڭ تەلتۆكۈس ھازىرلانغان – ھازىرلانمىغانلىقىنى بىر – بىرلەپ كۆزدىن كەچۈرگەندىن كېيىن، بوۋاقنى بۆشۈككە بۆلەش مەشغۇلاتىنى باشلايدۇ ھەم ئانىغا تەپسىلىي ئۆگىتىدۇ.
    بالىنى بەخت – تەلەيلىك بولسۇن دەپ ياستۇقى ئاستىغا ‹‹توقىچاق›› (كىچىك پىرەنىك چوڭلۇقىدا پىشۇرۇلغان بوۋاق توقىچى) قويۇلىدۇ. قەيسەر، باتۇر بولسۇن دەپ، ئوغۇل بالىنىڭ زاكىسىنىڭ ئوڭ يېنىغا بۆرە ئوشۇقى، قەلەمتىراچ باستۇرۇپ قويۇلىدۇ. قىز بالا بولسا پاك، ئىشچان، ئاق كۆڭۈل، چىرايلىق بولۇشىنى تىلەپ، زاكىسىنىڭ سول تەرەپ ئاستىغا ئەينەك، تارغاق، سۈزگۈچ باستۇرۇپ قويۇلىدۇ. بەزى جايلاردا بۆشۈككە كۆز مونچاق، تىلتۇمار قاتارلىقلارنىمۇ ئېسىپ قويىدۇ.
& w& P0 w- s% I1 l6 ]/ j. a    ئەجدادلىرىمىز بالىنىڭ بەدەن شەكلىنىڭ ئۆلچەملىك بولۇشىغا ئالاھىدە ئەھمىيەت بېرىپ، بۆشۈكنىڭ بالا تەربىيەسىدىكى رولىدىن ناھايىتى ئۈنۈملۈك پايدىلىنىپ كەلگەن، ئۇلار بۆشۈكنى ‹‹بالا بېقىشنىڭ قېلىپى›› دەپ قاراپ كەلگەن.
    بۆشۈكنىڭ بالا تەربىيەلەشتىكى رولىنى تۆۋەندىكى جەھەتلەردىن كۆرۈۋېلىش مۇمكىن:
    بىرىنچى، بۆشۈك بالىلارنىڭ بەدەن قۇرۇلمىسىنى كىچىكىدىن باشلاپ ئۆلچەملىك يېتىلدۈرۈشكە پايدىلىق.
    ئىككىنچى، بۆشۈككە بۆلەنگەن بالىدا ئاسانلىقچە ئۆپكىسى شامالداپ قالىدىغان، زۇكام بولىدىغان، تولا چۈشكۈرۈپ، شالى ئاقىدىغان ئەھۋاللار يۈز بەرمەيدۇ.
    ئۈچىنچى، بۆشۈك جابدۇقلىرى قەرەللىك ئاپتاپقا سېلىنىپ قۇرۇق ھەم ئىسسىق ساقلانغانلىقى ئۈچۈن، بوۋاقلاردا ھۆلدە يېتىپ قالىدىغان، سوغۇق ئەڭگىزى ئېشىپ، تولا جاراھەت چىقىدىغان، قەغىشلىك قىلىپ، باققۇچىسىنى ئارام ئالدۇرمايدىغان ئەھۋال كۆرۈلمەيدۇ.
% K9 r7 w7 v5 Y    تۆتىنچى، بوۋاق ئۈچۈن ئارام ئېلىش، ھۇزۇرلىنىشتۇر. بوۋاقلارنى بۆشۈككە بۆلەپ، ‹‹ئەللەي ناخشىسى››نى لەرزان ئېيتىپ سىيلىق تەۋرىتىپ بەرسە، ئاسانلا ئۇخلاپ قالىدۇ. قارارلىق، نورمال ئۇيقۇ بالىنىڭ ئۆسۈپ يېتىلىشىدە ئىنتايىن مۇھىم رول ئوينايدۇ.
    بەشىنچى، بۆشۈك بوۋاقنىڭ بوغۇم – ئۈگىلىرىنى، مۇسكۇللىرىنى غىدىقلاپ، قان ئايلىنىشىنى ياخشىلايدۇ.
+ s& u4 q+ L+ h9 d6 C+ A- b