| ساظەتلئك دەرس پئلانئ -يئل10- ظاينئڭ__9_كإنئ ____ساظەت2012 تەييارلئق سئناق سئز مەشەذر شەخئسلەر ەەققئدە قانداق تىكئستلەرنئ ظأگئنئپ ظأتكەن ؟سأزلەپ بىقئڭ. سئز خەلق ظإچإن ياخشئ ظئش قئلغان قانداق شەخئسلەرنئ بئلئسئز؟ ظذلار توغرذلذق نىملەرنئ بئلئسئز؟ ظاكا-ظذكا مذسابايىفلار كئم ؟ ظذلار توغرذلذق نىملەرنئ بئلئسئز؟ دەرس تىمئسئ ؤە دوسكالايەەسئ .ظاكا-ظذكا مذسابايىفلار يالقذن روزئ -1966-يئلئ 3-ظاينئڭ 4-كإنئ ظاتذشنئڭ ظاغذ يىئزئسئدا دإنياغا كەلگەن شئنجاڭ ظونئؤئرسئت تئل-ظەدەبئيات كەسپئدە ظوقذغان .ظذ .ظأزئنئڭ تەنقئدئي روەئغا باي ماقالە ظوبزذرلئرئ بئلەن جاماظەتچئلئككە تونذلغان ظەدئبئي تەنقئتچئ . ظذ ەازئر شئنجاڭ ماظارئپ نەشئرئيات دەرئسلئك بألئمئدە مذەەرئر .
ظوقذتذش نئشانئ 1. بئلئم ؤە ظئقتئدار: تىكئستنئ ەىسياتلئق ظوقذپ، يىڭئ سأز- جإملئلەرنئڭ مەنئسئنئ چإشئنئش. تىكئسئتنئ ظابزاس- بألەككە ظايرئپ مەزمذنئنئ ظئگلەش.ظاكا –ظذكا ەەققئدە چذشەنچئگە ظئگە بولذش. 2. ظذسذل ؤە جەريان:توپلاپ كەلگەن ماتئريال ظارقئلئق دەرئسكە باشلاپ كئرئش، مذستەقئل ەەم گذرذپئلار بأيئچە ظوقذش، قئسقئچە مەزمذن سوراش. 3. ەىسئيات پوزئتسئيە ؤە قئممەت قارئشئ: ظاكا – ظذكا مذسابايىفلارنئڭ جاپادئن قورذقمايدئغان، ؤەتەن خەلق ظإچإن بەخئت يارتئدئغان ظالئيجاناپ پەزئلئتئنئ ەىس قئلئش. مذەئم نذقتا تىكئستنئ ەىسياتنئ ظئپادئلەيدئغان مذەئم سأز جذملئلەرنئ تذتقا قئلئپ ، تىكئستنئ ظوقذپ چذشنئش ظارقئلئق ، ظاكا –ظذكا مذسابايىغلارنئڭ ؤەتەننئ سأيذش ،خەلقنئ سأيذش،ؤەتەن خەلقنئڭ كەلگإسئنئ ظويلاشتەك يإكسەك ظالئيجاناپ روەئنئ چإشنئشكە يىتەكلەش.. قئيئن نذقتا يىڭئ سأز جذملئلەر مەنئسئنئ چإشئنئش ظوقذتذش ؤاستئلئرئ كئتاپتئكئ رەسئم ، كأرسەتمە رەسئم ، پايدئلئنئش ،ظوقذتذش دىتالئ ەەل قئلئش ظذسذلئ ظوقذتذش ،سأزلإتإش ظارقئلئق ەەل قئلئش
ظئدئؤئ تەربئيە ەەر قانداق ظئشتا چئدام غەيرەت قئلئش.شذنداق قئلغاندئلا جەمظئيەتكە ياراملئق ظادەم بولئدئغانلئقئنئ، ەەرؤاقئت ؤەتەننئ ظويلاش تەربئيئسئنئ بىرئش.
ظوقذتذش جەريانئنئڭ لايەەلئنئش ظوقذتقذچئ، ظوقذغذچئ پاظالئيئتئ ظوقذتقذچئ : ساؤاقداشلار، بئز ظئككئنچئ بألەكتە "ؤەتەن مىنئڭ قەلبئمدە "دىگەن مەزمذندا قايسئ تىكئستلەرنئ ظأتتذق ؟ بذ تىكئستلەردە نىمئلەر يىزئلغان ؟ ظوقذغذچئ : «جەنتەنيذ» ، «ظئدئقذت ظوغلانئ» بذ تىكئستلەردە ؤەتەن ظوغلانلئرئنئڭ ظاجايئپ، قەيسئرانە ظئرادئسئ ؤەتەن،خەلققە،مىەنەتسئز تأەپە قوشذش ظىسئل پەزئلئتئ سأزلەنگەن. ظوقذتقذچئ : ساؤاقداشلار بإگإنمذ بئز ؤەتەننئڭ ظىسئل ظوغلانلئرئ بئلەن تونئشئمئز. ظاكا-ظذكا مذسابايىفلار كئم ؟ ظذلار توغرذلذق نىملەرنئ بئلئسئز؟ (ظئكراندا ظاكا-ظذكا مذسابايىفلار ەەم ظذلارنئڭ ظەجداتلئرئنئڭ رەسئمئ كأرسئتئلئدذ.) ساؤاقداشلار، سئلەر بذلارنئ كإزئتئش ظارقئلئق نىمئنئ ەىس قئلدئڭلار ؟ ظوقذغذچئ: ظاكا-ظذكا مذسابايىفلارنئڭ كئلئشكەن، بئلئملئك ظەقئللئق يىڭئلئقپەرؤەر ظادەم ظئكەنلئگئنئ ەىس قئلدئم. ظوقذتقذچئ:ساؤاقداشلار ظذلار بئلەن تونذشذشنئ خالامسئلەر؟ ظوقذغذچئ : توپلاپ كەلگەن ماتىرئيالغا ظاساسەن جاؤاپ بىرئدذ.ساؤاقداشلار تىكئتسنئ ظوقذپ ظذلار بئلەن تىخئمذ تونذشايلئ . ظالدئ بئلەن مذستەقئل ظذقذيدذ.ظاندئن گذرذپپئلار بويئچە ظوقذيدذ .ظابزاس بألەكلەرگە ظايرئدذ. ظوقذتقذچئ: ساؤاقداشلار چذشەنمئگەن سأزلئرئڭلار بارمذ؟ يىڭئ سأزلەر : رىظال- ەەقئقئ مەؤجذت بولذپ تذرغان،ظەمئلئيەتتە بار،ەەقئقئ ظەمەلئي چئن، كإن-ظەيلەنگەن،پئشئقلانغان تىرە . گىنىراتور- ظىلىكتئر ماگنئت ظئندذكسئيئسئدئن پايدئلئنئپ ظىلىكتئرظىنىرگئيئسئ ەاسئل قئلغذچئ ماشئنا. لئدئر- دئرئكتور ظئستانبذل- تإركئيەدئكئ بئر شەەەر. شەرئتنامە –كئلئشئمنامە پاي چىكئ- ەەسئدارلئق شئركئتئ تارقئتئپ بىرئدئغان بئر خئل دذكإمىت. ظئمپورذت- بئر دألەتنئڭ باشقا بئر دألەتتئن تاؤاركئرگإزإش پاظالئيئتئ. بذرژذظا- بذرژذظازئيە: ظئشلەپچئقئرئش ؤاسئتئلئرئگە ظئگە بولغان ەەمدە ياللانما ظەمگەكنئ ظىكسپئلاتاتسئيە قئلئپ، قوشذمچە قئممەت شئلئؤالئدئغان سئنئپ. ظوقذتقذچئ: ساؤاقداشلار مذەئم سأزلەرنئ تەەلئل قئلئپ باقايلئ ؟ "پذلنئڭ غوجئسئ بولماي، بئلئمنئڭ غوجئسئ بول "دىگەن سأزنئڭ مەنئسئ نىمە؟ ظوقذغذچئ: بذ سأز مذساباينئڭ ظوغذللئرئنئ تەربئيلەشتە قويغان تەلئپئ بولذپ، پذلنئ كأپ تىپئپ ، پذلنئڭ غوجئسئ بولماي، بئلئمنئ كأپ ظىلئپ ،بئلئملئك بولذڭلار دىگەن مەنئدە . ظوقذتقذچئ: "پذلنئ تاپسئلا ەىساپ ظەمەس ، كئم ظإچإن ،نىمە مەقسەتتە خەجلەشنئ بئلئش ەەممئدئن مذەئم."دىگەن جذملئنئڭ مەنئسئ نىمە؟ ظوقذغذچئ: بذ جإملئدئن ظاكا –ظذكا مذسابايىفلارنئڭ پذل تىپئشتئكئ مەقسئتئنئڭ ظئنتايئن ظئنئق ظئكەنلئكئنئ ،ؤەتەن، خەلققە بولغان مذەەببئتئنئڭ چوڭقذر ظئكەنلئكئنئ كأرؤالغئلئ بولئدذ. ظذقذتقذچئ:ظەينئ ؤاقئتتئكئ شاراظئت قانداق ظئدئ؟ ظەي ظەينئ ؤاقئتتئكئ سىلئشتذرما
ياؤر
يول مذساپئسئ قانداق ظئدئ؟ 3000-4000 كئلومىتئردئن يئراق، يوللار ظئنتايئن ناچار ظئدئ. ساؤاقداشلار ظاكا-ظذكا مذسابايىفلارنئڭ شذنچە جاپادا زاؤذت قذرذشتئكئ مەقسئتئ نىمە؟ ظوقذغذچئ: 1) ظذلار ظانا دئيارنئڭ ياؤرذپادەك تەرەققئي قئلغان مەنزئرسئنئ كأرإشنئ ظارزذ قئلغان. 2) ظالدئ بئلەن زاؤذت قذرذپ ساناظەتنئ ظئگەللەش زأرإرلئكئنئ،ساناظەت بئر دألەتنئڭ ، بئر مئللەتنئڭ قذدرئتئنئڭ نامايەندئسئ ظئكەنلئكئنئ تونذپ يەتكەن. 3) پذلنئ تاپسئلا ەىساپ ظەمەس ،كئم ظإچإن ،نىمە مەقسەتتە خەجلەشنئ بئلئش ەەممئدئن مذەئم دىگەننئ چإشإنإپ يەتكەن. ظوقذتقذچئ : مذسابايىفلارنئڭ يەنە قانداق تأەپئلئرئ بار؟ ظوقذغذچئ:تأؤەندئكئدەك تأەپئلئرئ بار (1)زاؤذت قذرغان (2)چەتظەلگە ظوقذغذچئ چئقارغان .(3)كەسپئي تىخنئكا ماظارئپئ قذرغان .(4 ) كئنونئ ظىلئپ كئرگەن (5)پوتبذل ەەرئكئتئنئ راؤاجلاندذرغان .(6)ظإچ ؤئلايەت ظئنقئلابئي غەلبە قئلغاندا قوشذنئ كئيئم-كىچەك، ظأتأك بئلەن تەمئنلئگەن (7)ظئلئ دىەقانلئرئغا ياردەم قئلغان (8) "مذسابايىفلار روەئنئ" ياراتقان . دىمەك، ظاپتذر بذ ظەسەرنئ جانلئق، چإشئنئشلئك بايان قئلئپ ، ظەينئ چاغدئكئ ظذيغذرلار ظارسئدئن چئققان ساناظەت باشلامچئلئرئنئڭ ؤەكئلئ بولغان ظاكا-ظذكا مذسابايىفلارنئڭ ؤەتەننئ سأيإش، خەلقنئ سأيإش، ؤەتەن خەلقنئڭ كەلگإسئنئ ظويلاشتەك يإكسەك ظالئيجاناب جاپا-مذشەقەتتئن قورقمايدئغان روەئنئ ظىچئپ بەرگەن. تاپشذرذق 1) ظانا يذرت ؤە ؤەتەننئ سأيإش توغرسئدئكئ ماقال-تەمسئللەردئن بئر قانچئنئ توپلاپ كىلئڭ. 2) تىكئستتئكئ ماقال- تەمسئللەر، تەسؤئرئ جإملئلەر ؤە جإپ سأزلەرنئ كأچإرإپ كىلئڭ. 3) .دذنيا خەرئتئسئگە قاراپ ظاكا –ظذكا مذسابايىفلارنئڭ گـئرمانئيەدئن غذلجا شەەئرئگئچە بولغان ظارلئقئنئ تىپئڭ.
دەرستئن كىيئنكئ قايتا ظويلذنذش
مەكتەپ تئل- ظەدەبئيات ظوقذتقذچئسئ: مىەرئبان ظابلئز
|
|