خەلق ئازادلىق ئارمىيىسىنىڭ مىليون كىشىلىك قوشۇنى چاڭجياڭدىن ئۆت...

吐尔逊江

16[url=http://qiannao.com/file/baykax5/91d9afe1/]16-دەرس خەلق ئازادلىق ئارمىيىسىنىڭ مىليون كىشىلىك.doc
دەرس تېمىسى         22. كىلاسسىك شېئىرلاردىن ئۈچ پارچە
ئاساسلىق دەرس تەييارلىغۇچى        تۇرسۇنجان        دەرس ئۆتىدىغان  ۋاقىت       
پەن        تىل -ئەدەبىيات        يىللىق        7-يىللىق         دەرس ئۆتكۈچى       
دەرس ۋاقتى        2سائەتلىك دەرس تەييارلىقى         دەرس تىپى        دىكلىماتسىيە ۋە مۇھاكىمە
دەرستىن بۇرۇنقى تەييارلىق        ئوقۇتقۇچىنىڭ دەرستىن بۇرۇنقى تەييارلىقى ― دەرس تەييارلىقى، دەرس دىتالى،ئۆگىنىشكە يېتەكلەش لايىھىسىى
        ئوقۇغۇچىنىڭ دەرستىن بۇرۇنقى تەييارلىقى ― دەرسلىك كىتاب
ئوقۇتۇش نىشانى
بىلىم - ئىقتىدار نىشانى:
    1)  كىلاسسىك شئېرلارنى ھېسىياتلىق،تۇغرا،راۋان دىكلىماتسىيە قىلالايدىغان بولۇش.
2) كىلاسسىك شئېرلارنىڭ دەۋېر ئارقا كۆرىنىشىنى چۈشىنىش.
3) كىلاسسىك شېئىرلارنى ئوقۇپ چۈشىنەلەيدىغان بولۇش.
ھېسسىيات، پوزىتسىيە ، قىممەت قاراشى:
كىلاسسىك ئەسەرلەردىكى تىل گۈزەللىكى ۋە ئۇنىڭدىكى ئورغۇپ تۇرغان  تەنپەرۋەرلىك  ھسىياتتىن ھوزۇلىنىش
ئۇسۇل ۋە جەريان:
ئالدى بىلەن بۇ شئېرلارنىڭ يېزىلغان ۋاقتىغا ئاساسەن دەۋىر ئالاھىدىلىكى ھەققىدە چۈشەنچە بېرىش، ھىسىياتلىق دىكلىماتسىيە قىلىش، ئەسلىسى بىلەن يەشمىسى بېرىلگەنلىرىنى سىلىشتۇرۇپ ئوقۇش، ھەم شۇ ئاساستا شئېردىكى ئىدىيۋى ھىسياتنى چۈشىنىش.
1-سائەتلىك ئوقۇتۇش جەريانى :
دەرسكە باشلاپ كىرىش :
بۇ شئېرنىڭ تىلى بىلەن ھازىر يېزىلىۋاتقان  شئېرلارنىڭ تىل جەھەتتە قانداق پەرقى بار ئىكەن؟
«بىلىگ بىلىڭ يا بېگىم،
بىلىگ ساڭا ئەش بولۇر.
بىلىگ بىلگەن ئول ئەركە،
بىر كۈن دەۋلەت تۇش بولۇر.

بىلىگلىگ ئەر بىلىڭە
تاش قۇرسانسا قاش بولۇر.
بىلگسىزىن يانىڭە
ئالتۇن قويسا تاش بولۇر.»


★  ئۆزلۈكىدىن ئۆگىنىش باسقۇچى  ★
1. « تۇرا قوشىقى» نى ھسىياتلىق دىكلىماتسىيە قېلىڭ. (1-گۇرۇپپا)
2 .  « ئەنە شۇنداق ئورۇنلاردا » ناملىق شېئىرنىڭ ئەسلىسنى دىكلىماتسىيە قىلىش مەشىقى ئىشلەيدۇ. (2-گۇۇپپا)
3. « ئەنە شۇنداق ئورۇنلاردا » ناملىق شئېرنىڭ يەشمىسىنى ئوقۇشقا ئورۇنلاشتۇرلىدۇ.(3-گۇرۇپپا  )
4.  « يىپەك تارتقۇچىلار» ناملىق شئېرنى ھېسىياتلىق دىكلىماتسىيە قىلىشنى مەشىق قىلىڭ. (4-گۇرۇپپا)
5. بوش ئورۇننى تولدۇرۇڭ.
(1) « تۇرا قۇشىقى» بۇنىڭدىن (              ) يىللار ئىلگىرى ئىجاد قىلىنغان.
(2) «ئەنە شۇنداق ئورۇنلاردا » ناملىق شئېر (                  ) خانلىقى دەۋرىدە (850-1250) يېزىلغان.بۇ شئېرنى مەشھۇر ئويغۇر تەتقىقاتچىسى (                    ) ئەپەندى بىلەن پىروفېسور (               ) « بۇلاق» مەجمۇئەسىنىڭ 1981-يىلى 2-سانىدا ئېلان قىلغان.
(3) مازۇچاڭ (1279-1338) ئويغۇر، (              ) قەبىلىسىدىن ئۇ(                    ) ناملىق 15 جىلىدلىق ئەسەر يازغان. بۇ شئېر 2007-يىلى نەشىر قىلىنغان (                ) دىن ئېلىنغان.
★ ھەمكارلىشىپ ئۆگىنىش باسقۇچى   ★
1.ھەر قايسى گۇرۇپپىلارنىڭ گۇرۇپپا ۋەكىللىرى ئۆزلىگىدىن ئۆگىنىش باسقۇچىدىكى تەلەپلەرنى ئورۇنلايدۇ.
2. چۈشنىكسىز سۆزلەرنىڭ مەنىسىنى ئېيتىپ بېرىڭ.
چوغاي تاغلىرى -        ئارانياتان -                      خىلۋەت-                   ئارتۇچ سۆگۈت-
زۇمرەت سۇ-                 بوز يەر -                          ساماۋى ئاسمان-                چاق ئېگىرمەك
كۆڭۈل زوقى-

3. بۇ شئېرلاردا قوللىنىلغان ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەرنى تېپىڭ.  
4.  ئاستى سىزلغان سۆزلەرنىڭ ئورنىغا مەنىداش سۆزلەرنى قويۇڭ.
(1) شادلىق بىلەن ئۇچقۇچى قۇشلار---------(                       )
(2) ھىچنەرسىگە پەرۋا قىلمايدىغان --------(                      )
(3) كۆكىرىپ تۇرىدىغان كۆركەم تاغلار------(                       )
(4) تۇرىدۇ جىمىكى دالانى قاپلاپ----------(                      )

★ نىشاننى سىناش باسقۇچى   ★
   1. تۆۋەندىكى مىسرالارنىڭ يەشمىسىنى يېزىڭ.
(1) كۆكەرىپ تۇرۇر كۆرگۈلۈگ تاغدا                                 ( 2) كۆڭلۈل ياراشى ئاغلاق ئورۇنتا
يەشمىسى:                                                                       يەشمىسى:
(3) ئات قاغسىزىن مەڭى تەگنگۈلۈگ ئول،
ئانى تەگ ئورۇنلاردا
يەشمىسى:   
★   خۇلاسە   ★
بۇ دەرستىن نېمىلەرنى  بىلۋالدىڭىز؟

   ★  تاپشۇرۇق  ★
1.  « تۇرا قۇشىقى» نى يادلاپ كېلىڭ.

2-سائەتلىك ئوقۇتۇش جەريانى
دەرسكە باشلاپ كىرىش :
«تۇرا قۇشىقى» نى يادلىتىش ئارقىلىق باشلاپ كېرىمەن.

ئۆزلۈكىدىن ئۆگىنىش باسقۇچى
1.«تۇرا قوشىقى» دا قانداق مەزمون تەسۋىرلەنگەن؟
2. قۇچۇ ئويغۇر خانلىقى دەۋرىنىڭ نەمونىسى بولغان « ئەنە شۇنداق ئورۇنلاردا » ناملىق شئېردا قانداق ئارزو ئەكىس ئەتتۈرۈلگەن؟ نىمە ئۈچۈن ئۇلار ئاشۇنداق ئورۇنلارنى شۇنچە كۈچلۈك ئارزو قىلىدۇ؟
3.« يىپەك تارتقۇچىلار» دىگەن شئېردا قانداق ۋەقەلىك سۆزلەنگەن؟
ھەمكارلىشىپ ئۆگىنىش باسقۇچى
1.« يىپەك تارتقۇچىلار» ناملىق شئېردا يىپەك ھەققىدە كىملەر قانداق ئوي-خىياللاردا بولىدۇ؟
2. يىپەك راستىنلا ھاكىمنىڭ قامچىسىغا لازىم بولۇپ قالدىمۇ؟
3. سىلەرچە ئايال يىپەكنى ئۆزى خالاپ بېرىۋەتتىمۇ؟  
4. ئايال يىپەكنى بېرىۋەتكەندىن كىيىن ئۇنىڭ ئارزوسى بەربات بولدىمۇ؟ نېمە ئۈچۈن؟

نىشاننى سىناش باسقۇچى                                                                                                                                                                                                                                                                                                            
توغرا جاۋاب تاللاڭ:
1. « تۇرا قۇشىقى» ناملىق قۇشاقتا تەسۋىرلەنگىنى      )
ئا: چوغاي تاغلىرىنىڭ گۈزەل مەنزىرىسى      ب: بىپايان يايلاقلاردىكى مال-چارۋىلارنىڭ باياشاد تۇرمۇشى
س: ئەجدادلىرىمىز ياشىغان چوغاي تېغى باغرىنىڭ گۈزەل مەنزىرىسى ھەمدە ئۇلارنىڭ خاتىرجەم ھاياتى، مەردانە روھى، شۇنداقلا تەبىئەتنى، گۈزەللىكنى سۈيىدىغان، ئۇنىڭغا مەدھىيە ئوقۇيدىغان ئالىيجاناب ھېسىياتى.
د: دەۋرىمىز كىشىلىرىنىڭ گۈزەللىكنى سۆيىدىغان، ئۇنىڭغا مەدھىيە ئوقۇيدىغان ئالىيجاناب ھېسياتى
2. قۇچۇ ئويغۇرلىرىنىڭ شۇنداق ئورۇنلارنى تاللىماقچى بولغانلىقىدىكى سەۋەب بولسا: (           )
ئا: قۇچۇ ئويغۇر خانلىقىدىكى بۇددا مۇخلىسلىرى تەنھا ئولتۇرۇپ ئىستىقامەت قىلىش ئۈچۈن ، ئەنە شۇنداق خىلىۋەت، تىنىچ، گۈزەل جايلارنى تاللىغان، ھازىرقى تۇرپاندىكى بېزەكلىك ۋە كۇچادىكى قىزىل مىڭئۆيلىرى بۇنىڭ ئىسپاتى.
ب: ئۇلار بۇنداق جايلاردا ناخشا ئېيتىپ ئۇسۇل ئوينىماقچى بولغان.
س: ئەجدادلىرىنى ياد ئەتكەن      د: دېھقانچىلىق ئىشلىرى ھەققىدە باش قوشۇشقان
3. يىپەك تارتقۇچى ئايالنىڭ ئارزۇسى: (      )
ئا: ھاشارغا كەتكەن يولدىشىغا قىشلىق ئېگىن غەملەپ بېرىش.   ب: ئۆزىگە چىرايلىق رومال ئېلىش
س: قېيىن ئاتا-قېيىنئانىسىغا ئېگىن ئېلىپ بېرىش                  د: ھاكىمغا سوۋغات بېرىش
خۇلاسە
بۇ دەرستە نېمىلەرنى  ئۆگىنىۋالدىڭىز ؟
  

تاپشۇرۇق
مەشىق كىتابنىڭ 96-بېتىدىكى مەشىقلەرنى ئىشلەپ كېلىڭ.

كېڭەيتىلمە دەرس تەييارلىقى   
قوچۇ ئويغۇر خانلىقى (860-1393) دەۋىردە ئويغۇرلارنىڭ ماددى ۋە مەنىۋى ھاياتىدا غايەت زور تەرەققىيات ۋە ئۆزگىرىشلەر يۈز بەردى. بۇ دەۋىردە ئجتىمائى ئىگىلىك، دىننىي ئېتىقاد ۋە مەدەنىيەت كۆپ خىللققا ئىگە بولۇپلا قالماستىن ، مەدەنىيەت –سەنئەتمۇ كۆپ خىل مەزمون ۋە شەكىلگە ئىگە بولغان ھالدا تەرەققى قىلدى. بۇ دەۋىردە ئويغۇرلارنىڭ ئىقتىساد ۋە مەدەنىيىتى گۈللەپ ياشنىدى. بۇ دەۋىر ئەدەبىياتىغا « چاشتانى ئلىگ بەگ» داستانى، « ئالتۇن يارۇق»،« ئوغۇزنامە»، « ئىككى تېگىننىڭ ھېكايىسى»، « پالنامە »، « پالنامە»،« مايتىرى سىمىت»،« شۈۋەنزاڭنىڭ تەرجىمھالى»،« تۇرپان تېكىستلىرى»قاتارلىق ئەسەرلەر ۋەكىللىك قىلىدۇ.
دوسكا لايىھەسى:





دەرس تەييارلانغان ۋاقىت        كوللىكتىپ دەرس تەييارلىقىغا مەسئول گۇرۇپپا مەسئولى ئىمزاسى        گۇرۇپپا مەسئولى ئىمزاسى
2016-يىلى          3- ئاينىڭ  14- كۈنى       

       


دەرستىن كېيىنكى قايتا  ئويلىنىش:








1- سائەتلىك ئۆگىنىشكە يېتەكلەش لايىھەسى
ئۆگىنىش نىشانى:
     1)  كىلاسسىك شئېرلارنى ھېسىياتلىق،تۇغرا،راۋان دىكلىماتسىيە قىلالايدىغان بولۇش.
2) كىلاسسىك شئېرلارنىڭ دەۋېر ئارقا كۆرىنىشىنى چۈشىنىش.
ئۇسۇل ۋە جەريان:
ئالدى بىلەن بۇ شئېرلارنىڭ يېزىلغان ۋاقتىغا ئاساسەن دەۋىر ئالاھىدىلىكى ھەققىدە چۈشەنچە بېرىش، ھىسىياتلىق دىكلىماتسىيە قىلىش، ئەسلىسى بىلەن يەشمىسى بېرىلگەنلىرىنى سىلىشتۇرۇپ ئوقۇش، ھەم شۇ ئاساستا شئېردىكى ئىدىيۋى ھىسياتنى چۈشىنىش.
  ئۆزلۈكىدىن ئۆگىنىش باسقۇچى
1. « تۇرا قوشىقى» نى ھسىياتلىق دىكلىماتسىيە قېلىڭ. (1-گۇرۇپپا)
2 .  « ئەنە شۇنداق ئورۇنلاردا » ناملىق شېئىرنىڭ ئەسلىسنى دىكلىماتسىيە قىلىش مەشىقى ئىشلەيدۇ. (2-گۇۇپپا)
3. « ئەنە شۇنداق ئورۇنلاردا » ناملىق شئېرنىڭ يەشمىسىنى ئوقۇشقا ئورۇنلاشتۇرلىدۇ.(3-گۇرۇپپا  )
4.  « يىپەك تارتقۇچىلار» ناملىق شئېرنى ھېسىياتلىق دىكلىماتسىيە قىلىشنى مەشىق قىلىڭ. (4-گۇرۇپپا)
5. بوش ئورۇننى تولدۇرۇڭ.
(1) « تۇرا قۇشىقى» بۇنىڭدىن (              ) يىللار ئىلگىرى ئىجاد قىلىنغان.
(2) «ئەنە شۇنداق ئورۇنلاردا » ناملىق شئېر (                  ) خانلىقى دەۋرىدە (850-1250) يېزىلغان.بۇ شئېرنى مەشھۇر ئويغۇر تەتقىقاتچىسى (                    ) ئەپەندى بىلەن پىروفېسور (               ) « بۇلاق» مەجمۇئەسىنىڭ 1981-يىلى 2-سانىدا ئېلان قىلغان.
(3) مازۇچاڭ (1279-1338) ئويغۇر، (              ) قەبىلىسىدىن ئۇ(                    ) ناملىق 15 جىلىدلىق ئەسەر يازغان. بۇ شئېر 2007-يىلى نەشىر قىلىنغان (                ) دىن ئېلىنغان.

★ ھەمكارلىشىپ ئۆگىنىش باسقۇچى   ★
1.ھەر قايسى گۇرۇپپىلارنىڭ گۇرۇپپا ۋەكىللىرى ئۆزلىگىدىن ئۆگىنىش باسقۇچىدىكى تەلەپلەرنى ئورۇنلايدۇ.
2. چۈشنىكسىز سۆزلەرنىڭ مەنىسىنى ئېيتىپ بېرىڭ.
چوغاي تاغلىرى -        ئارانياتان -                      خىلۋەت-                   ئارتۇچ سۆگۈت-
زۇمرەت سۇ-                 بوز يەر -                          ساماۋى ئاسمان-                چاق ئېگىرمەك
كۆڭۈل زوقى-

3. بۇ شئېرلاردا قوللىنىلغان ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەرنى تېپىڭ.  
4.  ئاستى سىزلغان سۆزلەرنىڭ ئورنىغا مەنىداش سۆزلەرنى قويۇڭ.
(1) شادلىق بىلەن ئۇچقۇچى قۇشلار---------(                       )
(2) ھىچنەرسىگە پەرۋا قىلمايدىغان --------(                      )
(3) كۆكىرىپ تۇرىدىغان كۆركەم تاغلار------(                       )
(4) تۇرىدۇ جىمىكى دالانى قاپلاپ----------(                      )
★ نىشاننى سىناش باسقۇچى   ★
   1. تۆۋەندىكى مىسرالارنىڭ يەشمىسىنى يېزىڭ.
(1) كۆكەرىپ تۇرۇر كۆرگۈلۈگ تاغدا                                 ( 2) كۆڭلۈل ياراشى ئاغلاق ئورۇنتا
يەشمىسى:                                                                       يەشمىسى:
(3) ئات قاغسىزىن مەڭى تەگنگۈلۈگ ئول،
ئانى تەگ ئورۇنلاردا
يەشمىسى:

   خۇلاسە   
بۇ دەرستە نېمىلەرنى  ئۆگىنىۋالدىڭىز ؟

    تاپشۇرۇق  
1.  « تۇرا قۇشىقى» نى يادلاپ كېلىڭ.
2- سائەتلىك ئۆگىنىشكە يېتەكلەش لايىھەسى
ئۆگىنىش نىشانى:
     كىلاسسىك شېئىرلارنى ئوقۇپ چۈشىنەلەيدىغان بولۇش.

ئۇسۇل ۋە جەريان:
ئەسلىسى بىلەن يەشمىسى بېرىلگەنلىرىنى سىلىشتۇرۇپ ئوقۇش، ھەم شۇ ئاساستا شئېردىكى ئىدىيۋى ھىسياتنى چۈشىنىش.

ئۆزلۈكىدىن ئۆگىنىش باسقۇچى
1.«تۇرا قوشىقى» دا قانداق مەزمون تەسۋىرلەنگەن؟
2. قۇچۇ ئويغۇر خانلىقى دەۋرىنىڭ نەمونىسى بولغان « ئەنە شۇنداق ئورۇنلاردا » ناملىق شئېردا قانداق ئارزو ئەكىس ئەتتۈرۈلگەن؟ نىمە ئۈچۈن ئۇلار ئاشۇنداق ئورۇنلارنى شۇنچە كۈچلۈك ئارزو قىلىدۇ؟
3.« يىپەك تارتقۇچىلار» دىگەن شئېردا قانداق ۋەقەلىك سۆزلەنگەن؟

ھەمكارلىشىپ ئۆگىنىش باسقۇچى
1.« يىپەك تارتقۇچىلار» ناملىق شئېردا يىپەك ھەققىدە كىملەر قانداق ئوي-خىياللاردا بولىدۇ؟
2. يىپەك راستىنلا ھاكىمنىڭ قامچىسىغا لازىم بولۇپ قالدىمۇ؟
3. سىلەرچە ئايال يىپەكنى ئۆزى خالاپ بېرىۋەتتىمۇ؟  
4. ئايال يىپەكنى بېرىۋەتكەندىن كىيىن ئۇنىڭ ئارزوسى بەربات بولدىمۇ؟ نېمە ئۈچۈن؟

نىشاننى سىناش باسقۇچى                                                                                                                                                                                                                                                                                                            
توغرا جاۋاب تاللاڭ:
1. « تۇرا قۇشىقى» ناملىق قۇشاقتا تەسۋىرلەنگىنى      )
ئا: چوغاي تاغلىرىنىڭ گۈزەل مەنزىرىسى      ب: بىپايان يايلاقلاردىكى مال-چارۋىلارنىڭ باياشاد تۇرمۇشى
س: ئەجدادلىرىمىز ياشىغان چوغاي تېغى باغرىنىڭ گۈزەل مەنزىرىسى ھەمدە ئۇلارنىڭ خاتىرجەم ھاياتى، مەردانە روھى، شۇنداقلا تەبىئەتنى، گۈزەللىكنى سۈيىدىغان، ئۇنىڭغا مەدھىيە ئوقۇيدىغان ئالىيجاناب ھېسىياتى.
د: دەۋرىمىز كىشىلىرىنىڭ گۈزەللىكنى سۆيىدىغان، ئۇنىڭغا مەدھىيە ئوقۇيدىغان ئالىيجاناب ھېسياتى
2. قۇچۇ ئويغۇرلىرىنىڭ شۇنداق ئورۇنلارنى تاللىماقچى بولغانلىقىدىكى سەۋەب بولسا: (           )
ئا: قۇچۇ ئويغۇر خانلىقىدىكى بۇددا مۇخلىسلىرى تەنھا ئولتۇرۇپ ئىستىقامەت قىلىش ئۈچۈن ، ئەنە شۇنداق خىلىۋەت، تىنىچ، گۈزەل جايلارنى تاللىغان، ھازىرقى تۇرپاندىكى بېزەكلىك ۋە كۇچادىكى قىزىل مىڭئۆيلىرى بۇنىڭ ئىسپاتى.
ب: ئۇلار بۇنداق جايلاردا ناخشا ئېيتىپ ئۇسۇل ئوينىماقچى بولغان.
س: ئەجدادلىرىنى ياد ئەتكەن      د: دېھقانچىلىق ئىشلىرى ھەققىدە باش قوشۇشقان
3. يىپەك تارتقۇچى ئايالنىڭ ئارزۇسى: (      )
ئا: ھاشارغا كەتكەن يولدىشىغا قىشلىق ئېگىن غەملەپ بېرىش.   ب: ئۆزىگە چىرايلىق رومال ئېلىش
س: قېيىن ئاتا-قېيىنئانىسىغا ئېگىن ئېلىپ بېرىش                  د: ھاكىمغا سوۋغات بېرىش16-دەرس خەلق ئازادلىق ئارمىيىسىنىڭ مىليون كىشىلىك.doc-22-دەرس كىلاسىك شئېرلاردىن ئۈچ پارچە.doc


خۇلاسە
بۇ دەرستە نېمىلەرنى  ئۆگىنىۋالدىڭىز ؟
  ★  تاپشۇرۇق  ★
مەشىق كىتابنىڭ 96-بېتىدىكى مەشىقلەرنى ئىشلەپ كېلىڭ.

salkin11

دەرسلىك لاھىيەسى ئىكەنغۇ ... تەشەككۈر ئۇستاز ... مىھنەتلىك ئەجىرىڭىز يەردە قالمايدۇ ...